Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu
niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodÄ…
kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym,
magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.
Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądz

towarowymi ich właścicieli.
Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce
informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za
ich wykorzystanie, ani za zwiÄ…zane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub
autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności
za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce.
Redaktor prowadzÄ…cy: Magdalena Dragon-Philipczyk
Projekt okładki: ULABUKA
Rysunki: Maria Pankowska
Wydawnictwo HELION
ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE
tel. [phone]
e-mail: [e-mail]
WWW: http://onepress.pl (księgarnia internetowa, katalog książek)
Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres
http://onepress.pl/user/opinie/opszm2
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
ISBN: 978-83-246-9826-4
Copyright © MichaÅ‚ Bartyzel 2015
Printed in Poland.
" Kup książkę " Księgarnia internetowa
" Poleć książkę " Lubię to! Nasza społeczność
" Oceń książkę
Spis tre ci
Wst p do wydania drugiego ........................................... 9
Wst p do wydania pierwszego ....................................... 11
Rozdzia 1. Mi dzy biznesem a IT ..................................13
Dla kogo jest ta ksi ka? .................................................................. 14
Ile zarz dzania jest w zarz dzaniu wymaganiami? .........................17
Klient, który wie, czego chce ............................................................ 19
Podsumowanie .................................................................................22
Rozdzia 2. Co to znaczy  my le biznesowo ? .............. 23
Nonszalancja programistów ............................................................23
Podsumowanie .................................................................................29
Rozdzia 3. Wspólna wizja .............................................31
Czym jest wizja? ...............................................................................32
Wizja a zakres systemu ....................................................................33
Formu owanie wizji ..........................................................................35
Nazwa jest wa na .............................................................................36
Wizja jest wspó dzielona albo nie ma jej wcale ...............................39
Kiedy wizja bywa niebezpieczna? ....................................................42
Podsumowanie .................................................................................43
Rozdzia 4. Rozpoznanie procesu biznesowego ............ 45
Proces biznesowy, czyli co si dzieje u klienta ................................ 47
Podsumowanie ................................................................................. 51
Kup książkę Poleć książkę
 Oprogramowanie szyte na miar
Rozdzia 5. Sztuka zadawania pyta ..............................53
Kto prowadzi konwersacj ? ............................................................. 53
Co to znaczy patrze z perspektywy klienta? .................................. 54
wiadomo s ownictwa w trakcie konwersacji ............................. 58
Podsumowanie ..................................................................................61
Rozdzia 6. Odkrywanie potrzeb ...................................63
Czym jest potrzeba? ......................................................................... 64
Podsumowanie ................................................................................. 89
Rozdzia 7. Sztuka konwersacji z klientem .................... 91
Podstawowa struktura konwersacji ................................................ 92
Konkretyzowanie wymaga ............................................................ 97
Uogólnianie wymaga ....................................................................132
Radzenie sobie z impasem w trakcie konwersacji .........................144
Proponowanie alternatywnych rozwi za .....................................149
Podsumowanie ................................................................................152
Rozdzia 8. Pytania trafiaj ce w samo sedno ............... 153
Bufor bezu ytecznych odpowiedzi .................................................153
Pytania zamkni te i otwarte .......................................................... 160
Wyra anie oczekiwa poprzez zaprzeczenie .................................162
Ramy odniesienia i zmiana ram .....................................................166
Podsumowanie ................................................................................176
Rozdzia 9. Czy mi dzy nami jest chemia? ....................177
Mechanika a chemia konwersacji .................................................. 177
