1. WALKA Z LOSEM W DRAMACIE „KRÓL EDYP”
Edyp to główny bohater greckiej tragedii Sofoklesa. W życiu spotkało go wiele nieszczęść, doświadczył bólu osamotnienia, zagubienia, a to wszystko za sprawą nieprzychylnego losu, złośliwego fatum. Okazało się, że człowiek antyku nie miał często wpływu na własne życie. Bogowie zaplanowali dla Edypa zupełnie niespodziewane drogi życia, był on igraszką w rękach nieobliczalnych sił. Nie wiadomo jednak, dlaczego został on tak doświadczony, jaki sens miały jego cierpienia.
Mężczyzna, o którym wyżej mowa, był wspaniałym władcą Teb, kochającym i troskliwym mężem i ojcem. Nie wiedział, dlaczego bogowie mszczą się na jego ludzie, starał się ze wszystkich sił ocalić swych poddanych od cierpień i zarazy, jednak wszelkie starania spełzły na niczym. Wreszcie druzgocąca prawda wyszła na jaw.
W momencie, kiedy Edyp, przebywając jeszcze w Koryncie u boku swego rzekomego ojca, dowiedział się o proroctwie, postanowił uciec przed losem. Nie chciał zabić swego ukochanego ojca, a wiedział, że wróżby delfickie muszą się spełnić prędzej czy później. Kiedy znalazł się w Tebach, zajął tam tron i miejsce przy Jokaście, poczuł się na prawdę bezpieczny. Wydawało mu się, że w jakimś stopniu przechytrzył bogów, miał wpływ na swoje dzieje. Czuł, że będąc z dala od własnej rodziny uniknie nieszczęść, które miały go spotkać. Zapewne uwierzył także, że sprzyja mu szczęście, gdyż rozwiązał zagadkę sfinksa. Wszystko to jednak były pozory, bowiem Edyp, o niczym nie wiedząc, wpadł we własne sidła. Po drodze zabił własnego ojca w zbroi, a potem ożenił się z własną matką. Stał się władcą Teb. Królował około dwudziestu lat, jednak po tym czasie Teby nawiedziła zaraza, która skutecznie uśmiercała mieszkańców. Nagle Edyp znowu poczuł zagrożenie. Coś zaczęło się psuć, ze wszystkich sił chciał ochronić nową rodzinę: żonę i czwórkę osieroconych przez ojca dzieci, chciał uchronić swój naród od klęski zarazy. Nic jednak nie pomagało, ani modły, ani składane bogom ofiary. Nieświadomy niczego wreszcie dowiaduje się od Tejrezjasza, że to on jest przyczyną wszelkich nieszczęść, bo jest on przeklęty, za to, że zabił ojca i ożenił się z własną matką. Edyp nie potrafił tego zrozumieć. Zdawał sobie jednak sprawę ze swej winy.
Nie miał za złe nikomu, wyłupił sobie oczy, ponieważ stwierdził, że widział, ale niczego nie zauważył, więc lepiej pozbyć się zawodnego zmysłu wzroku. Opuścił Teby, by na wieki stać się tułaczem, zaś Jokasta popełniła samobójstwo.
Na tym polega tragedia Edypa, że był on totalnie bezbronny, nie mógł stawić czoła z góry ustalonym wydarzeniom, mimo że bardzo się starał. Najsmutniejsze jest to, że był to człowiek dobry i uczciwy, a okrutny los potwornie sobie z niego zakpił. Wola bogów w tym wypadku była całkowicie nieuzasadniona.
2. UZASADNIJ, ŻE BIBLIA JEST ŹRÓDŁEM KULTURY EUROPEJSKIEJ
Biblia, to Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Jest zbiorem ksiąg religijnych, dla dwóch wyznań judaizmu i chrześcijaństwa. Składają się na nie 73 księgi. Zestaw ten jest nienaruszalny i niezmienny. Została napisana w trzech językach: aramejskim, hebrajskim i greckim. Stary Testament, przedstawia dzieje, które wydarzyły się od powstania świata, do wydarzeń poprzedzających narodzenie Jezusa Chrystusa. Nowy Testament, zawiera życie i nauki Jezusa Chrystusa, spisane przez św. Marka, św. Mateusza, św. Łukasza, i św. Jana.
