TEMATY DO ĆWICZEŃ

Z HISTORII MYŚLI PEDAGOGICZNEJ

_________________________________________________________________________________

Temat 1. Starożytne podstawy europejskich tradycji edukacyjnych:

1. istota wychowania ateńskiego;

2. ideał wychowania w Sparcie;

3. myśl pedagogiczna w starożytnej Grecji:

- sofistyka i jej znaczenie w dziejach wychowania;

- działalność pedagogiczna Sokratesa;

- Platon jako rzecznik państwowego systemu edukacji;

- poglądy pedagogiczne Arystotelesa;

4. hellenizm - nowy model wychowania i szkolnictwa;

5. koncepcje wychowawcze w starożytnym Rzymie:

- organizacja szkół w okresie republiki;

- organizacja szkół w okresie cesarstwa;

6. rzymska myśl pedagogiczna:

- Marek Tulliusz Cycero jako mistrz słowa i twórca sztuki oratorskiej;

- Marek Fabiusz Kwintylian zwolennik edukacji publicznej i mówcy jako wzorowego obywatela;

- poglądy pedagogiczne Plutarcha z Cheronei.

ćwiczenie - 3 godziny

Temat 2. Ideały i organizacja wychowania w Średniowieczu:

1. ogólna charakterystyka i pojęcie średniowiecza;

2. chrześcijański ideał wychowawczy;

3. działalność Karola Wielkiego na polu oświaty;

4. wychowanie w domu obcym:

- wychowanie rycerskie;

- wychowanie rzemieślnicze;

5. myśl pedagogiczna średniowiecza:

- Boecjusz;

- Kasjodor;

- Izydor z Sewilli;

6. powstanie i rozwój uniwersytetów (Uniwersytet Krakowski i jego znaczenie);

7. Tomasz z Akwinu i scholastyka.

ćwiczenie - 3 godziny

Temat 3. Myśl pedagogiczna epoki Odrodzenia:

1. narodziny włoskiego renesansu i główne idee epoki;

2. wpływ humanizmu na poglądy pedagogiczne;

3. prekursorzy odrodzeniowej myśli pedagogicznej:

- Ludvik Vives;

- Erazm z Rotterdamu;

- Tomasz Morus;

- Mikołaj Rej;

- Jan Kochanowski;

- Andrzej Frycz Modrzewski;

4. znaczenie reformacji dla szkolnictwa;

5. Jezuici i ich wpływ na szkolnictwo i wychowanie.

ćwiczenia - 3 godziny

Temat 4. Szkolnictwo i wychowanie w epoce Oświecenia:

1. charakter epoki;

2. pedagogika demokratyczna Jana Amosa Komeńskiego;

3. arystokratyczno-burżuazyjna pedagogika Johna Locke'a;

4. naturalizm pedagogiczny Jana Jakuba Rousseau;

5. okres reform wychowania w Polsce:

- Stanisław Konarski i jego reforma szkół pijarskich w Polsce;

- Colegium Nobiliium;

- Szkoła Rycerska, jej funkcja szkoleniowa i wychowawcza;

6. Komisja Edukacji Narodowej (1773-1794);

7. myśl pedagogiczna Grzegorza Piramowicza;

8. reformy oświatowe Piotra Wielkiego.

ćwiczenie - 3 godziny

Temat 5. Wielka Rewolucja Francuska i myśl pedagogiczna XVIII-XIX stulecia:

1. wpływ rewolucji francuskiej na oświatę i wychowanie;

2. postulaty pedagogiczne Jana Henryka Pestalozzi;

3. pedagogika Johanna Friedricha Herbarta;

4. myśl pedagogiczna Fröebla;

5. szkolnictwo i myśl pedagogiczna na ziemiach polskich w czasach zaborów:

- polityczne i społeczne przesłanki upadku Rzeczypospolitej;

- oświata i szkolnictwo w zaborze rosyjskim;

- oświata i szkolnictwo w zaborze pruskim;

- oświata i szkolnictwo w zaborze austriackim;

6. myśl wychowawcza powstań narodowych - wychowanie żołnierza;

7. reforma szkolna Aleksandra Wielopolskiego;