Parafrazowanie ...............................................................................178
Technika pozytywnej intencji .........................................................184
Przejmowanie kierunku konwersacji .............................................189
Chemia konwersacji w duchu Nonviolent Communication ..........193
Podsumowanie ...............................................................................208
Rozdzia 10. Ustalanie priorytetów wymaga ............. 209
Pytanie i eliminowanie .................................................................. 210
Wa no a pilno ...........................................................................215
Excelowe czary-mary ..................................................................... 222
Podsumowanie ............................................................................... 225
 6 
Kup książkę Poleć książkę
Spis tre ci
Rozdzia 11. Spotkania .................................................227
Spotkania efektywne i te, podczas których tylko tracisz czas .......229
Przygotowanie spotkania ............................................................... 231
Prowadzenie spotkania .................................................................. 241
Zamykanie spotkania .....................................................................247
Formu y spotka na ró ne okazje .................................................248
Podsumowanie ...............................................................................256
Rozdzia 12. Techniki zbierania wymaga w pigu ce ....257
Wizja ...............................................................................................258
Odkrywanie potrzeb .......................................................................259
Konkretyzowanie ........................................................................... 260
Technika skrzynki ..........................................................................262
Ekrany u ytkownika ......................................................................263
Uogólnianie ....................................................................................263
Powi kszanie przestrzeni mo liwych rozwi za ...........................265
Proponowanie alternatywnych rozwi za ....................................265
Pytania trafiaj ce w samo sedno ...................................................266
Zmiana ram odniesienia ................................................................267
Parafrazowanie ...............................................................................268
Technika pozytywnej intencji ........................................................269
Przejmowanie kierunku rozmowy .................................................270
Komunikacja wed ug modelu NVC ............................................... 271
Ustalanie priorytetów za pomoc pyta ........................................272
Spotkania ........................................................................................274
Rozdzia 13. Kiedy techniki przedstawione
w tej ksi ce NIE zadzia aj ? .......................................277
Lektura uzupe niaj ca ................................................ 279
 7 
Kup książkę Poleć książkę
 Oprogramowanie szyte na miar
 8 
Kup książkę Poleć książkę
Rozdzia 3.
Wspólna wizja
RYSUNEK 3.1. Wspólna wizja
yobra sobie okno z przyciskiem Zamknij.
W Jak wygl da Twoje wyobra enie? Jaki kolor ma okno?
Po której stronie umieszczony jest przycisk? Czy przycisk ma obrazek,
czy nie? Czy napis Zamknij ma aktywny znak? Z pewno ci Twoje
wyobra enie jest ró ne od wyobra e innych czytelniczek i czytel-
ników. To naturalne, e ka dy z nas ma indywidualne preferencje
i wyobra enia. Ka dy z nas jest inny. Poszczególne elementy naszej
Kup książkę Poleć książkę
 Oprogramowanie szyte na miar
indywidualno ci powsta y w wyniku rozwoju spo ecznego lub, jak chc
niektórzy, s w jakiej cz ci uwarunkowane genetycznie. Sk dkol-
wiek pochodz , stanowi wa ny sk adnik naszej osobowo ci. Naprawd
zabawnie zaczyna si robi , gdy kilka indywidualno ci spotyka si przy
jednym stole i ma za zadanie stworzy CO (z uwagi na ró ne obli-
cza tego CZEGO nazwijmy to produktem programistycznym lub
w uproszczeniu: aplikacj , oprogramowaniem albo systemem).
Czym jest wizja?
Podobnie jak z wyobra eniem sobie okna z przyciskiem, tak rów-
nie w przypadku nowego systemu informatycznego opinie ka dego
z cz onków zespo u na temat tego, co nale y zrobi , mog by bardzo
zró nicowane. Tyle e w przypadku projektów informatycznych ju
nie chodzi o zabaw w wyobra enia, lecz o bardzo wymierne korzy ci
lub straty liczone w twardej walucie. Z tego wzgl du pierwsz rzecz ,
któr nale y zrobi podczas przygotowa do projektu, jest ustalenie
ze wszystkimi zaanga owanymi osobami, do czego nale y zmierza .
Innymi s owy: ustalenie wizji nowego systemu, któr b d wspó dzieli
wszystkie osoby zaanga owane w projekt (rysunek 3.1).
Kto jest odpowiedzialny za wizj ?
