Preparaty krwiopochodne - wskazania, dawkowanie, postępowanie praktyczne

KKcz

• ostre utraty krwi i niedokrwistości przewlekłe w celu wyrównania strat erytrocytów, a przez to zwiększenia pojemności tlenowej krwi krążącej; w ten sposób nie można uzupełnić strat osocza

• nie można jednoznacznie stwierdzić przy jak niskim stężeniu Hb konieczne jest przetoczenie KKcz

• przy określeniu wskazań należy rozpatrzyć:

• czas trwania, ciężkość i przyczynę niedokrwistości

• stan kliniczny pacjenta

• wiek

• płeć

• w medycynie operacyjnej standardowym preparatem jest KKczz roztworem wzbogaconym bez kożuszka leukocytarno- płytkowego

Krytyczne wartości Hb iHt

• jest to stężenie Hb poniżej którego występuje hipoksja tkanek z zaburzeniami czynności narządów; wartość ta dotyczy całego organizmu

• dla zdrowych, przytomnych ludzi w spoczynku i prawidłowej wolemii Hb krytyczne wynosi mniej niż 5 g/ dl; mogą wówczas jednak wystąpić już zaburzenia myślenia, zaburzenia czucia

• wartości krytyczne nie są wielkością stałą, a zależą od szeregu różnych czynników i warunków (np.hipotermia)

• przetaczanie KKcz jest wskazane jeśli u pacjenta bez jego podania doszłoby do pogorszenia stanu zdrowia;

• przy poziomie > 10g / dl transfuzja jest bardzo rzadko wymagana;

• przy poziomie < 6g/ dl - niemal zawsze niezbędna

• przy stężeniach Hb 6-10 g/dl należy decydować indywidualnie

• u pacjentów ze zwiększonym zapotrzebowaniem tlenowym stężenie Hb powinno być większe niż 10g/ dl

• u chorych > 80 r.ż. bez występowania czynników ryzyka okołooperacyjne stężenie HB powinno wynosić > 8 g/ dl

• u większości chorych OITM wartości 7-9 g/ dl wydają się wystarczające

• u chorych z przewlekłą niedokrwistością wartości HB 6-8g/dl tolerowane są bez transfuzji, o ile nie występują choroby układu krążenia

• w niedokrwistościach wywołanych pierwotną lub wtórną niewydolnością szpiku należy wykonać jak najmniej transfuzji

• dawkowanie KKcz zależy od pożądanej wartości Hb, rozpatrywanej indywidualnie

• u osoby dorosłej o prawidłowej masie ciała, u której nie występuje wzrost przemiany erytrocytów, podanie 1 KKcz powoduje ↑ Hb o 1-1,5 g/ dl oraz ↑ Ht o 3-4%

• podaż KKcz odbywa się przez filtr o wielkości porów 170-230μm

• po przetoczeniu reakcja hemolityczna istotnie rzadziej występuje po podaniu koncentratów pozbawionych kożuszka leukocytarno-płytkowego i preparatów przemywanych

Preparaty płytek krwi (KKp)

• prawidłowe wartości stężenia płytek to 100-300tys./μl krwi

• wystarczające krzepnięcie krwi jest zagwarantowane przy obniżeniu się liczby płytek do 30 tys./ μl krwi; o ile nie występują zaburzenia czynności trombocytów lub choroby zwiększające skłonność do krwawień

• KKP pozyskiwane są ze świeżo pobranej krwi pełnej albo przez masywną trombocytoaferezę

• Preparaty KKP należy przetaczać natychmiast po otrzymaniu, a mrożony koncentrat krwinek płytkowych natychmiast po rozmrożeniu, czas przetoczenia max. 30 min.

• Wskazaniem do przetoczeń KKP jest leczenie i profilaktyka krwawień wywołanych zaburzeniami w wytwarzaniu trombocytów

• KKP jest rzadko przetaczany u chorych z poziomem > 100tys.; zazwyczaj przetaczany jest przy poziomie < 50tys. (ASA 1996)

• Nie istnieją p/wskazania bezwzględne do przetaczania KKP

• KKP powinny być zgodne w obrębie układów AB0 i Rh

• W przypadku transfuzji D-dodatnimi koncentratami krwinek płytkowych podaje się jeśli potrzeba profilaktycznie immunoglobulinę antyD (150-300μg i.v.)

