1. Gmina jako podstawowa jednostka samorządu terytorialnego

1.1. Prawne podstawy funkcjonowania gminy

Przez gminę należy rozumieć wspól­notę samorządową oraz odpowiednie terytorium. Użyte przez ustawodawcę pojęcie wspólnoty na oznaczenie wszystkich mieszkańców terytorium wyodrębnionego prawnie jako gmina ma walor kwalifikujący, którego nie można jednak brać do­słownie. Po pierwsze mieszkańcy nie stanowią wspólnoty w sensie etymologicznym tego słowa, po drugie wcale nie są podmiotami wyłącznie wspólnych interesów, po trzecie wcale nie mają wspólnych wszystkich interesów z gminą jako osobnym pod­miotem prawa.

Gmina jest prawnie zorganizowanym terytorialnym związkiem osób określonyrn w ustawie jako wspólnota samorządowa. Ma odrębną od państwa osobowość praw­ną. Powstanie i ustanie osobowości prawnej związane jest z utworzeniem lub znie­sieniern konkretnej gminy. Tworzenie, łączenie, podział i znoszenie gmin, ustalanie ich granic i nazw oraz siedzib władz następuje w drodze rozporzadzenia Rady Minis­trów po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami. Zasady i tryb przeprowadza­nia konsultacji z mieszkańcami gminy określa uchwała rady gminy. Przeprowadzona konsultacja z mieszkańcami gminy nie jest wiążąca dla Rady Mi­nistrów i nosi jedynie charakter opinii. W pracach delimitacyjnych należy dążyć do tego, aby gmina obejmowała obszar możliwie jednorodny ze względu na układ osadniczy i przestrzenny oraz więzi społeczne i gospodarcze. Kryteria wyróżniające gminę od innych jednostek podziału terytorialnego mogą być rożnie interpreto­wane. Chodzi tutaj o jednorodny układ osadniczy i przestrzenny oraz o więzi spo­łeczne i gospodarcze, które zapewniałyby zdolność wykonywania zadań publicz­nych. Przepis ma charakter instrukcyjny, a wyszczególnione kryteria mają charakter postulatywny. Ustanie osobowości prawnej gminy nastąpi z datą jej zniesienia.

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowie­dzialność, na zasadach określonych przez ustawy, korzystając z samodzielności chronionej na drodze sądowej. Samodzielność zadaniowa gminy doznaje ustawo­wych ograniczeń poprzez wprowadzenie instytucji obowiązkowych zadań własnych.

Gmina nie może uchylić się od ich wykonania, jeśli tak stanowi ustawa. Gmina staje się odrębnym od państwa podmiotem. Państwo nie może, poza wypadkami określo­nymi w przepisach ustawowych, wkraczać w sferę jej działalności. Jedynym ograni­czeniem działalności gmin jest obowiązujące prawo. Gmina ponosi odpowiedzial­ność za swoje działania lub zaniechania i jest zobowiązana do naprawienia wyrzą­dzonej szkody. Ustawowa gwarancja samorządności gminy odnośnie wykonywania zadań publicznych w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność nie wyklucza nadzoru nad działalnością komunalną. Samodzielność gminy podlega ochronie są­dowej bez jakichkolwiek szczególnych ograniczeń i zastrzeżeń na rzecz organów państwowych. Kontrola sądowa - zarówno przez sądy powszechne, jak i sądy admi­nistracyjne - prowadzona jest na podstawie prawa i dotyczy zgodności określonych działań gminy z obowiązującym prawem. Instytucją sądowej ochrony pozycji gminy wobec ingerencji zewnętrznej jest skarga przyslugująca organom gminy na akty nadzoru. Wreszcie ochronie samodzielności gminy podlega także jej samodzielność kompetencyjna.

Ustawa o samorządzie terytorialnym przyjmuje domniemanie generalnej właściwości gminy w zakresie spraw publicznych o znaczeniu lokalnym. Przez za­dania publiczne należy rozumieć wszystkie zadania związane z zaspokajaniem zbio­rowych potrzeb lokalnych społeczności, rodzaje tych spraw bowiem nie zostały wy­liczone przez ustawodawcę. Sprawy publiczne mogą dotyczyć całości lub części spo­łeczności grniny, zaś w sensie przestrzennym, obejmować całe terytorium gminy lub jej wyodrębnioną część. Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy pub­liczne o znaczeniu lokalnym nie zastrzeżone na rzecz innych podmiotów, przy czym gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzial­ność. Oznacza to, że gmina jako jednostka samorządu terytorialnego w wykonywa­niu zadań publicznych na swoim terenie jest suwerenna, a jej uprawniena w tym za­kresie mogą być ograniczane tylko przepisami ustaw. Właściwość gminy w zakre­sie spraw publicznych o znaczeniu lokalnym jest ograniczona przepisami określają­cymi kompetencje innych podmiotów, tzn. wówczas, gdy ustawy przyznają tym podmiotom kompetencje dotyczące konkretnych spraw publicmych o znaczeniu lo­kalnym. W razae wątpliwości, czy sprawa należy do organów gminy, czy innych podmiotów wykonujących zadania publicme, przyjmuje się, że właściwe do załat­wienia sprawy będą organy gminy.Wątpliwości w ustaleniu kompetencji, do które­go organu gminy należy konkretna sprawa mogą spowodować spory kompetencyjne między organami gminy. Przy rozstrzyganiu sporów kompetencyjnych należy brać pod uwagę dyrektywę zawartą w art. 18 ust. l u.o s.t. o domniemaniu właściwości rady gminy oraz ustalenia statutu gminy. Natomiast w przypadku sporów kompe­tencyjnych dotyczących wydawania decyzji administracyjnych należy stosować od­powiednio przepisy k.p.a.

Zadania realizowaue przez gminy obejmują zarówno zadania własne jak i zleco­ne. Konsekwencje prawne w podziale zadań na własne i zlecone uwidaczniają się w sposobie określenia zadań, zasadach ich finansowania, środkach nadzoru nad ich realizacją oraz w procedurze odwoławczej od podejmowanych decyzji administra­cyjnych.

Przypisanie danemu zadaniu charakteru własnego zobowiązuje gminę do realiza­cji spraw z tego zakresu w granicach i formach określanych przepisami szczegóło­wymi. Zadania te gmina realizuje we własnym imieniu i na własną odpowiedzial­ność, a także na własny rachunek. Ustalenie zadań własnych gminy nie może naruszać jednak właściwości innych podmiotów, na rzecz których zastrzeżono usta­wowe prawo wyłączności realizacji zadań o charakterze publicznym.

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne i za­wierać umowy z innymi podmiotami. Do tej zasady nawiązuje ustawa z dnia 20 grucha 1996 r. o gospodarce komunalneja, określająca zasady i formy gospodarki komunalnej jednostek samorządu terytorialnego. Gospodarka kommalna może być prowadzona przez gminę bądź w formach zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego (art. 2 u.o g.k.), bądź też gmina może powierzyć wykonywanie zadarń z zakresu gospodarki komunalnej osobom fizycznym, osobom prawnym lub jednost­kom organizacyjnym nie posiadającym osobowości prawnej, w drodze umowy na zasadach ogólnych, z zastosowaniem przepisów o zamówieniach publicznych. Ustawodawca dopuszcza samodzielne tworzenie przez gminę spółek z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjnych oraz przystępowanie do już istnie­jących.

Poza sferą użylecmości publicznej gmina może tworzyć spółki prawa handlowe­go i przystępować do rvch równeż wówczas, jeżeli zbycie składnika mienia komu­nalnego mogącego stanowić wlcład niepieniężny grniny do spótki albo też rozporzą­dzenie nim w inny sposób spowoduje dla gminy poważną stratę majątkową.

Referendum gminne jest najwyższym organem stanowiącym gminy. Przez refe­rendum rozumie się głosowanie w określonej sprawie, w którym biorą udział wszys­cy mieszkańcy określonego terytorium mający czynne prawo wyborcze. Przedmio­tem referendum gminnego może być każda sprawa ważna dla gminy, której załat­wienie leży w kompetencjach jej organów. Nie może być jednak przeprowadzone w sprawach załatwianych w formie decyzji administracyjnych ze względu na ich in­dywidualny charakter. Ustawa o samorządzie terytorialnym przewiduje dwie kategorie referendum gminnego: obligatoryjne i fakultatywne. Ustanowienie obligatoryjnego referendum w określonych sprawach stanowi wyjątek od zasady wy­łączności uprawnień stanowiacych rady gminy jako najważniejszego organu samo­rządowego w gminie. Zakres przedmiotowy referendum obligatoryjnego obejmuje sprawy samoopodatkowania mieszkańców na cele publiczne oraz odwołania rady grminy przed upływem kadencji. Zakres referendum fakultatywnego jest szerszy. Re­ferendum fakultatywne może być przeprowadzone w każdej sprawie ważnej dla gminy, z wyjątkiem spraw zastrzeżonych do obligatoryjnego referendum.

Przedmiotem referendum może być każda sprawa ważna dla gminy, o charakte­rze publicznym i lokalnym, należyca do zakresu działania gminy, dla której załat­wienia przepisy prawa nie wymagają trybu postępowania wykluczającego przepro­wadzenie referendum (np. indywidualne sprawy z zakresu administracji publicznej rozstrzygane są decyzją administracyjną wydawaną w trybie k.p.a.).

O ważności referendum decyduje uczestnictwo w nim osób uprawnionych do gło­sowania. W referendum gminnym mają prawo brać udział mieszkańcy gminy stale zamieszkujący na jej obszarze i posiadający czynne prawo wyborcze do rad gmin. Referendum jest ważne jeżeli wzięło w nim udział co najmniej 30% uprawnionych do głosowania.

1.2. Gmina miejska i jej zadania

Gmina miejska stanowi podstawową jednostkę samorządu terytorialnego. Posiada osobowość prawną, a jej samodzielność podlega ochronie sądowej. Jako organ administracji publicznej została zobowiązana do wykonywania określonych zadań własnych (obligatoryjnych i fakultatywnych) oraz zleconych (obligatoryjnych i fakultatywnych zadań administracji rządowej). Bezpośrednim adresatem takich zadań, które mają charakter albo materialny (tzw. administracja świadcząca), albo czysto decyzyjny (tzw. administracja władcza - zwana również orzeczniczą) są mieszkańcy wspólnoty samorządowej. Zadania obligatoryjne mieszczą się w kompetencjach władz gminnych i obejmują sprawy wyszczególnione w ustawach, do realizacji, których gmina jest zobowiązana. Wykonywane samodzielnie i pod kontrolą są bezpośrednim wyrazem decentralizacji zadań administracji państwowej. Zadania fakultatywne również mieszczą się w zakresie kompetencji władz gminy, ale formułowane i realizowane są jako inicjatywy lokalne (najczęściej są to zadania realizowane na podstawie porozumień z organami administracji rządowej). Wykonawstwo zadań „w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność” jest synonimem konstytucyjnej formuły samodzielności samorządu.

Zadania własne gminy miejskiej związane z zaspokajaniem zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej obejmują następujące sprawy:

1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej,

2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,

3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz,

4) lokalnego transportu zbiorowego,

5) ochrony zdrowia,

6) pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,

7) gminnego budownictwa mieszkaniowego,

8) edukacji publicznej,

9) kultury, w tym bibliotek gminnych i innych placówek upowszechniania kultury,

10) kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych,

11) targowisk i hal targowych,

12) zieleni gminnej i zadrzewień,

13) cmentarzy gminnych,

14) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego,

15) utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych,

16) polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej,

17) wspierania i upowszechniania idei samorządowej,

18) promocji gminy,

19) współpracy z organizacjami pozarządowymi,

20) współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.

Tak określony zakres działania gminy nie oznacza, że wszystkie sprawy z tego zakresu pozostają we właściwości gminy. We właściwości gminy pozostają te, które nie są zastrzeżone dla innych podmiotów. Zestaw tych zadań jest potwierdzeniem, że gmina podejmuje i realizuje szeroką i zróżnicowaną gamę zadań. Jej zakres działania stale się rozszerza, zmuszona została do ingerowania w działalność wszystkich funkcjonujących na terenie jednostek organizacyjnych, celem zapobieżenia likwidacji przedsiębiorstw przemysłowych i usługowych, a tym samym zachowania miejsc pracy, a później w celu oddziaływania na rozwój gospodarczy, by był on korzystny z punktu widzenia interesów lokalnej społeczności.

Od bezpośredniego zaspokajania potrzeb społecznych poprzez własność komunalną terytorialny związek samorządowy przeszedł do aktywnej polityki inspirowania i sterowania całokształtem rozwoju gospodarczego gminy.

1.3. Organizacja gminy

Rysunek 1. Schemat organizacyjny gminy

Źródło: opracowanie własne

Najwyższym organem stanowiącym i kontrolnym w gminie miejskiej jest Rada Gminy, która składa się z radnych bezpośrednio wyłonionych w wyniku wyborów samorządowych. Kadencja Rady trwa 4 lata. Do wyłącznej właściwości rady należy:

• uchwalanie statutu gminy

• wybór i odwołanie zarządu, ustalenie wynagrodzeń przewodniczącego zarządu, stanowienie o kierunkach działania zarządu oraz przyjmowanie sprawozdań z jego działalności

• powoływanie i odwoływanie skarbnika gminy, który jest głównym księgowym budżetu oraz sekretarz gminy - na wniosek przewodniczącego zarządu

• uchwalanie budżetu, rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu, podejmowanie uchwały o udzieleniu lub nie udzieleniu absolutorium zarządowi z tego tytułu

• uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego

• uchwalanie programów gospodarczych

• ustalanie zakresu działania jednostek pomocniczych

• podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat w granicach określonych w odrębnych ustawach

• podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu (zaciąganie długoterminowych pożyczek i kredytów, krótkoterminowych pożyczek i kredytów zaciąganych przez zarząd, emisja obligacji, ustalania max wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez zarząd w roku budżetowym, tworzenia likwidacji i reorganizacji przedsiębiorstw, zakładów i innych gminnych jednostek organizacyjnych oraz wyposażenia ich w majątek)

• nadawanie honorowego obywatelstwa gminy, podejmowanie uchwał w sprawie zasad udzielania stypendiów dla uczniów i studentów

• podejmowanie uchwał w sprawach: herbu gminy, nazw ulic i placówek publicznych oraz wznoszenia pomników

• podejmowanie uchwał w sprawach współdziałania z innymi gminami oraz wydzielanie na ten cel majątku

• określanie wysokości sumy, do której zarząd gminy może samodzielnie zaciagać zobowiązania

Rada Gminy jest organem o kompetencji generalnej, a co za tym idzie zajmuje pozycję najwyższą wśród wszystkich organów gminy.

