pytania Prawo Gospodarcze UE i odpowiedzi

  1. Na czym polega istota unii celnej?

    Unia Celna – została ustawiona 01.07.1968r. na podstawie postanowień wspólnotowego rozporządzenia o Wspólnej Taryfie Celnej (WTC) obowiązującej w stosunkach z państwami trzecimi:

    Stanowi jedną z podstaw europejskiej integracji gospodarczej polega na zniesieniu granic celnych pomiędzy państwami członkowskim i na wprowadzeniu wspólnej, zewnętrznej taryfy celnej, a także na zastąpieniu ustawodawstw krajowych wspólnotową regulacją celną i wspólną polityką handlową w stosunkach do państw trzecich,

    Wspólna (taryfa celna) ustala jednolite wymagania celne na zewnętrznych granicach państw członkowskich stanowiących granicę celną UE. Cła na towary przywożone z państw trzecich do wszystkich państw członkowskich oraz nomenklaturę celną są jednolite.

  2. Przedstaw definicję towaru.

ETS zdefiniował towar jako – wszelkie produkty posiadające wartość wymierną w pieniądzu i mogące jako takie stanowić przedmiot transakcji handlowych.

Pochodzenie towaru określa się według tzw. reguł pochodzenia, które zostały sformułowane w Kodeksie Celnym WE. Zawiera on między innymi regulacje dotyczące przepisów w zakresie:




  1. Jakie są reguły pochodzenia towaru?

Według kodeksowych reguł pochodzenia, pochodzenie towaru może być uprzywilejowane (preferencyjne) lub nieuprzywilejowane (nieperfekcyjne):

Zgodnie z przyjętą zasadą towary pochodzą z danego państwa tylko wtedy, gdy zostały wytworzone z surowców mineralnych produktów rolnych lub hodowlanych, wydobytych lub powstałych na terytorium tego państwa.

W przypadku gdy produkcja towaru odbywa w kilku państwach, jego pochodzenie określa się zgodnie z ogólną zasadą stanowiącą, że: towar uznaje się za pochodzący z państwa, w którym został poddany ostatniej istotnej ekonomicznie obróbce lub przetworzeniu, które spowodowało wytworzenie nowego produktu lub stanowiło istotny etap wytwarzania w przedsiębiorstwie przystosowanych do tego celu.




  1. Podaj definicję ograniczenia ilościowego i środka o skutku równoważnym do ograniczenia ilościowego.

Zakaz ograniczeń ilościowych w imporcie i o skutku równoważnym do ograniczeń ilościowych:

Art. 34 TFUE, Art. 35 TFUE

Ograniczenie ilościowe w przewozie oraz wszelkie środki o skutku równoważnym są zakazane między państwami członkowskimi.

Ograniczeniem ilościowym (OIL) w swobodzie przepływ towarów są wszelkie środki państwowe całkowicie zakazujące importu lub eksportu towarów przez zastosowanie kryteriów liczby sztuk, wartości, wagi lub czasu.

Zakaz OIL oznacza zakaz wszelkich środków, które skutkują całkowitym lub częściowym ograniczeniem importu, eksportu lub tranzytu towarów.

Ograniczenie ilościowe są najbardziej niebezpieczne dla rynku wewnętrznego, gdyż całkowicie blokuję handel.

Jakikolwiek środek wpływający na swobodny przepływ towarów stanowi środek o skutku podobnym do ograniczenia ilościowego.

ETS przyjął szeroką definicję środków podobnych do ograniczeń ilościowych (formuła Dassonville).

Według tej definicji wszelkie środki wpływające w jakikolwiek sposób na swobodę handlu wewnątrz wspólnotowego (dotyczące sprzedaży towarów bądź ich własności) są uznawane za środki równoważne ograniczeniom ilościowym.


  1. Co to jest formuła Cassis de Dijon?

    Formuła Cassis de Dijon dała możliwość państwom członkowskim stosowania regulacji stanowiących w myśl formuły Dassonville środki o skutku równoważnym w obrocie towarowym w następujących sytuacjach:

    Stosowania środków krajowych ograniczających handel nie można usprawiedliwić na gruncie art. 36. Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

    W danej dziedzinie, nie istnieją unijne przepisy harmonizujące,

    Środki krajowe stosowane są w sposób niedyskryminujący (zarówno tak samo dla towarów krajowych jak i zagranicznych),

    Środki są proporcjonalne - współmierne do założonego celu,

    Uwzględniają interes Unii Europejskiej w swobodnym przepływie towarów.

    Aby określony środek krajowy mógł mieć zastosowanie wymienione przesłanki powinny być spełnione kumulatywnie.

    Dopuszczalność środków krajowych w rozumieniu formuły Cassis de Dijon:

    brak harmonizacji unijnej,

    środki krajowe są stosowane w sposób niedyskryminujący,

    gdy, wprowadzenie jest konieczne do ochrony interesu publicznego (tzw. wymogi konieczne) a osiągnięcie tego celu nie jest możliwe za pomocą innych środków,

    są proporcjonalne, a więc współmierne do zamierzonego celu,

    uwzględniają interes UE w swobodnym przepływie towarów,

    państwo członkowskie ma obowiązek udowodnić, że wprowadzenie przez nie ograniczenie spełniają te wymogi.

    Lista przykładowych wymogów koniecznych dotychczas uznanych przez Trybunał za dobro chronione (interes publiczny) na podstawie formuły Cassis de Dijon (I):

    ochrona skutecznego krajowego nadzoru podatkowego,

    ochrona konsumenta,

    ochrona rzetelności transakcji handlowych,

    ochrona środowiska,

    ochrona warunków pracy,

    ochrona twórczości kinematografii jako formy,

    ochrona krajowych bądź regulacji odrębności kultury przekazu społ.-kult.,

    ochrona różnorodności pracy,

    ochrona praw podstawowych,

    ochrona równowagi finansowej,

    ochrona bezpieczeństwa w ruchu drogowym,

    zapewnienie skutecznej walki z przestępczością.

