Historia Polski 1795-1918 - pytania egzaminacyjne

1.	Kiedy żył i panował Stanisław August Poniatowski	Żył w latach 1732-1798, a panował w latach 1764-1795.
2.	Lata życia i panowania Katarzyny II	Katarzyna II (1729-1796), właściwie Zofia Augusta ks. Anhalt-Zerbst, panująca cesarzowa rosyjska (1762-1727)
3.	Pacta conventa	W l. 1573-1632 umowa zawarta między przedstawicielami stanów Rzplitej wyłonionym na sejmie elekcyjnym a posłami reprezentującymi elekta, zobowiązująca go do określonych osobistych świadczeń na rzecz Rzplitej. Od elekcji Władysława IV (1632) aż do elekcji Stanisława Augusta pod nazwą tą zawarte są artykuły henrykowskie, oraz, tak jak poprzednio punkty indywidualnych zobowiązań każdego nowo obranego władcy. Pacta conventa Stanisława Augusta: zagwarantowanie wolnej elekcji, zrzeczenie się praw sukcesyjnych do tronu polskiego, małżeństwo króla na sejmie będzie dyskutowane, król nie dozwoli na konfiskatę dóbr przed wyrokiem sądu, zagwarantowanie praw Kościoła Katolickiego i Grecko-Unickiego, żołnierze utrzymywani ze skarbu króla nie będą przekraczać liczby 1200, komendę nad wojskiem powierzać będzie tylko szlachcicowi polskiemu lub litewskiemu, wojsk cudzoziemskich do państwa wprowadzać król nie będzie, wojska polskie i litewskie będę opuszczać granice tylko za zgodą sejmu, ustanowienie Szkoły Rycerskiej, wszystkie prawa i wolności zagwarantowane
4.	Rok 1764 - sejm konwokacyjny	6 IX 1764 we wsi Wola pod Warszawą odbyła się elekcja Stanisława Augusta Poniatowskiego Reformy sejmu konwokacyjnego (maj-czerwiec 1764): Przepisy porządkujące elekcję, normy o porządku sejmowania, o komisjach skarbowych i wojskowych, o cle, o trybunale Koronnym i niższych sądach, o miastach
5.	Sądy ziemskie a ziemiańskie	Sądy ziemskie, w dawnej Polsce od XIV-XV w. sądy szlacheckie, które zastąpiły istniejące wcześniej sądy książęce. Sądy ziemskie rozpatrywały sprawy szlachty osiadłej w danej ziemi (województwie). W skład sądów ziemskich wchodzili: sędzia, podsędek i pisarz, mianowani dożywotnio przez króla spośród kandydatów przedstawionych przez sejmik ziemski. Sądy ziemskie rozstrzygały we wszystkich sprawach z wyjątkiem wyłączonych dla sądów grodzkich i sądów podkomorskich. W okresie Sejmu Czteroletniego przeprowadzono reorganizację sądownictwa, utrzymując z pewnymi modyfikacjami sądownictwo stanowe: dla szlachty utworzono sądy ziemiańskie i trybunały, dla mieszczan sądy I instancji (miejskie lub cyrkułów), apelacyjne-wydziałowe i asesorskie; nie przeprowadzono zmian w organizacji sądów dominialnych, wcześniej (1768) pozbawione jednak zostały prawa wydawania wyroków śmierci.
6.	Kto i kiedy napisał „O skutecznym rad sposobie”	Stanisław Konarski (1700-1773). Tomy I-IV ukazały się w latach 1760-1763
7.	Co powstało w 1765 r.	„Monitor” - Ignacy Krasicki, Wawrzyniec Mitzler de Kolof, Franciszek Bohomolec
8.	Dyrektorzy mennicy królewskiej	Regulski Jan (ok. 1760-1807), polski rzeźbiarz. Od 1783 pracował dla króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. 1788-1794 kierownik mennicy w Warszawie. 1796-1798 przebywał w Berlinie, pozostając na usługach Fryderyka Wilhelma. Zajmował się gliptyką. Autor medali portretowych Stanisława Augusta Poniatowskiego (1792), księcia Józefa Poniatowskiego (1792), F.A. Buxhövdena (1795).
9.	Kiedy zmarł Fryderyk II Wielki	Fryderyk II (1712-1786) król pruski (1740-1786)
10.	Kongres w Wilhelmsbadzie	1782 - między prusofilami: Ignacy Potocki, Czartoryski i rusofilami:Branicki
11.	Kiedy powstały „Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego”	Stanisław Staszic, 1787
12.	Jakie konfederacje miały miejsce w 1767 r.	W 1767 roku zawiązane zostały dwie kierowane przez Rosjan konfederacje innowierców: protestancka w Toruniu i prawosławna w Słucku. Na czele konfederacji toruńskiej stanął Jerzy Wilhelm Goltz, starosta tucholski, słucką zaś kierował bp prawosławny Jerzy Konisski - obydwaj wierni słudzy carycy Katarzyny II. W VI 1767 r. pod laską Karola Radziwiłła „Panie Kochanku”, którego poparła cała plejada warcholskich magnatów: hetman Jan Klemens Branicki i Sewryn Rzewuski, a także Ludwik Pociej, Jerzy August Mniszech, Michał Wielhorski, Szymon Kossakowski. Konfederaci spodziewali się pełnego odwetu za reformy przeprowadzone od 1764 r., dążąc do detronizacji Stanisława Augusta
13.	Sejm repninowski	Jesienią 1767 r. rozpoczął się w Warszawie sejm. Wybory posłów na sejmikach odbywały się pod kontrolą wojsk rosyjskich, które stacjonowały w Rzeczypospolitej w liczbie 40 tys. Na polecenie ambasadora rosyjskiego Mikołaja Repnina sejm działać miał jako „delegacyjny”: zamiast obrad plenarnych, decyzje podejmować miało węższe grono, utworzone przez 66 „delegatów”, na których sejm przelał władzę ustawodawczą. Uchwały delegacji miało potem zatwierdzać plenum sejmu. Przeciwko repninowskim rozwiązaniom zrodziła się opozycja. Istotną rolę w tej grupie odgrywał bp krakowski Kajetan Sołtyk. Repnin brutalnie złamał opozycję: aresztował dwóch biskupów: Kajetana Sołtyka i Józefa Andrzeja Załuskiego, oraz dwóch świeckich senatorów: hetmana polnego koronnego Wacława Rzewuskiego i jego syna, Seweryna. Na protest zdobył się jedynie kanclerz Andrzej Zamoyski, który demonstracyjnie złożył swój urząd. Na jego miejsce mianowany został wierny współpracownik Repnina podkanclerzy Andrzej Młodziejowski. Delegacja obradowała odtąd u prymasa Gabriela Podoskiego lub Repnina. Dorobek sejmu z przełomu 1767 i 1768 roku to: traktat polsko-rosyjski, w którym gwarantowano nienaruszalność granic Rzeczypospolitej, akt równouprawnienia prawosławia i protestantów, akt zawierający tzw. prawa kardynalne (elekcja viritim, prawo szlachty do wypowiedzenia posłuszeństwa królowi, utrwalenie dotychczasowego parlamentu, utrzymanie zasady jednomyślności i liberum veto, zagwarantowanie szlachcie prawa neminem captivabimus, dożywotnie sprawowanie urzędów i nadań królewszczyzn, zapewnienie szlachcie zwierzchności dominialnej nad chłopami, ale bez prawa karania ich śmiercią
14.	Kiedy po raz pierwszy odbyły się „obiady czwartkowe”	1770-1788
15.	Kiedy odbyła się detronizacja Stanisława Augusta Poniatowskiego, nieudana próba jego uprowadzenia i abdykacja	Akt detronizacji króla - 22 X 1770 r. Próba porwania monarchy - 3 XI 1771 r. Abdykacja króla - 25 XI 1795 r.
