Grecy stworzyli wspaniałą sztukę. Wzorowały się na niej inne ludy żyjące w starożytności. Budziła zachwyt artystów czasów późniejszych, którzy mimo upływu wielu wieków czuli się ciągle uczniami helleńskich mistrzów.

Najpiękniejsze budowle wznoszono dla bogów. Budowano je z pięknie obrobionego kamienia. Cechą charakterystyczną greckich świątyń był duża ilość kolumn, na których opierał się spadzisty dach. Wewnątrz świątyni stawiano posąg bóstwa, a w osobnym pomieszczeniu przedmioty mu ofiarowane: broń zdobytą na nieprzyjaciołach, cenne naczynia, szaty,. Przed świątynią stawiano ołtarze, na których składano ofiary. Wierni wylewali na nie wino i mleko zmieszane z miodem. Słudzy świątyni rozpalali tu ogień, w który wrzucano część mięsa zwierzęcia zabitego na ofiarę. 

Grecy zasłynęli jako rzeźbiarze. Posągi odlewali z brązu lub wykuwali w kamieniu. Chętnie używali do tego celu marmuru. W rzeźbiarskich pracowniach wykonywano przede wszystkim posągi bogów, którym nadawano postać pięknych, młodych ludzi o spokojnych, tchnących powagą twarzach.

Greccy artyści jako pierwsi zaczęli pokazywać wizerunek nagiego człowiek. Przyzwyczajeni do podziwiania zawodników w czasie igrzysk sportowych, starali się oddać w rzeźbie piękno harmonijnie rozwiniętego ciała.

Skarby architektury i rzeźby w Atenach zgromadzone były przede wszystkim na Akropolu. Tym właśnie mianem określano strome wapienne wzgórze, wyrastające w środku równin, na której zbudowano miasto. Szczyt jego otoczony wysokimi murami z nie obrobionych głazów, poświęcono bogom. Tu budowano dla nich świątynie, wystawiano posągi, ołtarze. Tu odbywały się najważniejsze uroczystości religijne.

Akropol ciągnęła procesja w czasie świąt ustanowionych na cześć patronki miasta, Ateny. Niesiono wówczas w radosnym, barwnym pochodzie szatę dla bogini. Przez wiele miesięcy tkały ją wybrane kilkunastoletnie dziewczęta. Pochód wspinał się na wierzchołek wzgórza jedyną dostępną drogą, na której dla wygody przybywających położono kamienne stopnie. U jej krańca wznosiła się wsparta na kolumnach brama. Celem procesji była świątynia Ateny Dziewicy. Zbudowano ją w stylu doryckim za czasów Peryklesa, w połowie V w. p.n.e. Przez otwarte olbrzymie podwoje widać było we wnętrzu olbrzymi posąg bogini. Wyrzeźbił go sławny artysta, przyjaciel Peryklesa- Fidiasz.

Twarz i ręce bogini były wykonane z kości słoniowej, szata i zbroja błyszczały złotem. W pracowni Fidiasza i pod jego kierownictwem wykonano rzeźby i płaskorzeźby, które ozdabiały świątyni od zewnątrz. Nie opodal świątyni stał olbrzymi posąg Ateny, odlany z brązu przez Fidiasza. Bogini w pełnej zbroi trzymała w ręku włócznię, której pozłacane ostrze widać było z daleka. Dostrzegali je żeglarze i rybacy, zanim jeszcze pokazał się im ląd. Błysk światła w przestworzach oznajmiał im bezpieczny powrót do domu.

Ateńczycy dumni byli ze skarbów Akropolu. Do jego upiększania przyczynił się Perykles. Potrafił on namówić swych współobywateli do przeznaczenia wielkich sum pieniędzy na budowę świątyń i wznoszenia posągów. Fidiaszowi, który pracował nad posągiem Ateny Dziewicy, obywatele Aten pozwolili zużyć ponad tysiąc kilogramów złota. W miarę upływu czasu Akropol zapełniały coraz to nowsze budynki i ołtarze. Część z nich przetrwała wieki , które nas dzielą od starożytności i budzi zachwyt turystów, przybywających tu ze wszystkich stron świata.