    Zasada Cassis de Dijon (II) – czyli zasada wzajemnego uznawania standardów, wszystkie produkty znajdują się legalnie w wolnym obrocie handlowym w danym państwie członkowskim muszą być bez ograniczeń uznane na terenie całej Unii za produkty mogące być przedmiotem obrotu handlowego (To co jest dobre dla Francuza jest też dobre dla Niemca).


  1. Wyjaśnij pojęcie doktryny wymogów koniecznych i warunki jej stosowania.

Doktryna wymogów koniecznych ( imperatywnych, nadrzędnych ):

Doktryna wymogów koniecznych zakłada – że, środki krajowe ograniczające handel są dopuszczalne pod warunkiem spełnienia warunków wskazanych przez Trybunał w formie Cassis de Dijon. Przede wszystkim regulacja krajowa musi być niedyskryminująca zgodnie z zasadą proporcjonalności oraz chronić dobro w postaci wymogu koniecznego.


  1. Na czym polega formuła Keck? Podaj kryteria jej stosowania.

Formuła Keck – regulacje krajowe dotyczące sposobów sprzedaży nie będą uznane za środek o skutku równoważnym do ograniczenia ilościowego z art. 34 TFUE. Jeżeli spełnione są następujące warunki:



  1. Na czym polega związek swobodnego przepływu pracowników ze swobodą przepływu osób i obywatelstwem Unii?


Swobodny przepływ pracowników:

Cel swobodnego przepływu pracowników:

Zgodnie z preambułą do rozporządzenia 1612/68 swobodny przepływ pracowników (mobilność siły roboczej wewnątrz wspólnoty) jest jednym ze środków zapewniających pracownikowi możliwość poprawy warunków życia i pracy oraz ułatwienia awansu społecznego. Jednocześnie swoboda ta pomaga w zaspokojeniu potrzeb gospodarczych państw członkowskich.

Podstawy prawne swobodnego przepływu pracowników:

Przepisy, dotyczące swobody przemieszczania się pracowników nie ujednolicając ani nie harmonizuje krajowych elementów prawa pracy. Wprowadzają one jedynie wymóg równego traktowania pracowników własnych oraz migrujących rozstrzygając o zakresie tej równości i gwarantowania jej. Podstawy te zostały zawarte w:

Art. 45 TFUE jest najważniejszym uregulowaniem prawa UE dotyczącym swobodnej migracji pracowników. Jego istotę jest zapewnienie traktowania pracowników migrujących na równi z pracownikami państwa przyjmującego.


  1. Czy prawo swobodnego przepływu pracowników obejmuje obywateli państw trzecich?

Zasięg terytorialny swobody przepływu pracowników:

Art. 45 TFUE dotyczący swobody przepływu pracowników wewnątrz Unii.

Określenie to wyznacza zasięg terytorialny rozważonego pojęcia. Swoboda ta obejmuje zatem migrację pracowników między państwami Unii i dotyczy jej obywateli. Potwierdza to art. 21 TFUE odnoszący swobodę przemieszczania tych osób do obywateli Unii (tj. osób) wykazujących się przynależnością do któregoś z państw członkowskich i wskazujący, że prawo to dotyczy przemieszczania się i przebywania na terenie państw członkowskich.


  1. Jakie ograniczenia swobodnego przepływu pracowników wewnątrz Unii wynikają z traktatów akcesyjnych?

Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dopuszcza dwojakiego rodzaju ograniczenia swobody przepływu pracowników:

-Pierwsze są podyktowane względami porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego i zdrowia publicznego.

-Drugie wiążą się z ochroną interesu publicznego państw członkowskich przy zatrudnianiu na stanowiskach w administracji publicznej wyłącznie własnych obywateli.



  1. Jakie przesłanki decydują o uznaniu danej osoby za pracownika w rozumieniu art. 45 TFUE?

Do przesłanek uznania danej osoby za pracowników w rozumieniu art. 45 TFUE należy:

Bez znaczenia się z kolei:

Zakres podmiotowy pojęcia „pracowników” w rozumieniu art. 45 TFUE są objęte przede wszystkim osoby, które już nawiązały stosunek pracy i korzystają dzięki temu z pełni uprawnień wynikającym z prawa UE.

W świetle orzecznictwa TS swoboda prawa pracy oznacza zarówno prawo obywatelskie, prawo członkowskie do środowiska prawa pracy należą dane krajów członkowskich jako prawo do osiedlania się w celu poszukiwania pracy.







  1. Kto korzysta ze swobody przemieszczania się jako członek rodziny pracownika?

Artykuł 2 pkt 2 dyrektywy 38/2004/WE

Członek rodziny oznacza:

  1. współmałżonka;

  2. partnera, z którym obywatel Unii zawarł zarejestrowany związek partnerski, na podstawie ustawodawstwa danego Państwa Członkowskiego, jeżeli ustawodawstwo przyjmującego Państwa Członkowskiego uznaje równoważność między zarejestrowanym związkiem partnerskim a małżeństwem, oraz zgodnie z warunkami ustanowionymi w odpowiednim ustawodawstwie przyjmującego Państwa Członkowskiego;

  3. bezpośrednich zstępnych, którzy nie ukończyli dwudziestego pierwszego roku życia lub pozostają na utrzymaniu;

  4. bezpośrednich wstępnych pozostających na utrzymaniu oraz tych, małżonka lub partnera.

