Środowisko wodne  miejsce bytowania bakterii z rodzaju Legionella.
Bakterie z rodzaju Legionella wywołują ostrą chorobę zakaz
ną, niezaraz
liwą,
wieloukładową, najczęściej z objawami zapalenia płuc, zrazikowego lub płatowego.
Do zaka\
enia dochodzi podczas wdychania wodnego aerozolu zawierającego pałeczki
z rodzaju Legionellaceae.
Choroba została opisana po raz pierwszy w 1977roku w wyniku analizowania przebiegu
epidemii zachorowań z wysoką śmiertelnością, które wystąpiły wśród uczestników
Konwencji Legionów Amerykańskich w Filadelfii w 1976r.
Rodzina Legionellaceae , Rodzaj Legionella to obecnie 49 gatunków, 64 grupy serologiczne.
Legionella  są to pałeczki Gram ujemne o dł. 1-2 �m i szer. 0,5�m, posiadają 1-3 polarnie
umieszczonych wici. Do wzrostu wymagają obecności \
elaza i cysteiny. Nale\
ą do bakterii
mezofilnych, które :
- Charakteryzują się wzrostem na podło\
ach syntetycznych w temp. 370 C
- w warunkach naturalnych mają zdolność namna\
ania się w 200 - 48,80 C
- w komórkach glonów i ameb mają zdolność namna\
ania się do temp. 670 C
- izoluje się je z wody o temp. 50 C do 63 0C
Legionella pneumophila ma 80-90 % udział w zachorowaniach w tym Legionella
pneumophila serogrupa I 50-75% udział w zachorowaniach, zaś inne gatunki takie jak :
Legionella micdadei, Legionella longbeache, Legionella dumofii, Legionella bozemanii -
mają 10-20 % udział w zachorowaniach.
Naturalny rezerwuar pałeczek Legionella to :
- wody śródlądowe i morskie, głównie strefy przybrze\
ne, silnie zeutrofizowane,
w pobli\
u miejsca zrzutu ścieków,
- naturalne z
ródła wody gorącej,
- gleby uprawne i gliniaste.
Bytowaniu bakterii w środowisku wodnym sprzyja obecność glonów i pierwotniaków,
w których mno\
ą się wewnątrzkomórkowo.
Drogi szerzenia się zaka\
enia: Powietrze w którym unosi się zaka\
ony aerozol o średnicy
kropel 2,0 do 5,0 mikrometrów, woda zaka\
ona pałeczką Legionella. Nie stwierdzono
zaka\
enia chorego od chorego.
Wrotami zaka\
enia są drogi oddechowe. Zaka\
enie następuje poprzez inhalację aerozolu lub
zachłyśniecie się zaka\
oną wodą. Bakterie wnikają do pęcherzyków płucnych, powodując
rozwój choroby.
Legionellozą  postać płucna, przebiega z dominującymi objawami cię\
kiego zapalenia płuc
( suchy kaszel, zaburzenia w oddychaniu, temp. pow. 40oC, zaburzenia świadomości.
Choroba rozwija się od 2 do 10 dni ( najczęściej 5-6 dni). Zgony 10-20% zachorowań .
Gorączka Pontiac  postać pseudogrypowa. Okres wylęgania do 48 godzin, objawy to nagły
wzrost ciepłoty ciała, dreszcze, bóle głowy, bóle mięśniowe, zaka\
enia górnych dróg
oddechowych. Zgony nie następują, choruje 90 % nara\
onej populacji.
Leczenie - Nieskuteczne są antybiotyki z grupy penicylin i cefalosporyn i niektóre
aminoglikozydy. Antybiotykami z wyboru są : antybiotyki fluorochinolowe
( lewofloksacyna) oraz antybiotyki makrolidowe( klarytromycyna )
Bakterie z rodzaju Legionella kolonizują :
" Baseny perełkowe  namna\
anie następuje na uszczelkach, inne baseny.
Najbardziej niebezpieczne są baseny na promach czy statkach. Powinno się dodawać
10 % wody świe\
ej  z powodu oszczędności nikt tego nie robi.
" Głowice natryskowe  powinno się spuścić wodę zanim zaczniemy się kąpać 
zwłaszcza w hotelach, gdzie długo wody nie była u\
ywana.
