ODIMIENNA METODA CZYTANIA IRENY MAJCHRZAK
ETAP I
ŚCIANA PEŁNA LITER
Przygotowujemy wizytówki z imionami dzieci (można wydrukować). Najlepiej taką formę imienia, jakie lubi dziecko, może być zdrobnienie.
Akt inicjacji:
Zapraszamy kolejno każde dziecko z grupy i pokazujemy mu wizytówkę, mówiąc
Pokażę ci jak pisze się twoje imię, a ty je potem umieścisz na ścianie w miejscu , które sama wybierzesz. Masz na imię Weronika. Popatrz, to jest W Weroniki, e Weroniki, r Weroniki, o Weroniki, n Weroniki, i Weroniki, k Weroniki, i Weroniki, a Weroniki. I oto mamy całe słowo Weronika.
Policzymy, ile masz liter. Osiem. Masz osiem liter. Popatrz, a to jest moje imię- Marzena. Kto ma więcej liter? Tak ty. O jedną więcej. A czy mamy jakąś wspólną? Tak trzecia jest taka sama. To jest r. Również ostatnią mamy taką samą. To jest a. Jest jeszcze jedna u mnie na piątym miejscu, a u ciebie na drugim. To jest e. A ile masz literek, które zajmują dwa rzędy? Dwie, i te dwie z kropeczkami tez zajmują troszkę miejsca w górnym rzędzie. A u mnie tylko pierwsza zajmuje miejsce w dwóch rzędach. Bo wiesz co? We wszystkich imionach litera pierwsza jest większa. Ona z tej radości i dumy, że jest pierwsza, tak puchnie i wznosi się do góry, żeby wszyscy wiedzieli, że to jest imię Weroniki. Idź Weroniko na miejsce i przyjrzyj się jeszcze raz jak wygląda twoje imię.
Podobnie postępujemy z następnym dzieckiem. Ale temu na zakończenie mówimy:
Idź do Weroniki i zobacz, jakie litery ona dostała. Czy macie może jakieś wspólne?
Gdy wszystkie dzieci otrzymają wizytówki i je obejrzą, prosimy, aby zawiesiły je na ścianie tak by mogły pod nimi stanąć. Jednocześnie zawieszamy na wysokości dziecięcych oczu długą taśmę papieru, na której widnieją wszystkie litery polskiego alfabetu, małe i wielkie. W ten sposób tworzymy „Ścianę pełna liter”.
Ćwiczenia do pierwszego etapu
1. Lista obecności - sprawdzenie listy obecności z wykorzystaniem wizytówek.
- dzieci odnajdują swoje wizytówki w sali
- nauczyciel sprawdza i chwali dzieci za wykonane polecenie
- następnie dzieci odszukują wizytówki, przy których nikt nie stanął i podają imiona dzieci nieobecnych
2. Zabawa „Krąży, krąży moje imię..”
- dzieci siedzą w kole, pierwsze w kręgu otrzymuje wizytówkę
- wizytówka przechodzi z rak do rąk, aż trafi do właściciela imienia
- zabawa trwa dotąd aż wszystkie wizytówki trafią do swoich właścicieli
3. Zabawa „ Wiem czyja to wizytówka” - dzieci stoją w kole.
- nauczycielka mówi np.
Proszę podejdzie do mnie dziecko:
w czerwonej spódniczce…spódniczce warkoczykami itd.
- dzieci podchodzą i otrzymują po 1,2, 3 wizytówki ( w zależności od umiejętności), odczytują imiona na wizytówkach i podają je ich właścicielom.
4.Zabawa ruchowa przy muzyce: Krzesełka z imionami.
- dzieci ustawiają z krzesełek koło
- nauczycielka rozkłada na nich wizytówki
- dzieci w rytm muzyki poruszają się miedzy krzesełkami
- kiedy muzyka milknie dzieci zatrzymują się przy najbliższym krzesełku i odczytują imię na wizytówce (powtarzamy 3, 4 razy)
5. Zabawa „Deszcz wizytówek”
- nauczyciel podrzuca w górę wizytówki
- dzieci maja za zadanie odnaleźć swoją wizytówkę i usiąść z nią do stolika.
ETAP II
Litery - prezentacja alfabetu
Po obrzędzie inicjacji następuje prezentacja alfabetu. Do dyspozycji mamy litery umieszczone na jednej ze ścian w sali. Litery małe znajduję się pod dużymi. Litery: ą, ę, ń nie będą miały odpowiedników w rzędzie liter dużych i te miejsca pozostaną puste. Nauczyciel prezentuje kolejno litery alfabetu, charakteryzując je pod względem wielkości, kształtu, położenia, brzmienia oraz funkcji fonetycznych.