Prawo pracownika do swobodnego przepływu wiąże się z uprawnieniem do osiedlenia się w państwie przyjmującym wspólnie z członkami jego rodziny. Swobodne przemieszczanie się jest fundamentalnym prawem nie tylko samych pracowników, ale także ich rodzin.

  1. Jak jest realizowane prawo do korzystania z ofert pracy w innym państwie członkowskim?

Prawo do korzystania z ofert pracy wymienione jest w art. 45 TFUE na pierwszym miejscu. Jego zakres i szczegółowe aspekty regulują przepisy Tytułu I w Części I rozporządzenia 1612/68 - „Dostęp do zatrudnienia”.

Celem tej regulacji jest zapewnienie obywatelom UE dostępu do ofert pracy i możliwości podejmowania zatrudnienia w innych państwach członkowskich na takich samych zasadach, jakie dotyczą obywateli tych państw. Podstawowym elementem prawa do korzystania z ofert pracy jest zasada niedyskryminacji ze względu na przynależność państwową w dostępie do rynku pracy przyjmującego państwa członkowskiego.


  1. Jakie są warunki korzystania z prawa pobytu powyżej trzech miesięcy przez pracowników wspólnotowych?

Warunki korzystania z prawa pobytu powyżej trzech miesięcy przez obywateli UE i członków ich rodzin określa art. 7 dyrektywy 2004/38.

Wszyscy obywatele Unii posiadają prawo pobytu na terytorium innego państwa członkowskiego przez okres dłuższy niż trzy miesiące, jeżeli:

a) są pracownikami najemnymi lub osobami pracującymi na własny rachunek w przyjmującym Państwie Członkowskim; lub (…)

d) Są członkami rodziny towarzyszącymi lub dołączającymi do obywatela Unii, który spełnia warunki określone w lit. a), b) lub c).

Obywatel Unii, który nie jest dłużej pracownikiem najemnym lub osobą pracującą na własny rachunek, zachowuje status pracownika najemnego lub osoby pracującej na własny rachunek w następujących okolicznościach:

  1. jest okresowo niezdolny do pracy w wyniku choroby lub wypadku;

  2. pozostaje bez pracy w sposób niezamierzony, co jest należycie odnotowane, po okresie zatrudnienia przekraczającym jeden rok i zarejestrował się jako bezrobotny w odpowiednim urzędzie pracy;

  3. pozostaje bez pracy w sposób niezamierzony, co jest należycie odnotowane, po zakończeniu umowy o pracę na czas określony, obejmującej okres krótszy niż rok, lub po okresie niezamierzonego bezrobocia przez pierwsze dwanaście miesięcy i zarejestrował się jako bezrobotny w odpowiednim urzędzie pracy. W takim przypadku status pracownika zostaje zachowany nie dłużej niż przez sześć miesięcy;

  4. podejmuje kształcenie zawodowe. O ile obywatel Unii nie jest bezrobotny, zachowanie statusu pracownika wymaga, aby kształcenie było związane z poprzednim zatrudnieniem.


  1. Jakie znaczenie ma ustanowienie prawa stałego pobytu i jakie są skutki jego nabycia?

Beneficjentami prawa stałego pobytu są obywatele UE (i członkowie ich rodzin) i korzystający w przyjmującym państwie członkowskim przez określony i wystarczająco długi okres z prawa pobytu w ramach swobody przepływu osób niezależnie od podstawy tego pobytu. Do tego kręgu należą również pracownicy migrujący (i członkowie ich rodzin), którzy w zakresie uzyskania prawa stałego pobytu są szczególnie uprzywilejowani - prawo stałego pobytu „wchłonęło” bowiem przewidziane w Traktacie prawo pracownika do pozostania na terytorium przyjmującego państwa członkowskiego po zakończeniu zatrudnienia.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 16 ust. 1 dyrektywy, obywatelom Unii legalnie przebywającym w przyjmującym państwie członkowskim przez nieprzerwany okres pięciu lat przysługuje prawo stałego pobytu.


  1. Wymień rodzaje ograniczeń swobodnego przepływu pracowników.

Ograniczenia swobody przepływu pracowników mogą prowadzić do odmowy prawa wjazdu lub wydalenia danej osoby przez państwo członkowskie ze swojego terytorium.

Ograniczenia swobody przepływu pracowników zostały ustanowione w celu ochrony najistotniejszych interesów i podstawowych atrybutów suwerenności państw członkowskich. Rodzaje i przedmiot ograniczeń.

Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dopuszcza dwojakiego rodzaju ograniczenia swobody przepływu pracowników:

-Pierwsze są podyktowane względami porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego i zdrowia publicznego.

-Drugie wiążą się z ochroną interesu publicznego państw członkowskich przy zatrudnianiu na stanowiskach w administracji publicznej wyłącznie własnych obywateli.




  1. Kiedy państwo może powołać się na względy porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego i zdrowia publicznego ograniczając swobody przepływu pracowników?

Pojęcie porządku i bezpieczeństwa publicznego- prawo europejskie nie definiuje wprost, jak należy rozumieć pojęcie „porządek publiczny” i „bezpieczeństwo publiczne”. Przepisy dyrektywy wskazują, że względy te nie mogą być powoływane do celów gospodarczych oraz wcześniejsza karalność nie może sama w sobie stanowić podstawy do wprowadzania ograniczeń. Indywidualne zachowanie osoby musi stanowić rzeczywiste, aktualne i dostatecznie poważne zagrożenie jednego z podstawowych interesów społeczeństwa. Nie jest dopuszczalne stosowanie ograniczeń, które nie byłyby bezpośrednio związane z konkretnym przypadkiem lub opierałyby się na względach prewencji ogólnej.