Wizja oczywi cie pochodzi od biznesu, gdy to cele biznesowe system
ma realizowa . Jednak za ustalenie wizji, a nast pnie za jej realizowa-
nie, odpowiedzialna b dzie osoba, która otrzyma a za zadanie zdefi-
niowa , czego biznes potrzebuje, i na tej podstawie okre li zakres
prac dla IT. Najcz ciej ta osoba nazywana jest klientem albo w a ci-
cielem produktu1. Je li wi c pe nisz funkcj analityka, szczególnie
uwa nie przeczytaj ten rozdzia .
1
W j zyku angielskim Product Owner.
 32 
Kup książkę Poleć książkę
Wspólna wizja
Ustalenie wizji systemu z biznesem to pierwszy krok w pracach nad nowym oprogra-
mowaniem, jego kolejn wersj lub nad nowymi modu ami.
Wizja jest po prostu  wyci gni ciem na wierzch tego, co Ty, Twój
klient i inne osoby zaanga owane w przedsi wzi cie my licie, gdy
zastanawiacie si nad pytaniem: Jaki/czym b dzie ten system? Wyci -
gamy wszystkie odpowiedzi na powierzchni , a potem ustalamy
wspóln odpowied na wspomniane pytanie.
Wizja a zakres systemu
Po pierwszym kontakcie z wizj mo e si nam wydawa , e to nic
nieznacz ce sformu owanie, które zniknie gdzie w odm tach ogrom-
nego dokumentu SRS2. Co , co w dokumencie musi by , bo jest wyma-
gane, ale nie warto przyk ada do tego wi kszej wagi. Nic bardziej
mylnego! Wizja to niezwykle prosty i u yteczny sposób precyzowania
zakresu systemu.
Wyobra sobie nast puj c sytuacj : ustali e z klientem, e celem
projektu b dzie system do zarz dzania kontaktami z klientami,
w skrócie CRM3. Podczas jednego ze spotka rozmowa przebiega
nast puj co:
Klient: Chcia bym, eby dosz a tu funkcjonalno raportowania
sprzeda y kwartalnej.
Ty: Ale przecie nie mówili my o tym wcze niej&
Klient: Oczywi cie, e tak. Wspomina em o raportach sprzeda y.
Ty: Tak, ale pó rocznych i rocznych. Kwartalnych nie.
Klient: No, raport to raport. Chyba nie b dzie z tym k opotu?
Ty: Hmmm&
2
W j zyku angielskim Software Requirements Specification  specyfikacja
wymaga do oprogramowania.
3
W j zyku angielskim Customer Relationship Management.
 33 
Kup książkę Poleć książkę
 Oprogramowanie szyte na miar
Przedstawiony dialog w ten czy inny sposób powtarza si w naszej
pracy wyj tkowo cz sto. Z grubsza rzecz bior c, chodzi o to, czy zg a-
szana funkcjonalno mie ci si w obszarze kontraktu i kto
zap aci za jej wykonanie. Chodzi wi c o zakres systemu, zakres
prac, do wykonania których si zobowi zujesz4.
Za ó my, e wizja systemu zosta a zdefiniowana nast puj co: CRM
sprzeda owy to oprogramowanie webowe dla przedstawicieli han-
dlowych, które pozwoli na bie ce wyznaczanie zada sprzeda owych
i upro ci generowanie raportów na zamkni cie roku obrotowego.
Podczas wspomnianego spotkania rozmowa mog aby przebiega
nast puj co:
Klient: Chcia bym, eby dosz a tu funkcjonalno raportowania
sprzeda y kwartalnej.
Ty: Ale przecie nie mówili my o tym wcze niej&
Klient: Oczywi cie, e tak. Wspomina em o raportach sprzeda y.
Ty: Tak, lecz czy to mie ci si w ustalonym zakresie prac,
w którym CRM  upraszcza generowanie raportów
na zamkni cie roku obrotowego ?
Klient: Hmmm&
Pos uguj c si wizj , mog e bez problemu ustali , czy nowe wyma-
ganie nale y do zakresu prac, czy nie. Podkre lmy wyra nie, e nie
chodzi tu o wyprowadzenie klienta na manowce. Chodzi przede wszy-
stkim o szybkie, jednoznaczne i nienaruszaj ce relacji interpersonal-
nych okre lenie, czy nowa funkcjonalno mie ci si w zakresie prac,
czy nie (rysunek 3.2). Chodzi o jasn odpowied na pytanie: Kto osta-
tecznie zap aci za Twoj prac ?
