TRANSPORT W

POLSCE

Robert Granat

KLASA 3T4A



Transport (łac. transportare przenieść, przewieźć) –
przemieszczanie ludzi, ładunków (przedmiot transportu) w
przestrzeni przy wykorzystaniu odpowiednich środków (

środków

transportu). Potrzeby transportowe należą do grupy potrzeb
wtórnych człowieka i są związane z faktem różnego rozmieszczenia
przestrzennego zasobów, skupisk ludzkich i miejsc pracy. Transport
towarzyszył ludzkości od samych początków rozwoju cywilizacji. Jest
to, obok

łączności

, dział gospodarki, które zwiększają użyteczność

dóbr poprzez ich przemieszczanie w przestrzeni. Transport jest
ściśle powiązany z pozostałymi działami gospodarki. Jego rozwój
warunkuje ich rozwój i odwrotnie – gorszy rozwój gospodarki lub
transportu wiąże się z pogorszeniem sytuacji odpowiednio w
transporcie i gospodarce

[1][2]

. W połączeniu z

logistyką

oraz spedycją

, transport wchodzi w skład branży TSL (transport-spedycja-
logistyka).



 

Co to jest transport ?



Położenie geograficzne Polski w Europie
Środkowej, dogodny układ krain geograficznych
sprawiają, że Polska ma znaczące położenie
komunikacyjne w Europie. Na obszarze Polski
krzyżują się szlaki tranzytowe wiodące z Europy
Zachodniej do Europy Wschodniej i w kierunku Azji
Wschodniej oraz szlak z Europy Północnej do
obszarów basenu Morza Śródziemnego.
System transportowy tworzą głównie: transport
kolejowy, samochodowy, morski, lotniczy, wodny
śródlądowy, przesyłowy oraz rurociągowy.

TRANSPORT W POLSCE



Transport drogowy

odgrywa w Polsce duże znaczenie, ponieważ ponad 85%

ładunków przewożonych jest ciężarówkami. Oprócz tego przez Polskę
porusza się wiele pojazdów w ruchu tranzytowym między Europą
Zachodnią i Południową oraz krajami wschodniej części kontynentu –
Estonią, Białorusią, Litwą, Łotwą,

Rosją

,

Ukrainą

, Kazachstanem,

Azerbejdżanem

, Kirgistanem i innymi państwami. Na koniec 2005 w Polsce

zarejestrowanych było 16 mln pojazdów samochodowych, w tym 12 mln
samochodów osobowych. W ostatnich latach istnieje coraz większy import
używanych samochodów z

Europy Zachodniej

, co powoduje spadek

sprzedaży samochodów nowych (z 632 tys. w 1999 do 235 tys. w 2005)
oraz podniesienie wieku samochodów jeżdżących po polskich drogach.
80% transportu po polskich drogach realizowane jest za pomocą
samochodów mających ponad 5 lat

.

Do 2006 było w Polsce 381 tys. km

dróg, w tym 253 tys. km dróg o nawierzchni twardej i 127 tys. km o
nawierzchni gruntowej. W grudniu 2011 oddanych do użytku było blisko
1100 km autostrad, 476,9 km dróg ekspresowych dwujezdniowych oraz
325,6 km dróg ekspresowych jedno jezdniowych.

TRANSPORT DROGOWY



Według raportu NIK 161/2005 z kontroli funkcjonowania transportu
drogowego i kolejowego w latach 1990–2004

[2]

.



8%

polskich dróg krajowych

spełnia wymogi UE dotyczące

standardów naciskowych (115 kN/oś),



16,1% dróg posiada pęknięcia nawierzchni,



15,8% dróg posiada nierówną nawierzchnię,



36,8% dróg posiada koleiny,



21,5% dróg ma złe właściwości przeciwpoślizgowe,



Na 100 wypadków w Polsce przypada 11 zabitych (dla porównania
w UE na 100 wypadków jest 3 zabitych).

TRANSPORT DROGOWY

Zmiany w sieci dróg publicznych

i w ich obciążeniu

Istotne drogi prowadzą:

z

Jakuszyc

na granicy polsko-czeskiej przez

Zieloną Górę

,

Gorzów Wielkopolski

i

Szczecin

na

przeprawę promową ze Świnoujścia do Ystad w

Szwecji

(

E65

–

droga nr 3

);

od granicy polsko-niemieckiej w

Świecku

przez

Poznań

i

Warszawę

do granicy z

Białorusią

w

Terespolu i dalej do Mińska i

Moskwy

(

E30

–

droga nr 2

);

od granicy polsko-niemieckiej w Zgorzelcu przez

Wrocław

, Opole, Gliwice, Katowice, Kraków, Tarnów

, Rzeszów i

Jarosław

do granicy z

Ukrainą

w

Korczowej

i dalej do Kijowa (

E40

–

droga nr 4

).

