ROZMOWA KWALIFIKACYJNA - AUTOPREZENTACJA

Dobra autoprezentacja (prezentacja) - to eksponowanie walorów osobistych, czyli:

- uczciwość i rzetelność,

- naturalność,

-własny styl,

-wiedza, energia, emocje.

1. wizerunek

- ubiór zależy od stanowiska, o które się ubiegamy

- musi być czysty i schludny

- jeżeli staramy się o stanowisko kierownicze, lub inne wymagające kontaktów z klientami, bezwzględnie obowiązuje nas klasyczna elegancja stroju (marynarka, garsonka, stonowana kolorystyka)

● Kobiety:

Najlepszy jest strój biznesowy, w żadnym wypadku uroczysty - najlepsza jest stonowana kolorystyka. Nie warto ryzykować zbyt krótkiej spódnicy, odkrytych ramion czy głębokiego dekoltu. Do tego makijaż, którego „nie widać”, kolor włosów wyglądający naturalnie (nawet, jeśli naturalny nie jest) i odpowiednia fryzura. Torebka powinna także być w spokojnej kolorystyce i dopasowana rozmiarem, a buty nie powinny mieć zbyt wysokich obcasów.

● Mężczyźni:

Strój oficjalny, to najlepiej garnitur a nie marynarka i spodnie - w każdym razie nie powinny to być dżinsy (nawet czarne). Nie wkłada się także swetra pod marynarkę i butów innych niż klasyczne. Zimą nie zakłada się kurtki, która jest krótsza od marynarki, a gdy gorąco - nie rozpina najwyższego guzika koszuli. Częstą plagą jest noszenie plecaka do garnituru, czy reklamówki - właściwe są neseser lub cienka aktówka. Niezależnie od rodzaju pracy zawsze warto postarać się i poprzez stosowny ubiór dodać sobie nieco powagi, aby wywrzeć korzystne wrażenie. Od tego jak pokażemy się przyszłemu pracodawcy, szefowi lub innej osobie zależy np. czy zostaniemy przyjęci do pracy.

- gdy ubiegamy się o objęcie stanowiska np.: technika informatyka, opiekunki dziecięcej czy pomocy domowej, można pokusić się o włożenie mniej standardowego stroju

- w ciągu pierwszych kilkudziesięciu sekund powstaje u innych osób tzw. pierwsze wrażenie na nasz temat, które silnie rzutuje na to jak będą nas postrzegać przez cały czas. Ten wizerunek, jest bardzo trudno później zmienić, niektórzy uważają, że jest wręcz niemożliwe.

2. przybycie na rozmowę kwalifikacyjną

- nie wolno się spóźniać

- warto kilka dni wcześniej udać się na miejsce rozmowy i zorientować się gdzie będzie ona miała miejsce i ile czasu zajmie nam dotarcie na czas (na pewno przyda się ok. 10 min czasu rezerwy)

3. „mowa ciała”

- to, w jaki sposób jesteśmy postrzegani przez innych ludzi zależy:

- w 7% od treści, które mamy do przekazania,

- w 38% od głosu i jego modulacji (intonacja, akcent, barwa, wysokość głosu, szybkość mówienia - najlepiej przyswajane przez słuchaczy są informacje, kiedy mówimy z szybkością 120/180 słów/min, a także rytm głosu, czyli dynamika wypowiedzi,

- w 55% na pierwsze wrażenie wpływa komunikacja niewerbalna, czyli „mowa ciała”, na którą składa się:

- układ ciała - postawa naszego ciała wiele mówi rozmówcy o naszym stosunku do niego np.: pogodny wygląd, lekko pochylony w stronę mówiącego tułów, lekki naturalny uśmiech mogą bardzo nam pomóc w pozyskaniu sympatii odbiorcy. Należy unikać postawy zamkniętej (krzyżowaniu rąk i nóg, nadmiernej gestykulacji i robienia min, wiercenia się na krześle itp.)

- kontakt wzrokowy jest oznaką grzeczności i uwagi, pozwala również zauważyć niewerbalne sygnały wysyłane przez rozmówcę, które mają na celu podkreślenie części wypowiedzi.

