W języku angielskim występują następujące czasowniki modalne:

• can

• could

• may

• might

• must

• will

• would

• shall

• should

• need

• ought to

Znaczenie czasowników modalnych jest zazwyczaj związane z:

• wątpliwością

• pewnością

• prawdopodobieństwem

• zdolnością

• obligacją

• pozwoleniem (lub jego brakiem)

• sugestią

• Charakterystyka czasowników modalnych

Poniżej znajduje się opis czasowników modalnych wyrażający prawdopodobieństwo, obligację i radę.

CZASOWNIKI MODALNE - PRAWDOPODOBIEŃSTWO

W języku angielskim czasowniki wyrażające prawdopodobieństwo używane są do wyrażania opinii w oparciu o informację posiadaną przez mówcę. Kiedy mówimy: "she is at home" mamy 100% gwarancji, że tak jest. Wyrażamy tą opinię w oparciu o pewne informacje, które już posiadamy, np: o tej godzinie zawsze jest w domu - znamy ją dobrze, albo właśnie widzieliśmy jak wchodziła do domu.

Tabela przedstawiająca prawdobodobieństwo (od 100% w dół)

PRAWD.	ZDANIE TWIERDZĄCE (TERAŹNIEJSZOŚĆ)	ZDANIE PRZECZĄCE (TERAŹNIEJSZOŚĆ)
100%	She is reading a book pewność	She isn't reading a book. pewność
95%	She must be reading a book. możliwość	She can't be reading a book. brak możliwości
50%	She may be reading a book. możliwość	She may not be reading a book. możliwość
49%	She might be reading a book. możliwość	She might not be reading a book. możliwośc
0-20%	She could be reading a book. możliwość
PRAWD.	ZDANIE TWIERDZĄCE (PRZESZŁOŚĆ)	ZDANIE PRZECZĄCE (PRZESZŁŚĆ)
100%	She was reading a book pewność	She wasn't reading a book. pewność
95%	She must have been reading a book. możliwość	She can't have been reading a book. She couldn't have been reading a book. brak możliwości
50%	She may have been reading a book. możliwość	She may not have been reading a book. możliwość
49%	She might have been reading a book. możliwość	She might not have been reading a book. możliwość
0-20%	She could have been reading a book. możliwość

CZASOWNIKI MODALNE WYRAŻAJĄCE OBLIGACJĘ

FUNKCJA	WYRAZ	TERAŹNIEJSZY PRZYSZŁY	CZAS PRZESZŁY
Silna obligacja	must	I must bring you the book I borrowed.	I had to bring you the book I'd borrowed
Silna obligacja	musn't	You mustn't smoke in here.	You weren't allowed to smoke in here.
Silna obligacja	have to	You have to stay at home tonight	You had to stay at home that night.

CZASOWNIKI WYRAŻAJĄCE BRAK OBLIGACJI

FUNKCJA	WYRAZ	TERAŹNIEJSZY PRZYSZŁY	CZAS PRZESZŁY
Brak obligacji	don't have to	I don't have to study, becasue I already have.	I didn't have to study, because I already had.
Brak obligacji	don't need to	I don't need to take that course.	I didn't need to take that course.
Brak obligacji	needn't	You needn't buy me a present.	You needn't have bought me a present.

CZASOWNIKI WYRAŻAJĄCE RADĘ

FUNKCJA	WYRAZ	TERAŹNIEJSZY I PRZYSZŁY	CZAS PRZESZŁY
Rada (formalna)	would	I would do this if I were you	I would have done it if I'd been you.
Rada (formalna)	woudn't	I wouldn't talk to him if I were you.	I wouldn't have talk to him if I'd been you.
Rada (nieformalna)	should	You should take up football.	You should have taken up football.
Rada (nieformalna)	shouldn't	You shouldn't talk back to your parents.	You shouldn't have talked back to your parents.
Rada (nieformalna)	ought to	You ought to come at 10 o'clock.	You ought to have come at 10 o'clock.
Rada (nieformalna)	ought not to	You ought not to stay here.	You ought not to have stayed here

CAN

Czasownika modalnego "can", który oznacza "umieć", "potrafić" lub "móc" używa się:

• 1. do wyrażenia zdolności, umiejętności w czasie teraźniejszym Present Simple:

• I can speak five languages.(Potrafię mówić pięcioma językami)

• He can swim like nobody else. (Umię pływać jak nikt inny)

• 2. do wyrażania próśb:

• Can you fix this for me? (Czy możesz mi to naprawić?)