Ponadto na terenie Polski budowane są odcinki następujących dróg europejskich:

trasa

E75

od granicy polsko-czeskiej w

Cieszynie

przez

Bielsko-Białą

,

Katowice

, Toruń i Łódź na

przeprawę promową z

Gdańska

do

Helsinek

, czyli budowana

autostrada A1

oraz

E67 (droga nr 8) przebiegająca przez całą Polskę – od granicy z Litwą w

Budzisku

do granicy

czeskiej w Kudowie-Zdroju. Ta 790-kilometrowa (polski odcinek) trasa ma się stać częścią tzw.

arterii

Via

Baltica łączącej

Finlandię

, Estonię,

Łotwę

i Litwę z Europą Południową i

Zachodnią

.

Docelowy układ dróg w

Polsce

Dzienny ruch samochodów

ciężarowych z 2010 roku



Zarządcą większości linii kolejowych jest należące do państwowych
Polskich Kolei Państwowych przedsiębiorstwo

PKP Polskie Linie Kolejowe

, a głównymi przewoźnikami pasażerskimi

wchodzące również w skład Grupy PKP –

PKP

Intercity oraz należące

do

samorządów województw

Przewozy Regionalne

. Istotnym

uzupełnieniem ruchu aglomeracyjnego jest sieć

Szybkiej kolei miejskiej

(SKM) w większych miastach m.in.:

Szybka Kolej Miejska w Warszawie, Warszawska Kolej Dojazdowa,

PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście

oraz

Szybka Kolej Regionalna

. Według stanu na dzień 31 grudnia 2009 długość czynnych linii
kolejowych należących do systemu transportu kolejowego na terenie
Polski, wynosiła 19 336 km

[3]

, w tym 11 830,6 km zelektryfkowanych

[4]

. W 2012 czas najszybszych połączeń kolejowych, między dużymi

polskimi miastami wynosił: Wrocław–Poznań (2:30), Poznań–Gdańsk
(3:30), Gdańsk–Warszawa (5:00), Warszawa–Wrocław (5:00).

TRANSPORT KOLEJOWY



Zdecydowana większość

infrastruktury kolejowej

w Polsce znajduje

się pod zarządem PLK S.A. Za dostęp do niej pobierane są od
poszczególnych przewoźników opłaty.



Łączna długość linii kolejowych wynosi 20 665 km

[5]

.



Dworce kolejowe są zarządzane przez spółki celowe i zostały

sklasyfikowane w czterostopniowej skali

, uzależnionej m.in. od:

posiadania monitoringu, przystosowania dla osób
niepełnosprawnych, funkcjonowania czynnych toalet i kas
biletowych.



Istotne linie kolejowe z punktu widzenia ruchu międzynarodowego to
m.in.:



E30: granica z Niemcami – Legnica – Wrocław – Katowice – Kraków –
granica z Ukrainą;



E20: granica z Niemcami – Poznań – Warszawa – granica z Białorusią;



E65: granica z Czechami – Katowice – Warszawa – Gdynia.

Infrastruktura Kolejowa

Przewoźnicy kolejowi

Sieć kolejowa w Polsce na

przełomie 1952-1953 roku



Cywilny transport lotniczy w Polsce
zapoczątkowany został w 1919 r. pierwszym
przelotem z pasażerami na trasie z Poznania
do Warszawy. W 1923 r. uruchomiono
regularne linie lotnicze z Warszawy do
Gdańska i Lwowa, a w 1929 r. powstało
przedsiębiorstwo

Polskie Linie Lotnicze LOT

.

TRANSPORT LOTNICZY



Polskie linie lotnicze to: PLL LOT,

EuroLOT

, OLT Express, Enter Air i

Air Poland

. Na polskich lotniskach lądują również samoloty linii

zagranicznych, m.in.:

Aer

Lingus,

Aerofłot

, Aerosvit, Air France, Alitalia,

Austrian

Airlines,

Belavia

, Blue1,

British Airways

,

Brussels

Airlines,

Czech Airlines, easyJet, El Al, Finnair,

Germanwings

,

Jet2.com

, KLM,

Lufthansa,

Norwegian

,

Ryanair

, Scandinavian Airlines System,

Swiss International Air Lines,

Turkish

Airlines,

Wizz

Air i szereg mniejszych.



Polskie linie lotnicze posiadają samoloty: Airbus

Airbus

A319, Airbus |

Airbus

A320,

Saab 340

, ATR (

42

i

72

), Embraer (145, 195 170, 175) oraz Boeing (

737

i

767

; PLL LOT złożył zamówienie na

Dreamlinera

)

Polskie linie lotnicze



Cywilne lotniska transportowe użytku publicznego
(posiadające betonowy pas startowy), według ilości
operacji lotniczych, to:

Warszawa-Okęcie

,

Kraków-Balice

,

Wrocław-Strachowice

,

Katowice-Pyrzowice, Gdańsk-Rębiechowo,
Poznań-Ławica, Łódź-Lublinek,

Rzeszów-Jasionka

,

Szczecin-Goleniów

, Bydgoszcz-Szwederowo,

Zielona Góra-Babimost

,

Warszawa-Modlin

(od 2012

roku). Oprócz nich istnieje wiele innych lotnisk
należących do

aeroklubów

.