- kontakt wzrokowy powinien się utrzymywać przez 30%-60% czasu trwania rozmowy. Jeśli pozostajemy w kontakcie wzrokowym krócej niż 30% czasu trwania rozmowy, rozmówca może uznać, że coś ukrywamy i nie można nam ufać. Osoby, które unikają kontaktu wzrokowego postrzegane są jako osoby napięte, nieufne, nerwowe i niegodne zaufania,

- potakiwanie ma niezwykle istotne znaczenie, bowiem wyraźnie wskazuje na zaangażowanie słuchacza w rozmowę. Potakiwanie może mieć charakter zarówno werbalny (Tak, tak!, Aha!, Naturalnie!, No właśnie! itp.), jak i niewerbalny (potakiwanie głową, akceptujący uśmiech).

Ludzie formułują swoje pierwsze opinie w tak zwanych „pierwszych trzech dziesiątkach”:

- pierwsze dziesięć sekund

- pierwsze dziesięć elementów stroju i postawy

- pierwsze dziesięć słów, które wypowiesz

Pierwsze dziesięć sekund - czas bardziej niż krótki. W mgnieniu oka audytorium rejestruje:

- postawę

- wyraz twarzy - uśmiech

- włosy - szczególnie u kobiet - kolor, uczesanie

- ogólną kolorystykę

- strój

- sposób trzymania rąk

- ustawienie nóg

- rzucający się w oczy szczegół ubrania

- biżuterię

- znaki szczególne, zarówno dotyczące postawy, jak i ubrania lub tła

Oto kilka elementów, które ci pomogą sprawić dobre wrażenie:

- bądź sobą - wybieraj tylko te elementy stroju, postaw, zachowania, które pasują do twojego stylu i w których czujesz się dobrze wszyscy upodabniamy się do siebie, dlatego staraj się być oryginalna - sami skomponujcie swoje ubrania.

- Strój - zabawne przykłady dowodzą jednego - warto zadbać o dobry wygląd. Na nasz wzrost nic już nie poradzimy, ale strój, uczesanie, postawa - o tym każdorazowo możemy zdecydować. Lepiej wyglądać dobrze niż źle. Więc pamiętaj, strój zawsze musi być dostosowany do miejsca, czasu, grupy i ich stylu regułą jest, że lepiej ubrać się odrobinę za elegancko niż odrobinę za mało staraj się, aby twój wygląd nie zagłuszył prezentacji. Dekolt może w inną stronę skierować uwagę słuchaczy. To miłe, ale czy w tych warunkach zapamiętają treść wykładu? Unikaj wszelkiej przesady. Zbyt wysokich obcasów, bardzo kolorowych ubrań, dużych wzorów, brzęczącej biżuterii, ciasnych ubrań, silnych perfum. Większość ludzi nie uświadamia sobie ulegania urodzie innych i jest przekonana, że potrafią działać obiektywnie i sprawiedliwie. Klasa - to umiar, prostota i elegancja.

Pierwsze słowa - najlepiej, aby początek był lekki i swobodny, można wprowadzić niebanalne powitanie. Jeśli w tych pierwszych chwilach pojawi się uśmiech na twarzach słuchaczy - wygrałeś. Nigdy nie rozpoczynaj do usprawiedliwień. Nie mów „wprawdzie nie znam się na tym, ale…”, „mam nadzieję, że państwa nie nudzę…?”. Spróbuj zastosować pytanie, które spowoduje potakiwanie słuchaczy. „Proponuję, aby sesje zadawania pytań rozpocząć po krótkiej przerwie, zgoda?”

Jeśli udało nam się zrobić na rozmówcy dobre pierwsze wrażenie, reszta spotkania to staranie, by owo wrażenie podtrzymać i utwierdzić. Jak to osiągnąć?

Po przywitaniu przez pracodawcę lub osobę, która zajmuje się rekrutacją, siadamy na wskazanym przez nią krześle lub fotelu. Siadając staramy się cofnąć maksymalnie pośladki w stronę oparcia krzesła. W ten sposób będziemy siedzieć prosto, a nasze ciało przyjmie wygodną pozycję. Ręce opieramy luźno na kolanach, nie bawiąc się nimi, ani niczym, co w nich trzymamy, nogi ustawiamy równolegle na podłodze, nie zakładamy nogi na nogę.