Pojęcie zdrowia publicznego - powołanie się na względy zdrowia publicznego umożliwia państwom członkowskim minimalizowanie zagrożenia wystąpienia epidemii lub rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych.

Z art. 29 dyrektywy 2004/38 wynika, że odmowa prawa wjazdu na terytorium państwa członkowskiego lub wydalenie z niego mogą być uzasadnione jedynie w przypadku stwierdzenia wystąpienia jednej z chorób wymienionych w tym przepisie. Do chorób tych należą potencjalne choroby epidemiczne określone przez odpowiednie instrumenty Światowej Organizacji Zdrowia oraz inne choroby zakaźne lub zakaźne choroby pasożytnicze, jeżeli są przedmiotem przepisów ochronnych mających zastosowanie do obywateli przyjmującego państwa członkowskiego.

  1. Omów zasadę proporcjonalności i indywidualizacji stosowania środków ograniczających swobodę przepływu pracowników.

Zasada proporcjonalności stosowania ograniczeń.

Zgodnie z art.27 ust. 2 zdanie pierwsze dyrektywy 2004/38 środki podjęte ze względów porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego muszą być zgodne z zasadą proporcjonalności. Według TS, środek taki musi być zatem właściwy do osiągnięcia celu, któremu służy, i nie może przekroczyć tego, co jest niezbędne do jego osiągnięcia.

Zasada indywidualizacji stosowania ograniczeń.

W myśl art. 27 ust. 2 zdanie pierwsze dyrektywy 2004/38 środki podejmowane ze względów porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego muszą opierać się wyłącznie na indywidualnym zachowaniu danej osoby. Wyrażona w tym przepisie zasada indywidualizacji oznacza, że ocena zagrożenia porządku i bezpieczeństwa może być dokonywana wyłącznie na podstawie analizy zachowania konkretnej osoby, a nie np. grupy, do której ona należy.


  1. Scharakteryzuj pojęcie administracji publicznej w rozumieniu art. 45 ust. 4 TFUE.

Traktaty nie zawierają definicji administracji publicznej. Wykładni pojęcia „administracja publiczna” dokonał Trybunał Sprawiedliwości:

- art. 45 ust. 4 TFUE pozostawia poza zakresem zastosowania trzech pierwszych ustępów tego artykułu grupę stanowisk, które wiążą się z udziałem pośrednim lub bezpośrednim w wykonywaniu władzy publicznej oraz ze sprawowaniem funkcji, które mają na celu ochronę interesów ogólnych państwa lub innych organizacji publicznych.

- Zgodnie z art. 45 ust. 4 TFUE władze państwa członkowskiego mogą ograniczyć dostęp do niektórych stanowisk w sektorze publicznym tylko dla własnych obywateli.

Wyłączenie zatrudnienia w administracji publicznej.

Decyzja w przedmiocie wyłączenia konkretnych stanowisk z zakresu swobody przepływu pracowników zależy od ustalenia, czy dane stanowiska są, czy też nie są, charakterystyczne dla działań specyficznych dla administracji publicznej, jako umocowanej do wykonywania władzy publicznej i odpowiedzialnej za ochronę ogólnych interesów państwa.

Odstępstwo przewidziane w art. 45 ust. 4 TFUE winno być ograniczone do działalności, która jest w bezpośredni i szczególny sposób związana z wykonywaniem władzy publicznej.

Trybunał wielokrotnie odnosił się do różnych sektorów działalności, co do których rozważał, czy mogą być wyłączone z zakresu swobody przepływu pracowników. Trybunał dopuścił stosowanie wyjątku przewidzianego w art. 45 ust. 4 TFUE do tych obszarów aktywności, które są związane z tradycyjną sferą działalności państwowej, czyli z sądownictwem, obronnością, dyplomacją i pobieraniem podatków.

Jak podniósł Trybunał, art. 45 ust. 4 TFUE nie upoważnia państw członkowskich do wyłączenia z zakresu swobody przepływu pracowników sektora publicznej działalności badawczej, edukacyjnej, zdrowotnej, transportowej, pocztowej, telekomunikacyjnej, oraz działalności w zakresie dystrybucji wody, gazu i elektryczności.

Orzecznictwo Trybunału dostarcza przykładów stanowisk, które nie są objęte zakresem wyjątku od swobody przepływu pracowników. Są to stanowiska nauczycieli stażystów, lektorów języków obcych, nauczycieli szkół średnich i podstawowych, aplikantów adwokackich, pracowników poczty, pielęgniarek czy pracowników Narodowego Centrum Badawczego.


  1. Jakie są rodzaje dyskryminacji pracowników migrujących oraz jakie są podstawowe różnice między tymi rodzajami?

Dyskryminacją jest wszelkie nieuzasadnione i krzywdzące różnicowanie sytuacji pracowników, jeżeli jego powodem jest cecha, która zgodnie z przepisami prawa nie może stanowić podstawy odmiennego traktowania.

Przestrzeganie zasady równego traktowania wymaga, by porównywalne sytuacje nie były traktowane w sposób odmienny, a sytuacje odmienne nie były traktowane w sposób identyczny, chyba że jest to obiektywnie uzasadnione.

Zgodnie z art. 45 ust. 2 TFUE swoboda przemieszczania się pracowników obejmuje zniesienie „wszelkiej dyskryminacji” ze względu na przynależność państwową.

Zakaz dyskryminacji w pierwszym rzędzie chroni interesy pracowników migrujących. Niemniej zasada równego traktowania ma znaczenie również dla obywateli państwa przyjmującego. Akceptowanie przez cudzoziemców niższych standardów mogłoby w rezultacie powodować pogorszenie poziomu ochrony pracowników w danym kraju.

