Wykład 2 21.10.12

T : Przykłady introdukcji dużych przeżuwaczy w Polsce i na kontynencie europejskim.

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE PRZEŻUWACZY :

* czterokomorowy żoładek

* pokarm roślinny, główny składnik diety

* możliwość trawienia błonnika przy udziale bakterii pierwotniaków

* specyficzny proces żucia pokarmu

* zazwyczaj brak górnych siekaczy

* boczne palce kończyn uwstecznione (zakończenie racicami)

* na czaszce wyrostki kostne (rogi, poroże)

* zachowanie stadne

* nie zapadają w sen zimowy

* przystosowanie do pokonywania znacznych przestrzeni

ZALETY PRZEŻUWACZY :

+ sposób odzywiania

+ dostępność pokarmu

+ duże zdolności adaptacyjne

+ zachowanie

+ różnorodność gatunkowa

+ wiele gatunków łatwo się oswaja

SPOSOBY I MOŻLIWOŚCI ZACHOWANIA POPRZEZ INTRODUKCJĘ GATUNKÓW

PRZEŻUWACZY :

- ogrody zoologiczne

- parki narodowe ---> obszary prawnie chronione

- parki safari ---> większe prywatne obszary. Cel pokazowy

- parki krajobrazowe ---> obszary prawnie chronione. Prowadzona działalność człowieka ograni-

-czona, ale mogąca występować. Cel : zachowanie szaty fauny i flory

- obszary chronionego krajobrazu

- rezerwaty przyrody ---> mniejsze obszary mogące być na terenie np. lasu. Ostoja spokoju dla

gatunków

- użytki ekologiczne ---> obszary wyłączone z działalności rolniczej lub częściowo wyłaczone, np.:

^ łaki nad wodą

- programy ochrony przyrody

^ NATURA 2000

^ UNESCO

- domastykacja, oswajanie ---> właczenie zwierząt do gospodarki człowieka, np.:

^ daniele

^ jelenie

W Polsce jest bardzo wiele Parków Narodowych, które są prawie we wszystkich regionach kraju :

* Białowieski

* Woliński

* Drawieński

* Tatrzański

* Lawiański

* Bory Tucholskie

* Kampinowski

* Świętokrzyski

* Radzimiński

* Gór Stołowych

* Wielkopolski

etc.

Na świecie :

+ najmniej ---> Azja i Afryka Północna

+ najwięcej ---> Ameryka Południowa, Ameryka Północna, Australia, Chiny, Japonia, Europa,

Afryka Południowa

T2 : Egzotyczna inwazja.

PIRANIA :

podobne do pirani ryby odkryto m.in. w okolicach Szczecina i Zalewie Rybnickim.

Choć są to niegroźne dla człowieka roślinożerne stworzenia, często przenoszą choroby tropikalne, które moga już zagrażac całemu wodnemu ekosystemowi.

BERNIKLA KANADYJSKA

nie tylko zabiera miejsca lęgowe gęgawom, ale także jest hybrydyzacją, więc podobnie jak jeleń sika powoduje rozmycie gatunku.

JELEŃ SIKA

piekne rogate zwierzęta podobne do naszego jelenia, niewielki. Sprowadzono z Azji.

Może krzyżować sie z naszym rodzimym jeleniem. Nosiciel nicieni ---> pasożytów wysysajacych krew ze ścian żołądka. Zagrożenie u żubra polskiego.

RACICZNICA ZMIENNA

małż o tej nazwie nie wyrządziła jeszcze żadnych szkód, ale powoduje awarie wodociągów.

Bardzo szybko sie rozwija.

BABKA BYCZA

Przybyła z Morza Czarnego, tzw. "chwast wodny". Stanowi utrapienie dla wielu rybaków.

Szybko sie rozwija i jest konkurentem dla ryb typu :

- śledzie

- szprot

- flądry

MNEMIOPSIS LEIDYI

żebropław zywiacy się jajami ryb i planktonem, z Azji. Powoduje ograniczenie i zanik niektórych ryb Morza kaspijskiego i Morza Czarnego. Spowodowała drastyczny upadek ryboustwa na tych terenach.

NORNICA AMERYKAŃSKA

podobne do przywr, wspaniały kolonizator. Rezydentuje na podmoklych obszarach. szkody w lęgach ptaków. Trudne do zaobserwowania i wytepienia.

JENOT

podobną rolę odgrywa. Spotykany na terenie całego kraju. Wypiera nasze rodzime gatunki drapieżców. konkuruje z żywnością z naszymi rodzimymi gatunkami wyjadając "ich" pożywienie i odbiera tereny życiowe.

SZOP PRACZ

północnoamerykańskie zwierzę kojarzone ze sprytem. Doskonale się dostosowuje do wszelakich warunków środowiskowych. Szybko uczy się, bardzo zwinny. Trudno go wytępić i wyeliminować.

Wszechstronnie szkodzi. Zagraża ludziom jak i zwierzętom oraz ptakom. Nosiciel wścieklizny i róznych chorób oraz pasożyta układu nerwowego ludzi i zwierząt.

ŻÓŁW CZERWONOLICY

Zagrozenie dla naszego żółwia błotnego. Jest bardziej ekspansywny i wypiera nasze gatunki, które stopniowo wymierają.

PRZYKŁADY INGERENCJI CZŁOWIEKA W TZW."WĄSKIE EKOSYSTEMY" :

* Guadalupe ----> wyspa wulkaniczna na Oceanie Spokojnym położona 241 km na zachód od wybrzeży Półwyspu Kalifornijskiego i około 40 km na południowy zachód od miasta Ensenada

(stan kalifornia Dolna). Miejsce bazy dla wielorybnikow rosyjskich.

W XIX w sprowadzono na wyspe kozy. Doprowadziły one do wyginiecia wielu gatunków zwierząt rodzimych. Ucierpiały również rośliny, ponieważ nie wykształciły one odpowiednich obrońców na te zwierzeta, np.: lasy sosnowe zmniejszyly sie o połowę.

podjęto próbę ratowania w latach 60 i 70 tego co pozostało, ale pomimo wielkiego odstrzału kóz nie przyniosło to rezultatów. Jedyny sposób wytępienia jest wabienie samców oraz masowe odłapywanie całych stad i wywózka pozawyspe.