Dlatego też Rada Gminy może samodzielnie stanowić we wszystkich sprawach pozostających w zakresie działania gminy, sama Rada decyduje o tym, co pozostawia we własnym zakresie działania, a co przekazuje innym podmiotom (organom jednostek pomocniczych gminy, kierownikom jednostek organizacyjnych gminy).

Rada Gminy kontroluje działalność wójta oraz gminnych jednostek organizacyjnych. Kontrola Rady Gminy może pośrednio obejmować również inne komunalne osoby prawne, ale o tym musi zawsze rozstrzygać treść aktów prawnych łączących gminę z tymi osobami. W tym celu Rada powołuje Komisję Rewizyjną, która ma szczególny status wśród wszystkich komisji. Oczywiście, nie oznacza to, że wykluczona jest kontrola na sesjach lub przez poszczególnych radnych.

Pracę Rady Gminy organizuje przewodniczący i 1-3 - wiceprzewodniczących, wybranych w głosowaniu tajnym bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy obecnego składu. Odwołanie przewodniczącego i wiceprzewodniczących następuje na wniosek co najmniej ¼ ustawowego składu Rady Gminy w podanym trybie. Kompetencje przewodniczącego Rady Gminy mają charakter czynności materialno - technicznych, które polegają przede wszystkim na organizowaniu pracy Rady i prowadzeniu jej obrad. W razie nieobecności przewodniczącego kompetencje te rozciągają się na wiceprzewodniczących.

Rada Gminy obraduje na sesjach: zwyczajnych - zwoływanych przez przewodniczącego w razie potrzeby, nie rzadziej jednak niż raz na kwartał, i nadzwyczajnych - zwoływanych przez przewodniczącego w ciągu 7 dni od daty złożenia wniosku Zarządu lub co najmniej ¼ ustawowego składu Rady Gminy.

Rada Gminy powołuje komisje stałe jako pomocnicze organy wewnętrzne, które funkcjonują przez cały okres kadencji Rady :

1. komisja Rewizyjna,

2. komisja Oświaty,

3. komisja Rozwoju Miasta,

4. komisja Budżetowa,

5. komisja ds. Gospodarki Miejskiej,

6. komisja Kultury, Sportu i Rekreacji,

7. komisja Przestrzegania Prawa i Porządku Publicznego,

8. komisja ds. Rodziny,

9. komisja Zdrowia, Opieki Społecznej i Ochrony Środowiska Naturalnego,

Wymienione komisje nie są organami Rady lecz działają w imieniu Rady i w zakresie przez nią ustalonym. Podlegają Radzie, przedkładają jej plan pracy oraz okresowe sprawozdania ze swej działalności. Wśród komisji należy wyróżnić Komisję Rewizyjną, której istnienie ma charakter obligatoryjny. Komisji Rewizyjnej przyznano prawo opiniowania budżetu gminy i występowania z wnioskiem do Rady Gminy w sprawie udzielenia lub nie udzielenia zarządowi absolutorium, który podlega zaopiniowaniu przez Regionalną Izbę Obrachunkową. Ponadto Komisja Rewizyjna wykonuje inne zadania zlecone przez Radę Gminy w zakresie kontroli. W skład komisji mogą wchodzić jedynie radni, z wyjątkiem radnych pełniących funkcje przewodniczącego i wiceprzewodniczącego. Działalność pozostałych komisji odbywa się w granicach zadań zakreślonych przez Radę.

Zadania te dotyczą :

• przygotowanie projektów uchwał Rady,

• inicjowanie działań Rady,

• oceny wykonania uchwał Rady przez zobowiązane do tego podmioty,

• określania sposobu wykonywania budżetu,

• rozpatrywania i opiniowania spraw przekazanych przez Radę oraz członków komisji,

• rozpatrywanie ofert przy przetargach publicznych, ogłaszanych przez daną jednostkę samorządu terytorialnego,

• kontroli Zarządu i jednostek organizacyjnych gminy w zakresie spraw, dla których komisja została powołana, itp.

Organem wykonawczym gminy jest wójt (burmistrz). W realizacji zadań własnych gminy wójt podlega wyłącznie radzie gminy. Wójt wykonuje uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami prawa, a w szczególności:

1. przygotowuje projekty uchwał Rady Gminy,

2. określa sposób wykonywania uchwał,

3. gospodaruje mieniem komunalnym,

4. wykonuje budżet,

5. zatrudnia i zwalnia kierowników gminnych jednostek organizacyjnych.

Wójt pełni dwojakiego rodzaju funkcje. Jest przewodniczącym kolegialnego organu wykonawczego gminy, jakim jest zarząd, a ponadto jest jednoosobowym organem wykonawczym grminy. W gminie, w której siedziba władz znajduje się w mieście położonym na terytorium tej gminy, monokratycznym organem wykonawczym jest burmistrz, w mieście zaś powyżej 100 tys. mieszkańców - prezydent miasta . Ak­tualnie wójt (burmistrz, prezydent miasta) wybierany jest przez radę gtminy (miasta) bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym.

Wójt (odpowiednio: burmistrz, prezydent miasta) pełni z urzę­du funkcję przewodniczącego zarządu gminy (miasta). Jako przewodni­czący zarządu gminy wójt przedstawia radzie kandydatów na swoich zastępców i pozostałych członków zarządu, organizuje pracę wybranego zarządu oraz podejmuje czynności należące do kompetencji zarządu w sprawach nie cierpiących zwłoki.

Organizowanie pracy zarządu przez przewodniczącego polega m.in. na _opracowywaniu porządku obrad, określeniu czasu i miejsca posiedzeń zarządu, zwoływaniu posiedzeń oraz przewodniczeniu owym obradom.

W sprawach nie cierpiących zwłoki związanych z bezpośrednim za­grożeniem interesu publicznego wójt lub burmistrz podejmuje czynności należące do kompetencji zarządu, z wyjątkiem wydawania zarządzeń porządkowych. Podjęte w tym trybie czynności wymagają jednak zatwier­dzenia przez zarząd na najbliższym posiedzeniu. Czynności nie przedsta­wione zarządowi do zatwierdzenia tracą moc z datą najbliższego posie­dzenia zarządu. Natomiast akty nie zatwierdzone przez zarząd tracą moc z dniem odmowy zatwierdzenia.

Wykonując funkcję przewodniczącego zarządu, wójt realizuje przypi­sane w ramach tejże funkcji obowiązki, w zasadzie w formie czynności materialno-technicznych i w tym zakresie nie jest on organem gminy.

Poza wymienionymi kompetencjami realizowanymi przez wójta jako przewodniczącego zarządu wykonuje on również odrębne, względem zarządu, swoje własne kompetencje wykonawcze i w tym zakresie jest on odrębnym organem samorządu gminnego. Do kategorii własnych kompetencji wójta należy zaliczyć:

a) kierowanie bieżącymi sprawami gminy; chodzi tu o sprawy powta­rzające się, wymagające operatywnego działania, które nie są zastrzeżo­ne na rzecz rady bądź zarządu

b) reprezentowanie gminy jednoosobowo na zewnątrz, z wyjątkiem spraw z zakresu zarządu mieniem komunalnym (zasada reprezentacji łącz­nej

c) sprawowanie funkcji kierownika urzędu gminy (miasta);

d) wykonywanie funkcji zwierzchnika służbowego pracowników urzę­du gminy oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych, z wy­jątkiem kierowników zatrudnianych i zwalnianych przez zarząd;

e) piastowanie funkcji kierownika urzędu stanu cywilnego - art. 6 u.p.s.c.;

f) wydawanie decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej, należących do właściwości gminy oraz innych aktów skierowanych do konkretnego adresata według procedur odrębnych od k.p.a.

Wójt może upoważnić swoich zastępców lub innych pracowników urzędu gminy do wydawania w jego imieniu decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej. Decy­zje wydawane przez wójta bądź decyzje wydawane z upoważnienia wójta podejmowane są w trybie k.p.a. i podlegają kontroli instancyjnej samo­rządowego kolegium odwoławczego, które jest organem wyższego stop­nia w rozumieniu k.p.a. i zgodnie z zasadą domniemania kompetencji organem właściwym do rozpoznawania odwołań w indywidualnych spra­wach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości jed­nostek samorządu terytorialnego, w tym gminy, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej.

2. Finanse gminne

2.1 Pojecie budżetu gminy oraz zasady budżetowe

Zgodnie z Ustawą o samorządzie terytorialnym władze lokalne prowadzą samodzielnie gospodarkę finansową na podstawie budżetu gminy. Oznacza to, że plan finansowy gminy nie jest częścią ani budżetu państwa ani budżetu wojewody. Jest niezależnym planem, odzwierciedlającym priorytety władz lokalnych. Ponadto w ustawie tej znalazło się zastrzeżenie, że żadne inne jednostki terytorialne wchodzące w skład gminy (np. dzielnice) nie maja odrębnych budżetów. Realizują swoje cele jedynie za pośrednictwem budżetu gminy.

Budżet gminy jest planem jednorocznym, uchwalanym na okres jednego roku kalendarzowego. Jedynym organem mogącym go uchwalić jest rada gminy. Stad też kształt budżetu, nadany przez opracowujący go zarząd, w trakcie uchwalania ulega zmianom w zależności od ścierania się interesów mieszkańców gminy reprezentowanych przez radnych.

W ustawodawstwie finansowym dotyczącym samorządu terytorialnego brak jest właściwie zwięzłej definicji budżetu gminy. W ustawie o finansach publicznych jest on określony (podobnie jak budżety innych jednostek samorządowych) jako roczny plan finansowy, obejmujący pewne pozycje, takie jak: dochody, wydatki oraz przychody i rozchody gminy. Najprościej jednak można go zdefiniować jako zestawienie szczegulowo określonych dochodów i wydatków wraz ze źródłami finansowania deficytu.

Zasady budżetowe, formułowane przez teoretyków zajmujących się problematyka budżetową, odnoszą się zwykle do budżetu państwa. Jednakże w uwagi na to, ze plany finansowe samorządu terytorialnego dotyczą również środków publicznych, należy uznać je za niezbędne także przy tworzeniu i realizacji budżetu gminnego. W literaturze wyodrębnia się wiele zasad budżetowych. Spośród nich do najczęściej spotykanych należą: zasada równowagi budżetowej, zupełności, jedności materialnej, szczegółowości i jawności.

Pierwsza zasada - równowagi budżetowej - nakłada na podmioty odpowiedzialne za budżet obowiązek równoważenia dochodów i wydatków. W przypadku zaś niezrównoważonego budżetu wskazane są w nim źródła pokrycia niedoboru, takie jak nadwyżki z lat poprzednich, kredyty, pożyczki, obligacje, prywatyzacja majątku gminy.

Zasada zupełności wskazuje na konieczność ujęcia w budżecie wszystkich dochodów i wydatków gminy. Stad tez nie wskazane jest tworzenie innych planów w gminie. Przestrzeganiu tej zasady sprzyja likwidacja licznych funduszów celowych na początku reformy samorządowej. Jednak w praktyce można zauważyć wyjątki od tej zasady, m. in. powołanie gminnego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

Zasada jedności materialnej spełniona jest wtedy, gdy dochody wpływające do budżetu nie mają z góry określonego przeznaczenia (celu). Dochody zasilają budżet gminy właściwie nie są przypisane wyznaczonym zadaniom. Jedynym odstępstwem od tej zasady mogą być dotacje celowe.

Na każdym etapie procedury budżetowej konieczna jest taka szczegółowość zarówno po stronie dochodów jak i wydatków, aby opracowujący, uchwalający, wykonujący, a także kontrolujący mógł właściwie spełnić swoją rolę.

Ostania zasada - jawności - ma szczególne znaczenie z uwagi na to, że gminny budżet rozdysponowuje środki pieniężne na istotne dla codziennej egzystencji mieszkańców zadania. Jej spełnienie wyraża się w zobowiązaniu zarządu o informowania mieszkańców gminy o założeniach projektu budżetu, kierunkach polityki społecznej i gospodarczej oraz wykorzystywania środków budżetowych. Ponadto po uchwaleniu budżetu przez radę, wójt, burmistrz lub prezydent niezwłocznie ogłaszają te ustawę.

2.2. Procedury budżetowe

Procedura budżetowa jest procesem, na który składają się czynności związane z opracowywaniem projektu budżetu gminy, uchwalanie go przez odpowiedni podmiot, a także wykonywaniem kontrolą przez uprawnione instytucje. Przepisy dotyczące procedury budżetowej, a odnoszące się do budżetów gminy, zawarte zostały w ustawach: o samorządzie terytorialnym i o finansach publicznych.

Projekt budżetu gminy opracowuje zarząd. Przy tworzeniu tego planu zarząd gminy powinien kierować się zasadami wynikającymi z przepisów prawa oraz wskazówkami rady gminy. W projekcie planu finansowego może być określona rezerwa ogólna na nieprzewidziane wydatki w wysokości do 1% wydatków budżetowych oraz rezerwy celowe - do 5% wydatków budżetowych. Konieczne jest też umieszczenie po stronie wydatków kwot, które będą rozdysponowane na obowiązkowe zadania własne. Niemniej ważne jest umieszczenie w projekcie budżetu gminy dotacji na zadania zlecone, a także wyodrębnienie wydatków na te zadania.

Zarząd gminy ma obowiązek przedstawić projekt budżetu radzie gminy najpóźniej do 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy. Jednocześnie projekt budżetu gminy musi być przesłany do regionalnej izby obrachunkowej. Dopuszcza się jednak możliwość uchwalenia tego planu do 31 marca roku budżetowego. Po tym terminie regionalna izba obrachunkowa najpóźniej do końca kwietnia ustala budżet gminy.

Zarząd jako organ wykonawczy gminy odpowiada przed radą za wykonanie budżetu. W procesie tym musi jednak postępować stosownie do obowiązujących przepisów zawartych w ustawach i rozporządzeniach. Bezpośrednimi wykonawcami budżetu samorządowego, obok urzędu gminy, są jednostki budżetowe i pozabudżetowe. W celu synchronizacji planów finansowych tych jednostek z planem budżetu zarząd ma obowiązek opracować tzw. układ wykonawczy budżetu, w którym dochody i wydatki ujęte są niemniej szczegółowo niż w budżecie. Szczegółowość układu wykonawczego budżetu ustala rada gminy. Budżetowymi środkami pieniężnymi dysponują podmioty gminy, natomiast kasowe wykonanie należy do banku. Bank obsługujący gminę (nie może to być jednak NBP) wybierany jest przez radę. W zasadnie rada gminy ma prawo dokonywania zmian, ale może upoważnić zarząd gminy do przenoszenia wydatków miedzy rozdziałami i paragrafami. Natomiast zmiany miedzy działami są zastrzeżone jedynie dla rady gminy. Wyjątek stanowi upoważnienie zarządu do dysponowania rezerwą ogólną. Jej wykorzystanie prowadzi do zmian w obrębie działów.

