Nazwa ćwiczeń	Prowadzący	Sprawozdający	Data
Badania struktury stopów za pomocą TEM i SEM	mgr inż. Grzegorz Cempura	Dariusz Siwek	5.05.2012

Cel ćwiczenia:

Zapoznanie się z mikroskopami:

• świetlnym

• transmisyjnym

• skaningowym

Przebieg ćwiczenia:

Omówienie zasady działania, zastosowania, budowy, możliwości/ograniczeń.

TYP MIKROSKOPU	ŚWIETLNY	ELEKTRONOWY SKANINGOWY	ELEKTRONOWY TRANSMISYJNY
Emisja	światło	wiązka elektronowa	wiązka elektronowa
Ośrodek	atmosfera	próżnia (pon. 10^-4Pa)	próżnia (pon. 10^-5Pa)
Roździelczść	1 µm	4 nm	0,2 nm
Kontrast	pochłanianie/odbicie	efekt elektronów wtórnych	rozpraszanie dyfrakacja
Obiektyw	optyczny szklany	elektromagnetyczny	elektromagnetyczny
Głębia ostrości	płytka	bardzo głęboka	głęboka
Metody zmiany powiększania	wymiana obiektywu	szerokość skanowania	wzbudzanie powiększenia ukłądu obiektywu
Maksymalne powiększenie	2000x	1500000x	1500000x
Grubość próbki	0,5 µm	0,5 μm min, 10 mm max	0,1 µm
Przygotowanie próbki	Łatwe	Względnie łatwe	Nie łatwe

Zastosowanie mikroskopów:

TEM:

- badanie struktury, zależności krystalograficznych( tworzenie obrazu dyfrakcyjnego z wybranego obszaru próbki), obserwacja próbek na wskroś

SEM:

• badania metaloznawcze

• badania morfologii powierzchni

• badań struktury czyli budowy wewnętrznej tworzyw

Przygotowanie próbki:

TEM:

Wycinamy płatek o grubości 1mm, próbkę szlifujemy, ostatnim procesem jest polewanie elektrolityczne do uzyskani prześwitu na środku próbki, badamy okolice najbliższe prześwitowi.

SEM:

Skaningowy mikroskop elektronowy (SEM) umożliwia obserwację próbek litych, bez konieczności pracochłonnego przygotowania cienkich folii. Po przygotowaniu odpowiedniego składu jesteśmy w stanie obserwować nie tylko warstwę wierzchnią próbki (jej topografię i strukturę), ale również uzyskiwać informacje o budowie wewnętrznej materiału.

Wytwarzanie elektronów:

TEM:

Mikroskop skaningowy należy do grupy mikroskopów elektronowych, w których wiązka elektronówwytwarzana jest w podobny sposób, jak w przypadku TEM. Podobny jest również układ próżniowy, tak jak w każdym mikroskopie elektronowym. Wiązka, emitowana przez działo elektronowe, skupiona przez układ kondensora, następnie jest kierowana na powierzchnię masywnego preparatu. Preparatem może być zwykły zgład metalograficzny.

SEM:

włókno wolframu lub kryształ sześcioborku lantanu(LaB6) z których elektrony są emitowane w wyniku termo-emisji i przyśpieszane w polu elektrycznym

---