Dyskryminacja bezpośrednia

Dyskryminacja bezpośrednia zachodzi wówczas, gdy przepisy krajowi wprost różnicują status pracowników krajowych oraz migrujących z uwagi na przynależność państwową.

Dyskryminacja taka miałaby miejsce również w wypadku, gdyby ustawodawstwo wewnętrzne w odmienny sposób traktowało obywateli różnych państw członkowskich.

Dyskryminacja pośrednia

Dyskryminacja pośrednia ma miejsce wtedy, gdy stosowane są inne niż obywatelstwo kryteria różnicujące, które w praktyce stawiają cudzoziemców w gorszej sytuacji.

Zasadę równego traktowania narusza wprowadzenie w ustawodawstwie wewnętrznym takich przesłanek, które w praktyce mogą być łatwiej spełnione przez pracowników krajowych niż migrujących.


  1. Wymień zasady koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Do najważniejszych gwarancji swobody przepływu pracowników należy unijna regulacja dotycząca koordynacji systemów ubezpieczenia społecznego. Jej podstawowym założeniem jest zagwarantowanie, że skorzystanie przez obywateli państw członkowskich z prawa do swobodnego przemieszczania się nie spowoduje negatywnych konsekwencji w odniesieniu do nabycia świadczeń oraz określenia ich wysokości.

Zasady koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego:

- zasada stosowania jednego systemu prawnego - podporządkowanie ustawodawstwu tylko jednego państwa członkowskiego oznacza stosowanie jego postanowień, tak jakby osoba zainteresowana realizowała swoją aktywność zawodową w całości na terytorium tego państwa.

- Zasada równego traktowania – chroni osoby przemieszczające się w obrębie UE przed dyskryminacją ze względu na kryterium obywatelstwa.

- Zasada zachowania świadczeń bez względu na miejsce zamieszkania uprawnionego – warunkiem korzystania z niej jest zamieszkiwanie przez uprawnionego w jednym z państw członkowskich.

- Zasada sumowania okresów.


  1. Wyjaśnij pojęcia „pierwotna swoboda przedsiębiorczości” i „wtórna swoboda przedsiębiorczości”.

Pierwotna swoboda przedsiębiorczości obejmuje transgraniczne przeniesienie przedsiębiorstwa z jednego państwa członkowskiego do innego, czyli innymi słowy, podjęcie samodzielnie nowej działalności w innym państwie członkowskim.

Przy pierwotnej swobodzie przedsiębiorczości określony podmiot podejmując działalność w innym państwie i rezygnuje z wykonywania działalności w kraju swojego pochodzenia lub pozostawia tam zakłady zależne od zakładu głównego.

Wtórna swoboda przedsiębiorczości

Istnieje możliwość przeniesienia i założenia na nowo części przedsiębiorstwa bez konieczności zaprzestania działalności podstawowej, czyli innymi słowy, podjęcia działalności przez przedsiębiorstwo działające w jednym państwie członkowskim również w innym państwie członkowskim.

Filie, oddziały i agencje to pojęcia autonomiczne prawa Unii Europejskiej, nie zdefiniowane w TFUE.


  1. Na czym polega różnica między swobodą przepływu pracowników a swobodą przedsiębiorczości?

Swoboda przedsiębiorczości jest powiązana ze swobodnym przepływem pracowników. Obydwie te swobody składają się łącznie na swobodny przepływ osób.

Swobodę przedsiębiorczości odróżnia od swobodnego przepływu pracowników samodzielność podejmowanych działań (tj. prowadzenia ich na własny rachunek). Cechą stosunku pracy jest okoliczność, że przez określony czas jedna osoba świadczy pracę na rzecz drugiej i pod jej kierownictwem, w zamian za co otrzymuje wynagrodzenie. Wobec tego każda działalność (charakteryzująca się stałością), którą osoba wykonuje poza stosunkiem podporządkowania, musi zostać zaklasyfikowana jako działalność osoby prowadzącej działalność na własny rachunek w rozumieniu art. 49 TFUE.

Rozgraniczenie między swobodą przedsiębiorczości a swobodnym przepływem pracowników stało się szczególnie istotne w związku z warunkami przystąpienia do Unii Europejskiej państw z Europy Środkowej i Wschodniej, gdyż w przypadku swobodnego przepływu pracowników zostały przewidziane okresy przejściowe (formuła 2+3+2) a w przypadku swobody przedsiębiorczości takich okresów nie ustalono.


  1. Na czym polega dyskryminacja jawna a na czym ukryta?

Pod pojęciem dyskryminacji należy rozumieć zarówno zróżnicowane traktowanie porównywalnych sytuacji, jak i jednakowe traktowanie różnych sytuacji, chyba że takie traktowanie jest obiektywnie uzasadnione.

Dyskryminacja jawna ma miejsce wówczas, gdy regulacja nakazuje odmienne traktowanie podmiotów różniących się przynależnością państwową tj. obywatelstwem lub – w przypadku spółki – siedzibą.

Dyskryminacja ukryta ma miejsce wówczas, gdy regulacja formalnie skierowana jest do wszystkich – nie różnicuje podmiotów wprost ze względu na przynależność państwową - ale faktycznie prowadzi do takich samych następstw co dyskryminacja ze względu na przynależność państwową.


  1. Na czym polega różnica między ograniczeniami swobody przedsiębiorczości o charakterze dyskryminującym a tymi o charakterze niedyskryminującym?

Traktat zakazuje wszelkich ograniczeń swobody przedsiębiorczości, w tym takich, które mają ograniczony zakres czy małe znaczenie.