W trakcie wykonania budżetu gminy część środków może nie zostać wykorzystana. Kwoty te powinny być zwrócone na rachunek gminy. Nie można ich wykorzystać w roku budżetowym na inne cele. W następnym roku środki te zasilą nadwyżkę budżetową, będącą przychodem (nie dochodem) gminy. Natomiast nie wykorzystane z części lub w całości dotacje celowe zwracane są do budżetu państwa.

W trakcie realizacji budżetu ważną rolę kontrolną odgrywa skarbnik gminy. Sprawdza on ważniejsze czynności prawne pod względem legalności oraz budżetowego ich zabezpieczenia. Całościowa kontrola wykonania budżetu podlega radzie gminy. Zarząd przedstawia radzie po I półroczu roku budżetowego informacje o przebiegu realizacji budżetu w formie zestawienia dochodów i wydatków w układzie działowym, przedstawiając ją również regionalnej izbie obrachunkowej. Natomiast po upływie roku zarząd jest zobowiązany do opracowania zbiorczego sprawozdania z wykonania budżetu gminy według działów, rozdziałów i paragrafów, a z wykonania zadań zleconych dodatkowo jeszcze według części. To sprawozdanie przesyła regionalnej izbie obrachunkowej i właściwemu urzędowi statystycznemu, a z zadań zleconych również regionalnej izbie obrachunkowej i właściwemu urzędowi statystycznemu, a z zadań zleconych również regionalnej izbie obrachunkowej i dodatkowo wojewodzie.

Sprawozdanie z wykonania budżetu gminy musi być rozpatrzone przez radę gminy do 30 kwietnia po roku sprawozdawczym. Rada winna podjąć także do tego dnia decyzję o udzieleniu bądź też o nieudzielaniu zarządowi absolutorium. Organem gminy wspierającym radę w tej sprawie komisja rewizyjna. Jest ona powoływana w celu wyrażania opinii dotyczącej wykonania budżetu, występowania z wnioskiem do rady gminy o udzielenie absolutorium, kontroli dziedzin określonych przez radę. Do tej komisji mogą być powoływani jedynie radni. Stad tez komisja rewizyjna reprezentuje radę gminy w sprawowaniu kontroli zarządu w sprawach budżetu.

2.3. Dochody gminy

Z teoretycznego punktu widzenia można wyróżnić trzy modele systemu finansowego władz samorządowych (również lokalnych na szczeblu gminnym). Pierwszy zakład wydzielenie wpływów publicznych jako dochodów gmin i innych jednostek samorządowych (w postaci np. podatków i opłat lokalnych), które są głównymi źródłami zasobów finansowych. W tym modelu nie ma dodatkowego zasilania budżetów samorządowych subwencjami czy dotacjami z centrum, gdyż środki w postaci podatków lub części podatków zasilających władze samorządowe są wystarczające do realizacji ich zadań.

Drugi model polega na skonstruowaniu instrumentów zasilania gmin z centrum w postaci dotacji, subwencji czy innych wyrównań. Jednocześnie nie wyodrębnia się wpływów publicznych w państwie żadnych podatków i opłat, które byłyby przypisane tylko gminom czy innym podmiotom samorządowym. Wszystkie publiczne daniny są centralizowane, a nastopnie według odpowiedniego klucza rozdysponowane pomiędzy centrum a samorządy.

Trzeci model finansowania samorządu ma charakter mieszany, tj. łączy w sobie rozwiązania dwóch poprzednich modeli. Z jednej strony wydzielone są spośród wpływów publicznych te daniny, które w całości przypisano samorządom, z drugiej strony centrum dodatkowo wspomaga finansowo jednostki samorządowe dotacjami, subwencjami lub innymi formami zasilania. Stosowanie jednocześnie dwóch rozwiązań finansowania samorządów może wynikać z dwóch przesłanek. Po pierwsze, wyodrębnienie dochodów samorządowych z podatków i opłat w państwie może spowodować zbytnią nierównomierność wpływową do budżetów zdecentralizowanych jednostek i spowodować niemożność realizacji wszystkich zadań, do jakich te jednostki zostały powołane. Stad tez centrum powinno zabezpieczyć finansowo również te jednostki samorządowe, które z uwagi na swoje niewielkie własne dochody nie mogły wykonywać zadań nałożonych na nie. Po drugie, ze względu na wagę niektórych zadań w państwie konieczne staje się dotowanie ich ze szczebla centralnego, gdyż w przeciwnym wypadku same gminy czy samorządy wyższego szczebla nie byłyby skłonne ich realizować.

W Polsce przyjęto system finansów gminnych zbliżony do niemieckich rozwiązań. Wynikało to zarówno z przejęcia przez samorząd lokalny większej części dawnych wpływów państwowej administracji terenowej szczebla podstawowego, jak i zadań które miał samorząd gminny realizować. Stad tez w dyspozycji samorządowych władz lokalnych pozostały liczne podatki o charakterze lokalnym, jak również udziały w podatkach centralnych, dotacje i subwencje.

Dochody gminne, są klasyfikowane według działów, rozdziałów i paragrafów. Jednak najistotniejszy wydaje się ich podział ze względu na paragrafy, określający źródła dochodowe. Z tego punktu widzenia wśród dochodów budżetowych samorządu terytorialnego często w literaturze wyróżnia się dochody własne i zewnętrzne. Dochody własne rozumiane są jako te z wpływów budżetowych, które trwale związane są z dochodami władz lokalnych, ponadto oddane są do ich dyspozycji bezterminowo i w całości, tj. żadne inne podmioty w państwie nie partycypują w tych wpływach. Do zewnętrznych natomiast zaliczane są udziały w podatkach wpływających do budżetu państwa, a także dotacje i subwencje zasilające budżety gmin.

Dochody gmin można podzielić na własne i zewnętrzne, do tych pierwszych można zaliczyć przede wszystkim podatki i opłaty w całości wpływające do budżetu samorządowego, zwane często lokalnymi, tj. podatek od nieruchomości, rolny, od środków transportowych, od spadków i darowizn, karta podatkowa, podatek od posiadania psów, podatek leśny, oplata skarbowa, targowa, miejscowa i administracyjna.

Dochodami własnymi są tez dochody z majątku gminy oraz dochody komunalnych jednostek budżetowych, a także, mające miejsce znaczenie w budżetach gmin, wpływy z samo opodatkowania, spadki, zapisy i darowizny. Dochodami zewnętrznymi natomiast są udziały, początkowo (1991r) w pięciu, a od 1992r w dwóch podatkach dochodowych budżetu państwa. Budżety gmin są zasilane z zewnątrz również poprzez subwencje ogólną i dotacje celowe na zadania zlecone oraz na zadania własne. Udział dochodów własnych w dochodach ogółem spadł. Udział ten jeszcze się obniżył po 1998 roku z uwagi na zwiększone udziały gmin w podatku dochodowym od osób fizycznych na skutek rozszerzenia zadań własnych samorządu lokalnego na szczeblu gminnym.

2.4. Wydatki gminy

Wydatki gmin wynikają z zadań, jakie samorządy musza realizować i do jakich zostały powołane. Wśród nich są najważniejsze zadania własne gmin.

Systematyka wydatków gminnych jest podobna do klasyfikacji wydatków budżetu państwa.

Klasyfikacja wydatków gminy:

• funkcjonalna - według niej można wyróżnić następujące wydatki samorządowe, dotyczące takich działów, jak: rolnictwo, leśnictwo, transport, itp. Najwięcej środków przeznaczanych jest na oświatę i wychowanie (szkoły podstawowe), na gospodarkę komunalna, na administracje samorządową oraz opiekę społeczną i ochronę zdrowia.

• Rodzajowa - według tego kryterium wydatki można podzielić na dotacje z budżetu gminy, świadczenia na rzecz osób fizycznych, wydatki bieżące jednostek budżetowych oraz wydatki majątkowe. Dotacje maja charakter celowy i przekazywane są jednostkom gospodarki pozabudżetowej, instytucjom kultury, stowarzyszeniom itp. Świadczenia na rzecz osób fizycznych natomiast obejmują wypłaty zasiłków. Wydatki bieżące maja charakter powtarzający się i są związane z utrzymaniem oraz bieżącym funkcjonowaniem gminy i jej jednostek (na wynagrodzenia oraz zakupy materiałów i usług). Wydatki majątkowe z kolei obejmują nakłady samorządów na budowę i rozbudowę obiektowa komunalnych, zakupy środków trwałych. Powiększają one majątek gminy, poprawiają stan i strukturę wyposażenia samorządu w obiekty publiczne.

• Wyróżniająca wydatki neutralne i aktywne. Wydatki neutralne - są niezbędne, ale obojętne dla rozwoju społecznego i gospodarczego (np. wydatki na administracje czy bezpieczeństwo publiczne). Wydatki aktywne - związane są ze świadomą ingerencja samorządu w życie społeczne i gospodarcze. Najczęściej za pośrednictwem wydatków realizowane są cele społeczne, znajdujące swoje odzwierciedlenie w realizacji podstawowego celu funkcjonowania samorządów gminnych, jakim jest zaspokajanie potrzeb mieszkańców danej wspólnoty terytorialnej.

2.5. Równowaga i deficyt w budżetach gmin

Budżety władz lokalnych mogą zamykać się niedoborem lub nadwyżką, a także mogą być zrównoważone w sensie dosłownym w przypadku, gdy dochody są wydatkom.

Jednym ze źródeł pokrycia planowanego deficytu budżetowego w gminach mogą być nadwyżki z lat poprzednich. Zgodnie z przepisami Ustawy o finansach publicznych, nie wchodzą one bowiem do dochodów budżetowych roku następnego, lecz są jednym ze źródeł finansowania niedoboru w planowaniu budżetowym.

Innym własnym źródłem finansowania niedoboru budżetowego w gminach są przychody z prywatyzacji majątku gminy.

Ważnym czynnikiem samodzielności finansowej samorządów jest możliwość pokrywania części swoich wydatków zaciąganymi kredytami i pożyczkami. Obok kredytów i pożyczek, ważnym zewnętrznym źródłem zasilania gmin są papiery wartościowe emitowane przez samorządy. W innych krajach jest to pokaźnie źródło finansowania dużych przedsięwzięć inwestycyjnych. Emisja obligacji często skierowana jest do osób fizycznych, realizując przy okazji cele społeczne poprzez uczestnictwo dużej części mieszkańców w zwrotnym finansowaniu inicjatyw komunalnych.

3. Charakterystyka gminy Olkusz

3.1. Zakres działania i zadania Gminy

Do zakresu działania Miasta i Gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Podstawowym zadaniem Miasta i Gminy jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb jej mieszkańców. Miasto i Gmina spełnia ten obowiązek przez swoje organy realizując zadania własne, zadania publiczne z zakresu administracji rządowej zlecone ustawowo lub przejęte na mocy porozumień zawartych z innymi jednostkami samorządu terytorialnego albo organami administracji rządowej.

Zadania własne Miasta i Gminy obejmują w szczególności sprawy:

1. ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej,

2. gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,

3. wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymanie czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz,

4. lokalnego transportu zbiorowego,

5. ochrony zdrowia,

6. pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,

7. gminnego budownictwa mieszkaniowego,

8. edukacji publicznej,

9. kultury, w tym bibliotek gminnych i innych placówek upowszechniania kultury,

10. kultury fizycznej ,turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych,

11. targowisk i hal targowych,

12. zieleni gminnej i zadrzewień,

13. cmentarzy gminnych,

14. porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej,

15. utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych,

16. polityki pro rodzinnej, w tym zapewnienie kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej,

17. wspieranie i upowszechnianie idei samorządowej,

18. promocji gminy,

19. współpracy z organizacjami pozarządowymi,

20. współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.

Gmina może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w ustawie.

1. W celu wykonywania zadań Gmina może tworzyć jednostki organizacyjne i zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

2. Wykonywanie zadań publicznych może być realizowane w drodze współdziałania między jednostkami samorządu terytorialnego.

3.2.Organizacja wewnętrzna oraz tryb pracy Rady Miejskiej

Rada Miejska jest organem stanowiącym i kontrolnym . Jej kadencja trwa 4 lata licząc od dnia wyboru. W skład Rady wchodzi 23 radnych.

Rada Miejska wybiera ze swego grona przewodniczącego i jego zastępców w ilości 1 - 3 bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowego składu Rady, w głosowaniu tajnym.

Zadaniem Przewodniczącego Rady jest wyłącznie organizowanie pracy Rady i prowadzenie obrad Rady. Przewodniczący może wyznaczyć do wykonywania swoich zadań Zastępcę Przewodniczącego. W przypadku nieobecności Przewodniczącego i wyznaczonego Zastępcy Przewodniczącego zadania Przewodniczącego wykonuje Zastępca Przewodniczącego najstarszy wiekiem.

Odwołanie Przewodniczącego i jego zastępców następuje na wniosek co najmniej ¼ ustawowego składu Rady, bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu Rady w głosowaniu tajnym.

Przewodniczący i Zastępcy Przewodniczącego Rady mogą zgłosić rezygnację z pełnionych funkcji. W takim przypadku Rada Miejska podejmuje uchwałę w sprawie przyjęcia tej rezygnacji nie później niż w ciągu 1 miesiąca od dnia złożenia rezygnacji. Nie podjęcie takiej uchwały w terminie 1 miesiąca od dnia złożenia rezygnacji jest równoznaczne z przyjęciem rezygnacji przez Radę miejską z upływem ostatniego dnia miesiąca, w którym powinna być podjęta uchwała.