Nawet najciekawsze technicznie systemy tworzone s z za o eniem,
e  zarobi na siebie . Ka da aktywno podj ta w projekcie jest
4
Dla uproszczenia toku my lowego pomijam rozró nienie ró nych sposo-
bów kontraktowania pracy: fixed price oraz time & material. Nie jest to
szczególnie istotne dla omawianego tematu.
 34 
Kup książkę Poleć książkę
Wspólna wizja
RYSUNEK 3.2. Które wymagania wchodz do zakresu prac?
w konsekwencji i tak przeliczana na pieni dze. Pieni dze, które musisz
wyda Ty lub Twój klient. To, e wizja pozwala w prosty sposób bez
zb dnych konfliktów zaliczy zlecone prace na Twoje konto lub na
konto Twojego klienta, czyni z niej praktyczne i pot ne narz dzie
wspó pracy z biznesem.
Formu owanie wizji
Zgodnie z nasz definicj wizja jest wspóln odpowiedzi wszystkich
zaanga owanych osób z biznesu na pytanie: Jaki/czym b dzie ten
system? W tej definicji istotne jest s owo wspólna. Wizja powinna by
wypracowana wspólnie z klientem (z kluczowymi decydentami). Mo e
si to odby w trakcie moderowanego przez Ciebie spotkania. Wtedy
powstaje wizja, cel, do którego wszyscy b d od tej chwili zmierza .
Kolejnym krokiem jest komunikowanie wizji w ród reszty
zespo u i decydentów, aby ka da osoba zaanga owana w projekt mia a
to samo rozumienie ko cowego efektu.
Wizja jako krótki opis
Najprostszym sformu owaniem wizji jest krótki opis w postaci zdania:
 35 
Kup książkę Poleć książkę
 Oprogramowanie szyte na miar
System jest to G ÓWNE FUNKCJONALNO CI>.
System CRM sprzeda owy to narz dzie CRM dla sprzedawców, które
ujednolica sposób przechowywania informacji na temat klientów.
Powy szy schemat mo na nieco uszczegó owi , tak aby przekazy-
wa precyzyjniejsz informacj , nie trac c nic ze swej zwi z o ci oraz
lekko ci:
System jest to
w dla
odpowiedzialna za FUNKCJONALNO CI>.
ABCMobi to aplikacja mobilna firmy ABX Taxi w odzi dla pasa e-
rów komunikacji miejskiej odpowiedzialna za: wyszukiwanie najkrót-
szych lub najszybszych po cze tramwajowych, zbieranie informa-
cji o zapytaniach wpisywanych przez u ytkowników i proponowanie
atrakcyjniejszych ni dane wyszukanie przejazdów taksówk .
Arkusz wizji
Szczegó ow metod konsolidowania wizji zaproponowa Karl Wie-
gers w ksi ce Software Requirements, Second Edition w postaci
siedmiopunktowego arkusza wizji (tabela 3.1).
Nazwa jest wa na
Jeden z moich klientów nazwa kiedy system, nad którym wspólnie
pracowali my, zintegrowanym systemem informatycznym (ZSI).
Ta z pozoru niewinna nazwa spowodowa a sporo zamieszania. By em
niemal zmuszony do godzenia si na wszystkie kolejne funkcjonalno ci.
 36 
Kup książkę Poleć książkę
Wspólna wizja
TABELA 3.1. Arkusz wizji
Element wizji Przyk ad
Jak si nazywa produkt? System  CRM sprzeda owy
Jakiej kategorii/klasy jest to produkt? jest aplikacj webow klasy CRM
Dla kogo jest przeznaczony? przeznaczon dla sprzedawców i marketingowców,
Jakie potrzeby zaspokaja? którzy potrzebuj wsparcia procesu sprzeda y us ug
Jakie mo liwo ci wykorzystuje? szkoleniowych.