16.	Data powstania Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych	1775-1792
17.	Kiedy powstała Kampania Handlowa Polski (kampania czarnomorska)	Utrudniony dostęp do Bałtyku po roku 1772 wpłynął na powstanie Kompanii Handlowej Polskiej, zwanej też Kompanią Handlową Czarnomorską lub Kompanią Chersońską
18.	Funkcje Jacka i Stanisława Małachowskich	Stanisław Małachowski (1736-1809) - marszałek Sejmu Czteroletniego stał na czele Komisji Rządzącej, a następnie Rady Ministrów w KP, stał na czele senatu. Jacek Hiacynt Małachowski (1737-1821) - kanclerz wielki koronny
19.	Kiedy Trwał Sejm Czteroletni	6 X 1788-29 V 1792
20.	Wybory uzupełniające do sejmu	Jesień 1790 r.
21.	Marszałkowie Sejmu Wielkiego	Marszałek koronny Stanisław Małachowski i litewski Kazimierz Nestor Sapieha
22.	Sekretarz Sejmu
23.	Sekretarz Stanisława Augusta w początkach sejmu	Ks. Scypion Piattoli
24.	Prezydent Warszawy w czasie Sejmu Wielkiego	Jan Dekert (1738-1790)
25.	Rezydent Rosji i Anglii w Warszawie w okresie Sejmu	Rosja - Otto Magnus Stackelberg (1772-1790) Jakow Iwanowicz Bułhakow (1790-1793)
26.	Przedstawiciel Francji w Polsce podczas Sejmu	Marie Louis Descorches (4 VII 1791-13 X 1792) Joseph Aubert (od 1774) Jean Aleksander Bonneau (1793 - aresztowany przez Rosjan)
27.	Przedstawiciel Prus w Warszawie w czasie Sejmu	August von Goltz Girolamo LucchesiniLudwig Heinrich von Buchholtz
28.	Kto redagował „Gazetę Warszawską” w czasie Sejmu	Eksjezuita Stefan Łuskina
29.	Data obalenia Rady Nieustającej	Została powołana do życia w 1775 r. przez sejm zatwierdzający pierwszy rozbiór. W 19 I 1789 r. zlikwidowana przez Sejm Czteroletni. Przywrócona przez sejm grodzieński 1793 r. przetrwała do końca Rzplitej.
30.	Na czyj wniosek przeprowadzono aukcję wojska	Zwiększenie liczebności wojsk w dawnej Polsce; gł. postulat publicystyki sejmowej 2. połowy XVIII w.; mimo uchwał sejmu nakazujących przed I rozbiorem zwiększenie liczebności armii do 30 tys., było tylko 18,5 tys. żołnierzy; sejm 4-letni 1788 uchwalił 100 tys. (osiągnięto stan ok. 60 tys.). wojewoda sieradzki Michał Walewski
31.	Departament Interesów Cudzoziemskich	Jeden z departamentów Rady Nieustającej, 9 XII 1798 Sejmowa Deputacja Spraw Zagranicznych
32.	Kiedy zniesiono Departament Wojskowy	3 XI1788
33.	Komisja Wojskowa na Sejmie Wielkim	KOMISJE WOJSKOWE - powołane przez sejm 1764 dla Polski i Litwy w celu unowocześnienia armii, uporządkowania spraw skarbowo-wojskowych oraz sądownictwa związanego z wojskiem; najpierw liczyły po 16, potem po 6 komisarzy, z hetmanem na czele; 1776 ich kompetencje przejął departament wojskowy Rady Nieustającej, przekształcony 1788 przez Sejm Czteroletni w Komisję Wojskową Obojga Narodów; gł. zadaniem była reorganizacja i rozbudowa armii; 1793 powrócono do dawnej struktury; 1795 po III rozbiorze k.w. przestały istnieć
34.	Głosowanie nad Konstytucją 3 Maja	Rankiem 3 maja 1791 r. wokół Zamku Królewskiego zgromadziły się tłumy mieszczan, liczące około 20 tys. osób. Niektóre cechy rzemieślnicze przybyły z bronią, i nie była to przesadna ostrożność, gdyż wiedziano, ze hetman wielki koronny Branicki ściągnął do Warszawy swych stronników, a w celu udaremnienia reformy jej przeciwnicy liczyli również na pomoc rosyjską. O 10^45 przybył do sejmu Stanisław August. Na sali sejmowej byli już Stanisław Małachowski, Ignacy Potocki i wielu innych senatorów oraz posłów ze stronnictwa patriotycznego, brakowało natomiast ważniejszych opozycjonistów. Najpierw odczytano doniesienia polskich posłów o sytuacji międzynarodowej, w jakiej znalazła się Rzeczypospolita, uzasadniając tym konieczność natychmiastowego przeprowadzenia reformy ustroju i wzmocnienia siły państwa. Następnie odczytano projekt Ustawy Rządowej. Sprzeciw zgłosił poseł kaliski Jan Suchorzewski. Z radością i uniesieniem uznano Ustawę Rządową za przyjętą i król złożył na nią przysięgę.
35.	Sądownictwo wg Konstytucji 3 Maja	Sądownictwo zostało zreformowano osobno dla szlachty i osobno dla mieszczan, nie zmieniając wymiaru sprawiedliwości dla poddanych chłopów (wspomniano tylko o sądach referendarskich dla chłopów wolnych). Zapowiedziano kodyfikację prawa cywilnego i karnego, ale prac nad tym ogromnym dziełem nie zdołano ukończyć przed upadkiem reformy.
36.	Skład personalny Straży Praw	W skład Straży Praw weszli: król - jako jej przewodniczący, prymas, pięciu ministrów (policji, pieczęci, skarbu, wojny, spraw zagranicznych0, dwóch sekretarzy, oraz - bez prawa głosu - marszałek sejmu i (pełnoletni) następca tronu. Król powoływał ministrów, ale pod kontrolą sejmu, i sejm mógł większością 2/3 głosów uchwalić votum nieufności dla ministra. Król też kierował pracami Straży Praw.
37.	Kto i kiedy podpisał sojusz polsko-pruski	29 III 1790 r. - Girolamo Lucchesini - Ignacy Potocki
38.	Wystąpienie Buchholtza odnośnie sojuszu	Wkrótce po rozpoczęciu obrad Sejmu wielkiego poseł pruski Buchholtz wystąpił z notą protestującą przeciwko sojuszowi polsko-rosyjskiemu, stwierdzając, że król pruski zrzeka się praw gwaranta ustroju. Wiązała się z tym propozycja zawarcia przymierza
39.	Premiera „Powrotu posła” i Krakowiacy i górale”	„Powrót posła” - 15 I 1791 „Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale” - 1 III 1794 r.
40.	Konwencja w Reichenbach	Po śmierci Józefa II (1790) jego następca na tronie cesarskim Leopold II, zawarł 27 VII 1790 r. ugodę z Prusami w Reichenbach
41.	Zjazd w Pilnitz (Cieplice)	27 VIII 1791 r. - deklaracja Leopolda II i Fryderyka Wilhelma II, ogłoszona na zamku w Pillnitz w Saksonii, stwierdzająca, ze sytuacja króla francuskiego jest przedmiotem zainteresowania wszystkich władców Europy.
