„Czy Psałterz przeczy istnieniu duszy nieśmiertelnej?”
Autor:
Jan Lewandowski
Do druku przygotował:
SCORP1ON
J 8:44 „Wy macie diabła za ojca i chcecie spełniać pożądania waszego ojca. Od początku był on zabójcą i w prawdzie nie wytrwał, bo prawdy w nim nie ma. Kiedy mówi kłamstwo, od siebie mówi, bo jest kłamcą i ojcem kłamstwa.”
Prz 30:5-6 „Każde słowo Boga w ogniu wypróbowane, tarczą jest dla tych, co Doń się uciekają.(6) Do słów Jego nic nie dodawaj, by cię nie skarał: nie uznał za kłamcę.”
Ap 22:18 „Ja świadczę każdemu, kto słucha słów proroctwa tej księgi: jeśliby ktoś do nich cokolwiek dołożył, Bóg mu dołoży plag zapisanych w tej księdze.”
Ap 22:19 „A jeśliby ktoś odjął co ze słów księgi tego proroctwa, to Bóg odejmie jego udział w drzewie życia i w Mieście Świętym - które są opisane w tej księdze.”
2Kor 4:2 „Unikamy postępowania ukrywającego sprawy hańbiące, nie uciekamy się do żadnych podstępów ani nie fałszujemy słowa Bożego, lecz okazywaniem prawdy przedstawiamy siebie samych w obliczu Boga osądowi sumienia każdego człowieka.”
Prz 19:5 „Fałszywy świadek nie ujdzie karania, kto kłamstwem oddycha, nie zdoła się wymknąć.”
Prz 19:9 „Fałszywy świadek nie ujdzie karania, zginie - kto kłamstwem oddycha.”
Prz 28:13 „Nie zazna szczęścia, kto błędy swe ukrywa; kto je wyznaje, porzuca - ten miłosierdzia dostąpi.”
Syr 34:4 „Co można oczyścić rzeczą nieczystą? Z kłamstwa jakaż może wyjść prawda?”
Ap 22:15 „Na zewnątrz są psy, guślarze, rozpustnicy, zabójcy, bałwochwalcy i każdy, kto kłamstwo kocha i nim żyje.”
Syr 36:19 „Jak podniebienie rozróżni pokarm z dziczyzny, tak serce mądre - mowy kłamliwe.”
Ef 5:6-17 „Niechaj was nikt nie zwodzi próżnymi słowami, bo przez te [grzechy] nadchodzi gniew Boży na buntowników.(7) Nie miejcie więc z nimi nic wspólnego!(8) Niegdyś bowiem byliście ciemnością, lecz teraz jesteście światłością w Panu: postępujcie jak dzieci światłości!(9) Owocem bowiem światłości jest wszelka prawość i sprawiedliwość, i prawda.(10) Badajcie, co jest miłe Panu.(11) I nie miejcie udziału w bezowocnych czynach ciemności, a raczej piętnując, nawracajcie [tamtych]!(12) O tym bowiem, co u nich się dzieje po kryjomu, wstyd nawet mówić.(13) Natomiast wszystkie te rzeczy piętnowane stają się jawne dzięki światłu, bo wszystko, co staje się jawne, jest światłem.(14) Dlatego się mówi: Zbudź się, o śpiący, i powstań z martwych, a zajaśnieje ci Chrystus.(15) Baczcie więc pilnie, jak postępujecie, nie jako niemądrzy, ale jako mądrzy.(16) Wyzyskujcie chwilę sposobną, bo dni są złe.(17) Nie bądźcie przeto nierozsądni, lecz usiłujcie zrozumieć, co jest wolą Pana.”
J 8:32 „i poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli.”
Strona WWW:
W jednym ze swoich tekstów polemizowałem z argumentem Świadków Jehowy (dalej: ŚJ) przeciw istnieniu duszy nieśmiertelnej, który był oparty na Księdze Koheleta 9,5n. Jak ukazałem, wspomniany argument okazał się błędny a w najlepszym wypadku niewystarczający do zanegowania nauki o duszy nieśmiertelnej. Jednakże nie jest to jedyny fragment ze Starego Testamentu, który ŚJ próbują wykorzystywać przeciw wspomnianej koncepcji. ŚJ często powołują się też bowiem na pewne fragmenty Psałterza w celu zaprzeczenia istnienia duszy nieśmiertelnej. Cytują na przykład Ps 6,6, w którym czytamy o Bogu: „nikt po śmierci nie wspomni o Tobie: któż Cię wychwala w Szeolu?” (Biblia Tysiąclecia, dalej: BT). Cytują też Ps 88,12, w którym czytamy podobnie: „Czy to w grobie się opowiada o Twojej łasce, a w Szeolu o Twojej wierności?” (por. Ps 115,17). Najczęściej jednak wykorzystywanym przez ŚJ wersem z Psałterza przeciw istnieniu duszy nieśmiertelnej jest tekst z Ps 146, 3-4, w którym czytamy, że myśli człowieka giną po jego śmierci (por. Będziesz mógł żyć wiecznie w raju na ziemi, Brooklyn 1984, 1990, str. 77). Jak reagować na takie zarzuty?