Poznawanie wszystkich liter alfabetu postępuje kolejno każdego dnia podczas zabawy. Czas i tempo poznawania liter jest uzależnione od reakcji dziecka w jego wieku. Litery przedstawiamy tylko jeden raz, nie „odpytujemy” dzieci z dotychczas poznanych liter. Prezentacja alfabetu połączona jest z grą w loteryjkę (umieszczanie znaku przy literach swojego imienia). Każdemu dziecku należy dać szansę wygranej, wywołując litery w rozmaitej kolejności. Codziennie ktoś inny wygrywa loteryjkę
Dzieciom wręczamy nowy komplet wizytówek, które będą służyły do ćwiczeń przy stole.
Sugestie do prezentacji alfabetu:
- każde litera musi zostać opisana zarówno ze względu na jej kształt, jak i na jej brzmienie,
- dzieci umieszczają znak przy każdej kolejnej literze, którą odnalazły przy swoim imieniu podczas prezentacji alfabetu,
- dzieci spaceruję wśród ścian i szukają w imionach kolegów aktualnie poznawanej litery.
Wybieramy również „króla” i „królową” tzn dzieci, których imiona zaczynają się na prezentowana literę np. P jak Piotruś, P jak Patrycja .Jeśli nie ma dziecka na dana literę królem może być ktoś z obsługi albo miś lub lalka.
Prezentacja alfabetu i gra w loteryjkę - poznamy teraz wszystkie litery alfabetu, przedstawię je wam kolejno a wy sprawdzicie, czy macie je w swoim imieniu. To jest litera a , jest A wielka i a mała. Wielka wygląda jak drabina ma dwie nogi i kładkę, która je łączy. Mała a jest okrągła składa się z kółka i laseczki. Powiedzcie aaaaa....Kto ją ma w swoim imieniu podniesie rękę, dzieci, które mają A na początku zostaną królowymi, kto ma dwie litery a......itp.
ETAP III
Targ liter
„Koperta z literami”
Wręczamy każdemu dziecku kopertę z pociętymi karteczkami z literami jego imienia. dziecko ma ułożyć swoje imię najpierw śledząc napis na kopercie, a następnie z pamięci. Następnie proponujemy szukanie ukrytych w imieniu słów. Liter można używać wielokrotnie.
Efektem tego doświadczenia jest stwierdzenie, że za pomocą liter naszego imienia da się utworzyć tylko ograniczoną liczbę słów. Aby móc napisać wszystko, co chcemy musimy zdobyć wszystkie litery alfabetu.
„Targ liter”
W tym celu proponujemy zabawę w „Targ liter”. Jest to wymiana liter miedzy dziećmi. Nauczyciel może dołożyć litery, które tworzą zdrobnienia (np. Piotr może otrzymać u, ś c, z, e, k i utworzyć Piotruś lub Piotreczek.) aby było więcej możliwości wymiany.
„Gra w sylaby”
Rozdajemy dzieciom karteczki z sylabami i zadajemy pytanie „Masz słowo?” Komu sylaby ułożą się w słowo ten wygrywa. W karty sylabowe możemy wpisać jednosylabowe słowa rzeczowniki, które zawsze wygrywają gdy się je rozpozna.
„Łowienie sylab” - rozrzucamy karteczki(z przyczepionym spinaczem) z sylabami z których można utworzyć słowa i z pomocą wędki z magnesem łowimy kolejno tworząc słowa.
ETAP IV
Nazywanie świata
Po pewnym czasie ćwiczeń z własnymi imionami i poznawaniu brzmienia wszystkich liter dziecko jest w stanie przeczytać pojedyncze słowa. Przygotowujemy kartki z nazwami przedmiotów, które znajdują się w sali. Każdego dnia przychodzimy na zajęcia z koszem pełnym rzeczowników i rozdzielamy je między dzieci. Ich zadaniem dołożenia nazwy do właściwego przedmiotu. Inne dzieci sprawdzają czy wszystko leży tak jak trzeba. Nauczyciel łatwo zorientuje się w trudnościach każdego dziecka i bez trudu opracuje program wspierający, dając dziecku nazwy z literami, które sprawiają mu szczególną trudność.
Światem będzie dla nas przedszkolne pomieszczenie, co się w nim znajduje i wokół niego. Każda rzecz ma swoją nazwę, tę nazwę można napisać i przeczytać. „Nazywanie świata” polega na przyporządkowywaniu odpowiednich nazw do rzeczy, przedmiotów a nawet ilustracji. Dziecko rozpoznaje dane słowa poprzez wykorzystanie poznanych wcześniej liter. Im więcej liter dziecko zna, tym więcej, łatwiej rozszyfruje słów. Autorka sugeruje, że zbiór nazw pospolitych wykorzystywanych w zabawie powinien liczyć 80 - 100 słów. Nauczyciel śledząc zabawę zorientuje się w słabościach każdego dziecka. Tworzymy także bank ilustracji i zestawów słowno - obrazkowych. Takich zestawów o podobnym poziomie trudności dziecko powinno od razu na pierwszej sesji czytania, otrzymać kilka. Potem dzieci
z upływem czasu powinny rozwiązywać coraz bardziej skomplikowane zadania.