Sieć połączeń lotniczych między polskimi miastami nie
jest rozbudowana; większość połączeń nadal odbywa
się za pośrednictwem

portu Okęcie

.

Lotniska

Porty lotnicze w Polsce



Żegluga

morska, przybrzeżna i śródlądowa

jest w Polsce stosunkowo dobrze rozwinięta.
Korzystne warunki przyrodnicze i dostęp do
wielu zbiorników wodnych (

Morze Bałtyckie

,

żeglowne rzeki;

Wisła

, Odra, Warta i Noteć,

Zalew Szczeciński

,

Zalew Wiślany

i inne)

umożliwiają dalszy rozwój żeglugi i
żeglarstwa.

TRANSPORT WODNY



Główne porty morskie to port Gdańsk,

port Szczecin

,

port Gdynia

,

port Świnoujście

, port Police i

port Kołobrzeg

. Do grupy mniejszych portów

morskich należą m.in.

port Trzebież

, port Nowe Warpno,

port Wolin

,

port Kamień Pomorski

, port Dziwnów,

port Darłowo

, port Mrzeżyno,

port Ustka

, port Rowy,

port Łeba

,

port Władysławowo

, port Hel,

port Jastarnia,

port Puck

, port Kąty Rybackie,

port Krynica Morska

,

port Elbląg

, port Nowa Pasłęka,

port Tolkmicko

i

port Frombork

.



Przystanie morskie znajdują się m.in. w

Międzyzdrojach

,

Rewalu

,

Chłopach

i

Jarosławcu

.



Część polskich portów ma charakter morsko-rzeczny, np. port Szczecin,

port Police

i

port Stepnica

.

Porty morskie



Większość portów rzecznych jest związana z
Odrą; (port Gliwice, port w

Kędzierzynie-Koźlu

,

Port Miejski we Wrocławiu,

Port Popowice we Wrocławiu

, port Malczyce,

port w

Cigacicach

, port w

Kostrzynie nad Odrą, port Szczecin,
port Police,

port Stepnica

). Nad Wartą

znajduje się port rzeczny w Poznaniu a na
Wiśle w Warszawie są trzy porty:
port Czerniakowski,

port Praski

i

port Żerański

.

Porty rzeczne



W Polsce utrzymywane są połączenia
promowe między

Świnoujściem

a

Ystad

,

Trelleborgiem

,

Kopenhagą

oraz między

Kołobrzegiem a Nexø, między Gdańskiem a

Nynäshamn

(

Szwecja

) i między Gdynią a

Karlskroną

. Dodatkowo latem istnieje

połączenie promowe między Świnoujściem a

Rønne

.

Połączenia promowe



Transport miejski

w Polsce składa się głównie z autobusów i

tramwajów. W Warszawie funkcjonuje jedna

linia metra

, a

druga linia jest w trakcie realizacji.

Szybki tramwaj

funkcjonuje w Poznaniu (Poznański Szybki Tramwaj); choć
pierwszy powstał w Krakowie (

Krakowski Szybki Tramwaj

), a

podobne budowane są w Szczecinie (

Szczeciński Szybki Tramwaj

), we Wrocławiu (

Tramwaj Plus

)

oraz w Łodzi (Łódzki Tramwaj Regionalny – część
najdłuższej w Europie linii tramwajowej). Ponadto w Lublinie
,

Gdyni

i

Tychach

jeżdżą

trolejbusy

.

TRANSPORT MIEJSKI



Transport rurociągowy

służy głównie do przesyłania ropy

naftowej i produktów naftowych, gazu ziemnego i węglowego
oraz wody. W 1995 r. eksploatowano w Polsce 2,3 tys. km sieci
magistralnej rurociągów naftowych, którymi przetoczono ponad
33 mln ton ropy naftowej i jej pochodnych. Do najważniejszych
połączeń rurociągowych należy zaliczyć

rurociąg "Przyjaźń"

oraz

ropociąg łączący Gdańsk z Płockiem.



Bardzo dobrze rozbudowana jest sieć gazociągów. liczy około 15
tys. km. Wszystkie ważniejsze ośrodki przemysłowe mają
połączenia gazociągowe. Na Dolnym Śląsku rozbudowana jest
sieć gazociągów gazu koksowniczego.



W Polsce istnieje także kilka magistrali wodociągowych. Łączą
one jezioro Zegrzyńskie z Warszawą, zbiornik Sulejowski z
Łodzią oraz zbiorniki Goczałkowicki i Żywiecki z aglomeracjami
Śląska.

TRANSPORT PRZEMYSŁOWY-

TRANSPORT RUROCIĄGOWY



Sieć elektroenergetyczna Polski składa się z linii przesyłowych wysokiego napięcia,
głównie 400 i 220 kV, łączących elektrownie z wielkimi stacjami transformatorowymi
usytuowanymi w miejscach największego poboru prądu oraz z linii doprowadzających
prąd do lokalnych stacji transformatorowych i do poszczególnych odbiorców.

Przesyłanie energi