Jakie przynosi korzy ci, za które klient CRM sprzeda owy przeprowadza sprzedawc
zechce zap aci ? i marketingowca przez pe en proces sprzeda y,
w którym centrum procesu jest klient, dzi ki czemu
oszcz dzimy u ytkownikom konieczno ci pami tania
o terminach i etapach procesu.
Jakie s alternatywy? W przeciwie stwie do sytuacji obecnej, w której
ka dy z naszych sprzedawców ma w asn metod
dzia ania, co powoduje sporo zamieszania,
Co odró nia produkt od konkurencyjnych CRM sprzeda owy ujednolica ca y proces sprzeda y.
alternatyw? Pozwala równie zintegrowa si z systemem
organizacji szkole .
 Jak e mog oby ich zabrakn w zintegrowanym systemie
informatycznym?  argumentowa klient.
 Ale przecie to si nie uda!  próbowa em oponowa .
Nic z tego. ZSI to ZSI i musi posiada wszystkie funkcjonalno ci,
których klient od niego oczekiwa .
Zrozumia em potem, jaki b d pope ni em. Gdy nadajesz czemu
nazw , to nazwa zaczyna budowa Twoje oczekiwania w stosunku do
nazwanej rzeczy. Gdy nazwiesz buty butami sportowymi, to b dziesz
oczekiwa , e b d wygodne podczas biegania. Gdy nazwiesz buty
butami wizytowymi, to b dziesz oczekiwa , e b d si dobrze pre-
zentowa w zestawieniu z garniturem. Je li zatem nieopatrznie okre-
lisz tworzony system nieadekwatn nazw , to klienci b d oczekiwa
od systemu innych funkcjonalno ci ni powinni.
 37 
Kup książkę Poleć książkę
 Oprogramowanie szyte na miar
W opisanym przyk adzie zintegrowanego systemu informatycz-
nego nazwa by a zbyt ogólna, w zwi zku z czym niemal ka da
funkcjonalno pasowa a do zakresu tak nazwanego systemu.
Je li nadamy nazw konkretn , np.: system obiegu dokumentów,
system zarz dzania produkcj rowerów, system katalogowania
produktów w hurtowni, to nazwa ta przekazuje w miar jedno-
znaczn informacj o tym, które funkcjonalno ci mieszcz
si w zakresie prac nad systemem, a które nie. Odpowiednia
nazwa powinna skupia oczekiwania klientów na tym, czym w istocie
jest tworzony system, oraz pomaga odrzuca zb dne funkcjonalno ci,
zwane potocznie wodotryskami. Jest przecie oczywiste lub atwe do
wykazania, e odtwarzanie plików mp3 nie jest naturaln funkcjonal-
no ci systemu ksi gowego. Trudno jednak b dzie przeprowadzi
podobne rozumowanie w przypadku zintegrowanego systemu infor-
matycznego  skoro zintegrowany, to dlaczego nie z mp3?
Nowemu produktowi nadawaj konkretne nazwy, zwi zane z rzeczywisto ci (domen )
informatyzowanego procesu.
Dobra nazwa powinna odwo ywa si do tego, co klienci ju znaj 
do rzeczywisto ci (dziedziny) informatyzowanego procesu. Je li two-
rzysz oprogramowanie wspieraj ce dzia HR, to oczywi cie mo na mu
nada nazw Szybki Lopez, ale czy to komukolwiek cokolwiek mówi?
Klienci b d musieli nauczy si odpowiedniego rozumienia sformu-
owania Szybki Lopez, a to zabierze nieco czasu. Lepiej odwo a si
do do wiadczenia zaanga owanych osób i nazwa oprogramowanie
kadry i p ace.
Nic nie stoi na przeszkodzie, aby stosowa równie nazwy czone,
np. Szybki Lopez  kadry i p ace. W ten sposób wszyscy zaanga o-
wani w projekt zaczn do szybko pos ugiwa si krótk nazw Szybki
Lopez, lecz przypisz tej nazwie to samo znaczenie co nazwie kadry
i p ace, a o to przecie chodzi o.