42.	Misja Czartoryskiego w Dreźnie	Na sesji sejmowej 03 XI 1791 zgodnie z życzeniem elektora z noty z 23 X zapadła decyzja wysłania do Drezna ks. A. Czartoryskiego. Misją tą interesował się poseł pruski Goltz oraz przedstawiciele Francji Bonneau i Descorches. Wiadomość o misji Czartoryskiego została źle przyjęta w Rosji z powodu wrogości rządu i Katarzyny II. 24 XI 1791 Czartoryski wyruszył w podróż. Do Drezna przybył 02 XII i już 04 XII odbył konferencję z ministrami saskimi. Spotkanie z elektorem przebiegło w miłej atmosferze. 13 XII tajna rada jeszcze raz zbadała sprawę sukcesji tronu i oświadczyła, iż korona pol. nigdy nie przyniesie Saksonii żadnych korzyści. W trakcie misji Czartoryski zorientował się, iż zgoda elektora zależy od Rosji, gdyż istnieje duże uzależnienie Drezna od Petersburga. Dwór ros. o wynikach misji był informowany przez posła saskiego w Petersburgu Völckersahma. Działalność w kierunku zniechęcenia elektora do tronu pol. prowadził poseł ros. w Dreźnie Aleksander Biełosielskij. W Polsce żywo interesowano się przebiegiem i wynikami misji księcia. Ciągle łudzono się nadzieją, iż wysiłki pol. zostaną uwieńczone sukcesem. Mimo to dawały się słyszeć głosy rozsądku i zaniepokojenia (np. Hugo Kołłątaj), czy elektor otrzyma od Rosji i cesarza pozwolenia na objęcie tronu pol., a od tego pozwolenia uzależnił swoja odp. elektor. O rokowaniach Czartoryskiego pisała też prasa europejska, informowano, iż rokowania znalazły się w impasie, p/nie przyczyną było liczenie się elektora nie z wolą narodu polskiego, ale ze zdaniem Rosji. Rokowania polsko-saskie ciągnęły się nadal, ze strony Saksonii było to jedynie zachowanie pozorów i ewentualne zapobieżenie zaburzeniom w Polsce. Wreszcie 14 II 1792 pod naciskiem Czartoryskiego władze saskie udzieliły odp. zawartej w 10 punktach. Władze saskie postulowały zmiany w konstytucji. Decyzja ta wywołała przygnębienie i niepokój wśród negocjatorów pol. Mimo zakończenia właściwie negocjacji, przedstawiciele pol. poprosili o zwołanie konferencji i udzielenie bliższych wyjaśnień. Efektem było przekazanie 03 III przedstawicielom pol. łagodniejszej formy noty, w której elektor zapowiedział wysłanie do Warszawy swego przedstawiciela. Nota ta została uznana przez społ. pol. za pomyślne zakończenie negocjacji polsko-sasskich, liczono, że wysłany pełnomocnik będzie paktował w sprawie pacta conventa. Do Drezna miał przybyć wysłannik pruski Bischoffswerder, Polacy liczyli, iż przybył on z polecenia króla pruskiego celem pomyślnego zakończenia negocjacji dotyczących sukcesji tronu w Polsce. W związku z tym przedłużono pobyt Czartoryskiego w Dreźnie. Oczekiwania Polaków znów zawiodły. Ogólnie oceniając misję Polaków stwierdzić należy, że jakkolwiek książę Czartoryski wyrażał się o niej z uznaniem, to jednak bilans jej był właściwie ujemny. Z początkiem IV książę Czartoryski przybył do Warszawy. W Polsce na ogół panowało przekonanie, iż misja księcia udała się. Świadczyły o tym doniesienia z Warszawy i Drezna, zamieszczone w prasie europejskiej
43.	Misja Potockiego w Berlinie
44.	Trzech Potockich w 1792 r.	Stanisław Kostka (1755-1821) Stanisław Szczęsny (1751-1805), Roman Ignacy (1750-1809)
45.	Pokój w Jassach	W VIII 1787 r. rozpoczęła się wojna turecko-rosyjska. Turcja nie okazała się tak słaba, jak się spodziewano. Co więcej, do wojny przeciw Rosji przystąpiła Szwecja, absorbując flotę rosyjską na Bałtyku. Działania wojenne nad Morzem Czarnym toczyły się ze zmiennym szczęściem aż do końca 1791 r.; 29 XII starego stylu (9 I 1792) podpisano pokój w Jassach
46.	Co oznacza termin „deklaracja doczesna”	16-21 IV 1792 - podniesienie liczby wojska do 100 tys.
47.	Tytuły głównych prac Hugona Kołłątaja i Stanisława Staszica	Kołłątaj (1750-1812) - „Do Stanisława Małachowskiego… Anonima listów kilka” (1788-1789), „Prawo polityczne narodu polskiego” (1790), „o ustanowieniu i upadku Konstytucji 3 Maja” porządek filozoficzno moralny Staszic (1755-1826) - „Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego” (1787), „Przestrogi dla Polski” (1790), „O ziemiorództwie Karpatów…” (1815), "Ród ludzi", "O statystyce polskiej"
48.	Kto to był Bułhakow. Nota Bułhakowa	Jakow Bułhakow (1743-1809) - poseł rosyjski. 18 V 1792 - Nota Bułhakowa była nota posła do króla Stanisława Augusta, w której informuje on, że wojska rosyjskie zdążają, aby wesprzeć prawdziwych patriotów w RP
49.	Kto po Siversie był ambasadorem	Feliks Osip Igelstrom (od 28 XII 1793)
50.	Targowica - głosowanie i daty	27 IV 1792 r. - Stanisław Szczęsny Potocki, Franciszek Ksawery Branicki, Seweryn Rzewuski podpisali w Petersburgu Akt konfederacji generalnej 14 V 1792 r. - fałszywa data ogłoszenia aktu w Targowicy 18 V 1792 r. - armia rosyjska wkroczyła w granice RP 21 V 1792 r. - na sejmie odczytano rosyjską deklarację, która została przyjęta przez posłów w głębokim milczeniu; 18 VI 1792 r. - bitwa pod Zieleńcami 18 VII 1792 r. - bitwa pod Dubienką
51.	Kiedy Stanisław August Poniatowski przystąpił do Targowicy	23 VII 1792 r. - król Stanisław August przystąpił do konfederacji targowickiej
52.	Kto i kiedy ustanowił order Virtuti Militari	Ustanowiony przez Stanisława Augusta 22 VI 1792 r. w związku ze zwycięstwem pod Zieleńcami. Pierwszymi odznaczonymi byli ks. Józef Poniatowski i Tadeusz Kościuszko