8. ideał pedagogiczny Bronisława Trentowskiego;

9. Ewaryst Estkowski jako nauczyciel i działacz społeczny.

ćwiczenie - 3 godziny

Temat 7. Edukacja i myśl pedagogiczna w okresie międzywojennym:

1. Sejm Nauczycielski - jego zasadnicze postanowienia;

2. szkolnictwo powszechne przed i po reformie jędrzejewiczowskiej;

3. kształcenie nauczycieli;

4. system wychowawczy Janusza Korczaka;

5. wychowanie według Kazimierza Jeżewskiego;

6. Maria Montessori i jej system wychowania przedszkolnego.

ćwiczenie - 2 godziny

Temat 9. Oświata i wychowanie po II wojnie światowej:

1. Ogólnopolski Zjazd Oświatowy w Łodzi próbą wypracowania koncepcji reformy szkolnej;

2. ideologizacja wychowania i szkolnictwa;

3. próby reform oświatowych (1961, 1973);

4. reforma systemu edukacji w Polsce w latach 90-tych;

5. myśl pedagogiczna po II wojnie światowej.

ćwiczenie - 2 godziny

Kolokwium - 1 godzina

1. Bartnicka K. Szybiak I., Zarys historii wychowania, Warszawa 2001;

2. Cian L., Wychowanie w duchu księdza Boska, Warszawa 1999;

3. Draus J., Polskie szkoły wyższe i instytucje naukowe na emigracji 1939-1945, Wrocław 1984;

4. Draus J., Terlecki R., Historia wychowania. Wiek XIX i XX.,
   t. 2, Kraków 2005;

5. Grzybowski R., Wyższe szkoły pedagogiczne w Polsce
   w latach 1946-1956, Gdańsk 2000;

6. Dziekański S., Wychowanie w nauczaniu Kościoła, Warszawa 2000;

7. Kojkoł J., Polska myśl społeczna o wychowaniu w latach
   1900-1959, Warszawa-Tyczyn 2005;

8. Kot S., Historia wychowania T. 1 i 2., Warszawa 1994;

9. Krasuski J., Historia wychowania, Warszawa 1985;

10. Król C., Polityka hitlerowska wobec szkolnictwa polskiego na terenie Generalnej Guberni 1939-1945, Warszawa 1979;

11. Kupisiewicz Cz., Ekspertyzy edukacyjne w PRL w latach
    1970-1989, „Kwartalnik Pedagogiczny” 1995 nr4;

12. Kupisiewicz Cz., Szkolnictwo w procesie przebudowy. Geneza i kierunki reform oświatowych 1945-1995, Warszawa 1996;

13. Miąso J., Wybrane prace z historii wychowania XIX-XX w., Warszawa 1998;

14. Możdzeń S.J., Historia wychowania 1795-1918, Kielce 2000;

15. Możdzeń S.J., Historia wychowania 1918-1945, Kielce 2000;

16. Mrozowska K., Funkcjonowanie systemu szkolnego Komisji Edukacji Narodowej na terenie Korony w latach 1783-1793, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1985;

17. Mrozowska K., Zarys dziejów wychowania w Polsce od XI do XX w., Kraków 1992;

18. Okoń W., Wszystko o wychowaniu, Warszawa 1999;

19. Okoń W., Wizerunki sławnych pedagogów polskich, Warszawa 1999;

20. Tyrała P., Teoria wychowania. Bliżej uniwersalnych wartości
    i realizacji życia, Toruń 2001;

21. Tazbit J., Tradycje tolerancji religijnej w Polsce, Warszawa 1990;

22. Wołoszyn S., Nauki o wychowaniu w Polsce w XX wieku, Próba syntetycznego zarysu na tle powszechnym, Kielce 1998;

23. Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, T. 1-4, Wybór i opracowanie Wołoszyn S., Kielce 1995;

24. Wroczyński R., Dzieje oświaty polskiej do roku 1795, Warszawa1996;

25. Wroczyński R., Dzieje oświaty polskiej 1795-1945, Warszawa 1998;

26. Materiały do ćwiczeń z historii wychowania, cz. I-III, Warszawa 1994.

Samodzielny dobór literatury przez studenta

LITERATURA:

---