• Could you fix this for me? (bardziej grzeczne)

• 3. do wyrażenia prawdopodobieństwa w teraźniejszości:

• He can be anywhere. (On może być wszędzie)

• She can't be at home. (Ona nie może być w domu).

• 4. do wyrażania prawdopodobieństwa w przeszłości:

W poniższych przykładach formą gramatyczną odnoszącą się do przeszłości nie jest czasownik "can", ale tzw Perfect Infinitive"have written" lub "have been".

• They can't have written the letter. (Nie mogli napisać tego listu) - nie chodzi o to, że nie potrafili, ale że to nie mogli być oni - ktoś inny to zrobił.

• You can't have have been to Australia.( Nie byłeś w Australii - jestem tego pewien).

• Czasownik "can" występuje jedynie w czasie teraźniejszym. Formą przyszłą tego czasownika jest "be able to" (być zdolnym).

• I will be able to help you only after I finish my assignment. (Będę móghł ci pomóc jedynie wtedy kiedy skończę swoje zadanie).

• She will be able to come to the party. (Ona będzie mogła przyjść na prywatkę).

CAN'T BE lub CAN'T HAVE BEEN

Oznaczają, że jest to niemożliwe i jesteśmy tego prawie w 100% pewni.

• "Where's Asia?"

• "I don't know. She can't still be in the office, because I've searched the entire building."
  (Nie może być nadal w biurze, ponieważ przeszukałem już cały budynek - jestem pewny)

• lub

• "I don't know. She can't have gone home, because her bag's still here." (Nie mogła pójść do domu, ponieważ jej torebka jeszcze tu jest)

• "I don't know. She couldn't have gone home, because her bag's still here" (Nie mogła pójść do domu ponieważ jej torebka jeszcze tu jest)

COULD

Czasownik "could" jest formą przeszłą czasownika "can". Oznacza on "móc", "potrafić" w przeszłości. Jest też fomą grzecznościową - odpowiednik polskiego "mógłbyś".

Czasownika "could" używa się:

• 1. do wyrażenia zdolności, umiejętności w czasie przeszłym Past Simple:

• I could speak five languages.(Potrafiłem mówić pięcioma językami)

• He could swim like nobody else. (Umiał pływać jak nikt inny)

• 2. do wyrażania próśb:

• Could you fix this for me? (Czy mógłyś mi to naprawić?)

• Could you open the window? (Czy mógłbyś otworzyć oko?)

• 3. do wyrażenia prawdopodobieństwa w teraźniejszości:

• He could be anywhere. (On może być wszędzie)

• They could be at home. (Oni moga byc w domu).

• 4. do wyrażania prawdopodobieństwa w przeszłości:

• They couldn't have written the letter. (Nie mogli napisać tego listu) - nie chodzi o to, że nie potrafili, ale że to nie mogli być oni - ktoś inny to zrobił.

• You couldn't have have been to Australia.( Nie byłeś w Australii - nie mogłeś tam być).

COULDN'T BE lub COULDN'T HAVE BEEN

Oznaczają, że jest coś jest niemożliwe.

• "Where was Asia on Friday?"

• "I don't know. She couldn't be in the office, because I searched the entire building."
  (Nie mogła być w biurze, ponieważ przeszukałem cały budynek)

• lub

• "I don't know. She couldn't have gone home, because her bag was still in the office." (Nie mogła pójść do domu, ponieważ jej torebka jeszcze była w biurze)

MUST

Czasownika must, który oznaczaja "musieć", używa się:

• 1. do wyrażenia konieczności i obligacji w teraźniejszości:

• You must complete this assignement on time. (Musisz ukończyć to zadanie na czas).

• She must study for the exam. (Ona musi uczyc się do egzaminu).

• 2. do wyrażenia stanowczych rad i zaproszeń:

• You must come and vist us. (Musisz odwiedzić nas.)

• He must see the Tower when he is in London. (Musi odwiedzić Tower kiedy jest w Londynie)

• 3. do wyrażenia prawdopodobieństwa w teraźniejszości:

• She must be at home at this time of the day. (O tej może powinna [musi] być w domu)

• They must be crazy. (Oni muszą byc stuknięci).