53.	Kiedy odbył się sejm grodzki	VI 1793 r.
54.	Przedstawiciel Polski w Paryżu w 1794 r.	Feliks Oraczewski (1791-1792) Franciszek Barss (od II 1794)
55.	Poseł Polski w Turcji w 1794 r.	Józef Sułkowski
56.	Przedstawiciele Austrii w Polsce w czasie Sejmu Wielkiego i powstania kościuszkowskiego	Karl Rewitzky (do 1780) Benedykt Cache (V 1782-VII 1794)
57.	Przedstawiciele Anglii w Polsce w czasie Sejmu Czteroletniego i insurekcji
58.	Reprezentant Prus w Polsce w 1794 r.	Gedeon de Benoit Ludwig Heinrich von Buchholtz (VII 1792-VI 1794)
59.	Gazety w Wilnie i w Warszawie w 1794 r.	Wilno: Gazeta Narodowa Wileńska - ks. Filip Nereusz Galański - 4 V-10 VIII Warszawa: Gazeta Wolna Warszawska - Antoni Lesznowski - 22 IV-1 XI Gazeta Rządowa - ks. Franciszek Ksawery Dmochowski - 1 VII-3 XI Korespondent Narodowy i Zagraniczny - ks. Karol Malinowski Gazeta Powstania Polski - Tadeusz Podlecki Przyjaciel Ludu - Józef Wybicki Gazeta Warszawska Patriotyczna - ks. Józef Mejer - 26 IV-6 VII Dziennik powstania narodu - 13 IX-5 X Journal Historique de Varsiovie Bulletin National Hebdomadaie Warschauer Zeitung
60.	10 myśli Kościuszki	1."Pierwszy krok do zrzucenia niewoli jest odważyć się być wolnym- pierwszy krok do zwycięstwa, poznać się na własnej sile 2. "To nic, że nieprzyjaciel zajął nasz kraj, rzecz w tym, aby już z niego nie wyszedł" 3. "Za samą szlachtę bić się nie będę, chcę wolności całego narodu i dla niego wystawię tylko me życie" 4. "Zdrada nam broń wytrąciła z ręki, niech cnota znowu tę broń podniesie, a wnet spadnie to ohydne jarzmo, w którym jęczymy"- w odezwie do wojska 5. "Śmierć albo zwycięstwo!" 6. "Kto nie jest z nami, jest przeciwko nam" 7. "Przysięgłem Narodowi, iż mocy mi powierzonej na niczyj prywatny ucisk nie użyję. Lecz oświadczyłem razem, iż ktokolwiek będzie czynił przeciw związkowi naszemu, taki jak zdrajca i nieprzyjaciel kraju do Sądu Kryminalnego ustanowionego w Akcie Narodu oddany będzie. Grzeszyliśmy aż nadto pobłażaniem i dlatego ginie Polska" 8. "Cnotę i Obywatelstwo nagradzać, a ścigać zdrajców i karać zbrodnie" 9. "Nieprzyjaciel Ojczyzny powinien wrócić polską ziemię lub inszej nie odnieść korzyści, tylko popioły i spustoszenie" 10. "Ten Bóg, którego opowiadacie za jedyne źródło sprawiedliwości, sprawy Ojczyzny naszej będzie zapewne mścicielem jako ludu niewinnie prześladowanego i rozszarpanego"
61.	Główne postanowienia Uniwersału Połanieckiego	7 V 1794 - podkreślano tu opiekę prawa i rządu nad chłopami i nadano jej konkretną formę dzięki ustanowieniu instytucji dozorców, którzy mieli działać w sprawach spornych między dworem a wsią. Każdy dozorca miał swej pieczy powierzony okręg liczący od 1000 do 1200 gospodarstw. Ograniczono poddaństwo chłopów przez zapewnienie im wolności osobistej. Nieusuwalność chłopów z ziemi. Świadczenia chłopów miały ulec zmniejszeniu o 33-50 %
62.	10 generałów polskich powstania kościuszkowskiego	Antoni Madaliński, Ludwik Mangeta, Jan Grochowski, Jan Augustyn Chichocki, Stanisław Mokronowski, Jakub Jasiński, Józef Zajączek, Jan Czyż, Karol Morawski, Franciszek Sapieha, Romuald Giedroyć, Antoni Chlewiński, Józef Wodzicki, Michał Wedelstedt, Karol Kniaziewicz, Michał Piotrowski, Izydor Krasiński, Józef Orłowski, Adam Poniński
63.	10 generałów rosyjskich w powstaniu kościuszkowskim	Fiodor Denisow, Aleksander Tormasow, Mikołaj Repnin, Aleksiej Chruszczow, Wasyl Miłaszewicz, Piotr van Suchtelen, Michaił Zubow, Stiepan Apraksin, Iwan Nowickij, Nikołaj Arseniew, Paweł Cycjanow, Wilhelm Derfelden, Zagriażski, Bohdan Knorring, Aleksander Suworow
64.	Dowódca garnizonu na Litwie w 1794 r.	Polska - płk Jakub Jasiński (34 L.) Rosja - gen. Nikołaj Arseniew
65.	Kiedy powstał Sąd Kryminalny w Warszawie	Sąd Najwyższy Kryminalny, sąd powołany przez Tadeusza Kościuszkę w 1794, zastąpił Sąd Kryminalny Księstwa Mazowieckiego. Wydawał wyroki na wrogów powstania. Został powołany 23 VIII, chociaż stosowny dekret gotowy był już 19 VIII. Jego prezesem został gen. J. Zajaczek, członkami byli m.in. Gabriel Taszycki i Tomasz Maruszewski
66.	Kto i w jakim celu powołał Radę Najwyższą Narodową	Powołana do życia przez Tadeusza Kościuszkę 7 V 1794 r. w miejsce działających dotąd w Warszawie Rady zastępczej Tymczasowej i w Wilnie Rady Najwyższej Litewskiej. Do XI 1794 r. pełniła funkcje powstańczego rządu. Składała się z 8 członków, którzy kierowali różnymi resortami rządowymi mając 32 zastępców. Naczelnik stał ponad RNN i sprawował faktycznie władzę dyktatorską. Rada dzieliła się na 8 wydziałów: porządku publicznego, bezpieczeństwa, sprawiedliwości, skarbu, żywności, potrzeb wojskowych, interesów zagranicznych, instrukcji narodowej
67.	Skład RNN	porządku publicznego - bezpieczeństwa - Michał Kochanowski sprawiedliwości - skarbu - Hugo Kołłątaj żywności - Ignacy Zakrzewski potrzeb wojskowych - Tadeusz Matuszewicz Tadeusz Dembowski interesów zagranicznych - Ignacy Potocki instrukcji narodowej - Franciszek Ksawery Dmochowski
68.	Rada Zastępcza Tymczasowa	19 IV - na Ratuszu Staromiejskim przy wybitnym udziale prezydenta Ignacego Wyssogoty Zakrzewskiego powstał prowizoryczny rząd powstańczy: Rada Zastępcza Tymczasowa (na 20 radców było 6 mieszczan). Z punktu widzenia składu politycznego wyróżnić możemy dwie grupy liberalnej szlachty (Zakrzewski, Wybicki, Kochanowski) oraz ludzi związanych silnie z królem (Mokronowski, Antoni Dzieduszycki, Antoni Augustyn Deboli). Zasiadł w niej tez Jan Kiliński.
69.	Rola A. Cichockiego i St. Mokronowskiego w 1794 r.	Jan August Cichocki - generał, dowódca garnizonu warszawskiego; prawdopodobnie naturalny syn króla; lewica sprzysiężenia podejrzewała go o spowodowanie wielu aresztowań dokonanych przez Igelstroma; za jego zgoda objął dowództwo nad Arsenałem i prochownią został zaproponowany przez króla na stanowisko komendanta wojskowego Warszawy; Stanisław Mokronowski - został komendantem wojskowym Warszawy, przygotowywał Warszawę do uderzenia Rosjan
70.	Dowódca rosyjski w bitwie pod Racławicami	Gen. Aleksander Tormasow
71.	Nazwiska generałów polskich poległych w bitwie pod Szczekocinami	Szczekociny Miejsce bitwy stoczonej 6 VI 1794 przez T. Kościuszkę z siłami prusko-rosyjskimi liczącymi 26 tys. żołnierzy i 134 działa (Polacy dysponowali jedynie 15 tys. żołnierzy i 33 działami), zakończonej klęską powstańców. W bitwie strona polska straciła ok. 2 tys. poległych i rannych. Śmierć ponieśli generałowie Jan Grochowski i Józef Wodzicki, wkrótce po bitwie zmarł chłopski bohater spod Racławic, Bartos Głowacki.
