Środowiskowe chemiczne

czynniki ryzyka zdrowotnego.

Adriana Wawrzynek

Michał Szolc

Gr. 6 A

OCENA RYZYKA ZDROWOTNEGO



Procedura mająca na celu wyciągnięcie

wniosków odnośnie spodziewanych
potencjalnych skutków ubocznych przy
znajomości istniejącego narażenia populacji
na szkodliwe substancje występujące w
środowisku.

IDENTYFIKACJA ZAGROŻENIA



Rozpoznanie czy dana substancja chemiczna

lub

czynnik

fizyczny

występujące

w

środowisku wywierają szkodliwe działanie
biologiczne, jakiego typu efekty zdrowotne
występują w różnych zakresach wchłoniętych
dawek.



Etap identyfikacji zagrożenia obejmuje także

poznanie

własności

toksykologicznych

rozważanych substancji.

KLASYFIKACJA SUBSTANCJI
SZKODLIWYCH



Skutki biologiczne:

•

rakotwórcze

•

nierakotwórcze (toksyczne)

•

Skala czasowa:

•

zagrożenia ostre

•

zagrożenia przewlekłe

OCENA NARAŻENIA



Narażenie jest to bezpośredni kontakt czynnika
chemicznego, fizycznego lub biologicznego z
organizmem ludzkim.



Aby mówić o narażeniu konieczne są trzy elementy:



źródło skażenia



wrażliwy osobnik (lub populacja)



drogi narażenia



Eliminacja jednego z tych trzech elementów
likwiduje narażenie.

OCENA NARAŻENIA



Identyfikacja jakościowa



identyfikacja obecności substancji chemicznych
w środowisku



porównanie tych substancji z wykazem substancji
niebezpiecznych



Identyfikacja ilościowa - pomiar lub teoretyczne

oszacowanie:



wielkości



częstości



czasu trwania



dróg narażenia

FIZJOLOGICZNE CZYNNIKI NARAŻENIA



Podstawowym wykładnikiem różnicującym

fizjologiczne czynniki narażenia to:



Wiek



Płeć



Rodzaj wykonywanego zawodu



Masa ciała



Częstość kontaktu

Chemiczne zagrożenia

aerozole

płyny

gazy i

pary

pyły, włókna

dymy

mgła

zanurzenie

chlapanie,

pryskanie

oczy, drogi
oddechowe

oczy, drogi
oddechowe

oczy, drogi
oddechowe,
dłonie

dłonie, stopy,
nogi

twarz, oczy,
dłonie, ręce,
stopy, nogi,
skóra, tułów

twarz, oczy,
drogi
oddechowe

FIZJOLOGICZNE CZYNNIKI

ZAKAŻENIA

DROGI NARAŻENIA



Pobranie szkodliwej substancji ze środowiska

przez indywidualnego osobnika może nastąpić
jedną lub kilkoma jednocześnie z
następujących dróg narażenia:



drogą pokarmową (spożycie skażonego

pożywienia, skażonej wody, przypadkowe
spożycie małych ilości gleby i kurzu),



drogą inhalacyjną (szkodliwe gazy, cząstki

zawieszone - frakcja respirabilna)



drogą przezskórnej absorbcji (bezpośredni

kontakt ze skażoną glebą lub wodą).

DAWKA POBRANIOWA



Jej istotą jest oznaczenie ilości substancji

szkodliwej, z którą styka się organizm na
danej drodze narażenia (inhalacyjnej,
pokarmowej, wchłaniania przez skórę) w ciągu
doby w przeliczeniu na 1 kg masy ciała.

ZALEŻNOŚĆ DAWKA - ODPOWIEDŹ

OCENA RYZYKA



RYZYKO - prawdopodobieństwo wystąpienia
negatywnych skutków zdrowotnych (np. nowotworu) w
wyniku narażenia na określony czynnik szkodliwy



RYZYKO INDYWIDUALNE

- ponoszonego przez typowego

przedstawiciela rozważanej (w danym scenariuszu narażenia)
populacji

Ryzyko = Dawka × UCR



Jednostkowe ryzyko nowotworowe (UCR) - współczynnik
przeliczający pochłoniętą dawkę substancji kancerogennej na
skutek zdrowotny (prawdopodobieństwo wystąpienia nowotworu).

OCENA RYZYKA



Ryzyko indywidualne może być następnie

przeliczane na ryzyko populacyjne, czyli na
oczekiwaną liczbę dodatkowych zachorowań w
rozważanej populacji.

Ryzyko Populacyjne = Ryzyko × Liczebność

narażonej populacji

CZYNNIKI SZKODLIWE

W MIEJSCU PRACY



Czynniki, których oddziaływanie na

pracownika prowadzi lub może prowadzić do
powstania choroby zawodowej lub innego
schorzenia związanego
z wykonywaną pracą.



Czynniki szkodliwe w środowisku pracy można

podzielić na następujące kategorie:



czynniki fizyczne np. hałas,



czynniki chemiczne np. benzen,



pyły np. pył drzewa twardego.  

OZNACZENIE SUBSTANCJI

SZKODLIWYCH

ZAGROŻENIA W PRACY LEKARZA



odczynniki chemiczne w tym: głównie

formaldehyd i rozpuszczalniki organiczne,



czynniki alergizujące (głównie chrom, lateks),



choroby wirusowe (głównie wirusowe zapalenie

wątroby typu A),



zakażenia przenoszone drogą krwi (WZW

typu B i C, HIV),



choroby zakaźne i pasożytnicze,



promieniowanie jonizujące (głównie X),



promieniowanie elektromagnetyczne

i zagrożenia związane z obsługą komputera,

BIBLIOGRAFIA



http://www.ietu.katowice.pl/wpr/Dokumenty/Ma
terialy_szkoleniowe/Szkol2/05-biesiada-bubak
.pdf



http://www.ietu.katowice.pl/kronika/esc/slown.
html



http://www.ietu.katowice.pl/wpr/Slownik_term
inow.htm

DZIĘKUJEMY ZA

UWAGĘ