• 4. do wyrażenia prawdopodobieństwa w przeszłości:

W poniższych przykładach formą gramatyczną odnoszącą się do przeszłości nie jest czasownik "must", ale tzw Perfect Infinitive "have left " lub "have told ".

• He must have left the buidling before we came. (Musiał wyjść z budynku zanim przyszliśmy)

• I must have told you about that. (Musiałem ci o tym powiedzieć).

MUST, MUSTN'T, HAVE TO

• 1. Zaprzeczeniem "MUST" jest "don't /doesn't/ didn't HAVE TO".

• I don't have to tell you that. (Nie muszę ci tego mówić).

• She doesn't have to go to school. (Nie musi iść do szkoły).

CZAS TERAŹNIEJSZY	CZAS PRZYSZŁY	CZAS PRZESZŁY
MUST	Won't have to	Didn't have to

• 2. Czas przeszły MUST to "HAD TO".

• We had to be there at 12. (Musieliśmy tam być o 12).

• You had to write an essay for today. (Miałeś na dzisiaj napisać wypracowanie).

CZAS TERAŹNIEJSZY	CZAS PRZYSZŁY	CZAS PRZESZŁY
MUST	Will have to	Had to
Have to	Will have to	Had to

• 3. MUSTN'T, czyli MUST NOT

Mustn't nie znaczy "nie musieć" ale "nie wolno". Czasnownik MUSN'T = BE NOT ALLOWED TO.

• She mustn't interupt other students. (Nie wolno jej przerywać innym studentom.)

• You musn't smoke here! (Nie wolno tu palić).

• 4. Czas przeszły MUSTN'T to "weren't/wasn't ALLOWED TO"

• We weren't allowed to play outside. (Nie wolno nam było bawić się na zewnątrz).

• You weren't allowed to look there. (Nie wolno ci było tam patrzeć).

CZAS TERAŹNIEJSZY	CZAS PRZYSZŁY	CZAS PRZESZŁY
MUST NOT = MUSN'T = BE NOT ALLOWED TO	Will be allowed to	weren't / wasn't allowed to

"Must" i "have to" znaczą to samo. Są one wymienne, chociaż "must" odnosi się bardziej do obligacji wewnętrznej a "have to" do narzuconej z zewnątrz.

NEED

Angielski czasownik NEED jest zwykłym czasownikiem, tak jak "like" czy "want", jak również czasownikiem modalnym.

Jako czasownik modalny przyjmuje on właścwości czasowników modalnych w przeczeniach, pytaniach i trzeciej osobie czasu teraźniejszego Present Simple.

1. You don't need to do that. (Nie musisz tego robić.)

2. You needn't do that. (Nie musisz tego robić.)

3. You needn't have done it. (Nie musiałeś tego robić - ale to zrobiłeś)

4. You didn't need to do it. (Nie musiałeś tego robić - i najprawdopodobniej nie zrobiłeś)

Przekład Nr.3 jest troszeczkę archaiczny, ale we współczesnym języku angielskim istnieją pewne stałe wyrażenia z użycie czasownika modalnego NEED np:

• Need I say more? (Czy powinienem powiedzieć więcej)

NEED TO, NEEDN'T, HAVE TO

"Don't need to" i "needn't" znaczą nie musieć, nie potrzebować, czyli "don't have to".

• You don't need to study - nie musisz uczyć się i skoro tak, to najprawdopodobniej nie będziesz. Zdanie znaczy to samo co You needn't study lub you don't have to study.

You needn't have studied - nie musiałeś ale to zrobiłeś. Zwrotem odnoszącym się do przeszłości jest Perfect Infinitive, natomiast czasownik need jest dalej w formie czasu teraźniejszego Present Simple.

WILL

Czaswonik modalny WILL używany jest do:

1. wypowiadania przewidywań w oparciu o naszą wiedzę:
I think that John will become a lawyer. (Sądzę, że John zostanie prawnikiem).
I don't believe that he will come. (Nie sądzę, że on przyjdzie.)