72.	Gdzie był Hugo Kołłątaj po upadku powstania kościuszkowskiego	Po upadku powstania przedostał się do Galicji, gdzie został aresztowany. W więzieniu spędził prawie 9 lat (1794-1802 i 1807-1808). Po uwolnieniu osiadł w Księstwie Warszawskim i poświecił się działalności literackiej
73.	Data oblężenia Warszawy	13 VII-5/6 IX
74.	Kto był dyktatorem po Kościuszce	Tomasz Wawrzecki
75.	Kiedy Barss był w Paryżu	Od II 1794
76.	Główni przedstawiciele Agencji i Deputacji po powstaniu kościuszkowskim	Agencja - Franciszek Barss, Wybicki Deputacja - Franciszek Dmochowski, Józef Kalasanty Szaniawski, Józef Sułkowski, J. Dembowski, Józef Mejer
77.	Ilu Rosjan zginęło w dniach 17-18 IV (insurekcja kościuszkowska)	Zginęło lub dostało się do niewoli ok. 4400 żołnierzy i oficerów
78.	Kiedy Igelstrom był w Polsce	Od 28 XII 1793 do 1794
79.	Nazwa I organizacji spiskowej pod zaborami	Centralizacja lwowska - Walerian Dzieduszycki, Joachim Deniska
80.	Skład Towarzystwa Republikanów Polskich	Warszawa - tzw. klub miejski 1798 - Towarzystwo Republikanów Polskich: kpt. Erazm Mycielski, adwokat Alojzy Orchowski, Andrzej Horodyski; stojący na czele Towarzystwa Dozór Główny opracował tzw. ustawę przedspołeczną; Dozór Główny miał agentów w głównych miastach zaboru pruskiego w Krakowie; kontakty z Kołłątajem
81.	Kto miał decydujący głos w polityce zagranicznej w Księstwie Warszawskim	Rezydent francuski, jako wyraziciel woli Napoleona: 1808-1811 - Jan Serra
82.	Sprawa polska na Kongresie Wiedeńskim	Car Aleksander lansował propozycję utworzenia KP związaną unią personalną z Rosją. Planom tym sprzeciwiała się Anglia i Austria, która domagała się, co najmniej kopalni soli w Wieliczce, Krakowa i Zamościa, nie życzyła sobie natomiast włączenia Saksonii do Prus; 3 V 1815 r. podpisane zostały traktaty rosyjsko-pruski i rosyjsko-austriacki w sprawie polskiej; z terytorium Ks. Warszawskiego oderwano departamenty poznański i bydgoski wraz z Toruniem, również Gdańsk został włączony do Prus; Austria odzyskała obwód tarnopolski, ponadto uzyskała pełne prawa do eksploatacji kopalni soli w Wieliczce oraz Podgórze, czyli cały obszar położny na płd. brzegu górnej Wisły
83.	Kto i kiedy wydał konstytucję KP	27 XI 1815 r. car podpisał konstytucję KP, która weszła w życie 24 XII
84.	Namiestnicy KP	Gen. Józef Zajączek (do 1826) Iwan Paskiewicz Michał Gorczakow Mikołaj Suchozanet Karol Lambert Aleksander Luders Fiodor Berg
85.	Od kiedy istniał podział na gubernie	Gubernia, jednostka administracyjna w Rosji i Królestwie Polskim. W Rosji wprowadzona w 1708 przez Piotra I Wielkiego, a w Królestwie Polskim w 1837 na miejsce dawnych ośmiu województw. W 1844 liczbę guberni zmniejszono do pięciu (warszawska, radomska, lubelska, płocka i augustowska), likwidując kaliską, kielecką i podlaską. W 1867 zwiększono do dziesięciu. Na czele guberni stał gubernator. W 1915 zniesiono gubernie na ziemiach polskich.
86.	Kiedy powstało i skład Towarzystwa Patriotycznego	Tajna organizacja działająca w latach 1821-1826, założona przez Walerego Łukasińskiego, w miejsce Wolnomularstwa Narodowego
87.	Organizacja założona przez Szymona Konarskiego	Stowarzyszenie Ludu Polskiego
88.	Kto powiedział „żadnych marzeń panowie”	Aleksander II
89.	Orientacja gen. Zajączka	Jakobin i radykał, ale w momencie obejmowania namiestnictwa konserwatysta i karierowicz
90.	Jakie funkcje piastował Julian Ursyn Niemcewicz	Julian Ursyn Niemcewicz (1757 lub 1758-1841) - 1777-1784 był adiutantem Adama Kazimierza Czartoryskiego; w czasie Sejmu Czteroletniego reprezentował Inflanty; w l. 1791-1792 wraz z Tadeuszem Mostowskim współredagował „Gazetę Narodową i Obcą”; brał udział w powstaniu kościuszkowskim jako adiutant naczelnika, ranny w bitwie pod Maciejowicami, dostał się do niewoli rosyjskiej; w sejmie Ks. Warszawskiego, a następnie Królestwa Polskiego był senatorem; od 1827 r. pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Przyjaciół Nauk; podczas powstania listopadowego był członkiem Rady Administracyjnej; w VII 1831 r. wyjechał jako delegat Rządu Narodowego do Anglii
91.	Kto powiedział „dla Polaków można zrobić coś dobrego, z Polakami nigdy”	Aleksander Wielopolski
932.	Główne reformy Aleksandra Wielopolskiego	Doprowadził do wydania ustawy o dobrowolnej zmianie pańszczyzny na okup pieniężny; przeprowadził przywrócenie samorządowych rad gubernialnych, powiatowych i miejskich; przyczynił się do odnowienia Rady Stanu; 5 VI - polskość szkolnictwa (przewidywano rozbudowę sieci wszystkich typów szkół, powołanie Szkoły Głównej), równouprawnienie żydów (rozszerzono prawa publicznych Żydów, zniesiono niemal całkowicie zakazy ograniczające możliwość nabywania przez nich dóbr ziemskich i nieruchomości w miastach) i oczynszowania chłopów (ustawa ta objęła tylko gospodarstwa większe)
93.	Zjazd trzech sępów	20 X 1860 r. - konferencja trzech monarchów: Aleksander II, Franciszek Józef I i ks. regent pruski Wilhelm, zakończona fiaskiem.
94.	Kto został szefem administracji cywilnej w 1862 r.	Margrabia Aleksander Wielopolski
95.	Data wprowadzenia nazwy „Kraj Przywiślański”	1864
96.	Kto był prezydentem Warszawy i komendantem Rady Bezpieczeństwa w czasie powstania listopadowego	Prezydentem Warszawy Rada Administracyjna mianowała sędziwego Stanisława Węgrzeckiego, wiceprezydentem został Tomasz Łubieński, dowódca nowo powstałej Straży Bezpieczeństwa Piotr Łubieński
97.	Dyplomaci polscy w Europie w czasie powstania listopadowego	Hr. Edward Raczyński - Berlin Wojciech Grzymała, Tadeusz Mostowski - Berlin hr. Aleksander Wielopolski - Londyn hr. Aleksander Walewski Konstanty Wolicki - Paryż od 22 II gen. Karol Kniaziewicz oraz hr. Ludwik Plater Teodor Morawski, Napoleon Czapski, Leonard Chodźko, ks. Leon Sapieha - Francja hr. Roman Załuski - Belgia Aleksander Wereszczyński - Bukareszt
98.	Reprezentanci Polski w Berlinie w 1831 r.	Hr. Edward Raczyński, Tadeusz Mostowski, Wojciech Grzymała
99.	Przedstawiciele Polski w Anglii w 1831 r.	Hr. Aleksander Wielopolski hr. Aleksander Walewski
100.	Minister spraw zagranicznych Francji w 1831 r.	Gen. Horacy Sebastiani
101.	Pruski minister spraw zagranicznych w 1831 r.	minister spraw zagranicznych - Chrystian Bernstroff zastępca ministra spraw zagranicznych - Johann Peter Ansillon
102.	Prezydent Poznania i Wrocławia w 1831 r.
103.	Kto powiedział „porządek panuje w Warszawie”	Gen Horacy Sebastiani
104.	Kiedy powołano do życia Związek Podchorążych	Założony został w Warszawie w Szkole Podchorążych Piechoty nowy tajny związek (15 XII 1828 r.), którego twórca i głównym działaczem stał się ppor. Piotr Wysocki (1707-1875). Związek ten stawiał prawie wyłącznie na wojsko, nie miał żadnego programu społecznego, polegał na opiniach „starszych w narodzie”, czyli pewnych i nieskazitelnych patriotów (Julian Ursyn Niemcewicz, Joachim Lelewel, Gustaw Małachowski, Walenty Zwierkowski, Roman Sołtyk oraz niektórzy generałowie, jak: Stanisław Potocki, Józef Chłopicki czy Ludwik Pac).