W zakresie organizacji pracy Rady, Przewodniczący w szczególności:

1. zapewnia przygotowanie i zwołuje sesje Rady,

2. przygotowuje i przedstawia Radzie projekty planu pracy Rady,

3. przedstawia projekt porządku sesji oraz zapewnia wykonanie czynności zawiadomienia o sesji radnych, zaproszonych gości i mieszkańców Gminy oraz doręczenie radnym materiałów sesyjnych,

4. koordynuje pracę komisji Rady, w tym może zwołać ich posiedzenie, gdy nie uczyni tego jej przewodniczący,

5. reprezentuje Radę na zewnątrz,

6. (skreślony),

7. inicjuje działalność kontrolną Rady oraz występuje do właściwych organów w sprawie wykonania uchwał Rady,

8. (skreślony),

9. podejmuje czynności z zakresu prawa pracy w stosunku do Burmistrza Miasta i Gminy,

10. zwraca uwagę radnemu, który zachowuje się w sposób niegodny lub zaniedbuje swoje obowiązki oraz przedstawia wnioski w sprawie wygaśnięcia i obsadzenia mandatu radnego,

11. przedkłada Radzie skargi dotyczące działalności Burmistrza, projekty wniosków i zaleceń Komisji Rewizyjnej oraz propozycje co do sposobu ich załatwienia,

12. zapewnia właściwą dokumentację pracy Rady,

13. podpisuje uchwały Rady i przedkłada je właściwym organom wykonawczym i kontrolnym,

14. (skreślony),

15. odpowiada za terminowe przedkładanie interpelacji, wniosków i skarg radnych składanych bezpośrednio u niego,

16. kieruje do Komisji Rady sprawy wynikłe w okresie międzysesyjnym jeżeli nie były one ujęte w pracach komisji,

17. ustala miejsce i terminy sprawowania dyżurów,

18. prowadzi korespondencję w imieniu Rady,

19. w szczególnych przypadkach może upoważnić wiceprzewodniczącego Rady do pełnienia obowiązków przewodniczącego.

Do właściwości Rady należą wszystkie sprawy z zakresu działania Gminy, o ile ustawy nie stanowią inaczej, w szczególności Rada określa politykę rozwoju Gminy.

Do wyłącznej właściwości Rady należą sprawy określone w ustawach.

Uchwały Rady zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu Rady, w głosowaniu jawnym, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Organizację wewnętrzną i tryb pracy Rady określa Regulamin Rady Miejskiej stanowiący załącznik Nr 2 do Statutu.

Do pomocy w wykonywaniu zadań Rada powołuje komisje stałe, a w razie potrzeby może powołać komisje doraźne.

Komisje powołuje się uchwałami Rady, w których określa się zakres działania komisji i składy osobowe.

Kontrolę działalności Burmistrza, gminnych jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych gminy Rada realizuje przez Komisję Rewizyjną.

Komisja Rewizyjna składa się z 6 członków i Przewodniczącego - wybranych spośród radnych. W skład Komisji Rewizyjnej nie mogą wchodzić Przewodniczący Rady, jego zastępcy. W skład Komisji Rewizyjnej wchodzą radni, w tym przedstawiciele wszystkich klubów radnych.

Do zadań Komisji Rewizyjnej należy:

• opiniowanie wykonania budżetu Miasta i Gminy,

• występowanie z wnioskiem do Rady Miejskiej w sprawie udzielenia lub nieudzielania absolutorium Burmistrzowi,

• wykonanie innych zadań zleconych przez Radę w zakresie kontroli,

• podejmowanie czynności kontrolnych z własnej inicjatywy.

Wniosek Komisji Rewizyjnej w sprawie absolutorium podlega zaopiniowaniu przez Regionalną Izbę Obrachunkową.

Tryb działania Komisji Rewizyjnej określa „Regulamin Komisji Rewizyjnej” stanowiący załącznik Nr 3 do niniejszego statutu.

Radny obowiązany jest kierować się dobrem wspólnoty samorządowej Gminy. Radny utrzymuje stałą więź z mieszkańcami oraz ich organizacjami, a w szczególności przyjmuje zgłaszane przez mieszkańców gminy postulaty i przedstawia je organom Miasta i Gminy do rozpatrzenia, nie jest jednak związany instrukcjami wyborców.

Radni mają prawo do swobodnego wglądu do protokołów z posiedzeń Rady Miejskiej, komisji.

Radni obowiązani są brać udział w pracach Rady i jej komisji oraz tych instytucji samorządowych, do których zostali wybrani lub desygnowani.

W związku z wykonywaniem mandatu radny korzysta z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych.

Radny nie może brać udziału w głosowaniu w Radzie, ani w Komisji, jeżeli dotyczy ono jego interesu prawnego.

Radni mogą tworzyć kluby radnych. Klub rejestruje Przewodniczący Rady Miejskiej, jeżeli w jego skład wchodzi co najmniej 5 radnych. Radny może należeć tylko do jednego klubu radnych.

W nazwie klubu radnych nie mogą być zawarte określenia budzące wątpliwości prawne bądź interpretacyjne.

Kluby radnych poza działaniami podejmowanymi z własnej inicjatywy mogą opiniować wszystkie najważniejsze sprawy wchodzące w zakres Rady Miejskiej.

Kluby w celu prowadzenia swojej działalności mogą korzystać z pomieszczeń i urządzeń technicznych Urzędu.

Kluby mogą zawierać między sobą układy koalicyjne, celem realizacji wspólnej polityki gospodarczej i społecznej w Mieście i Gminie.

Od chwili złożenia ślubowania radny wykonuje zadania i obowiązki oraz korzysta z uprawnień określonych w ustawie o samorządzie gminnym i innych przepisach szczególnych.

Uczestnicząc w pracach Rady, radny jest zobowiązany w szczególności:

1. w ustalony sposób dokumentować swój udział w posiedzeniach i przestrzegać wymagań regulaminowych dotyczących toku pracy Rady i komisji,

2. informować przewodniczącego Rady lub komisji o niemożności uczestnictwa w sesji lub posiedzeniu, nie później niż do chwili ich rozpoczęcia,

3. odbywać spotkania z wyborcami we współpracy z jednostkami pomocniczymi w swoim okręgu wyborczym oraz przyjmować mieszkańców w sprawach skarg i wniosków,

4. informować i wyjaśniać mieszkańcom przebieg, cele i rezultaty pracy organów Gminy,

5. inicjować działania Rady i informować organy Gminy o poglądach oraz opiniach społecznych dotyczących ich działalności,

6. przestrzegać zasad etyki radnego wypływających z treści roty ślubowania.

Radny powinien w swojej działalności przestrzegać demokratycznych zasad państwa prawa.

Radni wykonują swoją funkcję społecznie oraz zobowiązani są przestrzegać ograniczeń nałożonych ustawowo w zakresie łączenia mandatu i wykonywania pracy zawodowej oraz działalności gospodarczej.

Na zasadach określonych w odrębnej uchwale Rady, radnym przysługują diety oraz zwrot kosztów podróży służbowych.

3.3. Gospodarka finansowa Miasta i Gminy

Organem wykonawczym Miasta i Gminy Olkusz jest Burmistrz. Kadencja Burmistrza rozpoczyna się w dniu rozpoczęcia kadencji Rady Miejskiej lub wyboru go przez Radę Miejską i upływa z dniem upływu kadencji Rady Miejskiej.

Objęcie obowiązków przez Burmistrza następuje z chwilą złożenia wobec Rady Miejskiej ślubowania.

W realizacji zadań własnych Miasta i Gminy Burmistrz podlega wyłącznie Radzie Miejskiej.

Burmistrz realizuje uchwały Rady Miejskiej oraz zadania Miasta i Gminy określone przepisami prawa; w szczególności do zadań Burmistrza należy:

1. Przygotowanie projektów uchwał Rady Miejskiej.

2. Określenie sposobu wykonywania uchwał.

3. Gospodarowanie mieniem komunalnym.

4. Opracowywanie projektu budżetu oraz wykonywanie uchwalonego przez Radę Miejską budżetu.

5. Przeprowadzenie prawidłowej gospodarki finansowej Miasta i Gminy.

6. Zatrudnianie i zwalnianie kierowników miejsko - gminnych jednostek organizacyjnych oraz udzielanie im pełnomocnictw do zarządzania mieniem tych jednostek.

7. Wykonywanie zadań zleconych Miastu i Gminie.

8. Podejmowanie decyzji w sprawach zwykłego zarządu mieniem Gminy, a zwłaszcza :

1. zaciąganie pożyczek krótkoterminowych w granicach upoważnienia udzielonego przez Radę na dany rok budżetowy,

2. zaciąganie zobowiązań w zakresie podejmowania inwestycji i remontów o wartości nie przekraczającej wartości ustalonej przez Radę na dany rok budżetowy,

3. zaciąganie zobowiązań do wysokości ustalonej przez Radę Gminy.

9. Decydowanie o wszczęciu i rezygnacji ze sporu sądowego oraz ustalenia ugody w sprawach cywilno-prawnych.

10. Udzielanie upoważnień do składania oświadczeń woli w zakresie zarządu mieniem Gminy w granicach przewidzianych przepisami prawa.

11. Kontrola gospodarki finansowej podległych i nadzorowanych jednostek sektora finansów publicznych oraz przestrzegania procedur kontroli w tych jednostkach.

12. Wydawanie zarządzeń porządkowych w przypadkach nie cierpiących zwłoki, z zachowaniem warunków określonych w ustawie.

Rada Miejska po wysłuchaniu opinii Komisji Rewizyjnej w sprawie wykonania budżetu rozpatruje sprawozdanie roczne z wykonania budżetu Miasta i Gminy w terminie do 30 kwietnia roku następnego po roku sprawozdawczym i podejmuje na wniosek Komisji Rewizyjnej uchwałę w sprawie udzielenia absolutorium Burmistrzowi.

Uchwałę w sprawie absolutorium Rada Miejska podejmuje bezwzględną większością głosów ustawowego składu Rady Miejskiej.

Nieudzielanie Burmistrzowi absolutorium jest równoznaczne z podjęciem inicjatywy przeprowadzenia referendum w sprawie odwołania Burmistrza.

Uchwałę o przeprowadzenie referendum w sprawie odwołania burmistrza z przyczyny określonej w ust. 1 Rada Miejska może podjąć na sesji zwołanej nie wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia podjęcia uchwały w sprawie nieudzielania burmistrzowi absolutorium.

Przed podjęciem uchwały, o której mowa w ust. 2 Rada Miejska zapoznaje się z opinią Regionalnej Izby Obrachunkowej w sprawie uchwały Rady Miejskiej o nieudzielanie Burmistrzowi absolutorium oraz wysłuchuje wyjaśnień Burmistrza.

Uchwałę, o której mowa w ust. 2 Rada Miejska podejmuje bezwzględną większością głosów ustawowego składu Rady, w głosowaniu imiennym.

Z innych przyczyn niż nie udzielenie absolutorium Rada Miejska może podjąć uchwałę o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania burmistrza jedynie na wniosek co najmniej ¼ ustawowego składu Rady.

Wniosek, o którym mowa w ust.1 wymaga formy pisemnej i uzasadnienia oraz podlega zaopiniowaniu przez Komisję Rewizyjną.

Uchwałę o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania Burmistrza, Rada Miejska może podjąć na sesji zwołanej nie wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1.

Uchwałę, o której mowa ust. 3 Rada Miejska podejmuje większością co najmniej 3/5 głosów ustawowego składu Rady, w głosowaniu imiennym.

Jeżeli wniosek, o którym mowa w ust. 1 nie uzyskał wymaganej większości głosów kolejny wniosek może być zgłoszony w tym trybie nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy od poprzedniego głosowania.

Wygaśnięcie mandatu burmistrza następuje wskutek:

1. odmowy złożenia ślubowania,

2. pisemnego zrzeczenia się mandatu,

3. utraty prawa wybieralności lub braku tego prawa w dniu wyborów,

4. naruszenia ustawowych zakazów łączenia funkcji burmistrza z wykonywaniem funkcji lub prowadzenia działalności gospodarczej, określonych w oddzielnych przepisach

5. prawomocnego skazującego wyroku sądu, orzeczonego za przestępstwo umyślne,

6. orzeczenie trwałej niezdolności do pracy w trybie określonym w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,

7. śmierci,

8. odwołania w drodze referendum,

9. odwołania burmistrza w trybie art. 96 ust. 2 ustawy z 08-03-1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r. Nr 142 poz. 1591 z póź. zm.),

10. zmian w podziale terytorialnym, o którym mowa w art. 197 ust. 1 pkt. 1 ustawy z 16-07-1998r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików wojewódzkich (Dz. U. Nr 95 poz. 602 z póź. zm.)

Wygaśnięcie mandatu w przypadkach określonych w ust. 1 pkt. a-g stwierdza Rada Miejska, w drodze uchwały, najpóźniej po upływie miesiąca od dnia wystąpienia przesłanek wygaśnięcia mandatu.

Przed podjęciem uchwały o wygaśnięciu mandatu i przyczyn, o których mowa w ust. 1 pkt. a-f, należy umożliwić burmistrzowi złożenie wyjaśnień.

Wygaśnięcie mandatu burmistrza przed upływem kadencji jest równoznaczne z odwołaniem jego zastępców.

Burmistrz, w drodze zarządzenia powołuje oraz odwołuje swojego zastępcę lub zastępców i określa ich liczbę.

Po upływie kadencji burmistrza, zastępca burmistrza pełni swoje obowiązki do czasu objęcia obowiązków przez nowo powołanego zastępcę burmistrza.

Rada Miejska na wniosek Burmistrza powołuje Sekretarza i Skarbnika Miasta i Gminy.

Burmistrz kieruje bieżącymi sprawami Urzędu Miasta i Gminy oraz reprezentuje je na zewnętrze.

Burmistrz wykonuje swoje zadania przy pomocy Urzędu Miasta i Gminy w trybie ustalonym w regulaminie organizacyjnym Urzędu Miasta i Gminy.

Burmistrz jest kierownikiem Urzędu Miasta i Gminy oraz wykonuje uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników Urzędu i kierowników miejsko - gminnych jednostek organizacyjnych, łącznie z kompetencji do zatrudniania i zwalniania tych kierowników.

Burmistrz wydaje decyzje w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej.

Do wydawania decyzji o których mowa w ust. 2 może upoważnić swoich zastępców, lub innych pracowników Urzędu Miasta i Gminy.

Od decyzji wydanych przez Burmistrza lub z jego upoważnienia służy odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego chyba, że przepis szczególny stanowi inaczej.

Burmistrz w miarę potrzeby składa na sesji Rady sprawozdanie z prac w okresie międzysesyjnym.

Burmistrz zgodnie z wymaganiami określonymi w odrębnych przepisach przedstawia Radzie informacje i sprawozdania, w szczególności z wykonania budżetu, wieloletnich programów gospodarczych i inwestycyjnych oraz ze stanu poszczególnych dziedzin spraw publicznych.

Sekretarz Miasta i Gminy zapewnia prawidłowe funkcjonowanie Urzędu Miasta i należytą obsługę obywateli.