Zakazane ograniczenia swobody przedsiębiorczości mogą to być ograniczenia wynikające z przepisów podatkowych niekorzystnych dla osób podejmujących lub prowadzących działalność w innych państwach członkowskich czy przepisów nakładających na takie osoby dodatkowe wymagania.

Podział ograniczeń swobody przedsiębiorczości:

  1. zgodnie z kryterium rodzaju regulacji powodującej ograniczenie wyróżnia się:

  1. Według kryterium źródła pochodzenia wyróżnia się ograniczenia:

Rozróżnienie w ten sposób dokonane jest istotne przy ustalaniu, jakie okoliczności mogą uzasadnić ograniczenie swobody przedsiębiorczości.

Ograniczenia niedyskryminujące

Przynależni jednego państwa członkowskiego mogą co do zasady podejmować i prowadzić działalność gospodarczą na terytorium innego państwa członkowskiego na warunkach określonych przez ustawodawstwo państwa przyjmującego dla własnych obywateli. Może się zdarzyć, że przepisy prawa państwa przyjmującego stawiają wymogi, które mogą utrudnić lub uczynić mniej atrakcyjnym korzystanie ze swobody przedsiębiorczości (nawet, gdy są stosowane w sposób niemający charakteru dyskryminującego) i w związku z tym są uznawane za niepożądane.

Powinni oni zatem spełniać wszystkie wymogi określone prawem państwa przyjmującego.

Ograniczenia niedyskryminujące mogą być uzasadnione koniecznością zapobieżenia nadużyciu prawa, względami określonymi w art. 52 TFUE oraz bezwzględnymi wymogami dotyczącymi dobra ogólnego.

Klasycznymi przykładami ograniczeń niedyskryminujących są:

- wymóg posiadania kwalifikacji zawodowych uzyskanych w tym państwie członkowskim, w którym ma być prowadzona działalność,

- wymóg znajomości języka,

- wymóg posiadania tylko jednej kancelarii prawnej.

Najbardziej „oczywistym” podmiotem, od którego mogą pochodzić ograniczenia swobody przedsiębiorczości, jest państwo przyjmujące, czyli to na którego terytorium podmiot uprawniony zamierza podjąć lub wykonywać działalność.

Ograniczenia swobody przedsiębiorczości mogą pochodzić także od państwa pochodzenia podmiotu chcącego korzystać z tej swobody.

Regulację obowiązującą w państwie pochodzenia można uznać za niezgodną ze swobodą przedsiębiorczości tylko wówczas, gdy sprawa nie ma charakteru jedynie wewnętrznego.


  1. W jaki sposób mogą być uzasadniane ograniczenia swobody przedsiębiorczości?

Jeśli dochodzi do ograniczenia swobody przedsiębiorczości, istnieje domniemanie, że ograniczenie to jest nielegalne. Ciężar dowodu legalności ograniczenia spoczywa na podmiocie ograniczającym.

Uzasadnienie ograniczenia swobody przedsiębiorczości dopuszczalne jest przez powołanie się zarówno na regulacje zawarte w Traktacie, jak i na względy niewymienione wprost w prawie stanowionym, a przyjęte w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości.

Uzasadnieniem ograniczeń swobody przedsiębiorczości mogą być:

Interesy czysto ekonomiczne nie uzasadniają powołania się na porządek publiczny i bezpieczeństwo publiczne , ale jednocześnie czasami jest tak, iż za celem ekonomicznym kryje się też cel wchodzący w zakres bezpieczeństwa publicznego.

Pojęcie bezpieczeństwa publicznego obejmuje zarówno bezpieczeństwo wewnętrzne, jak i bezpieczeństwo zewnętrzne.

Choć „porządek publiczny” i „bezpieczeństwo publiczne” są pojęciami prawa Unii Europejskiej, to państwa członkowskie mają pewną swobodę przy określaniu, co wchodzi w zakres porządku i bezpieczeństwa publicznego.

Aby zagrożenie bezpieczeństwa i porządku publicznego mogło stanowić uzasadnienie ograniczenia swobody przedsiębiorczości, musi mieć charakter kwalifikowany: musi to być zagrożenie rzeczywiste, bezpośrednie i wystarczająco poważne dla podstawowego interesu publicznego.

Także pojęcie zdrowia publicznego nie zostało zdefiniowane w Traktacie czy dyrektywach.

zagrożenia zdrowia publicznego można upatrywać z jednej strony w pojawieniu się na terytorium państwa członkowskiego osób chorych, chcących prowadzić jakąkolwiek działalność gospodarczą, z drugiej zaś - w prowadzeniu działalności związanej ze zdrowiem publicznym przez pewne kategorie osób.

ochrona zdrowia publicznego może ponadto teoretycznie pociągać za sobą inny zakaz prowadzenia działalności określonego rodzaju.

Dyrektywa 2004/38/WE w art. 29 zatytułowanym „zdrowie publiczne” dotyka problemów związanych z ograniczeniem swobody przedsiębiorczości z powodu zdrowia publicznego. Przepis ten stanowi, że chorobami, które uzasadniają wprowadzenie środków ograniczających swobodę przemieszczania się, są potencjalne choroby epidemiczne określone przez odpowiednie instrumenty Światowej Organizacji Zdrowia oraz inne choroby zakaźne lub zakaźne choroby pasożytnicze, jeżeli są przedmiotem przepisów ochronnych mających zastosowanie do obywateli przyjmującego państwa członkowskiego.

Choroby występujące po upływie okresu trzech miesięcy od dnia przyjazdu nie stanowią podstawy do wydalenia z określonego terytorium.