105.	Spiskowcy ze Szkoły Podchorążych	Aleksander Łaski, Piotr Wysocki, Józef Zaliwski, Ksawery Bronikowski, Piotr Urbański, Karol Szlegel, Józef Dobrowolski, Aleksy Kozicki, pchor. Karol Kobyliński, pchor. Konstantego Trzaskowskiego, Seweryn Goszczyński, pchor. Apolinary Nyko
106.	Kto wysunął wniosek o detronizację cara Mikołaja	komisjach sejmowych znajdowały się już wnioski detronizacyjne przełożone przez posła Romana Sołtyka (20 I) i kpt. Henryka Dembińskiego (22 I), oraz wniosek Towarzystwa Patriotycznego (z 24 I) podpisany przez Maurycego Mochnackiego i Adama Gurowskiego. W sejmie głos zabrał marszałek Ostrowski i zaproponował zdetronizowanie Mikołaja. Następnie to samo zaproponował poseł Jan Ledóchowski. Ostatecznie sejm 25 I ogłosił zrzucenie Mikołaja z tronu polskiego. Akt detronizacji opracował J. U. Niemcewicz, detronizował on jednak tylko Mikołaja a nie całą dynastię Romanowów.
107.	Rada Administracyjna	Rząd uzyskiwał nazwę Rady Administracyjnej i składał się z pięciu kolegialnych komisji rządowych: Komisji Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego - Stanisław Kostka Potocki, a po jego dymisji w XII 1820 r. Stanisław Grabowski Sprawiedliwości - Tomasz Wawrzecki, a po jego śmierci w 1815 r. wojewoda Walenty Sobolewski, on też po 1826 r. przewodniczył obradom Rady Administracyjnej Spraw Wewnętrznych i Policji - Tadeusz Mostowski Przychodów i Skarbu - Tadeusz Matuszewicz Jan Węgleński od 1821 r. ks. Ksawery Drucki-Lubecki Wojny - gen. Józef Wielhorski gen Maurycy Hauke
108.	Skład Rządu Narodowego (powstanie listopadowe)	30 I 1831 r. - na członków Rządu Narodowego wybrani zostali: Wincenty Niemojowski, Stanisław Barzykowski, Teofil Morawski, Joachim Lelewel. 2 II 1831 r. powołano ministrów. Resort spraw zagranicznych objął sympatyk Czartoryskiego hr. Gustaw Małachowski. Ministrem wojny został gen. Izydor Krasiński ( gen. Franciszek Morawski), spraw wewnętrznych Bonawentura Niemojowski (ustąpił po 2 V), sprawiedliwości - Wiktor Rembieliński, skarbu - Alojzy Biernacki, oświecenia - kasztelan Aleksander Bniński. 2 II 1831 r. dokonano również podziału zadań wśród członków Rządu Narodowego. Ks. Czartoryski miał sprawować opiekę nad dyplomacją, Barzykowski - nad ministerium wojny, Wincent Niemojowski - nad resortem spraw wewnętrznych i policją, Teofil Morawski - nad resortem skarbu, zaś Lelewel - nad wydziełem religii, oswiecenia i sprawiedliwości.
109.	Kto był prezesem Rządu Narodowego 1831 r.	30 I 1831 r. - ks. Adam Jerzy Czartoryski
110.	Generałowie, którzy zginęli w Noc Listopadową	Gen. Stanisław Potocki, gen. Maurycy Hauke, gen. Józef Nowicki. gen. Stanisław Trębicki, gen. Ignacy Blumer, gen. Tomasz Siemiątkowski, kpt. Antoni Roślakowski, ppor. Tytus Przeradzki, ppor. Aleks Kozicki, kpt. Józef Święcicki, mjr Piotr Kiekiernicki
111.	Belwederczycy	Do ataku na Belweder przeznaczona była grupa 50 studentów, zgromadziło się a lasku łazienkowskim ok. 30, wytrwało na miejscu zaledwie 14. Dołączyli do nich podchorążowie. Oddziałek 24 ludzi ruszył na Belweder. Oddziałek ten podzielił się na dwie grupy: mniejszą, 6-osobową, poprowadził na tyły ogrodu pchor. Karol Kobyliński, natomiast drugą złożoną z 18 spiskowców, pod wodzą pchor. Konstantego Trzaskowskiego zaatakował Belweder od frontu. Konstanty spał w swoim gabinecie, a gen. Aleksiej Gendre, wiceprezydent Warszawy Mateusz Lubowidzki. Służacy Friese wyprowadził w. ks. Konstantego. Seweryn Goszczyński zabił gen. Gendre.
112.	Dyktatorzy powstania listopadowego	Gen. Józef Chłopicki
113.	Generałowie powstania listopadowego	Józef Mroziński, Piotr Szembek, Stanisław Klicki, Bontemps Jan Malletski, Ignacy Prądzyński, Wojciech Chrzanowski, Józef Chłopicki, Izydor Krasiński, Józef Dwernicki, Michał Radziwiłł, Jan Krukowiecki, Jan Wyssehoffa, Ludwik Pac, Stanisław Woyczyński, Tadeusz Łubieński, Jan Nepomucen Umiński, Maciej Rybiński, Antoni Giełgud, Kazimierz Małachowski, Henryk Milberg, Henryk Kamieński, Franciszek Morawski, Benedykt Kołyszko, Józef Załuski,
114.	Ile lat miał Skrzynecki w 1831 r.	44 lata
115.	Kiedy Krukowiecki został prezesem Rady Narodowej	17 VIII 1831 r.
116.	Rola Joachima Lelewela w powstaniu listopadowym	Joachim Lelwel (1786-1861) - podczas powstania listopadowego został członkiem rządu i prezesem klubu Towarzystwa Patriotycznego. Pragnął nadać powstaniu charakter demokratyczny i ludowy
117.	Kiedy powołano Rządy Tymczasowe w powstaniu listopadowym	3 XII w miejsce Rady administracyjnej powołano Rząd Tymczasowy pod prezydencją Adam Czartoryskiego z udziałem Joachima Lelewela, Michała Kochanowskiego, Władysława Ostrowskiego, J. U. Niemcewicza i Ludwika Paca. W Warszawie od 16 IX 1831 r. urzędował Rząd Tymczasowy pod prezydencją gen. Fiodorwa Engla.