„Niech zgadują, niech się mylą, niech mają prawo do pomyłek, a wtedy trafne rozwiązanie zadania przyniesie radość.”
Przykładowe ćwiczenia:
koszyk rzeczowników (lala, noga, auto) dziecko dopasowuje kartkę z napisem do przedmiotu
układanki słowno - obrazkowe, dopasowywanie słowa do obrazka i odwrotnie
ćwiczenia ze zdrobnieniami - łyżka, łyżeczka, piłka, piłeczka
bingo wyrazowe (dziecko zastawia kartonikami nazwy rzeczy, które odczytał lub zobaczył na obrazku, wygrywa ten, kto pierwszy zasłoni wszystkie wyrazy na kartce)
Gdzie to jest? - wyszukiwanie rzeczy obiektów na kartce i położenie napisów w odpowiednich miejscach.
Dzieci siedzą w kole. Chętne dziecko losuje kartkę z nazwą przedmiotu znajdującego się w sali. Odczytuje po cichutku. Następnie odszukuje wzrokiem ten przedmiot i głośno określa położenie przedmiotu oraz jego charakterystyczne cechy. Zadaniem pozostałych dzieci jest odgadnięcie, o jaki przedmiot chodzi.
Zabawa w chowanego - dzieci określają cechy kilku zabawek zgromadzonych na stoliku, następnie dziecko z koszyka losuje jeden napis, odczytuje po cichu np. lalka. Określa charakterystyczne cechy zabawki. Zadaniem pozostałych dzieci jest odgadnięcie „o jakiej zabawce jest mowa.”
Zgaduj -zgadula - na stoliku leży sześć ponumerowanych karteczek od 1 do 6. Dziecko rzuca kostką, liczy ilość wylosowanych kropek np. sześć. Wybiera karteczkę z cyfrą sześć i odczytuje pierwsze wyrazy np. w ogrodzie rosną.... dokończą zdanie rysunkiem.
Wybieranki - zadaniem dzieci jest wybór właściwych przedmiotów lub obrazków spośród wielu innych np. wybierz niezbędne rzeczy na wycieczkę do lasu. Następnie zadaniem dzieci jest dopasować napisy do obrazków lub przedmiotów.
W jaką zabawę się zabawimy - nauczycielka przyczepia do tablicy kopertę, w którym znajdują się karteczki z nazwą zabawy typu „balonik”, „stary niedźwiedź”, „mało nas”, „stoi różyczka”, „chodzi lisek”, „mam chusteczkę”. Nauczycielka rzuca małą piłeczkę do wybranego dziecka, które losuje jedną z kopert, wyjmuje karteczkę i odczytuje nazwę zabawy. Po czym wszystkie dzieci bawią się w zabawę np. „stary niedźwiedź”.
Nasze imiona - dzieci stoją w dwóch drużynach, a pani na dużym arkuszu wypisuje imiona wszystkich dzieci i jeszcze kilka dodatkowo. Dzieci kolejno podbiegają do tablicy i flamastrem rysują koło wokół swojego imienia. Drużyna, która pierwsza zakreśli imiona - wygrywa.
Inną odmianą tej zabawy jest zabawa w odgadywanie znaczenia rzeczowników. Nauczycielka na arkuszu papieru wypisuje rzeczowniki biorące udział w grze i kilka dodatkowych. Każde dziecko otrzymuje kartonik z obrazkiem przedstawiającym jeden z zapisanych wyrazów. Dzieci mają za zadanie wykreślić lub przykleić klejącą plasteliną, odpowiednie słowo pasujące do obrazka.
Gry i zabawy w „ mały poczęstunek”. Stawiamy na stole kilka naczyń z małymi przegryzkami i rozdajemy dzieciom polecenia na kartkach w rodzaju: „zjedz dwie rodzynki”, „zjedz daktyla”, ”poczęstuj się winogronami”, „wybierz sobie ciastko” itp.
„ Mała przebieranka”. Na stole układamy różne, czasem zabawne części ubrania i wręczamy dzieciom następujące teksty: „ włóż szalik”, „włóż jeden kapeć”, „włóż jedną rękawiczkę czerwoną a jedną zieloną”, „włóż koronę”, „załóż okulary” lub cokolwiek innego, co przyjdzie nam do głowy a co stworzy ulotną atmosferę maskarady.
„Mała pantomima”. Podobną sytuację stworzymy stawiając jakieś podium, na którym dzieci kolejno będą stroić miny, lub stawać w odpowiednich pozach, zgodnie z poleceniem napisanym na kartce.
Zaczarowane słowa - Dzieci losują napisy, odczytują je po cichu, siadają do stolików i rysują przedmioty, których nazwę nazwę odczytały, oraz cechy tego przedmiotu, np.: wielkość, kolor, itp. dzieci sprawdzają, czy praca kolegi jest dobrze wykonana.
1