W sytuacjach, w których istnieją silne ku temu wskazania, państwo członkowskie może nałożyć na osoby uprawnione do przebywania na jego terytorium, w ciągu trzech miesięcy od daty wjazdu, obowiązek poddania się bez płatnym badaniom lekarskim mającym na celu stwierdzenie, czy dana osoba nie cierpi na jakąkolwiek chorobę w rozumieniu art. 29 ust. 1. Takie badania lekarskie nie mogą mieć jednak charakteru rutynowego.

Analiza sformułowań dyrektywy pozwala stwierdzić, że podobnie jak w przypadku „porządku i bezpieczeństwa publicznego” , zagrożenie zdrowia publicznego musi godzić w podstawowy interes publiczny. Wynika to stąd, że tylko niektóre choroby mogą być podstawą do odmowy prawa wjazdu albo pozostawania na terytorium państwa członkowskiego oraz że muszą istnieć regulacje ochronne mające zastosowanie do obywateli państwa przyjmującego.

Choć dyrektywa nie stanowi o tym wprost w odniesieniu do „zdrowia publicznego”, to jednak podobnie jak w przypadku „porządku i bezpieczeństwa publicznego” konieczne jest, aby zagrożenie zdrowia publicznego było rzeczywiste, bezpośrednie i wystarczająco poważne dla podstawowego interesu publicznego. Ograniczeń nie powinno bowiem uzasadniać zagrożenie jedynie potencjalne i odległe. Zastosowany środek powinien ponadto spełniać wymogi proporcjonalności.


- ochrona przed pomyłką,

- ochrona własności przemysłowej,

- skuteczność kontroli podatkowej,

- ochrona interesów wierzycieli,

- ochrona uczciwości w działalności gospodarczej i wydajności inspekcji podatkowych,

- ochrona wspólników mniejszościowych,

- ochrona pracowników,

- zapewnienie możliwości porozumiewania się lekarza z pacjentem, władzami administracyjnymi i samorządem zawodowym.

To, jakie okoliczności zostaną uznane przez Trybunał za bezwzględne wymogi dotyczące dobra ogólnego, zależy w pewnej mierze od państw członkowskich. Mają one niejako „inicjatywę ustawodawczą” w tej mierze – mogą próbować powołać się na nowe okoliczności w celu uzasadnienia ograniczenia swobód traktatowych. W świetle dotychczasowej linii orzeczniczej nie znajdują uznania w oczach Trybunału Sprawiedliwości powody o charakterze wyłącznie ekonomicznym albo czysto administracyjnym.

decydując o dopuszczeniu uzasadnienia ograniczenia swobody przedsiębiorczości spółek z uwagi na bezwzględne wymogi dotyczące dobra ogólnego, Trybunał rygorystycznie bada, czy zastosowany środek jest zdolny do osiągnięcia zamierzonego celu i czy nie wykracza poza to, co jest niezbędne do jego realizacji W wielu sprawach Trybunał uznał, że warunki te nie zostały spełnione.

  1. Czym są bezwzględne wymogi dotyczące dobra ogólnego?

Jak wyżej.

  1. Czym są względy porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego i zdrowia publicznego?

Jak wyżej.

  1. Czym są „złote akcje”? Jakie kryteria muszą być spełnione, aby regulacje krajowe ustanawiające „złotą akcję” były zgodne z prawem UE?

Regulacje Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczące swobody przepływu kapitału oraz swobody przedsiębiorczości wpływają także na możliwość przyznawania przez regulacje krajowe z zakresu szeroko rozumianego prawa spółek szczególnych uprawnień Skarbowi Państwa czy innym podmiotom publicznym.

Wiele państw członkowskich próbowało zapewnić Skarbowi Państwa możliwość wetowania strategicznych decyzji spółek z kluczowych sektorów gospodarki (energetycznego, pocztowego, telekomunikacyjnego czy kolejowego) lub posiadania w inny sposób niewspółmiernie dużego wpływu na te decyzje. Wskazywano przy tym, że regulacje takie są niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego. Trybunał Sprawiedliwości uznał, że co do zasady jest to sprzeczne ze swobodami traktatowymi i jedynie w sprawie C-503/99 Komisja przeciwko Belgii zaakceptował obronę zaprezentowaną przez państwo członkowskie.

Z orzecznictwa Trybunału wynika, że aby „złota akcja” była zgodna z prawem Unii Europejskiej, muszą zostać spełnione następujące warunki:

  1. Na czym polega różnica między dyrektywą a zaleceniem?

Zbliżanie prawa spółek państw członkowskich może się dokonywać poprzez wydawanie dyrektyw - które są aktami prawnie wiążącymi i które państwa członkowskie zobligowane są transponować do krajowych porządków prawnych pod groźbą wytoczenia przez Komisję skargi o stwierdzenie naruszenia przez państwo członkowskie prawa Unii Europejskiej, czego konsekwencją może być także nałożenie na państwo członkowskie kary pieniężnej (harmonizacja twarda) - oraz poprzez przyjmowanie zaleceń, które nie mają charakteru prawnie wiążącego i zawierają standardy jedynie rekomendowane państwom członkowskim (harmonizacja miękka).

Przyjęte dotychczas dyrektywy i zalecenia nie stanowią zespołu przepisów, który w sposób spójny reguluje kwestię całego prawa spółek lub chociaż większej części tej dziedziny. Harmonizacja krajowego prawa spółek nie doprowadziła jak dotąd do wyczerpującego uregulowania w prawie UE żadnej ze spółek. Choć uregulowanych zostało sporo zagadnień, to jednak wiele istotnych kwestii nie zostało uregulowanych, gdyż państwom członkowskim nie udało się osiągnąć niezbędnego porozumienia.