" Inhalatory  powinny być zasilane wodą jałową, po inhalacji ustniki powinny być
dokładnie myte.
" Turbiny dentystyczne - 28% wody przebadanej było zaka\
onej. Woda w turbinach
powinna być sterylna. Wśród pacjentów nie odnotowano zachorowań, ale były zgony
wśród dentystów. Niektórzy dentyści montują lampy UV. Konieczność wśród
dentystów u\
ywania maseczek, jako obrona przed zaka\
eniem ( rozpylana woda ).
" Urządzenia klimatyzacyjne- w nowoczesnych budynkach 2 x w roku czyści się całą
instalację.. Problemy z klimatyzacją w budynkach starszych.
" Wie\
e chłodnicze  wokół wie\
y uwalnia się aerosol. W Pary\
u odnotowano 3
epidemie wokół wie\
. Najwięcej bakterii jest w odległości 1,6 km. śywe bakterie
wykrywano w odległości 3,6 km.
" Nawil\
acze  wody nie powinno się dolewać, np. w lecie nawil\
acza nie u\
ywamy.
więc w zimie usuwamy starą wodę, myjemy go i dopiero u\
ywamy.
" Sieci przesyłowe wody zimnej  Legionella nie mno\
y się w temp. 20� C. W Grecji
pilnują tego, aby nie podwy\
szyć tej temp.
Proponowany monitoring wody w kierunku obecności Legionella
Unieszkodliwianie z
ródeł zaka\
enia poprzez czyszczenie zbiorników i sieci
wodociągowej z osadu we wszystkich urządzeniach leczniczych, klimatyzacyjnych
i sanitarnych, powinno być prowadzone:
" w budynkach u\
yteczności publicznej a szczególnie: szpitale, sanatoria
1 do 4 razy w roku,
" w hotelach i w blokach z klimatyzacją  2 razy w roku,
" oraz zawsze tam, gdzie było podejrzenie zachorowania lub stwierdzono
zachorowanie,
" w basenach z hydromasa\
em przynajmniej 1 raz w sezonie wskaz
niki i parametry
pracy urządzenia powinny być sprawdzone przez firmę specjalistyczną
Wykrycie nawet 6�15 jtk, wskazuje na istnienie potencjalnego zagro\
enia zdrowia
dla osób kąpiących się,
Warunki eksploatacji instalacji dystrybucji wody i systemów :
" Utrzymanie w instalacjach wody zimnej temperatury poni\
ej 200 C , a w instalacjach
wody gorącej temp. nie ni\
szej ni\
550 C,
" Izolowanie od siebie instalacji wody ciepłej i zimnej, w celu zachowania odpowiednich
temperatur,
" Niedopuszczania do powstawania zastoin wody,
" Nale\
y likwidować wszelkie tzw. ślepe odcinki instalacji ,
" Nale\
y zapobiegać procesom korozji i tworzenia złogów ,
" Zapobieganie powstawaniu mikroaerozoli o średnicy kropel 2,0 - 5,0 �m .
" Utrzymanie całej instalacji w czystości .
Metody zapobiegania rozwojowi Legionella w systemach dystrybucji wody.
" Chemiczne. a)Chlorowanie- podchloryn sodu( NaOCl )
- chloraminy ( Cl2 i NH3 )
- dwutlenek chloru ( ClO2 )
- dwutlenek chloru ClO2 + O3 i inne utleniacze
b) jodowanie
c) bromowanie
d) ozonowanie
e) metody elektrolityczne ( miedz
, srebro)
" Dezynfekcja chemiczna:
- Hiperchlorowanie ( dezynfekcja szokowa) przez 10 dni 30mg Cl2/l lub przez 3
godziny 50 mg Cl2/l 60� C przez 30min, następnie 4 mg Cl2/l przez 30 min,
podchloryn sodu 4-8 mg/l
" Dezynfekcja fizyczna:
- Instalowanie urządzeń emitujących promieniowanie UV
- Podgrzewanie wody do temp. 70-75� C przez 5-30 min,
- Ultradz
więki ( głównie przy aparaturze medycznej )
PZH  jest zwolennikiem metody termicznej, jest to metoda ekologiczna.