Rodzaj Bordetella	tlenowe drobne pałeczki barwiące się intensywniej na biegunach wymagają do wzrostu podłoży wzbogaconych krwią, glicerolem, wyciągiem z ziemniaka Bordetella pertussis – pałeczka krztuśca Bordetella parapertussis – pałeczka rzekomokrztuścowa Bordetella bronchiseptica – pałeczka oskrzelowa Bordetella pertussis wykazuje dużą zmienność: faza I – formy gładkie, otoczkowe i zjadliwe – przy bezpośredniej izolacji od chorego faza II – III – fazy pośrednie faza IV – formy bezotoczkowe i niezjadliwe czynniki chorobotwórcze: toksyna krztuścowa (pertussigen) cytotoksyna tchawicza inwazyjna cyklaza adenylowa toksyna ciepłochwiejna białkowa LPS otoczka chorobotwórczość: chorobotwórcze tylko dla ludzi, głównie dzieci krztusiec = koklusz = pertussis – przebiega w postaci zespołu nieżytowo – kaszlowego droga zakażenia : powietrzno – kropelkowa diagnostyka: podłoże Bordeta – Gengou (wyciąg ziemniaczany i krew barania) we wczesnym okresie choroby (bezpośrednie nakasłanie na płytkę) – kolonie masłowate o srebrzystym połysku odczyn zahamowania hemaglutynacji odczyn immunofluorescencji bezpośredniej – wykrywa bakterie w śluzie z jamy nosowo – gardłowej profilaktyka: Di – Te – Per
Rodzaj Brucella	Nie wytwarzają otoczek i przetrwalników, nie wykazują ruchu podłoża wzbogacone: krew, glukoza, wyciąg wątrobowy lub sojowy, surowica cielęca rosną wolno: 3-6 dni, gdy izolowane od chorego: 2-3 tygodnie niektóre wymagają 5-10% CO2 pasożyty wewnątrzkomórkowe !! czynniki chorobotwórcze : endotoksyna powierzchniowy antygen L chorobotwórczość – bruceloza namnażają się w miejscu wniknięcia oraz w najbliżej położonych węzłach chłonnych mogą drogą krwi lub chłonki dostawać się do narządów miąższowych przeżywają w zakażonych makrofagach i innych komórkach fagocytujących bakteria Chorobotwórczość u ludzi Brucella abortus Pałeczka ronienia bydła Zmiany w postaci ziarniniaków w układzie siateczkowo - sródbłonkowym Brucella melitensis Pałeczka maltańska (kozy i owce) Zmiany ropne, posocznice z licznymi powikłaniami Brucella suis Pałeczka ronienia świń Zmiany ropne i zmiany podobne do zmian gruźliczych Brucella canis Pałeczka ronienia psów Jak w B.abortus Droga zakażenia: pokarmowa (mleko, przetwory mleczne) lub przez kontakt bezpośredni z zakażonym zwierzęciem Diagnostyka: materiał do badań: krew i mocz; mleko i jego przetwory podłoża wzbogacone – Brucella agar odczyny immunologiczne: - aglutynacyjny Wrighta - wiązania dopełniacza - Coombsa - opsono – fagocytarny Huddlesona - skórno – alergiczny Burneta
Rodzaj Francisella Francisella tularensis	tlenowe jedyny gatunek chorobotwórczy dla człowieka podłoże wzbogacone w białko występowanie: naturalne zbiorniki wodne; rezerwuar: gryzonie (zające, króliki, wiewiórki) droga zakażenia: - kontakt ze zwierzęciem (uszkodzona skóra) - droga pokarmowa - za pośrednictwiem przenosicieli (kleszcze, pchły) chorobotwórczość: tularemia wysoka gorączka zmiany martwicze w narządach wewnętrznych namnażanie zarazków odbywa się we wrotach zakażenia, szczególnie w najbliższych węzłach chłonnych diagnostyka: rozpoznanie opiera się na: odczynie immunofluorescencji bezpośredniej odczyn immunoenzymatyczny wiązanie dopełniacza hemaglutynacja bierna odczyn skórno – alergiczny z tularyną = rozbite pałeczki zawierające antygeny białkowe specjalne pożywki: Francisa – krew, cysteina, glukoza MacCoya – ścięte żółtko jaja
Rodzaj Legionella	tlenowe jedna lub kilka rzęsek tylko podłoża wzbogacone z alfa-cysteiną i solą żelaza niektóre gatunki – brązowy barwnik rozpuszczlny w wodzie charakterystyczne: metabolizm niefermentacyjny i zawartość rozgałęzionych kwasów tłuszczowych które dominują w ścianie komórki Legionella pneumophila Legionella bozemani Legionella micdadei Legionella gormani występowanie: wody powierzchniowe i wilgotne gleby urządzenia klimatyzacyjne droga zakażenia: kropelkowa rzadziej pokarmowa nie ma zakażenia bezpośrednio od chorego ! Chorobotwórczość: legionelozy epidemie lub przypadki sporadyczne Legionella pneumophila – najczęściej izolowany drobnoustrój z zakażeń u ludzi, wywołuje: chorobę legionistów – rodzaj zapalenia płuc gorączkę Pontiac – bez objawów zapalenia płuc, dreszcze, gorączka, bóle głowy, trwa 2-5 dni i ulega samowyleczeniu diagnostyka: materiał do badań – tkanka płucna, materiał biopsyjny z opłucnej, plwocina, krew, rzadziej mocz nie ma nosicielstwa ! Podłoże wzbogacone BCYE – z dodatkiem wyciągu drożdżowego, soli żelaza i cysteiny