Burmistrz może powierzyć prowadzenie określonych spraw Gminy w swoim imieniu sekretarzowi Miasta i Gminy.

Skarbnik Miasta i Gminy jest głównym księgowym budżetu Gminy, wykonuje inne określone przepisami zadania z zakresu gospodarki finansowej i zobowiązań majątkowych Gminy.

Oświadczenie woli w imieniu Miasta i Gminy w zakresie zarządu mieniem składa jednoosobowo burmistrz albo działający na podstawie jego upoważnienia zastępca burmistrza samodzielnie albo wraz z inną upoważnioną przez burmistrza osobą.

4. Charakterystyka budżetu Gminy Olkusz w latach 2003 - 2005

4.1. Przebieg wykonania budżetu Miasta i Gminy Olkusz w 2003r.

Na dzień 31.12 2003 r. Budżet Miasta i Gminy Olkusz przedstawiał się następująco:

1. plan dochodów wynosił 62.857.815 PLN i został zrealizowany w 98,8% do kwoty 62.086. 980 PLN.

2. plan wydatków wynosił 64.007.624 PLN i został zrealizowany w 96,1% do kwoty 61.486.809 PLN.

3. na wykonanie planu przychodów za 2003r. złożyły się:

1. zaciągnięte kredyty bankowe w łącznej wysokości 4.700.000 PLN

2. spłaty rat pożyczek udzielonych członkom wspólnot mieszkaniowych w wysokości 14.911 PLN

3. wolne środki w kwocie 1.782.209 PLN

4. na wykonanie rozchodów za 2003 r. złożyły się:

1. spłaty kredytów i pożyczek w łącznej wysokości 3.350.000 PLN

2. wykup obligacji w kwocie 2.000.000 PLN

Szczegółowy plan dochodów i wydatków Miasta i Gminy Olkusz przedstawiają poniższe: tabela 1 i tabela 2

Tabela 1. Dochody Miasta i Gminy Olkusz w roku 2003r.

Dz.	Rozdz.	§	Nazwa	Kwota (w zł)
			DOCHODY OGÓŁEM	66.570.384
010			Rolnictwo i łowiectwo	8.650
	01022		Zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt oraz badania monitoringowe pozostałości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt i produktach pochodzenia zwierzęcego	8.650
		049	Wpływy z innych lokalnych opłat pobieranych przez jednostki samorządu terytorialnego na podstawie odrębnych ustaw	8.650
020			Leśnictwo	600
	02001		Gospodarka leśna	600
		075	Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze	600
600			Transport i łączność	1.875
	60095		Pozostała działalność	1.875
		074	Dywidendy i kwoty uzyskane ze zbycia praw majątkowych	1.875
700			Gospodarka mieszkaniowa	8.878.522
	70004		Różne jednostki obsługi gospodarki mieszkaniowej	100.000
		075	Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze	100.000
	70005		Gospodarka gruntami i nieruchomościami	8.778.522
		047	Wpływy z opłat za zarząd, użytkowanie i użytkowanie wieczyste nieruchomości	550.000
		075	Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze	801.692
		076	Wpływy z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności	26.830
		077	Wpłaty z tytułu odpłatnego nabycia prawa własności nieruchomości	7.310.000
		091	Odsetki od nieterminowych wpłat z tytułu podatków i opłat	20.000
		097	Wpływy z różnych dochodów	70.000
710			Działalność usługowa	45.941
	71004		Plany zagospodarowania przestrzennego	40.941
		097	Wpływy z różnych dochodów	40.941
	71035		Cmentarze	5.000
		202	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na zadania bieżące realizowane przez gminę na podstawie porozumień z organami administracji rządowej	5.000
750			Administracja publiczna	277.600
	75011		Urzędy wojewódzkie	185.500
		201	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie (związkom gmin) ustawami	185.500
	75023		Urzędy gmin (miast i miast na prawach powiatu)	92.100
		059	Wpływy z opłat za koncesje i licencje	7.000
		069	Wpływy z różnych opłat	5.500
		092	Pozostałe odsetki	50.000
		097	Wpływy z różnych dochodów	29.600
751			Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa	7.800
	75101		Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa	7.800
		201	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie (związkom gmin) ustawami	7.800
754			Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa	22.320
	75414		Obrona cywilna	1.320
		201	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie (związkom gmin) ustawami	1.320
	75416		Straż Miejska	21.000
		057	Grzywny, mandaty i inne kary pieniężne od ludności	21.000
756			Dochody od osób prawnych, od osób fizycznych i od innych jednostek nie posiadających osobowości prawnej	30.864.866
	75601		Wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych	250.000
		035	Podatek od działalności gospodarczej osób fizycznych opłacany w formie karty podatkowej	250.000
	75615		Wpływy z podatku rolnego, podatku leśnego, podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatków i opłat lokalnych od osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych	11.436.250
		031	Podatek od nieruchomości	10.600.000
		032	Podatek rolny	2.250
		033	Podatek leśny	60.000
		034	Podatek od środków transportowych	364.000
		050	Podatek od czynności cywilnoprawnych	350.000
		091	Odsetki od nieterminowych wpłat z tytułu podatków i opłat	60.000
	75616		Wpływy z podatku rolnego, podatku leśnego, podatku od spadków i darowizn, podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatków i opłat lokalnych od osób fizycznych	4.783.200
		031	Podatek od nieruchomości	3.000.000
		032	Podatek rolny	87.700
		033	Podatek leśny	20.000
		034	Podatek od środków transportowych	450.000
		036	Podatek od spadków i darowizn	150.000
		043	Wpływy z opłaty targowej	300.000
		045	Wpływy z opłaty administracyjnej za czynności urzędowe	5.500
		050	Podatek od czynności cywilnoprawnych	650.000
		091	Odsetki od nieterminowych wpłat z tytułu podatków i opłat	120.000
	75618		Wpływy z innych opłat stanowiących dochody jednostek samorządu terytorialnego na podstawie ustaw	1.352.000
		041	Wpływy z opłaty skarbowej	660.000
		046	Wpływy z opłaty eksploatacyjnej	90.000
		048	Wpływy z opłat za zezwolenia na sprzedaż alkoholu	550.000
		049	Wpływy z innych lokalnych opłat pobieranych przez jednostki samorządu terytorialnego na podstawie odrębnych ustaw	52.000
	75621		Udziały gmin w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa	13.043.416
		001	Podatek dochodowy od osób fizycznych	12.693.416
		002	Podatek dochodowy od osób prawnych	350.000
758			Różne rozliczenia	19.443.466
	75801		Część oświatowa subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego	17.744.271
		292	Subwencje ogólne z budżetu państwa	17.744.271
	75802		Część podstawowa subwencji ogólnej dla gmin	36.001
		292	Subwencje ogólne z budżetu państwa	36.001
	75805		Część rekompensująca subwencji ogólnej dla gmin	1.663.194
		292	Subwencje ogólne z budżetu państwa	1.663.194
801			Oświata i wychowanie	205.336
	80101		Szkoły podstawowe	97.020
		075	Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze	55.520
		083	Wpływy z usług	41.500
	80110		Gimnazja	6.400
		075	Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze	6.400
	80114		Zespoły ekonomiczno-administracyjne szkół	5.650
		097	Wpływy z różnych dochodów	5.650
	80195		Pozostała działalność	96.266
		203	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację własnych zadań bieżących gmin (związków gmin)	96.266
853			Opieka społeczna	3.450.188
	85313		Składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej	140.700
		201	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie (związkom gmin) ustawami	140.700
	85314		Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia społeczne	1.881.900
		201	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie (związkom gmin) ustawami	1.881.900
	85315		Dodatki mieszkaniowe	321.758
		203	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację własnych zadań bieżących gmin (związków gmin)	321.758
	85316		Zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze	571.000
		201	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie (związkom gmin) ustawami	571.000
	85319		Ośrodki pomocy społecznej	484.850
		201	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie (związkom gmin) ustawami	484.850
	85395		Pozostała działalność	49.980
		203	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację własnych zadań bieżących gmin (związków gmin)	49.980
854			Edukacyjna opieka wychowawcza	272.320
	85404		Przedszkola	272.320
		075	Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze	6.320
		083	Wpływy z usług	266.000
900			Gospodarka komunalna i ochrona środowiska	2.585.000
	90003		Oczyszczanie miast i wsi	250.000
		069	Wpływy z różnych opłat	250.000
	90015		Oświetlenie ulic, placów i dróg	335.000
		201	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie (związkom gmin) ustawami	335.000
	90095		Pozostała działalność	2.000.000
		074	Dywidendy i kwoty uzyskane ze zbycia praw majątkowych	2.000.000
921			Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego	41.200
	92113		Centra kultury i sztuki	10.000
		097	Wpływy z różnych dochodów	10.000
	92116		Biblioteki	31.200
		232	Dotacje celowe otrzymane z powiatu na zadania bieżące realizowane na podstawie porozumień (umów) między jednostkami samorządu terytorialnego	31.200
926			Kultura fizyczna i sport	464.700
	92601		Obiekty sportowe	462.700
		075	Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze	16.000
		083	Wpływy z usług	430.700
		097	Wpływy z różnych dochodów	16.000
	92605		Zadania w zakresie kultury fizycznej i sportu	2.000
		083	Wpływy z usług	2.000

Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania z wykonania budżety Miasta i Gminy Olkusz w roku 2003r.

Tabela 2. Wydatki Miasta i Gminy Olkusz za 2003 r.

Dział	Rozdz.	Nazwa	Kwota (w zł)
		WYDATKI OGÓŁEM	63.973.057
010		Rolnictwo i łowiectwo	8.650
	01022	Zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt oraz badania monitoringowe pozostałości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt i produktach pochodzenia zwierzęcego	6.750
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	6.750 6.350
	01030	Izby rolnicze	1.900
		z tego: a) wydatki bieżące	1.900
020		Leśnictwo	6.000
	02001	Gospodarka leśna	6.000
		z tego : wydatki bieżące	6.000
600		Transport i łączność	3.378.026
	60004	Lokalny transport zbiorowy	1.972.386
		z tego: a) wydatki bieżące	1.972.386
	60011	Drogi publiczne krajowe	316.000
		z tego: b) wydatki majątkowe	316.000
	60013	Drogi publiczne wojewódzkie	50.000
		z tego: b) wydatki majątkowe	50.000
	60016	Drogi publiczne gminne	1.039.640
		z tego: wydatki bieżące b) wydatki majątkowe	619.640 420.000
700		Gospodarka mieszkaniowa	2.059.315
	70004	Różne jednostki obsługi gospodarki mieszkaniowej	576.600
		z tego: wydatki bieżące	576.600
	70005	Gospodarka gruntami i nieruchomościami	1.482.715
		z tego: wydatki bieżące wydatki majątkowe	342.715 1.140.000
710		Działalność usługowa	227.500
	71004	Plany zagospodarowania przestrzennego	187.000
		z tego: a) wydatki bieżące	187.000
	71035	Cmentarze	40.500
		z tego: a) wydatki bieżące	40.500
750		Administracja publiczna	7.272.659
	75011	Urzędy wojewódzkie	636.666
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	636.666 636.666
	75022	Rady gmin (miast i miast na prawach powiatu)	275.200
		z tego: a) wydatki bieżące	275.200
	75023	Urzędy gmin (miast i miast na prawach powiatu)	6.217.566
		z tego: wydatki bieżące w tym: wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń b) wydatki majątkowe	6.155.566 4.488.875 62.000
	75047	Pobór podatków, opłat i niepodatkowych należności budżetowych	83.570
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	83.570 69.750
	75095	Pozostała działalność	59.657
		z tego: a) wydatki bieżące	59.657
751		Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa	8.074
	75101	Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa	7.801
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	7.801 512
	75109	Wybory do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz referenda gminne, powiatowe i wojewódzkie	273
		z tego: a) wydatki bieżące	273
754		Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa	1.304.657
	75405	Komendy powiatowe policji	5.000
		z tego: wydatki bieżące	5.000
	75412	Ochotnicze straże pożarne	635.800
		z tego: a)wydatki bieżące w tym: wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń b) wydatki majątkowe	200.800 1.900 435.000
	75414	Obrona cywilna	6.730
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	6.730 255
	75416	Straż Miejska	657.127
		z tego: wydatki bieżące w tym: wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	657.127 577.677
757		Obsługa długu publicznego	1.218.301
	75702	Obsługa papierów wartościowych, kredytów i pożyczek jednostek samorządu terytorialnego	1.218.301
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wydatki na obsługę długu gminy	1.218.301 1.218.301
758		Różne rozliczenia	247.600
	75809	Rozliczenia między jednostkami samorządu terytorialnego	105.000
		z tego: b) wydatki majątkowe	105.000
	75814	Różne rozliczenia finansowe	600
		z tego: a) wydatki bieżące	600
	75818	Rezerwy ogólne i celowe	142.000
		z tego: a) wydatki bieżące	142.000
801		Oświata i wychowanie	22.617.260
	80101	Szkoły podstawowe	14.308.333
		z tego: wydatki bieżące w tym: wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	14.308.333 11.140.636
	80102	Szkoły podstawowe specjalne	2.000
		z tego: a) wydatki bieżące	2.000
	80104	Przedszkola przy szkołach podstawowych	115.792
		z tego: wydatki bieżące w tym: wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	115.792 94.302
	80110	Gimnazja	7.030.912
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	7.030.912 5.808.335
	80113	Dowożenie uczniów do szkół	302.677
		z tego: a) wydatki bieżące	302.677
	80114	Zespoły ekonomiczno-administracyjne szkół	655.895
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń b) wydatki majątkowe	640.895 508.825 15.000
	80145	Komisje egzaminacyjne	3.000
		z tego: a) wydatki bieżące	3.000
	80146	Dokształcanie i doskonalenie nauczycieli	102.385
		z tego: a) wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	102.385 74.690
	80195	Pozostała działalność	96.266
		z tego: a) wydatki bieżące	96.266
851		Ochrona zdrowia	1.237.034
	85154	Przeciwdziałanie alkoholizmowi	1.237.034
		z tego: wydatki bieżące w tym: wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń b) wydatki majątkowe	587.034 38.452 650.000
853		Opieka społeczna	5.970.391
	85301	Placówki opiekuńczo-wychowawcze	3.500
		z tego: a) wydatki bieżące	3.500
	85313	Składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej	140.700
		z tego: a) wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	140.700 140.700
	85314	Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia społeczne	2.340.386
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	2.340.386 98.000
	85315	Dodatki mieszkaniowe	1.771.758
		z tego: a) wydatki bieżące	1.771.758
	85316	Zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze	571.000
		z tego: a) wydatki bieżące	571.000
	85319	Ośrodki pomocy społecznej	1.093.066
		z tego: wydatki bieżące w tym: wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń b) wydatki majątkowe	1.085.066 976.855 8.000
	85395	Pozostała działalność	49.981
		z tego: wydatki bieżące	49.981
854		Edukacyjna opieka wychowawcza	7.433.790
	85401	Świetlice szkolne	1.473.774
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	1.473.774 1.168.758
	85404	Przedszkola	5.899.646
		z tego: a)wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	5.899.646 4.745.284
	85415	Pomoc materialna dla uczniów	25.000
		z tego: a) wydatki bieżące	25.000
	85446	Dokształcanie i doskonalenie nauczycieli	35.370
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	35.370 28.450
900		Gospodarka komunalna i ochrona środowiska	5.183.705
	90001	Gospodarka ściekowa i ochrona wód	834.810
		z tego: wydatki bieżące wydatki majątkowe	134.810 700.000
	90003	Oczyszczanie miast i wsi	799.100
		z tego: a) wydatki bieżące	799.100
	90004	Utrzymanie zieleni w miastach i gminach	589.900
		z tego: a) wydatki bieżące	589.900
	90013	Schroniska dla zwierząt	37.500
		z tego: a) wydatki bieżące	37.500
	90015	Oświetlenie ulic, placów i dróg	1.340.000
		z tego: wydatki bieżące	1.340.000
	90095	Pozostała działalność	1.582.395
		z tego: wydatki bieżące	1.582.395
921		Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego	3.983.535
	92109	Domy i ośrodki kultury, świetlice i kluby	1.855.335
		z tego: wydatki bieżące w tym: dotacje b) wydatki majątkowe w tym: - dotacje	1.819.335 1.808.600 36.000 36.000
	92113	Centra Kultury i sztuki	860.000
		z tego: a) wydatki bieżące b) wydatki majątkowe	10.000 850.000
	92116	Biblioteki	1.134.200
		z tego: wydatki bieżące w tym: - dotacje	1.134.200 1.131.200
	92120	Ochrona i konserwacja zabytków	98.000
		z tego: wydatki bieżące w tym: - dotacje	98.000 5.000
	92195	Pozostała działalność	36.000
		z tego: wydatki bieżące w tym: - dotacje	36.000 30.000
926		Kultura fizyczna i sport	1.816.560
	92601	Obiekty sportowe	1.475.730
		z tego: wydatki bieżące w tym: wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń b) wydatki majątkowe	1.473.730 723.600 2.000
	92605	Zadania w zakresie kultury fizycznej i sportu	340.830
		z tego: wydatki bieżące w tym: wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń dotacje	340.830 45.930 200.000

Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania z wykonania budżety Miasta i Gminy Olkusz w roku 2003r.

4.2. Przebieg wykonania budżetu Miasta i Gminy Olkusz w 2004r.

Na dzień 31.12.2004r. budżet Miasta i Gminy Olkusz przedstawiał się następująco:

1. Plan dochodów wynosił 67.326.783 PLN i został zrealizowany w 103% do kwoty 67.497.648 PLN

2. plan wydatków wynosił 69.818.793 PLN i został zrealizowany w 96% do kwoty 67.012.113 PLN

3. na wykonanie planu przychodów za 2004r. złożyły się:

1. przychody z zaciągniętych pożyczek na finansowanie zadań realizowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu UE w kwocie 238.206 PLN

2. przychody z zaciągniętych pożyczek i kredytów na rynku krajowym w kwocie 120.069 PLN

3. spłaty rat pożyczek udzielonych członkom wspólnot mieszkaniowych w wysokości 15.837 PLN.

4. Wolne środki w kwocie 1.747.291 PLN

4. na wykonanie rozchodów za 2004r złożyły się:

1. wykup obligacji w kwocie 2.000.000 PLN

2. spłaty kredytów i pożyczek w łącznej wysokości 2.612.644 PLN

3. udzielona pożyczka w kwocie 10.000 PLN

Szczegółowy plan dochodów i wydatków Miasta i Gminy Olkusz przedstawiają poniższe: tabela 3 i tabela 4.

Tabela 3. Dochody Miasta i Gminy Olkusz w roku 2004r.

Dz.	Rozdz.	§	Nazwa	Kwota (w zł)
			DOCHODY OGÓŁEM	63.734.604
020			Leśnictwo	600
	02001		Gospodarka leśna	600
		0750	Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze	600
600			Transport i łączność	100.000
	60011		Drogi publiczne krajowe	100.000
		0970	Wpływy z różnych dochodów	100.000
700			Gospodarka mieszkaniowa	7.200.519
	70005		Gospodarka gruntami i nieruchomościami	7.200.519
		0470	Wpływy z opłat za zarząd, użytkowanie i użytkowanie wieczyste nieruchomości	590.000
		0750	Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze	720.000
		0760	Wpływy z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności	45.000
		0770	Wpłaty z tytułu odpłatnego nabycia prawa własności nieruchomości	5.755.519
		0910	Odsetki od nieterminowych wpłat z tytułu podatków i opłat	15.000
		0920	Pozostałe odsetki	30.000
		0970	Wpływy z różnych dochodów	45.000
710			Działalność usługowa	20.945
	71004		Plany zagospodarowania przestrzennego	14.945
		0970	Wpływy z różnych dochodów	14.945
	71035		Cmentarze	6.000
		2020	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na zadania bieżące realizowane przez gminę na podstawie porozumień z organami administracji rządowej	6.000
750			Administracja publiczna	236.875
	75011		Urzędy wojewódzkie	195.475
		2010	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie (związkom gmin) ustawami	191.000
		2360	Dochody jednostek samorządu terytorialnego związane z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami	4.475
	75023		Urzędy gmin (miast i miast na prawach powiatu)	41.400
		0590	Wpływy z opłat za koncesje i licencje	600
		0690	Wpływy z różnych opłat	4.600
		0920	Pozostałe odsetki	10.000
		0970	Wpływy z różnych dochodów	26.200
751			Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa	8.300
	75101		Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa	8.300
		2010	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie (związkom gmin) ustawami	8.300
754			Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa	24.320
	75414		Obrona cywilna	1.320
		2010	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie (związkom gmin) ustawami	1.320
	75416		Straż Miejska	23.000
		0570	Grzywny, mandaty i inne kary pieniężne od ludności	23.000
756			Dochody od osób prawnych, od osób fizycznych i od innych jednostek nieposiadających osobowości prawnej oraz wydatki związane z ich poborem	33.270.430
	75601		Wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych	150.000
		0350	Podatek od działalności gospodarczej osób fizycznych, opłacany w formie karty podatkowej	150.000
	75615		Wpływy z podatku rolnego, podatku leśnego, podatku od czynności cywilnoprawnych, podatku od spadków i darowizn oraz podatków i opłat lokalnych	16.325.500
		0310	Podatek od nieruchomości	14.000.000
		0320	Podatek rolny	96.000
		0330	Podatek leśny	64.000
		0340	Podatek od środków transportowych	780.000
		0360	Podatek od spadków i darowizn	120.000
		0430	Wpływy z opłaty targowej	250.000
		0450	Wpływy z opłaty administracyjnej za czynności urzędowe	5.500
		0500	Podatek od czynności cywilnoprawnych	650.000
		0910	Odsetki od nieterminowych wpłat z tytułu podatków i opłat	200.000
		2440	Dotacje otrzymane z funduszy celowych na realizację zadań bieżących jednostek sektora finansów publicznych	160.000
	75618		Wpływy z innych opłat stanowiących dochody jednostek samorządu terytorialnego na podstawie ustaw	1.322.000
		0410	Wpływy z opłaty skarbowej	600.000
		0460	Wpływy z opłaty eksploatacyjnej	70.000
		0480	Wpływy z opłat za zezwolenia na sprzedaż alkoholu	600.000
		0490	Wpływy z innych lokalnych opłat pobieranych przez jednostki samorządu terytorialnego na podstawie odrębnych ustaw	52.000
	75621		Udziały gmin w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa	15.472.930
		0010	Podatek dochodowy od osób fizycznych	15.172.930
		0020	Podatek dochodowy od osób prawnych	300.000
758			Różne rozliczenia	18.166.858
	75801		Część oświatowa subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego	17.453.770
		2920	Subwencje ogólne z budżetu państwa	17.453.770
	75831		Część równoważąca subwencji ogólnej dla gmin	713.088
		2920	Subwencje ogólne z budżetu państwa	713.088
801			Oświata i wychowanie	787.177
	80101		Szkoły podstawowe	411.617
		0750	Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze	352.117
		0830	Wpływy z usług	39.500
		0960	Otrzymane spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej	20.000
	80104		Przedszkola	360.720
		0750	Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze	9.070
		0830	Wpływy z usług	351.650
	80110		Gimnazja	9.680
		0750	Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze	9.680
	80114		Zespoły obsługi ekonomiczno-administracyjnej szkół	5.160
		0970	Wpływy z różnych dochodów	5.160
852			Pomoc społeczna	2.165.180
	85213		Składki na ubezpieczenia zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej oraz niektóre świadczenia rodzinne	77.900
		2010	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie (związkom gmin) ustawami	77.900
	85214		Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia społeczne	1.026.400
		2010	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie (związkom gmin) ustawami	1.026.400
	85216		Zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze	525.330
		2010	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie (związkom gmin) ustawami	525.330
	85219		Ośrodki pomocy społecznej	524.750
		2010	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie (związkom gmin) ustawami	524.750
	85228		Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze	10.800
		0830	Wpływy z usług	10.800
900			Gospodarka komunalna i ochrona środowiska	1.370.800
	90003		Oczyszczanie miast i wsi	250.000
		0690	Wpływy z różnych opłat	250.000
	90095		Pozostała działalność	1.120.800
		0740	Dywidendy i kwoty uzyskane ze zbycia praw majątkowych	1.110.000
		2310	Dotacje celowe otrzymane z gminy lub z miasta stołecznego Warszawy na zadania bieżące realizowane na podstawie porozumień (umów) między jednostkami samorządu terytorialnego	10.800
921			Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego	35.000
	92113		Centra kultury i sztuki	35.000
		0970	Wpływy z różnych dochodów	3.000
		2320	Dotacje celowe otrzymane z powiatu na zadania bieżące realizowane na podstawie porozumień (umów) miedzy jednostkami samorządu terytorialnego	32.000
926			Kultura fizyczna i sport	347.600
	92601		Obiekty sportowe	345.600
		0750	Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze	8.800
		0830	Wpływy z usług	311.800
		0970	Wpływy z różnych dochodów	25.000
	92605		Zadania w zakresie kultury fizycznej i sportu	2.000
		0830	Wpływy z usług	2.000

Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania z wykonania budżety Miasta i Gminy Olkusz w roku 2004r.

Tabela 4. Wydatki Miasta i Gminy Olkusz za 2004 r.