118.	Ile lat miał Dybicz, Skrzynecki i car w powstaniu listopadowym	Skrzynecki - 44 Dybicz - 46 car Mikołaj I - 35
119.	Tytuły 10 pamiętników związanych z powstaniem listopadowym	Julian Ursyn Niemcewicz, Pamiętniki czasów moich Władysław Wężyk, Kronika rodzinna Stanisław Kaczkowski, O Sejmie, a mianowicie Izbie poselskiej w powstaniu polskiem 29 listopada 1830 roku: pamiętniki z urzędowania mojego w Izbie poselskiej kongresowego Królestwa Polskiego od 1825-1831 Ignacy Skarbek Kruszkowski Kajetan Koźmian, Pamiętniki Sven Jonas Stille, Podróż do Polski Bratkowski, Wspomnienia z powstania listopadowego Prądzyński, Pamiętniki Czartoryski, Myśli o powstaniu w prowincjach zabranych Moje przeprawy: pamiętnik Andrzeja hr. Zamoyskiego o czasach powstania listopadowego: (1830-1831)
120.	Prasa powstania listopadowego	„Kurier Polski” „Nowa Polska” „Kurier Warszawski” „Dziennik Powszechny Krajowy” „Zjednoczenie” „Patriota” „Dziennik gwardii honorowej”
121.	Tytuły gazet lewicowych w powstaniu listopadowym	„Nowa Polska” „Gazeta Polska”
122.	Gazety Czartoryskich w 1831 r.
123.	Tytuły prac H. Kamieńskiego	Filozofia ekonomii materialnej ludzkiego społeczeństwa z dodaniem mniejszych pism filozoficznych Katechizm demokratyczny czyli Opowiadanie słowa ludowego / Filaret Prawdowski [pseud.] Pamiętniki i wizerunki Pan Józef Bojalski, dziedzic dóbr Osin z przyległościami Postęp to życie : wybór pism Rosja i Europa: Polska: wstęp do badań nad Rosją i Moskalami Stan średni i powstanie Wojna ludowa / przez X.Y.Z. [krypt.] pisana w roku 1863. - Bendlikon: [b.n.], 1866 Wspomnienia więźnia
124.	Rola gen. Giełguda na Litwie	Druga faza walk na Litwie wiąże się z przybyciem tam dywizji gen. antoniego Giełguda. Wspierany przez gen. Dembińskiego odniósł on pierwszy sukces pod Rajgrodem nad gen. Sackenem, który stracił ponad 1500 żołnierzy Schorowany generał przyjął na radzie wojennej w Radwanach plan walk odpornych na obszarze Wiłkomierza po Kowno. Na Litwę został także przysłany na czele małego korpusu gen. Dezydery Chłapowski. Przekonał on Giełguda, ze do Wilna nie dotarły jeszcze posiłki rosyjskie i w tej sytuacji należy dążyć do zdobycia miasta. Ostatecznie 19 VI zdecydował się na podjęcie szturmu, minął wszelki moment zaskoczenia. Rosjanie dysponujący 24 tys. i 72 działaniami zajęli na Wzgórzach Ponarskich bardzo dobrą pozycję bojową, wybornie też ustawili artylerię i w tych bardzo niekorzystnych okolicznościach uderzenie Polaków (niespełna 11 tys. żołnierzy i powstańców oraz 27 dział) załamało się pod miażdżącym ogniem rosyjskiej artylerii i dobrze rozmieszczonej piechoty pułku wołyńskiego i pułku gwardii. Straty polskie w zabitych, rannych, jeńcach i dezerterach wyniosły ok. 2 tys. żołnierzy. Straty Rosjan - ok. 500 poległych. Dalsze perypetie powstania litewskiego to już pasmo samych klęsk i niepowodzeń, najczęściej z winy gen. Gielguda. Ostatecznie resztki rozczłonkowanych już korpusów generałów Giegłuda, Rohlanda i Chłapowskiego 13, 14, 15 VII, śladem gen. Dwernickiego, złożył broń przed Prusakami. Sam Giełgud podczas przekracznaia granicy został 13 VII zastrzelony przez zrozpaczonego kpt. Skulskiego.
125.	Ilu mieszkańców zaboru pruskiego wzięło udział w powstaniu listopadowym	3000
126.	Liczba osób i jacy generałowie zginęli 15 VIII 1831 r.	Łącznie w zaburzeniach w nocy 15?16 VIII zginęły 34 osoby, raniono poważnie 14 osób. Dokonano bezlitosnej egzekucji na uwięzionych tam generałach: Hurtigu, Jankowskim, Bukowskim, Sałackim i innych osobach.
127.	Bitwa Warszawska 5-6 IX 1831 r.	6 IX wojska rosyjskie rozpoczęły szturm Warszawy. Kluczowym punktem obrony była Wola, na która Paskiewicz skierował gł. siły. Po zaciętych dwudniowych walkach, mimo ogromnego męstwa obrońców Woli pod dowództwem gen. Józefa Sowińskiego, dzielnica została zdobyta.
128.	Straty polskie i rosyjskie pod Grochowem	Rosjanie w bitwie grochowskiej na przedpolach Warszawy stracili 9500 ludzi. Tylko w samej Olszynce naliczono 5 tys. trupów rosyjskich żołnierzy i oficerów. Od początku kampanii polskiej straty rosyjskie w zabitych, rannych i jeńcach wyniosły 16038 ludzi, 11 dział i 2 sztandary pułkowe. Straty polskie wyniosły w tej bitwie od 6941 do 7349 żołnierzy i oficerów, 1054 jeńców i 670 koni.
129.	Ile osób z Poznania, Wielkopolski i Śląska brało udział w powstaniu listopadowym
130.	Metternich a powstanie listopadowe	Niewątpliwie ważne i doniosłe było stanowisko Wiednia. Sternikiem polityki austriackiej był kanclerz Metternich. Bardzo szybko się zorientował, że to, co nastąpiło w KP, jest rewolucją ogólnonarodową, ale nie wróżył Polakom większego sukcesu. Swój pogląd na powstanie w Polsce Metternich wyłożył klarownie w instrukcji dla ambasadora Austrii w Rosji Karola Ficquelmonta z 4 I 1831 r. „upadek insurekcji polskiej będzie dowodem powstrzymania rewolucji powszechnej. Tymczasem, póki trwa, powstanie jest wielka i niewątpliwą zachętą dla wszystkich rewolucjonistów”.
131.	Watykan a powstanie listopadowe	Brewe z 15 II 1831 r.: zawierało tylko naukę kościelną, aluzja do spraw aktualnych była bardzo słaba, przypominało, że księża nie mogą brać udziału w walce, że obowiązkiem ich jest nauczanie posłuszeństwa dla władzy. Rzecz szczególna: nie wysłano go do żadnego bpa, który wziął czynny udział w postaniu, lecz do zmarłego bpa unickiego w Rosji - Burzyńskiego. Stało się tak dlatego, że obawiano się widocznie wysyłać list do bpa, który poszedł za rewolucją, bo to by było narażenie się rządowi polskiemu. Lub postąpiono tak p/nie dlatego, że liczono się z możliwością, iż rząd ros. odeśle list zwracając uwagę na błąd w adresie. Była to gra na czas. List przekazano Dybiczowi, aby zrobił z niego użytek, ale on stwierdził, że w tym momencie jest on bez wartości. W sprawach politycznych decyzje Watykanu podejmowane były w porozumieniu z kanclerzem austriackim Metternichem. Zaraz po wybuchu powstania rząd polski starał się zjednać sobie opinię Watykanu. 1 III 1831 wystosowano adres do ojca św. Podpisany przez prezesa senatu Michała Radziwiłła, prezesa izby poselskiej Władysława Ostrowskiego i minister spraw zagr. Gustawa Małachowskiego. Adres ten przedstawiał powstanie jako walkę w obronie wolności i religii. Posłem, który miał doręczyć adres był hr. Sebastian Badeni, który jechał do Rzymu załatwiać rozwód. Na pocz. IV spotkał się z nuncjuszem Spinolą w Wiedniu, ale ten nie udzielił mu wizy. Audiencję u papieża uzyskał dopiero 1 VII, na której wręczył zapewne adres. W Rzymie nie wierzono w religijny charakter powst. Interes osobisty Stolicy apostolskiej był przeciwny sprawie polskiej - był przeciwny wszelkim rewolucjom. Toteż nie dziwi odpowiedź Bernettiego, była grzeczna, ale odmowna. Badeni nalegał. wreszcie wykonano obietnice, że Watykan będzie skłaniał Austrię do interwencji na rzecz powst. Rzym nie kwapił się do wypełnienia obietnic, poza tym było to już w VIII, gdy sytuacja na froncie pol-ros była już zdecydowanie niekorzystna dla Polski. 9 VI 1832 ogłoszono nową encyklikę Cum prium. Głosiła ona zasadę, że „poddanie władzy ustanowionej przez Boga jest zasadą niezmienną, od której uchylić się można tylko w tym wypadku, gdyby ta władza pogwałciła prawo boże i kościelne”; ponadto, że „otwiera papież biskupom swe erce znowu, by odwrócić od ich owczarni przyczyny nieszczęść”. Encyklika ta nie potępia właściwie kleru, nie mówi nic o udziale kleru w powst. Poza tym papież odrzuca stanowczo pogląd, jakoby Polacy podnieśli oręż dla obrony religii. Była to odpowiedź na petycję ros. Gagarina. Druga encyklika Mirari vos wyszła 15 VIII 1832. Druga jej część ostrzegała przed zwodniczymi doktrynami, odwodzącymi lud od obowiązku posłuszeństwa należnego monarchom, za św. Pawłem powtarzała, że wszelka władza pochodzi od Boga, ostrzegała, że prawa boskie i ludzkie podnoszą się przeciwko tym, którzy przez najczarniejsze knowania buntownicze usiłują zniszczyć wierność dla monarchów i wywrócić ich trony. Dla sprawy polskiej miała ta encyklika znaczenie doniosłe. Choć powtarzała ona w swej drugiej części to, co było punktem wyjścia dla encykliki Cum prium, opinia polska jakby nie dostrzegła tego zupełnie. Chwycono się pozoru, że brewe czerwcowe zostało wydane pod przymusem lub że było następstwem nieporozumienia, przeoczono zaś to, że w dwa miesiące po nim Watykan powtarzał to samo.