Alternatywą dla harmonizacji krajowego prawa spółek w drodze dyrektyw jest poszukiwanie przez krajowych ustawodawców najlepszych rozwiązań przy jednoczesnym zapewnieniu inwestorom wyboru najdogodniejszego dla nich modelu w którymkolwiek z państw członkowskich.


  1. W jakim celu może być utworzone europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych?

Europejskie ugrupowanie (zgrupowanie) interesów gospodarczych.

Art.3 ust. 1 rozporządzenia o EZIG.

Celem ugrupowania jest ułatwianie lub rozwój działalności gospodarczej jej członków oraz poprawa lub intensyfikacja wyników tej działalności; celem ugrupowania nie jest osiąganie zysków dla siebie.

Działalność ugrupowania odnosi się do działalności gospodarczej jego członków i nie może mieć bardziej znaczącego charakteru od jedynie pomocniczego dla tej działalności.

Członkami ugrupowania mogą być jedynie podmioty aktywne zawodowo na terytorium Unii przede wszystkim spółki oraz osoby fizyczne, przy czym EZIG musi się składać z podmiotów uczestniczących w życiu gospodarczym przynajmniej dwóch państw członkowskich.

Strony zamierzające utworzyć EZIG muszą zawrzeć umowę oraz dokonać rejestracji. Od dnia swojej rejestracji ugrupowanie posiada we własnym imieniu zdolność do nabywania praw i zaciągania zobowiązań wszelkiego rodzaju, do zawierania umów lub dokonywania innych czynności prawnych oraz do pozywania i bycia pozywanym czy nawet - jeśli stanowi tak prawo państwa członkowskiego - osobowość prawną. Polski ustawodawca z tego upoważnienia jednak nie skorzystał, co oznacza, że EZIG ma status tzw. ułomnej osoby prawnej.


  1. W jaki sposób może być utworzona spółka europejska?

Spółka europejska (SE) jest spółką akcyjną wyposażoną w osobowość prawną, a minimalny kapitał zakładowy ma wynosić 120 000 euro.

W porównaniu z pierwotnymi projektami rozporządzenia o SE w stosunkowo krótkim rozporządzeniu o SE nie poruszono wielu istotnych kwestii. Rozporządzenie o SE nie obejmuje opodatkowania, konkurencji, własności intelektualnej i niewypłacalności. W tych oraz innych dziedzinach nieobjętych rozporządzeniem o SE stosuje się przepisy prawa państwa członkowskiego oraz prawa UE.

Sposoby utworzenia SE:

Spółka europejska nie może być zatem utworzona przez kilka osób fizycznych. Konieczne jest, aby istniał pewien element transgraniczny, który niejako uzasadnia wykorzystanie tej formy prawnej. Zasadą jest, żeby spółki uczestniczące w procesie tworzenia SE miały zarówno siedzibę statutową, jak i siedzibę zarządu na terytorium Unii Europejskiej.

Państwo członkowskie może postanowić, że spółka, której siedziba zarządu znajduje się poza Unią, może uczestniczyć w tworzeniu SE, pod warunkiem że spółka ta jest utworzona zgodnie z prawem państwa członkowskiego, ma swoją statutową siedzibę w państwie członkowskim oraz ma rzeczywisty i ciągły związek z gospodarką państwa członkowskiego.


  1. W jakim celu jest tworzona spółdzielnia europejska?

Spółdzielnia europejska jest to osoba prawna nabywająca osobowość z chwilą wpisu do rejestru państwa członkowskiego, w którym ma swoją siedzibę statutową, zgodnie z przepisami właściwymi dla spółki akcyjnej.

Głównym celem SCE jest zaspokajanie potrzeb jej członków oraz wspieranie ich działalności gospodarczej lub społecznej, w szczególności przez zawieranie z nimi umów o dostawę towarów, o świadczenie usług bądź wykonywanie pracy w ramach czynności, których dokonuje, względnie zleca wykonanie SCE.

Członkowie SCE powinni pochodzić z różnych państw członkowskich i być jej klientami, pracownikami, dostawcami albo w inny sposób powinni być zaangażowani w działalność spółdzielni.






Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Pytania Prawo Gospodarcze, Studia, WIP PW, I rok, PRAWO GOSPODARCZE
PGUE IX, studia magisterskie, Prawo gospodarcze UE
PGUE IV, studia magisterskie, Prawo gospodarcze UE
PGUE I, studia magisterskie, Prawo gospodarcze UE
wszystkie cw prawo gospodarcze, UE KATOWICE - FIR - Rachunkowość, I stopień, SEMESTR III, Prawo gosp
PGUE II, studia magisterskie, Prawo gospodarcze UE
Prawo Gospodarcze UE
PGUE III, studia magisterskie, Prawo gospodarcze UE
Pytania prawo gospodarcze TEST, notatki, testy, Prawo gospodarcze, PRAWO, racibor
UNIA EUROPEJSKA - PRAWO GOSPODARCZE, studia magisterskie, Prawo gospodarcze UE
pytania prawo gospodarcze, SZKOŁA, TECHNIK ADMINISTRACJI, PRAWO, Prawo gospodarcze
Prawo gospodarcze UE
Pytania Prawo Gospodarcze, Studia, WIP PW, I rok, PRAWO GOSPODARCZE
PRAWO GOSPODARCZE UE notatki
egzamin-radcowski--z-2011-r.---zadanie---prawo-gospodarcze, EGZAMIN RADCOWSKI - pytania, odpowiedzi,
prawo gospodarcze pytania i odpowiedzi, WSPiA bezpieczeństwo wewnętrzne, III Rok, semestr VI, gospod
Dominowska Prawo Gospodarcze Przykładowe pytania z odpowiedziami (1)

więcej podobnych podstron