 38 
Kup książkę Poleć książkę
Wspólna wizja
Wizja jest wspó dzielona
albo nie ma jej wcale
Je li chcesz si przekona , czy wizja spe nia swoj funkcj , zapytaj
dowoln osob zaanga owan w prace nad oprogramowaniem o to,
jaka jest wizja tego produktu. Je li nie potrafi o niej opowiedzie , wizja
nie dzia a.
Co to znaczy, e wizja nie dzia a? Oznacza to, e oprócz terminów
i przydzielonych zada nie istnieje nic, co nadaje kierunek pracom.
Nie istnieje jasny dla wszystkich zaanga owanych osób cel pracy.
Wizja pochodzi od klienta
Przeanalizuj fragment konwersacji na temat wizji produktu, zamiesz-
czonej w tabeli 3.2.
TABELA 3.2. Wizja, która NIE pochodzi od klienta
Klient Specjalista
Jak wspomina em wcze niej, chcia bym,
aby ten program pomaga mi w rozliczaniu
czasu pracy kierowców. Przede wszystkim 
chodzi o wykrywanie narusze zwi zanych
z czasem pracy oraz o opisywanie tarczek.
Aha, czyli mo emy napisa :  system
do rozliczania czasu pracy kierowców
pracuj cych w firmach pana klientów,

dla pana pracowników, odpowiedzialny
za rozliczanie czasu pracy kierowców
i opisywanie tarczek . Zgadza si ?
Hm, sam nie wiem&
W wizji nie chodzi wy cznie o wype nienie pozycji Vision Sta-
tement w raporcie czy o sformu owanie jej, bo tak trzeba. Chodzi
 39 
Kup książkę Poleć książkę
 Oprogramowanie szyte na miar
o zdefiniowanie punktu odniesienia, który w ka dym momencie trwa-
nia prac pomo e odpowiedzie na pytanie: Czy wci robimy to, co
na pocz tku zamierzali my robi ?
W przyk adzie z tabeli 3.2 specjalista przedstawi wizj produktu,
ale to by a jego  specjalisty  wizja, nie klienta. Wizja sformu owana
w podobny sposób pozwoli zachowa kompletno dokumentacji, ale
nie b dzie dzia a .
Zobacz w tabeli 3.3, jak mo e wygl da skuteczniejsze formu owa-
nie wizji. Techniki u yte w konwersacji poznasz w kolejnych rozdzia-
ach ksi ki.
Zauwa , e do sformu owania wizji absolutnie niezb dna jest
konwersacja. Szablony, formularze, schematy post powania maj
charakter pomocniczy, ich wype nienie nie jest celem samym w sobie.
Dlatego tak istotna jest umiej tno wiadomego prowadzenia kon-
wersacji z biznesem, co stanowi zasadniczy temat tej ksi ki.
Komunikowanie wizji
Raz  na pocz tku projektu  przeprowadzone spotkanie ustalaj ce
wizj niestety nie zapewni, e wizja b dzie dzia a . Zazwyczaj prace
nad oprogramowaniem przebiegaj bardzo dynamicznie. Bie ce dzia-
ania szybko przes aniaj to, co zosta o ustalone miesi ce temu. Aby
wizja by a ci gle ywa w wiadomo ci osób pracuj cych nad pro-
duktem, musi sta si elementem codzienno ci, zarówno wizualnie,
jak i w postaci codziennego j zyka, a zatem:
umie sformu owanie wizji w formalnych dokumentach,
mailach, na stronie WWW;
przypominaj wizj na spotkaniach formalnych i nieformalnych;
rozmawiaj o wizji z interesariuszami oraz zespo em.
 40 
Kup książkę Poleć książkę
Wspólna wizja
TABELA 3.3. Wizja, która pochodzi od klienta
Klient Specjalista
Jak wspomina em wcze niej, chcia bym,
aby ten program pomaga mi w rozliczaniu
czasu pracy kierowców. Przede wszystkim 
chodzi o wykrywanie narusze zwi zanych
z czasem pracy oraz o opisywanie tarczek.