Dział	Rozdz.	Nazwa	Kwota (w zł)
		WYDATKI OGÓŁEM	66.512.589
010		Rolnictwo i łowiectwo	2.500
	01030	Izby rolnicze	2.500
		z tego: a) wydatki bieżące	2.500
020		Leśnictwo	3.000
	02001	Gospodarka leśna	3.000
		z tego : wydatki bieżące	3.000
400		Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę	27
	40095	Pozostała działalność	27
		z tego: b) wydatki majątkowe	27
600		Transport i łączność	3.134.129
	60004	Lokalny transport zbiorowy	1.704.500
		z tego: a) wydatki bieżące	1.704.500
	60011	Drogi publiczne krajowe	230.000
		z tego: b) wydatki majątkowe	230.000
	60013	Drogi publiczne wojewódzkie	164.100
		z tego: b) wydatki majątkowe	164.100
	60016	Drogi publiczne gminne	1.035.529
		z tego: wydatki bieżące b) wydatki majątkowe	465.529 570.000
630		Turystyka	11.500
	63003	Zadania w zakresie upowszechniania turystyki	5.500
		z tego: a) wydatki bieżące w tym: - dotacje	5.500 5.000
	63095	Pozostała działalność	6.000
		z tego: a) wydatki bieżące	6.000
700		Gospodarka mieszkaniowa	2.036.872
	70004	Różne jednostki obsługi gospodarki mieszkaniowej	429.200
		z tego: wydatki bieżące	429.200
	70005	Gospodarka gruntami i nieruchomościami	1.257.672
		z tego: wydatki bieżące wydatki majątkowe	257.240 1.000.432
	70021	Towarzystwa budownictwa społecznego	350.000
		z tego: b) wydatki majątkowe	350.000
710		Działalność usługowa	404.996
	71004	Plany zagospodarowania przestrzennego	371.996
		z tego: a) wydatki bieżące w tym - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	371.996 2.560
	71035	Cmentarze	33.000
		z tego: a) wydatki bieżące	33.000
750		Administracja publiczna	7.003.356
	75011	Urzędy wojewódzkie	647.047
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	647.047 647.047
	75022	Rady gmin (miast i miast na prawach powiatu)	285.600
		z tego: a) wydatki bieżące	285.600
	75023	Urzędy gmin (miast i miast na prawach powiatu)	6.034.640
		z tego: wydatki bieżące w tym: wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń b) wydatki majątkowe	5.966.640 4.465.875 68.000
	75095	Pozostała działalność	36.069
		z tego: a) wydatki bieżące	36.069
751		Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa	8.300
	75101	Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa	8.300
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	8.300 552
754		Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa	1.241.987
	75405	Komendy powiatowe Policji	5.000
		z tego: a) wydatki bieżące	5.000
	75412	Ochotnicze straże pożarne	579.737
		z tego: wydatki bieżące w tym: wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń b) wydatki majątkowe	135.237 1.900 444.500
	75414	Obrona cywilna	17.450
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	17.450 255
	75416	Straż Miejska	639.800
		z tego: wydatki bieżące w tym: wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	639.800 569.900
756		Dochody od osób prawnych, od osób fizycznych i od innych jednostek nieposiadających osobowości prawnej oraz wydatki związane z ich poborem	136.200
	75647	Pobór podatków, opłat i niepodatkowych należności budżetowych	136.200
		z tego: a) wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	136.200 71.200
757		Obsługa długu publicznego	906.453
	75702	Obsługa papierów wartościowych, kredytów i pożyczek jednostek samorządu terytorialnego	906.453
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wydatki na obsługę długu gminy	906.453 906.453
758		Różne rozliczenia	505.500
	75809	Rozliczenia między jednostkami samorządu terytorialnego	355.000
		z tego: a) wydatki bieżące b) wydatki majątkowe	25.000 330.000
	75814	Różne rozliczenia finansowe	500
		z tego: a) wydatki bieżące	500
	75818	Rezerwy ogólne i celowe	150.000
		z tego: a) wydatki bieżące	150.000
801		Oświata i wychowanie	29.966.806
	80101	Szkoły podstawowe	15.428.675
		z tego: wydatki bieżące w tym: wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń b) wydatki majątkowe	15.328.675 11.925.419 100.000
	80102	Szkoły podstawowe specjalne	1.300
		z tego: a) wydatki bieżące	1.300
	80104	Przedszkola	5.971.958
		z tego: wydatki bieżące w tym: wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	5.971.958 4.925.802
	80110	Gimnazja	7.324.265
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	7.324.265 6.135.737
	80113	Dowożenie uczniów do szkół	281.000
		z tego: a) wydatki bieżące	281.000
	80114	Zespoły obsługi ekonomiczno-administracyjnej szkół	642.995
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń b) wydatki majątkowe	627.995 504.180 15.000
	80130	Szkoły zawodowe	21.621
		z tego: a) wydatki bieżące w tym: - dotacje	21.621 21.621
	80145	Komisje egzaminacyjne	5.000
		z tego: a) wydatki bieżące	5.000
	80146	Dokształcanie i doskonalenie nauczycieli	145.842
		z tego: a) wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	145.842 108.600
	80195	Pozostała działalność	144.150
		z tego: a) wydatki bieżące	144.150
851		Ochrona zdrowia	1.487.686
	85154	Przeciwdziałanie alkoholizmowi	1.487.686
		z tego: wydatki bieżące w tym: wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń b) wydatki majątkowe	852.686 44.044 635.000
852		Pomoc społeczna	6.129.775
	85202	Domy pomocy społecznej	90.100
		z tego: a) wydatki bieżące	90.100
	85213	Składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej oraz niektóre świadczenia rodzinne	77.900
		z tego: a) wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	77.900 77.900
	85214	Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia społeczne	1.493.780
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	1.493.780 67.800
	85215	Dodatki mieszkaniowe	2.800.000
		z tego: a) wydatki bieżące	2.800.000
	85216	Zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze	525.330
		z tego: a) wydatki bieżące	525.330
	85219	Ośrodki pomocy społecznej	1.004.949
		z tego: wydatki bieżące w tym: wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń b) wydatki majątkowe	994.949 893.317 10.000
	85228	Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze	137.716
		z tego: a)wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	137.716 129.450
854		Edukacyjna opieka wychowawcza	1.097.314
	85401	Świetlice szkolne	1.077.314
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	1.077.314 993.056
	85415	Pomoc materialna dla uczniów	20.000
		z tego: a) wydatki bieżące	20.000
900		Gospodarka komunalna i ochrona środowiska	7.296.109
	90001	Gospodarka ściekowa i ochrona wód	2.954.600
		z tego: wydatki bieżące wydatki majątkowe	87.200 2.867.400
	90003	Oczyszczanie miast i wsi	755.000
		z tego: a) wydatki bieżące	755.000
	90004	Utrzymanie zieleni w miastach i gminach	338.400
		z tego: a) wydatki bieżące	338.400
	90013	Schroniska dla zwierząt	36.900
		z tego: a) wydatki bieżące	36.900
	90015	Oświetlenie ulic, placów i dróg	1.610.000
		z tego: wydatki bieżące wydatki majątkowe	1.560.000 50.000
	90095	Pozostała działalność	1.601.209
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	1.601.209 20.739
921		Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego	3.482.979
	92109	Domy i ośrodki kultury, świetlice i kluby	1.538.935
		z tego: wydatki bieżące w tym: dotacje	1.538.935 1.532.810
	92113	Centra kultury i sztuki	803.000
		z tego: a) wydatki bieżące b) wydatki majątkowe	3.000 800.000
	92116	Biblioteki	1.024.300
		z tego: wydatki bieżące w tym: - dotacje	1.024.300 1.022.600
	92120	Ochrona i konserwacja zabytków	80.744
		z tego: wydatki bieżące w tym: - dotacje	80.744 5.000
	92195	Pozostała działalność	36.000
		z tego: wydatki bieżące w tym: - dotacje	36.000 30.000
926		Kultura fizyczna i sport	1.657.100
	92601	Obiekty sportowe	1.347.500
		z tego: wydatki bieżące w tym: wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń b) wydatki majątkowe	1.337.500 715.900 10.000
	92605	Zadania w zakresie kultury fizycznej i sportu	309.600
		z tego: wydatki bieżące w tym: wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń dotacje	309.600 51.000 185.000

Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania z wykonania budżety Miasta i Gminy Olkusz w roku 2004r.

4.3. Przebieg wykonania budżetu Miasta i Gminy Olkusz za I półrocze 2005r.

Na dzień 30.06.2005 budżet Miasta i gminy Olkusz przedstawiał się następująco:

1. plan dochodów wynosił 77.168.313 PLN i został zrealizowany 48,4% do kwoty 37.356.407 PLN

2. plan wydatków wynosił 78.415.131 PLN i został zrealizowany 42,8% do kwoty 33.546.338 PLN

3. na wykonanie planu przychodów w I półroczu 2005r. złożyły się:

1. przychody z zaciągniętych pożyczek na finansowanie zadań realizowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu UE w kwocie 215.526 PLN

2. spłaty rat pożyczek udzielonych członkom wspólnot mieszkaniowych w wysokości 16.016 PLN

3. wolne środki w kwocie 2.984.244 PLN

4. na wykonanie rozchodów w I półroczu 2005r. złożyły się:

1. wykup obligacji w kwocie 3.000.000 PLN

2. spłaty kredytów w łącznej wysokości 474.201 PLN

Szczegółowy plan dochodów i wydatków Miasta i Gminy Olkusz przedstawiają poniższe: tabela 5 i tabela 6.

Tabela 5. Dochody Miasta i Gminy Olkusz za I półrocze 2005r.

Dz.	Rozdz.	§	Nazwa	Kwota (w zł)
			DOCHODY OGÓŁEM	71.512.104
020			Leśnictwo	600
	02001		Gospodarka leśna	600
		0750	Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze	600
700			Gospodarka mieszkaniowa	9.354.940
	70004		Różne jednostki obsługi gospodarki mieszkaniowej	112.940
		0750	Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze	110.940
		0970	Wpływy z różnych dochodów	2.000
	70005		Gospodarka gruntami i nieruchomościami	9.242.000
		0470	Wpływy z opłat za zarząd, użytkowanie i użytkowanie wieczyste nieruchomości	590.000
		0750	Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze	588.000
		0760	Wpływy z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności	39.000
		0770	Wpłaty z tytułu odpłatnego nabycia prawa własności oraz prawa użytkowania wieczystego nieruchomości	7.950.000
		0910	Odsetki od nieterminowych wpłat z tytułu podatków i opłat	25.000
		0920	Pozostałe odsetki	20.000
		0970	Wpływy z różnych dochodów	30.000
750			Administracja publiczna	287.996
	75011		Urzędy wojewódzkie	203.500
		2010	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie (związkom gmin) ustawami	196.000
		2360	Dochody jednostek samorządu terytorialnego związane z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami	7.500
	75023		Urzędy gmin (miast i miast na prawach powiatu)	84.496
		0590	Wpływy z opłat za koncesje i licencje	2.000
		0690	Wpływy z różnych opłat	4.600
		0920	Pozostałe odsetki	50.000
		0970	Wpływy z różnych dochodów	27.896
751			Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa	8.300
	75101		Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa	8.300
		2010	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie (związkom gmin) ustawami	8.300
752			Obrona narodowa	500
	75212		Pozostałe wydatki obronne	500
		0970	Wpływy z różnych dochodów	500
754			Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa	25.050
	75414		Obrona cywilna	2.050
		2010	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie (związkom gmin) ustawami	2.050
	75416		Straż Miejska	23.000
		0570	Grzywny, mandaty i inne kary pieniężne od ludności	23.000
756			Dochody od osób prawnych, od osób fizycznych i od innych jednostek nieposiadających osobowości prawnej oraz wydatki związane z ich poborem	36.450.751
	75601		Wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych	150.000
		0350	Podatek od działalności gospodarczej osób fizycznych, opłacany w formie karty podatkowej	150.000
	75615		Wpływy z podatku rolnego, podatku leśnego, podatku od czynności cywilnoprawnych, podatków i opłat lokalnych od osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych	12.788.441
		0310	Podatek od nieruchomości	12.000.000
		0320	Podatek rolny	1.200
		0330	Podatek leśny	47.241
		0340	Podatek od środków transportowych	250.000
		0500	Podatek od czynności cywilnoprawnych	150.000
		0910	Odsetki od nieterminowych wpłat z tytułu podatków i opłat	150.000
		2440	Dotacje otrzymane z funduszy celowych na realizację zadań bieżących jednostek sektora finansów publicznych	190.000
	75616		Wpływy z podatku rolnego, podatku leśnego, podatku od spadków i darowizn, podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatków i opłat lokalnych od osób fizycznych	4.199.700
		0310	Podatek od nieruchomości	2.700.000
		0320	Podatek rolny	100.000
		0330	Podatek leśny	20.500
		0340	Podatek od środków transportowych	550.000
		0360	Podatek od spadków i darowizn	120.000
		0370	Podatek od posiadania psów	1.700
		0430	Wpływy z opłaty targowej	200.000
		0450	Wpływy z opłaty administracyjnej za czynności urzędowe	7.500
		0500	Podatek od czynności cywilnoprawnych	450.000
		0910	Odsetki od nieterminowych wpłat z tytułu podatków i opłat	50.000
	75618		Wpływy z innych opłat stanowiących dochody jednostek samorządu terytorialnego na podstawie ustaw	1.774.000
		0410	Wpływy z opłaty skarbowej	690.000
		0460	Wpływy z opłaty eksploatacyjnej	423.000
		0480	Wpływy z opłat za zezwolenia na sprzedaż alkoholu	600.000
		0490	Wpływy z innych lokalnych opłat pobieranych przez jednostki samorządu terytorialnego na podstawie odrębnych ustaw	59.000
		0690	Wpływy z różnych opłat	2.000
	75621		Udziały gmin w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa	17.538.610
		0010	Podatek dochodowy od osób fizycznych	17.188.610
		0020	Podatek dochodowy od osób prawnych	350.000
758			Różne rozliczenia	18.772.231
	75801		Część oświatowa subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego	18.082.776
		2920	Subwencje ogólne z budżetu państwa	18.082.776
	75807		Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla gmin	271.711
		2920	Subwencje ogólne z budżetu państwa	271.711
	75831		Część równoważąca subwencji ogólnej dla gmin	417.744
		2920	Subwencje ogólne z budżetu państwa	417.744
801			Oświata i wychowanie	863.146
	80101		Szkoły podstawowe	293.576
		0750	Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze	255.176
		0830	Wpływy z usług	38.400
	80104		Przedszkola	558.090
		0750	Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze	7.170
		0830	Wpływy z usług	550.920
	80110		Gimnazja	7.160
		0750	Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze	7.160
	80114		Zespoły obsługi ekonomiczno-administracyjnej szkół	4.320
		0970	Wpływy z różnych dochodów	4.320
852			Pomoc społeczna	4.932.880
	85212		Świadczenia rodzinne oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego	3.490.000
		2010	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie ( związkom gmin) ustawami	3.490.000
	85213		Składki na ubezpieczenia zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej oraz niektóre świadczenia rodzinne	87.210
		2010	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie (związkom gmin) ustawami	87.210
	85214		Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia społeczne	835.370
		2010	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie (związkom gmin) ustawami	757.070
		2030	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację własnych zadań bieżących gmin ( związków gmin)	78.300
	85219		Ośrodki pomocy społecznej	506.300
		2030	Dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację własnych zadań bieżących gmin ( związków gmin)	506.300
	85228		Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze	14.000
		0830	Wpływy z usług	14.000
900			Gospodarka komunalna i ochrona środowiska	447.810
	90001		Gospodarka ściekowa i ochrona wód	355.000
		6282	Środki otrzymane od pozostałych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji i zakupów inwestycyjnych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych	88.750
		6291	Środki na dofinansowanie własnych inwestycji gmin ( związków gmin), powiatów (związków powiatów), samorządów województw, pozyskane z innych źródeł	266.250
	90003		Oczyszczanie miast i wsi	80.000
		0690	Wpływy z różnych opłat	80.000
	90095		Pozostała działalność	12.810
		2310	Dotacje celowe otrzymane z gminy na zadania bieżące realizowane na podstawie porozumień (umów) między jednostkami samorządu terytorialnego	12.810
921			Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego	40.000
	92116		Biblioteki	40.000
		2320	Dotacje celowe otrzymane z powiatu na zadania bieżące realizowane na podstawie porozumień (umów) między jednostkami samorządu terytorialnego	40.000
926			Kultura fizyczna i sport	327.900
	92601		Obiekty sportowe	325.900
		0750	Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze	6.400
		0830	Wpływy z usług	296.500
		0970	Wpływy z różnych dochodów	23.000
	92605		Zadania w zakresie kultury fizycznej i sportu	2.000
		0830	Wpływy z usług	2.000

Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania z wykonania budżety Miasta i Gminy Olkusz w I półroczu 2005r.

Tabela 6. Wydatki Miasta i Gminy Olkusz za I półrocze 2005 r.