Podczas rozmowy kwalifikacyjnej pracodawca chce jak najwięcej dowiedzieć się o kandydacie na pracownika. Najczęściej zadawane pytania dotyczą, naszych kwalifikacji, doświadczenia, motywacji do pracy, sposobów spędzania wolnego czasu, wartości życiowych oraz zainteresowań. Odpowiadając należy wziąć pod uwagę specyfikę stanowiska pracy, o które się ubiegamy. Jeżeli posiadamy jakieś dodatkowe kwalifikacje nabyte w wyniku ukończonych szkoleń, czy dodatkową wiedzę na temat ciekawych zagadnień, która jest skutkiem naszych zainteresowań, należy dokonać ich selekcji i przedstawić przede wszystkim te, które wiążą się najbardziej z tym stanowiskiem. Dla przykładu wskazane jest, aby osoba, które ubiega się o pracę agenta ochrony mienia poinformowała pracodawcę, że ukończyła kurs sztuk walk wschodu, natomiast przyszły technik informatyk nie musi przedstawiać dodatkowych umiejętności dotyczących sztuki walk wschodu, chociażby je posiadał, w jego przypadku ważniejsza może okazać się dobra znajomość języka angielskiego.

Rozmowa kwalifikacyjna zazwyczaj porusza zagadnienia z trzech obszarów: zawodowego, motywacyjnego oraz osobowościowego. Obszar zawodowy tzw. merytoryczny, związany jest ze szczegółami dotyczącymi wiedzy i doświadczenia zawodowego kandydata. Obejmuje również wyjaśnienie wątpliwości powstałych podczas czytania dokumentów. Obszar motywacyjny związany jest z ustaleniem poziomu aspiracji zawodowych kandydata, jego gotowości do uczestniczenia w czymś nowym, otwartości na doskonalenie zawodowe, dyspozycyjności. Obszar osobowościowy wiąże się z oceną predyspozycji psychicznych kandydata. Osoba rekrutująca ma za zadanie stwierdzić, czy kandydat posiada np.: zdolności interpersonalne, analityczne czy jest komunikatywny. Może próbować sprawdzić czy kandydat potrafi pracować w zespole, czy woli pracę samodzielną, czy radzi sobie z dużym obciążeniem stresem etc. Oprócz standardowych pytań pracodawca może prosić również o rozwiązanie konkretnych sytuacji problemowych. Pytania problemowe dotyczą zazwyczaj typowych sytuacji związanych ze stanowiskiem pracy. Generalnie nie jest przyjęte, aby pracodawca zadawał pytania dotyczące sfery poglądów politycznych oraz orientacji wyznaniowej kandydata, należące do sfery tzw. „poprawności politycznej”. Jeśli coś takiego ma miejsce, jest to dla kandydata wyraźny sygnał, że sprawa ta może mieć dla pracodawcy kluczowe znaczenie i odpowiedź powinna być bardzo wyważona.

W czasie rozmowy również kandydat na pracownika może zadać przyszłemu pracodawcy pytania. Dotyczą one zazwyczaj pakietu socjalnego czy wysokości wynagrodzenia na stanowisku, o które się ubiega, ale mogą także odnosić się do planów rozwoju firmy i w tym własnych możliwości rozwoju zawodowego. Pytania należy zadawać dyplomatycznie i w odpowiednim momencie.

Odpowiadając na pytania pracodawcy nie należy mówić chaotycznie i bezmyślnie, nad każdym pytaniem należy się chwilę zastanowić, można zwolnić tempo mówienia, a jeżeli pytanie okaże się trudne lub kłopotliwe, to można przed udzieleniem odpowiedzi wziąć dyskretnie głęboki oddech, chwilę jeszcze pomyśleć i dopiero odpowiedzieć.

W rozmowie kwalifikacyjnej należy unikać kłamstwa i krętactwa, roztrząsania własnych wad, dyskredytowania byłych pracodawców, poufałości, lekceważenia rozmówcy, żargonu zawodowego. Bardzo źle postrzegany jest też brak kultury osobistej. W odpowiednich momentach można się uśmiechnąć, przytaknąć, poprosić o możliwość dokładniejszego wyjaśnienia jakiejś kwestii, najważniejsze jest jednak, aby być po prostu sobą, nie próbować nikogo „grać”. Po zakończeniu rozmowy należy się uśmiechnąć, podziękować swemu rozmówcy i wyjść.

Typowe negocjacje płacowe dotyczą dużych firm i przebiegają w formie dodatkowej rozmowy. Natomiast

w mniejszych firmach rozmowa na temat płac staje się częścią rozmowy kwalifikacyjnej. Dobrze jest zatem wcześniej, przed pójściem na rozmowę kwalifikacyjną, rozeznać się jakie dochody uzyskują pracownicy zatrudnieni w firmie na różnych stanowiskach. Przyszły pracodawca może zadać kandydatowi pytanie o oczekiwaną wysokość wynagrodzenia na stanowisku, o które się ubiega, aby nie być zaskoczonym powinniśmy wcześniej rozważyć jakiej odpowiedzi udzielimy.