• Dawkowanie zależy od stanu chorego; podanie 1 jedn. KKP podniesie liczbę trombocytów o 5-10 tys

• Przetaczanie odbywa się przez specjalne zestawy lub filtr 170 μm

• W celu oceny skuteczności przetoczenia poziom PLT oznacza się bezpośrednio po przetoczeniu

• Przyczynami braku wzrostu PLT po przetoczeniu KKP są:

• gorączka

• krwawienie

• DIC

• sepsa

• splenomegalia

• antybiotykoterapia

Powikłania po przetoczeniu KKP:

• gorączka - p/ciała leukocytarne; rozwój bakterii podczas przechowywania preparatów w temp. ciała

• przy powtarzających się reakcjach gorączkowych podawać preparaty ubogoleukocytarne

• reakcja anafilaktyczna (przerwać przetaczanie)

• pokrzywka (podać leki antyhistaminowe)

• ostra niewydolność płuc - przyczyną jest obecność w osoczu dawcy p/ciał swoistych granulocytowo; należy włączyć oddech kontrolowany

• plamnica - 7-10 dni po przetoczeniu powstaje trombocytopenia ze skłonnością do krwawień; przyczyna p/ciała swoiste płytkowo; leczenie - podać immunoglobulinę i.v.)

• choroba przeszczep przeciw gospodarzowi - u chorych z upośledzonym układem immunologicznym; dla tych chorych wszystkie preparaty krwi powinny być napromieniane

• choroby zakaźne (HBV, HBC, CMV, HIV) , bakterie

Świeżo mrożone osocze (FFP)

• otrzymuje się przez odwirowanie krwi pochodzącej od jednego dawcy

• czas przechowywania 1-2 lata

• do transfuzji osocze jest rozmrażane w ciepłej łaźni wodnej w temp. max 37˚C

• po rozmrożeniu należy natychmiast je przetoczyć

• przy przetaczaniu należy uwzględnić odpowiednią zgodność grupową

• osocze AB wolno podać każdemu choremu tylko w nagłych przypadkach

• należy podawać chorym z klinicznymi objawami niedoboru czynników krzepnięcia

• transfuzja wymienna

• DIC

• koagulopatia z utraty i / lub rozcieńczenia

• substytucja czynników V i XI, gdy nie są dostępne żadne koncentraty

• p/wskazaniem bezwzględnym jest niezgodność grupowa

• dawkowanie FFP zależy od stanu klinicznego; zazwyczaj 10-15 ml/ kg

• przetacza się przez standardowy filtr transfuzyjny

• szybkość wlewu co najmniej 200ml/h

• powikłania :

• nadmierne obciążenie płynami

• zatrucie cytrynianem

• reakcja anafilaktoidalna

• ostra niewydolność płuc (p/ciała)

• niewielkie ryzyko przeniesienia czynników zakaźnych

Roztwory albumin ludzkich

• roztwory zawierają wyizolowane z ludzkiego osocza frakcje albumin, nie zawierają globulin

• nie zawierają wirusów zapalenia wątroby i mogą być podawane niezależnie od grupy krwi biorcy

• roztwory (5 i 20%) stosuje się w niedoborze objętości krwi przebiegającym z hipoalbuminemią

• roztwory 5% stosuje się u chorych odwodnionych; 20% powinny być stosowane razem z płynami elektrolitowymi

• wskazania:

• ostra hipoproteinemia

• oparzenia

• ciężka niedrożność jelit

• choroba hemolityczna noworodków

Roztwory białek osocza

• zawierają 3,5-5% białek

• albuminy stanowią 90%, reszta to α- i β-globuliny

• stosowane do uzupełnienia objętości naczyniowe

• przetoczenie należy zakończyć w 4h

Preparaty czynników krzepnięcia

• wytwarzane z osocza

• są bardzo drogie i wskazania muszą być ustalone jednoznacznie

• rodzaje:

Preparaty czynników krzepnięcia
fibrynogen ludzki	wskazania: ciężki niedobór fibrynogenu stężenie w osoczu < 100mg/dl dawka 1-6g niektóre preparaty mogły przenosić wirusy zapalenia wątroby
koncentrat czynnika VIII	wskazania: hemofilia A; nabyty niedobór czynnika VIII
koncentrat czynnika IX	wskazania: hemofilia B; preparat zawiera cz. IX, II, X
koncentrat cz. XIII	wskazania: ciężki wrodzony niedobór cz. XIII
koncentrat antytrombiny	butelki zawierają 500-1000 j.m.AT wskazania: wrodzony lub nabyty niedobór AT III; DIC; koagulopatia ze zużycia, hemodializa dawkowanie: wstępnie 1500 j.m., następnie 700-1000 j.m w 8-24- godzinnych odstępach czasu w koagulopatii ze zużycia powinno się osiągnąć 80% wart. prawidłowych przy równoczesnym stosowaniu heparyny nie przekraczać dawki 500 j.m./ h
immunoglobuliny i hiperimmunoglobuliny	immunoglobuliny - preparaty zawierają wszystkie rodzaje globuliny zawarte w ludzkim osoczu; są bezpieczne pod względem obecności wirusów hiperimmunoglobuliny - pozyskiwane są od dawców, w osoczu których występuje wysokie miano p/ciał przeciwko czynnikom zakaźnympowodującym np. tężec, WZW typu B czy przeciwko czynnikowi Rh
preparaty granulocytów	stosowane są jedynie u chorych na białaczkę, gdy liczba leukocytów spadnie < 500/μl i stwierdzono zaostrzenie zakażenia

1

5

---