Dział	Rozdz	Nazwa	Kwota (w zł)
		WYDATKI OGÓŁEM	74.072.898
010		Rolnictwo i łowiectwo	2.500
	01030	Izby rolnicze	2.500
		z tego: a) wydatki bieżące	2.500
020		Leśnictwo	6.000
	02001	Gospodarka leśna	6.000
		z tego : wydatki bieżące	6.000
400		Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę	242
	40095	Pozostała działalność	242
		z tego: b) wydatki majątkowe	242
600		Transport i łączność	4.837.720
	60004	Lokalny transport zbiorowy	1.502.000
		z tego: a) wydatki bieżące	1.502.000
	60011	Drogi publiczne krajowe	100.000
		z tego: b) wydatki majątkowe	100.000
	60013	Drogi publiczne wojewódzkie	100.000
		z tego: b) wydatki majątkowe	100.000
	60016	Drogi publiczne gminne	3.135.720
		z tego: a) wydatki bieżące b) wydatki majątkowe	915.720 2.220.000
630		Turystyka	5.500
	63003	Zadania w zakresie upowszechniania turystyki	5.500
		z tego: a) wydatki bieżące w tym: - dotacje	5.500 5.000
700		Gospodarka mieszkaniowa	1.912.240
	70004	Różne jednostki obsługi gospodarki mieszkaniowej	1.405.800
		z tego: a) wydatki bieżące b) wydatki majątkowe	593.600 812.200
	70005	Gospodarka gruntami i nieruchomościami	506.440
		z tego: wydatki bieżące wydatki majątkowe	376.440 130.000
710		Działalność usługowa	467.723
	71004	Plany zagospodarowania przestrzennego	439.723
		z tego: a) wydatki bieżące w tym - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	439.723 17.289
	71035	Cmentarze	28.000
		z tego: a) wydatki bieżące	28.000
750		Administracja publiczna	7.932.112
	75011	Urzędy wojewódzkie	800.860
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	800.860 800.860
	75022	Rady gmin (miast i miast na prawach powiatu)	291.600
		z tego: a) wydatki bieżące	291.600
	75023	Urzędy gmin (miast i miast na prawach powiatu)	6.808.940
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń b) wydatki majątkowe	6.587.640 4.786.045 221.300
	75095	Pozostała działalność	30.712
		z tego: a) wydatki bieżące	30.712
751		Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa	8.300
	75101	Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa	8.300
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	8.300 2.490
752		Obrona narodowa	500
	75212	Pozostałe wydatki obronne	500
		z tego: a) wydatki bieżące	500
754		Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa	1.121.839
	75405	Komendy powiatowe Policji	11.000
		z tego: a) wydatki bieżące	11.000
	75412	Ochotnicze straże pożarne	429.100
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń b) wydatki majątkowe	240.100 30.500 189.000
	75414	Obrona cywilna	28.810
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	28.810 4.360
	75416	Straż Miejska	652.929
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	652.929 585.185
756		Dochody od osób prawnych, od osób fizycznych i od innych jednostek nieposiadających osobowości prawnej oraz wydatki związane z ich poborem	156.100
	75647	Pobór podatków, opłat i niepodatkowych należności budżetowych	156.100
		z tego: a) wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	156.100 91.580
757		Obsługa długu publicznego	1.126.761
	75702	Obsługa papierów wartościowych, kredytów i pożyczek jednostek samorządu terytorialnego	1.126.761
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wydatki na obsługę długu gminy	1.126.761 1.126.761
758		Różne rozliczenia	1.163.000
	75809	Rozliczenia między jednostkami samorządu terytorialnego	963.000
		z tego: a) wydatki bieżące b) wydatki majątkowe	25.000 938.000
	75818	Rezerwy ogólne i celowe	200.000
		z tego: a) wydatki bieżące	200.000
801		Oświata i wychowanie	32.943.590
	80101	Szkoły podstawowe	16.496.688
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń - dotacje b) wydatki majątkowe	15.996.688 12.553.640 77.296 500.000
	80102	Szkoły podstawowe specjalne	1.100
		z tego: a) wydatki bieżące	1.100
	80104	Przedszkola	7.154.663
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń - dotacje b) wydatki majątkowe	6.554.663 5.355.976 41.824 600.000
	80110	Gimnazja	7.814.856
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	7.814.856 6.596.610
	80113	Dowożenie uczniów do szkół	390.923
		z tego: a) wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	390.923 63.897
	80114	Zespoły obsługi ekonomiczno-administracyjnej szkół	708.526
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń b) wydatki majątkowe	693.526 562.068 15.000
	80120	Licea ogólnokształcące	29.544
		z tego: a) wydatki bieżące w tym: - dotacje	29.544 29.544
	80146	Dokształcanie i doskonalenie nauczycieli	156.490
		z tego: a) wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	156.490 112.280
	80195	Pozostała działalność	190.800
		z tego: a) wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	190.800 4.000
851		Ochrona zdrowia	1.376.382
	85154	Przeciwdziałanie alkoholizmowi	1.376.382
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń - dotacje b) wydatki majątkowe	746.382 226.875 100.000 630.000
852		Pomoc społeczna	9.472.320
	85202	Domy pomocy społecznej	216.240
		z tego: a) wydatki bieżące	216.240
	85212	Świadczenia rodzinne oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego	3.490.000
		z tego: a) wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	3.490.000 89.955
	85213	Składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej oraz niektóre świadczenia rodzinne	87.210
		z tego: a) wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	87.210 87.210
	85214	Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia społeczne	1.875.920
		z tego: wydatki bieżące w tym: - dotacje	1.875.920 150.000
	85215	Dodatki mieszkaniowe	2.230.000
		z tego: a) wydatki bieżące	2.230.000
	85219	Ośrodki pomocy społecznej	1.426.722
		z tego: wydatki bieżące w tym: wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń b) wydatki majątkowe	1.096.722 984.883 330.000
	85228	Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze	146.228
		z tego: a)wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	146.228 136.589
854		Edukacyjna opieka wychowawcza	1.021.766
	85401	Świetlice szkolne	1.001.766
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	1.001.766 926.630
	85415	Pomoc materialna dla uczniów	20.000
		z tego: a) wydatki bieżące	20.000
900		Gospodarka komunalna i ochrona środowiska	5.599.126
	90001	Gospodarka ściekowa i ochrona wód	1.600.835
		z tego: wydatki bieżące wydatki majątkowe	479.000 1.121.835
	90003	Oczyszczanie miast i wsi	910.000
		z tego: a) wydatki bieżące	910.000
	90004	Utrzymanie zieleni w miastach i gminach	406.220
		z tego: a) wydatki bieżące b) wydatki majątkowe	326.220 80.000
	90013	Schroniska dla zwierząt	42.700
		z tego: a) wydatki bieżące	42.700
	90015	Oświetlenie ulic, placów i dróg	1.645.000
		z tego: wydatki bieżące wydatki majątkowe	1.230.000 415.000
	90095	Pozostała działalność	994.371
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń	994.371 24.901
921		Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego	3.192.595
	92109	Domy i ośrodki kultury, świetlice i kluby	1.835.350
		z tego: wydatki bieżące w tym: dotacje b) wydatki majątkowe	1.635.350 1.630.000 200.000
	92116	Biblioteki	1.223.700
		z tego: wydatki bieżące w tym: - dotacje	1.223.700 1.223.200
	92120	Ochrona i konserwacja zabytków	97.545
		z tego: wydatki bieżące w tym: - dotacje	97.545 5.000
	92195	Pozostała działalność	36.000
		z tego: wydatki bieżące w tym: - dotacje	36.000 30.000
926		Kultura fizyczna i sport	1.726.582
	92601	Obiekty sportowe	1.417.550
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń b) wydatki majątkowe	1.413.850 821.000 3.700
	92605	Zadania w zakresie kultury fizycznej i sportu	309.032
		z tego: wydatki bieżące w tym: - wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń - dotacje	309.032 60.600 178.682

Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania z wykonania budżety Miasta i Gminy Olkusz w I półroczu 2005r

4.4. Ocena wykonania budżetu Miasta i Gminy Olkusz za lata 2003 - 2005

Gmina Olkusz w przedstawionych powyżej zestawieniach wydatków i dochodów za lata 2003 - 2005r. osiąga nadwyżkę budżetową. Świadczy to o dobrym gospodarowaniu mieniem Gminy oraz jej finansami. Gmina korzysta w bardzo małym stopniu ze środków pozyskanych z UE ponieważ są trudne procedury na ich otrzymanie.

Głównie gmina pozyskuje środki pieniężne z następujących źródeł:

1. gospodarka mieszkaniowa

2. gospodarka gruntami i nieruchomościami

3. dochody od osób prawnych , fizycznych i innych jednostek nie posiadających zdolności prawnych

Najistotniejszymi wydatkami w Gminie są:

1. transport i łączność

2. gospodarka mieszkaniowa

3. administracja publiczna

4. oświata i wychowanie

5. opieka społeczna

6. gospodarka komunalna i ochrona środowiska

Uważamy, że w pełni przedstawiliśmy problem dotyczący Miasta i Gminy Olkusz w zakresie dochodów i wydatków. Możemy stwierdzić ze Gmina Olkusz dobrze opracowuje plany budżetowe i w pełni stara się je zrealizować o czym świadczą nadwyżki w budżecie. Jest to tez widoczne dla mieszkańców Gminy Olkusz ponieważ miasto prężnie się rozwija i są prowadzone liczne modernizacje na terenie Gminy.

Bibliografia

1. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r., o samorządzie gminnym, Dz. U. 2002, nr 113, poz. 984

2. J. Boć, Prawo Administracyjne, Wrocław 1997

3. Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r., o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, Dz. U., 2003, nr 203, poz. 1966

4. Z. Ofiarski, M. Mokrzyc, B. Rutkowski, Organizacja prawna samorządu terytorialnego, Szczecin-Zielona Góra 2000

5. Wyrok NSA z dnia 15 marca 1995 r. (S.A./Lu 2302/94, ST 1996, nr 5, s. 69) z glosą R.P. Krawczyka, ST 1996, nr 5

6. Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r., o gospodarce komunalnej, Dz. U. 1997,nr 9, poz. 43

7. Postanowienie NSA z dnia 1993 r. (S.A./Wr 935/93, ONSA 1994, nr 3, poz. 105) z glosą B Adamiak, OSP 1995, nr 10

8. Postanowienie NSA z dnia 17 grudnia 1996 r. (II S.A./Kr 1766/96, „Wokanda” 1997, nr 8)

9. Uchwała 5 sędziów NSA z dnia 22 stycznia 1996 r. (VI SA. 25/95, ONSA 1996, nr 2, poz. 157

10. E. Olejniczak-Szałowska, Prawo społeczności lokalnych do rozstrzygania spraw w drodze referendum, ST 1993, nr 7-8

11. Z. Ofiarski, M. Mokrzyc, B. Rutkowski, Organizacja prawna samorządu terytorialnego, Szczecin-Zielona Góra 2000

12. M. Jastrzębska, Nowy model samorządu terytorialnego, „Samorząd Terytorialny”, 1999, nr 22

13. J.P Tarny, Samorząd terytorialny w Polsce, wyd. LexisNexis, Warszawa 2002

14. B. Dolnicki, Rada Gminy i jej kompetencje, Katowice 1990

15. Z. Niewiadomski, Samorząd terytorialny, wyd. Branta, Warszawa 2001

16. B. Jaworska-Dębska, Organy wykonawcze samorządu terytorialnego, Warszawa 2000

17. A. Agopszowicz, Z. Gilowska, Ustawa o samorządzie terytorialnym. Komentarz, Warszawa 1997

18. A. Borodo, Samorząd terytorialny. System prawno-finansowy, Warszawa 1997

19. Z. Gilowska, System ekonomiczny samorządu terytorialnego w Polsce, Warszawa 1998

20. W. Misiąg, Finanse publiczne w Polsce. Przewodnik, Warszawa 1996

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r., o samorządzie gminnym, Dz. U. 2002, nr 113, poz. 984

J. Boć, Prawo Administracyjne, Wrocław 1997, s. 174-175

Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r., o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, Dz. U., 2003, nr 203, poz. 1966

Z. Ofiarski, M. Mokrzyc, B. Rutkowski, Organizacja prawna samorządu terytorialnego, Szczecin-Zielona Góra 2000, s. 35

Tamże, s. 36

Wyrok NSA z dnia 15 marca 1995 r. (S.A./Lu 2302/94, ST 1996, nr 5, s. 69) z glosą R.P. Krawczyka, ST 1996, nr 5, s. 69

Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r., o gospodarce komunalnej, Dz. U. 1997,nr 9, poz. 43

Tamże

Postanowienie NSA z dnia 1993 r. (S.A./Wr 935/93, ONSA 1994, nr 3, poz. 105) z glosą B Adamiak, OSP 1995, nr 10, s. 217

Postanowienie NSA z dnia 17 grudnia 1996 r. (II S.A./Kr 1766/96, „Wokanda” 1997, nr 8, s. 33).

Uchwała 5 sędziów NSA z dnia 22 stycznia 1996 r. (VI SA. 25/95, ONSA 1996, nr 2, poz. 157

E. Olejniczak-Szałowska, Prawo społeczności lokalnych do rozstrzygania spraw w drodze referendum, ST 1993, nr 7-8, s. 57-58

Z. Ofiarski, M. Mokrzyc, B. Rutkowski, Organizacja prawna samorządu terytorialnego, Szczecin-Zielona Góra 2000, s. 43

M. Jastrzębska, Nowy model samorządu terytorialnego, „Samorząd Terytorialny”, 1999, nr 22, s. 40.

J.P Tarny, Samorząd terytorialny w Polsce, wyd. LexisNexis, Warszawa 2002, s. 120

Ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym, Dz. U. 2002, nr 113, poz. 984

Tamże, s. 128

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r., o samorządzie gminnym, Dz. U. 2002, nr 113, poz. 984

B. Dolnicki, Rada Gminy i jej kompetencje, Katowice 1990, s. 54.

Tamże

Z. Niewiadomski, Samorząd terytorialny, wyd. Branta, Warszawa 2001

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r., o samorządzie gminnym, Dz. U. 2002, nr 113, poz. 984

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r., o samorządzie gminnym, Dz. U. 2002, nr 113, poz. 984

B. Jaworska-Dębska, Organy wykonawcze samorządu terytorialnego, Warszawa 2000, s. 294

J.P Tarny, Samorząd terytorialny w Polsce, wyd. LexisNexis, Warszawa 2002

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r., o samorządzie gminnym, Dz. U. 2002, nr 113, poz. 984

Tamże

A. Agopszowicz, Z. Gilowska, Ustawa o samorządzie terytorialnym. Komentarz, Warszawa 1997, s. 291

A. Borodo, Samorząd terytorialny. System prawno-finansowy, Warszawa 1997, s. 185-188

A. Borodo, op. cit., s. 196-198

A. Agopszowicz, Z. Gilowska, op. Cit., s. 301, 302; Ustawa o finansach publicznych, art. 116(Dz. U. 1998, nr 155, poz. 1014)

Z. Gilowska, System ekonomiczny samorządu terytorialnego w Polsce, Warszawa 1998, s. 148

Ustawa o finansach publicznych, art. 92, pkt. 3 (Dz. U. 1998, nr 155, poz. 1014)

Ustawa o finansach publicznych, art. 135, 136(Dz. U. 1998, nr 155, poz. 1014)

W. Misiąg, Finanse publiczne w Polsce. Przewodnik, Warszawa 1996, s. 77

69

Rada gminy

Wójt, Burmistrz, Prezydent

Przedsiębiorstwa i zakłady komunalne

Jednostki organizacyjne gminy

Urząd Gminy

---