Jeżeli my będziemy zadawali pracodawcy pytanie dotyczące wysokości wynagrodzenia, ważną sprawą jest, aby padło ono we właściwym momencie, czyli nie za szybko np. zaraz na początku rozmowy i nie za późno, np. gdy pracodawca wstaje, aby się z nami pożegnać.

Kwotę zaproponowaną przez pracodawcę można negocjować, ale zakres tych negocjacji bywa bardzo różny i znów wymaga wyczucia. Niewątpliwie wpływ na wysokość wynagrodzenia może mieć nasze doświadczenie zawodowe, wykształcenie, referencje, ale także sam przebieg rozmowy kwalifikacyjnej. Jeżeli pracodawca zaproponuje nam zbyt niskie wynagrodzenie, a my przystaniemy na takie warunki, to może to świadczyć o niskiej samoocenie, a co za tym idzie o nienajlepszych kwalifikacjach na dane stanowisko. Jeżeli przedstawimy zbyt wysokie oczekiwania pracodawca może uznać, że się przeceniamy i że nasze dokumenty i rozmowa nie potwierdzają tak wysokich oczekiwań.

Pierwsze wrażenie

Prowadzący rozmowę odnotowują najbardziej wyraziste, zewnętrzne cech kandydatów. Zauważają też podstawowe właściwości ich zachowania.

Ubiór

Strój jest elementem pewnej konwencji społecznej. Poszczególnym zawodom zwykliśmy przypisywać standardowy wygląd zewnętrzny, np. nie spodziewamy się zobaczyć w pracy prezesa dużej firmy w dresie, kominiarza w białym garniturze itd. Te konwencje musimy respektować zarówno podczas rozmowy kwalifikacyjnej, jak i w późniejszej pracy.

Oczywiście, nie można powiedzieć, iż podczas rozmowy masz wyglądać dokładnie tak, a nie inaczej. Wcale nie powinieneś prezentować się jak przedsiębiorca pogrzebowy w czarnym garniturze, czarnym krawacie i białej koszuli. Niemniej jednak, z pewnością najstosowniejszy będzie ciemniejszy, pastelowy garnitur, odpowiadająca mu tonacją koszula oraz buty, skarpety. Podobnie kobiety: kostium lub sukienka w pastelowych kolorach, bez nadmiernej ilości ozdób. Jednym słowem, stawiamy na klasyczną, dyskretną elegancję.

► Całkowicie fałszywa jest taka koncepcja: ubiorę się oryginalnie, niestandardowo, to wtedy na pewno zwrócą na mnie uwagę, wyróżnię się spośród innych i dostanę tę pracę. Owszem, wyróżnisz się, zostaniesz zauważony, ale etapowanie strojem może Ci tylko zaszkodzić. Bardziej luźny, oryginalny ubiór jest dopuszczalny w przypadku zawodów z pogranicza sztuki i biznesu, np. w przypadku środowiska twórców reklam, mody, rozrywki itp.

Konwencje zachowań

Musisz przestrzegać respektowanych przez pracodawców konwencji społecznych. Delikatnie uśmiechaj się podczas rozmowy, poruszaj się pewnie, utrzymuj nienatarczywy kontakt wzrokowy z rozmówcą. Uściśnij rękę rozmówcy na powitanie, ale nie wyciągaj jej pierwszy od osoby od Ciebie starszej lub zajmującej wyższe stanowisko. Umiejętność nawiązywania kontaktu jest bardzo ważna, jednak nie należy w trakcie rozmowy popadać w nadmierny „luz”, familiarność. Warto akcentować swe skupienie, zainteresowanie rozmową, podawanymi Ci informacjami. Nigdy nie przerywaj innym mówiącym.

Sposób mówienia

Podczas całej rozmowy kwalifikacyjnej Twój sposób mówienia odgrywa niezwykle ważną rolę. Istotna jest poprawność gramatyczna, logika i konstrukcja wypowiedzi, leksyka, czyli to, jakich słów używasz. Pamiętaj, że kaleki język polski rozkwitający wraz z naszym nowym biznesem, mediami adresowanymi do najniżej wykształconych odbiorców, jest rażący dla tych, którzy będą z Tobą rozmawiać w przypadku starań o pracę w prestiżowej, poważnej firmie. Nie powtarzaj więc niczym papuga natręctw językowych typu „dokładnie tak”, „w temacie” i temu podobnych.

---