Progresja Objawienia
Problem jest tu dokładnie taki sam jak w przypadku wyżej wspomnianego wersetu z Koh 9,5n. Omawiając bardzo szeroko ten werset w jednym ze swych tekstów polemizujących z ŚJ1 ukazałem na podstawie bardzo obszernego zestawienia fragmentów Księgi Koheleta z fragmentami z Nowego Testamentu, że w Starym Testamencie nie istniała pełnia Objawienia Bożego, dlatego księgi te nie mogą być przytaczane jako ostateczny głos Biblii względem danej kwestii. Owszem, księgi te są natchnione, jednak natchnienie należy tu rozumieć w takim sensie, że Bóg zainspirował autorów biblijnych do wyrażania również ich własnych myśli w celu określonego zbawiennego pożytku dla wszystkich czytających te księgi. Oznacza to tym samym, że pewne poglądy autorów biblijnych mogą być tylko ich własnymi poglądami, jeśli wyraźnie nie zaznaczono, że są one poglądami samego Boga. Czy tak właśnie jest z wyżej wskazanymi fragmentami z Psałterza, które ŚJ wykorzystują przeciw istnieniu duszy nieśmiertelnej? Jak najbardziej. Wpierw w celu ukazania progresji Objawienia w Biblii spójrzmy jednak na tekst z Ps 12,2, w którym czytamy, że „nie ma pobożnych” (BT). Jednakże ten sam Psałterz w innych miejscach wspomina o istnieniu pobożnych (np. Ps 107,42; 86,2, BT).
Natomiast progresja Objawienia między Psałterzem a Nowym Testamentem jest widoczna choćby pomiędzy takimi tekstami jak Ps 119,113, Ps 139,22 i Ga 5,20-21, 1 J 2,9.11; 3,15; 4,20. Zróbmy choćby takie oto zestawienie:
„Nienawidzę ich pełnią nienawiści; stali się moimi wrogami” (Ps 139,22, BT)
„Każdy, kto nienawidzi swego brata, jest zabójcą, a wiecie, że żaden zabójca nie nosi w sobie życia wiecznego” (1 J 3,15, BT).
O progresji Objawienia w podobnej kwestii nauczał też sam Jezus:
„Słyszeliście, że powiedziano: Będziesz miłował swego bliźniego, a nieprzyjaciela swego będziesz nienawidził. A Ja wam powiadam: Miłujcie waszych nieprzyjaciół i módlcie się za tych, którzy was prześladują” (Mt 5,43-44, BT).
A teraz spójrzmy na wspomniany fragment z Ps 88,12, który przytoczę w szerszym kontekście. Zwróćmy uwagę na tekst zaznaczony przeze mnie kursywą:
„Czy dla cieniów czynisz cuda? Czy zmarli wstaną i będą Cię sławić? Czy to w grobie się opowiada o Twojej łasce, a w Szeolu o Twojej wierności?” (Ps 88,12, BT).
Jak widać autor wyraża tu wątpliwość, czy zmarli wstaną i będą sławić Boga. Jest to wątpliwość tego samego rodzaju co wyrażona w następnym zdaniu tego wersu wątpliwość w kwestii wiary w życie po śmierci („Czy to w grobie się opowiada o Twojej łasce, a w Szeolu o Twojej wierności?”). Jednakże pogląd ten jest wyrazem odmiennego zapatrywania niż inny fragment Psałterza, w którym czytamy coś zupełnie przeciwnego:
„Tylko Jemu oddadzą pokłon wszyscy, co śpią w ziemi, przed Nim zegną się wszyscy, którzy w proch zstępują” (Ps 22,30, BT).
W celu jak najlepszego uchwycenia wspomnianego kontrastu zestawmy te dwa teksty obok siebie:
„Czy zmarli wstaną i będą Cię sławić?” (Ps 88,12)
„Tylko Jemu oddadzą pokłon wszyscy, co śpią w ziemi, przed Nim zegną się wszyscy, którzy w proch zstępują” (Ps 22,30, BT).
Takie zestawienie odmiennych zapatrywań w samym Psałterzu i pomiędzy Psałterzem a resztą Biblii można by kontynuować niemal w nieskończoność (polecam choćby bardziej wnikliwą analizę Psałterza pod tym katem komuś, kto dobrze zna całość przesłania biblijnego), ale zmęczyłoby to tylko czytelnika. Zapytajmy więc tylko na podstawie powyższych spostrzeżeń: Czy Biblia sobie przeczy? Jak najbardziej nie. Przytacza jedynie odmienne zapatrywania dwóch autorów, z których jeden z nich wątpi w życie po śmierci. On sam wątpi też jednak w zmartwychwstanie, które wedle Biblii, zwłaszcza według Nowego Testamentu, nastąpi. A zatem głos ani tego ani innego psalmisty nie może być wykorzystywany przeciw egzystencji pośmiertnej, takie postępowanie to zwykłe nadużycie, ponieważ czasem wyrażają oni tylko własne pytania, wątpliwości, poglądy i nic więcej.
A jak odnieść się do przytaczanego często przez ŚJ tekstu z Ps 146, 3-4, w którym czytamy, że myśli człowieka giną po jego śmierci? Myślę, że można się do tego fragmentu odnieść tak samo jak do fragmentów powyższych, mając na uwadze kwestię progresji Objawienia. Można też do tego tekstu odnieść się tak jak ja odniosłem się w swym wyżej już wspomnianym tekście do fragmentu z Księgi Koheleta 9,5n., wykorzystywanego przez ŚJ jako argument przeciw istnieniu duszy nieśmiertelnej: „Nawet gdy się przyjmie wersje Biblii Świadków Jehowy, która oddaje ten fragment przez słowa „giną myśli jego” to nawet wtedy nie wynika z tego, że ten fragment uczy o niebycie po śmierci. Zauważmy, że kiedy człowiek śpi, albo jest nieprzytomny, lub mdleje, też giną jego myśli ale jednak egzystuje”.
Reasumując, również przytaczane przez ŚJ wersy z Psałterza nie mogą stanowić argumentu przeciw istnieniu duszy nieśmiertelnej.
Przypisy:
1 Czy tekst z księgi Koheleta 9,5 zaprzecza istnieniu duszy nieśmiertelnej?
(zobacz artykuł o tej nazwie)
[11 2006]
2