Nazwa ćwiczeń	Prowadzący	Sprawozdający	Data
Odkształcenie plastyczne i rekrystalizacja	Dr inż. Małgorzata Witkowska	Dariusz Siwek	2.06.2012

Cel ćwiczenia:

Ustalenie wpływu wielkości odkształcenia na wielkości ziarna po rekrystalizacji.

Przebieg ćwiczenia:

Do wykonania ćwiczenie używa się pięciu próbek aluminiowych o długości l=120mm.

Na każdej z nich oznacza się początkową długość pomiaru lo=50mm. Poszczególnym próbkom oznaczonym numerami od 1 do 5 nadaje się wydłużenia kolejno: 2, 4, 7, 10 i 15%. Odkształcone próbki umieszcza się w piecu o temp. ok. 500 ºC na okres 30 min. Następnie próbki należy ostudzić w powietrzu i wytrawić odczynnikiem o składzie : 9 części Hcl, 3 części HNO3, 2 części HF, 5 części H2O

w celu ujawnienia makrostruktury.

Następnie określa się ilość ziaren na jednostkę powierzchni próbki i oblicza średnią powierzchnię ziarna. Na podstawie uzyskanych wyników sporządza się wykres wielkości ziarna po rekrystalizacji w zależności od wielkości odkształcenia. Z wykresu określa się wielkość odkształcenia krytycznego.

Nr próbki	Grubość pocz. l0 w [mm]	Zadane odkształcenie E [%]	Obliczone wydłużenie w [mm]	Ilość ziaren w jednostce pomiarowej	Wielkość ziarna po rekrystalizacji w [mm²]
1	50	2	1	1	100
2	50	4	2	4,5	22
3	50	7	3,5	15	6,6
4	50	10	5	17	5,8
5	50	15	7,5	49	2

Odkształcenie Krytyczne:

Krytyczne odkształcenie plastyczne dla większości metali waha się w granicach od ok. l do 10%. Przy małych stopniach zgniotu nagrzewanie nie powoduje rekrystalizacji i nie obserwuje się żadnych zmian w średnim rozmiarze ziarna. Po osiągnięciu pewnego stopnia zgniotu, zwanego zgniotem krytycznym w wyniku rekrystalizacji powstają ziarna bardzo dużych rozmiarów, przekraczające wielokrotnie rozmiary ziarna przed przeróbką plastyczną.

Wnioski:

Wielkość ziarna powstałego po rekrystalizacji zależy przede wszystkim od następujących czynników:

• uprzedniego stopnia odkształcenia plastycznego na zimno

• temperatury wyżarzania. Im większa temperatura tym większe otrzymujemy ziarna

• czasu wyżarzania (wraz ze wzrostem czasu wyżarzania w danej stałej temperaturze wzrasta wielkość ziarna. Dlatego aby określić wpływ odkształcenia plastycznego i temperatury wyżarzania na wielkość ziarna, przyjmuje się pewien stały czas wygrzewania)

---