 Co oznacza  opisywa tarczki ?
Chodzi o to, e s dwa rodzaje tachografów:
cyfrowe i analogowe. Cyfrowe zapisuj czas
pracy na karcie chipowej, a analogowe
na papierowych okr g ych tarczkach.

W przypadku narusze czasu pracy nale y
odszyfrowa zapis tachografu na tarczce
i opisa ka d przyczyn ka dego naruszenia,
co mo e uchroni przed mandatem.
 Czy dobrze zrozumia em, e w a ciwie chodzi
o to, aby program wykrywa i opisywa
naruszenia zwi zane z czasem pracy?
Có , w zasadzie tak. 
 Kto przede wszystkim b dzie z niego korzysta ?
Moi pracownicy. 
 Jak si nazywa ich stanowisko?
Specjalista do spraw rozliczania czasu pracy 
kierowców  tak to wymy li em.
 B dzie to wi c oprogramowanie
 dla specjalistów do spraw rozliczania
czasu pracy kierowców, odpowiedzialne
za wykrywanie i umo liwienie opisywania
narusze czasu pracy kierowców ?
Dok adnie tak. 
 41 
Kup książkę Poleć książkę
 Oprogramowanie szyte na miar
Kiedy wizja bywa niebezpieczna?
Czy po wszystkich zaletach wizji, które wymieni em, mo na zastana-
wia si nad tym, czy jest ona niebezpieczna? Oczywi cie, e mo na.
Ka de narz dzie czy metoda ma ograniczony zakres stosowalno ci.
Wizja równie .
Wizja staje si niebezpieczna, kiedy s u y do wyci gania
wniosków na temat systemu, który opisuje.
Powiedzmy, e tworzysz system, którego wizja zosta a okre lona
nast puj co:
SuperTest jest systemem do przeprowadzania bada
satysfakcji klienta banku.
Wyobra sobie, e w ramach Twojej organizacji powsta a koncepcja
innego systemu okre lonego wizj :
T-Expert jest systemem do przeprowadzania bada
potrzeb szkoleniowych w ród programistów.
W ród klientów, zw aszcza tych, którzy s daleko od zagadnie
technicznych, mog pojawi si wnioski oparte na nast puj cym rozu-
mowaniu:
Skoro SuperTest s u y do przeprowadzania bada
i T-Expert b dzie s u y do przeprowadzania bada ,
zatem do budowy systemu T-Expert mo na u y ju
istniej cych modu ów systemu SuperTest. Tworzenie
T-Experta b dzie wi c trwa o krócej i kosztowa o mniej.
Z pewno ci widzisz ogrom zagro enia powsta ego z powodu nie-
prawid owego wnioskowania opartego na sformu owaniach wizji. By o
to mo liwe dlatego, e wizja zosta a u yta niezgodnie z jej przeznacze-
niem. Zamiast wskazywa cel, do którego zmierzamy, sta a si pod-
staw wnioskowania. Raczej nie powstrzymasz klientów przed wyci -
ganiem tego typu ogólnych wniosków. Jedyne, co mo esz zrobi , to
by na nie wyczulonym i w por interweniowa .
 42 
Kup książkę Poleć książkę
Wspólna wizja
Podsumowanie
W tym rozdziale dowiedzia e si , czym jest wizja systemu albo pre-
cyzyjniej: produktu programistycznego. Dowiedzia e si te , e celem
wizji jest wyznaczenie kierunku prac, a jej praktycznym zastosowa-
niem  wst pne ocenianie, czy pomys y na nowe funkcjonalno ci
mieszcz si w ustalonym zakresie, czy nie.
Pozna e równie metody na formu owanie oraz komunikowanie
wizji. Jednym z wa niejszych spostrze e w tym rozdziale by o to,
e aby wizja dzia a a, musi pochodzi od klienta, by wspó dzielona
przez wszystkich interesariuszy oraz przez zespó , który dostarcza
kolejnych porcji funkcjonalno ci.
 43 
Kup książkę Poleć książkę
 Oprogramowanie szyte na miar
 44 
Kup książkę Poleć książkę