Wśród garncarzy greckich można było również spotkać wielkich artystów. Nie tylko lepili z gliny naczynia o doskonałych kształtach, ale i ozdabiali je cudownymi malowidłami. Podziwiamy je dziś w muzeach. Naczynia greckie znajdziecie na wystawie w warszawskim Muzeum Narodowym, w muzeum Czartoryskich w Krakowie i w kilku innych jeszcze muzeach polskich.

Sceny malowane na greckich wazach dają nam wyobrażenie o życiu w starożytnej Grecji. Malowidła pokazują wzruszające sceny, jak np. pożegnanie wojownika wyruszającego na wojnę. Ukazują też bogów czczonych przez greków.

Ok. 2.5 tys. lat temu Grecy byli narodem o najwyższej kulturze. Do dziś styl klasyczny w architekturze wykorzystuje motywy greckie. Greccy myślicieli stawiali pytania na temat sensu życia, które są aktualne do tej pory. Współczesny teatr także korzysta z wzorów starożytnych sztuk greckich granych tysiąc lat temu pod gołym niebem. Grecy wykształcili w Atenach pierwszy na świecie system demokracji. Dla ścisłości należy dodać, że w rządzeniu państwem brali udział jedynie wolni mężczyźni urodzeni w Atenach. Starożytne greckie społeczeństwo przeszło przez wiele faz rozwoju. Jego złotym wiekiem nazywa się okres V- IV w. p. n. e., kiedy kwitła demokracja ateńska i rozwijała się kultura i sztuka.

Afrodyta - bogini piękna i miłości. “Wyłoniła się z morskiej piany” przy brzegach Cypru. Tam też wybudowano dla niej świątynię. Za męża otrzymała Hefajstosa - boga ognia i uosobienie pracowitości. Nie był to jednak związek udany. Afrodyta kochała zabawy i śpiew, a dość ponury i małomówny Hefajstos ponad wszystko przedkładał swoją pracę w kuźni.

Apollo - syn Zeusa i Latony. Urodził się na wyspie Delos. Gdy miał przyjść na świat, ze wszystkich stron przypłynęły łabędzie i otoczywszy zwartym kołem błogosławioną wyspę, cudnie śpiewały. Apollo był najpiękniejszym z bogów. Wysoki, smukły, zachował dar wiecznej młodości. Był bogiem sztuki, wyroczni i wróżb. Opiekował się dziewięcioma muzami, z których każda była patronką innego rodzaju sztuki.

Ares - bóg wojny.

Artemida - bogini myślistwa, zwierząt i roślin.

Atena - bogini wojny i mądrości. Wyskoczyła z głowy Zeusa, kiedy ten z powodu ogromnego bólu kazał sobie rozłupać sobie czaszkę. Atena też opiekowała się też rzemieślnikami, kowalami i tkaczami.

Dionizos - bóg wina. Na jego cześć Grecy obchodzili uroczystości zwane Djonizjami, które dały początek greckiemu teatrowi.

Erynie- boginie zemsty

Mojry- boginie losu, przeznaczenia

Hades- brat Zeusa, bóg państwa podziemnego. Porwał i poślubił córkę Demeter - Persefonę.

Hefajstos - kulawy bóg ognia,. Podczas sprzeczki Zeusa i Hery strącony z Olimpu, pozostał kalekim kowalem. Jego warsztat mieścił się wewnątrz wulkanu Etna na Sycylii.

Hera- żona Zeusa, bogini małżeństwa i domu rodzinnego. Słynęła z kłótliwości i zazdrości o swojego męża.

Hermes- patron kupców, złodziei, bóg szczęścia i dobrego losu.

Nike- bogini zwycięstwa.

Olimp- siedziba bogów greckich.

Posejdon- bóg mórz i oceanów, brat Zeusa

Zeus- władca Olimpu, bóg nieba, mąż Hery, zwany inaczej Gromowładnym, ponieważ miotał pioruny, które wyrabiał dla niego Hefajstos w swojej kuźni.

Wierzenia w starożytnej Grecji opierały się na legendach, przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Tworzą ciekawy zbiór opowieści o podróżach odważnych bohaterów, przygodach herosów, życiu królów oraz zajęciach bogów na Olimpie.

  

   

Droga wejściowa na stadion olimpijski w Olimpii.

Stadion w Atenach

Erechtejon (świątynia w porządku jońskim) i znane Kariatydy.

Partenon

Akropol

Atena Varvakeion

Kariatydy

Myron: Dyskobol

Świątynia Afei na Eginie

---