Nie ma takiej gałęzi kultury, w której nie odnajdziemy wpływów biblijnych. Malarstwo, rzeźba, grafika, architektura pełna jest inspiracji Pismem Świętym.
Także współczesne środki przekazu, jak film i muzyka, czerpie wątki z tych ksiąg. Teksty biblijne są bardzo zróżnicowane. Odnajdziemy w niej lirykę, epikę i dramat. Służą one, jako źródła dla wzorców osobowych, wątków i motywów fabularnych, symboliki, czy stylizacji gatunkowej.
Za podstawę relacji między ludźmi, uznaje się dziesięć przykazań. W sferze kulturowej, Biblia, dała podwaliny wielu językom narodowym. W sztuce inspiracje biblijne spotykamy w twórczości Leonarda da Vinci, jedno z najsłynniejszych dziel to "Ostatnia wieczerza", fresk znajdujący się w refektarzu klasztoru Santa Maria delle Grazie. "Sąd ostateczny" Michała Anioła, fresk namalowany w kaplicy Sykstyńskiej. Rafaela Santi "Święta Rodzina", czy "Madonna". Z polskich twórców, możemy wymienić sceny ewangeliczne w ołtarzu Wita Stwosza, w Kościele Mariackim w Krakowie. Każdy kościół pokazuje jak ludzie interpretują Biblią, i jak tłumaczą sobie jej treść. W muzyce, przykładem może być, pasja Jana Sebastiana Bacha według, św. Mateusza i św. Jana, "Stabat Mater" Karola Szymanowskiego, "Pasja według św. Łukasza" Krzysztofa Pendereckiego. W literaturze należałoby rozpocząć od najstarszego utworu w literaturze polskiej " Bogurodzica", oraz " Żale Matki Boskiej pod krzyżem". " Kazania" Piotra Skargi, kolędy Franciszka Karpińskiego, które śpiewamy do dziś. " Ni-Boska komedia" Zygmunta Krasińskiego, czy poezja Cypriana Kamila Norwida. Biblią inspirował się w swojej twórczości Czesław Miłosz, Zbigniew Herbert. W filmie, Ingmar Bergman. Przykłady, można mnożyć, powstają nowe dzieła, które ciągle korzystają z tego nieskończonego źródła natchnienia.
Oprócz tego w naszej kulturze zakorzeniły się wyrażenia i zwroty pochodzenia biblijnego, które używamy w różnych sytuacjach. Przykładem może być "manna z nieba", czyli w przenośnym znaczeniu cudowny ratunek, dar od Boga, "miska soczewicy", czyli w potocznym znaczeniu oddać, coś wartościowego za bezcen, "plagi egipskie", czyli zdarzenia, które są fatalne w skutkach dla ludzi.
Biblia jest księgą natchnioną. Nic nie traci na swojej aktualności. Każdy człowiek, może znaleźć w niej źródło, z którego może czerpać. Jest dziełem, które napawa człowieka nadzieją, że miłość zwycięży. Dodaje otuchy i wiarę w moc człowieka. Jednym z najbardziej tajemniczych części Biblii, jest Apokalipsa, która jako ostatnia księga Nowego Testamentu, opisuje rzeczy, które mają dopiero nastąpić. Jest elementem często wykorzystywanym w kulturze, jako zwiastun czasów, które mają dopiero nadejść.
Biblia, jest często wsparciem dla ludzi, którzy szukają w niej wskazówek jak żyć. Dla artystów, elementem przełożenia treści biblijnych na grunt bardziej ludzki, codzienny. Człowiek, który nie przeczytał Pisma Świętego, nie zrozumie wielu dzieł literackich, czy muzycznych. Kultura europejska, korzysta z tematyki biblijnej od najdawniejszych czasów. Biblia, miała wpływ na rozwój cywilizacji w czasach przeszłych, ale także dzisiaj.
2