2. wypowiadania się na temat teraźniejszości posiadając spory stopień pewności:
I'm sure you will understand that there's nothing we can do. (Jestem pewny, że zrozumiesz, że nic nie możemy zrobić).
There's a parcel for you. It'll be from my employer: they said they'd send me some files. (Paczka do ciebie. Musi być od pracodawcy. Mówli, że wyślą me jakieś dokumenty)

3. wypowiadania się na temat przyszłości posiadając spory stopień pewności:
I will be there at 12. (Będę tam o 12).
I won't be there before noon. (Nie będę przed południem).

4. wypowiadania się na temat przeszłości posiadając spory stopień pewności:
I'm sure you will have noticed that John has often been late recently.

5. podejmowania decyzji:
I'll watch TV. Sorry, can't come with you.

6. wyrażania próśb:
Will you open the window, please?
Will you show me ticket?

7. wyrażania ofert:
Don't move! I will get you a drink.

8. wyrażania obietnic:
You bet! I will do this for you.

9. w pierwszym okresie warunkowym (first conditional):
if you came here, you will see the whole class. (Jeśli tu przyjdziesz to zobaczysz całą klasę).

SHALL

Shall w pierwszej osobie liczby pojedynczej i mnogiej wyraża zamiar, natomiast w pozostałych osobach wyraża rozkaz, nakaz, lub przepowiednie.

Shall jest podobny do czasownika modalnego "will" w znaczeniu "zamiar" lub do czasownika "should" w znaczeniu powinność. Czasownik ten używany jest najczęściej do:

• 1. wyrażania ofert:

• Shall I open the window? (Czy otworzyć okno?)

• Shall I call for help? (Czy mam wezwać pomoc?)

• 2. wyrażania sugestii i propozycji:

• Shall we watch a movie tonight? (Czy ogłądniemy dzisiaj film?)

• Shall we go to a bar? (Czy pójdziemy do baru?)

• 3. wyrażania obligacji w języku prawniczy i formalnym:

• The party shall be obligated to pay a monthly fee of $300. (Strona będzie zobligowana płacić miesięczną opłatę 300$)

SHOULD

Teraźniejszość
Zdania twierdzące	Zdanie przeczące	Zdania pytające
You should take it with you. (Powinieneś to zabrać ze sobą)	You shoudn't be so angry. (Nie powinieneś być taki zły)	Should I stay with you? (Czy powinienem z tabą zostać)
They should go now. (Powinni juz iść)	She shouldn't write to him. (Nie powinna do niego pisać)	What should we do? (Co powinniśmy zrobić?)

Czasownik modalny SHOULD używany jest:

1. do wyrażenia rad, porad:

She thinks you should buy a new car. (Ona uważa, że powinieneś kupić nowy samochód).

You shouldn't be drinking and driving. (Nie powinieneś pić i prowadzić)

You shouldn't have bought that car, it's a piece of junk.(Nie powinieneś był kupować tego samochodu)

2. do wyrażania obligacji (jest słabsze niż MUST):

The machine should be inspected on a daily basis. (Maszyna powinna być przeglądana codziennie).

MAY/MIGHT

Czasowniki modalne MIGHT i MAY mają takie samo znaczenie.

Używane są do:

• 1. wypowiadania się na temat teraźniejszości lub przyszłości posiadając pewien stopień niepewności:

• I may be studying a bit tonight, I still haven't made up my mind.

• Poland may win the cup this year, you never know.

• 2. wypowiadania się na temat przeszłości posiadając pewien stopień niepewności:

• I guess she may be looking for credit card offers.

May jest używane do wyrażania pozwolenia lub zakazu w sytuacjach formalnych:

• May I borrow a pen from you?

• You may not use dictionaries in this test.

WOULD

Używane jest:

• 1. w mowie zależnej w znaczeniu "will":

• He said that the next lesson would start at 11.

• 2. do wyrażania grzecznych próśb i ofert:

• Would you like a cup of tea?

• 3. w okresach warunkowych wyrażających nierzeczywistość (I, II):

• If it was up to me, you wouldn't have to work.

• If she had come, she would have met this nice fellow.

• 4. w zdaniach z "wish" do pokazania irytacji lub żalu:

• I wish you wouldn't hold my hand all the time.

• 5. do wyrażania zwyczajów z przeszłości w znaczeniu "used to":

• When I was 10, we would often spend summers in that cottage

• 6. do wyrażenia przyszłości w przeszłości (future in the past):

• This event would become known worldwide in a few of years.

Komentarze tylko dla zalogowanych

---