132.	Dwie pierwsze organizacje na emigracji po 1831 r.	Kilku działaczy z partii kaliskiej już w XI 1831 r. zawiązało w Paryżu Komitet Tymczasowy Emigracji Polskiej. Ale już po kilku tygodniach grupa byłych klubistów - członków Towarzystwa Patriotycznego, obaliła tę władzę, zarzucając jej polityczną bezbarwność i zawiązała Komitet Narodowy Polski. Na czele Komitetu Narodowego stanął Lelewel. Na zebraniach domagano się od Lelewela bliższego określenia zasad emigracji. Już w III 1832 r. doszło na tym tle do rozłamu.
133.	Scharakteryzuj obozy polityczne Wielkiej Emigracji	Grupa która odeszła z Komitetu (Krępowiecki, Gurowski, Pułaski, Janowski, Płużański) zawiązała Towarzystwo Demokratyczne Polskie. Pierwszy manifest TDP potępiał szlacheckie kierownictwo ostatniego powstania, głosił zniesienie stanów, domagał się wolności i ziemi dla chłopów, mówił nawet ogólnikowo o wspólnej dla wszystkich ziemi i je owocach. Wielu emigrantów wyobrażało sobie, ze zjednoczyć emigrację trzeba w sposób demokratyczny, w drodze wyborów. Już w 1832 r. powołano tą drogą do życia Komitet Emigracji Polskiej z popularnym gen. Dwernickim na czele. W poł. l. 30-tych doszło do skrystalizowania się na emigracji czterech głównych politycznych tendencji. Prawe skrzydło zajmował obóz Czartoryskiego. Uznawali oni obecnie potrzebę zniesienia pańszczyzny, a może i stopniowego uwłaszczenia, godzili się na równouprawnienie ze szlachta zamożnego mieszczaństwa. Zmierzali do monarchii konstytucyjnej, opartej na cenzusie majątkowym. W 1833 r. został zorganizowany Związek Jedności Narodowej, skomplikowana budowla o 5 stopniach wtajemniczenia, z odgórnie mianowanymi władzami. Od lat 40-tych obóz Czartoryskiego nazywany był hotelem Lambert. Centrowe, stosunkowo liczne środowiska emigracyjna pozostały wierne idei szlacheckiego rewolucjonizmu. Na czele tego nurtu stał Joachim Lelewel. Na miejsce Komitetu Narodowego powołał do życia tajną organizację o nazwie Zemsta Ludu. Na jej czele stanął płk. Zaliwski. Towarzystwo Demokratyczne Polskie działało w latach 1832-62.Było pierwszą polską nowoczesną organizacją polityczną, miało program, statut, strukturę wewnętrzną, własna prasę. Członkowie musieli płacić składki do czołowych polityków i ideologów należeli Wiktor Heltman, Jan Nepomucen Janowski, Ignacy Płużański. W 1835 r. odeszła z TDP grupa radykalnych działaczy, którzy utworzyli Gromady Ludu Polskiego. Gromady Ludu Polskiego utworzone w GB, składała się z 3 Gromad: Grudziąż (powstała w 1835 r.), Humań (powstała 1836r r.) i Praga (1841). Założyli je T. Krępowiecki, Stanisław Worcell, Zenon Świętosławski. Członkami byli gł. żołnierze powstania listopadowego pochodzenia chłopskiego. Propagowane przez nich hasła socjalizmu utopijnego nie znajdowały szerszego oddźwięku ani wśród emigrantów ani w kraju.
134.	Napoleon Feliks Żaba	ŻABA Napoleon Feliks (1803 lub 1805-1885) - pisarz, działacz polit., uczestnik powstania listopadowego. potem na emigracji; podróże do USA, Brazylii, Australii i Nowej Zelandii, 1850-58 wykładowca uniw. w Buenos Aires; 1881 powrócił do kraju; The principal Features of the History and Literature of Poland.
135.	Kiedy wydano Wielki i Mały Manifest TDP	17 III 1832 Mały Manifest TDP - poddano ostrej krytyce powstanie listopadowe, oskarżając szczególnie surowo przywódców szlacheckich; konieczność przeprowadzenia reform społecznych - zniesienia nierówności i przywilejów stanowych; Polska miała być państwem demokratycznym, ojczyzną wolnych obywateli 4 XII -1836 - Wielki Manifest
136.	Omów program Gromad Ludu Polskiego	Gromady Ludu Polskiego utworzone w GB, składała się z 3 Gromad: Grudziąż (powstała w 1835 r.), Humań (powstała 1836r r.) i Praga (1841). Założyli je T. Krępowiecki, Stanisław Worcell, Zenon Świętosławski. Członkami byli gł. żołnierze powstania listopadowego pochodzenia chłopskiego. Propagowane przez nich hasła socjalizmu utopijnego nie znajdowały szerszego oddźwięku ani wśród emigrantów ani w kraju.
137.	Jaką rolę na emigracji odegrał Krępowiecki	Był najpierw założycielem Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, a potem Gromad Ludu Polskiego.
138.	Program E. Dembowskiego w 1846 r.	Atakował przywileje szlacheckie i wyzysk chłopów. Obiecywał zniesienie pańszczyzny i uwłaszczenie, założenie warsztatów narodowych
139.	Skład Rządu Narodowego (powstanie styczniowe)	KCN - Jarosław Dąbrowski (organizacja warszawska i organizacja wojskowa), Agaton Giller (stosunki zagraniczne i prasa), Władysław Daniłowski (nadzór nad młodzieżą akademicką), Witold Marczewski (organizacja prowincjonalna w Królestwie, stosunki z zaborem pruskim i Galicją) i Bronisław Szwarce (organizacja prowincjonalna w Królestwie, stosunki z Litwą i Rusią) 12 I - KCN określił skład Rządu Narodowego: Oskar Awejde, Stefan Bobrowski, ks. Karol Mikoszewski, Zygmunt Padlewski (naczelny wódz) 12 III - Rząd Narodowy Cywilny: Leon Królikowski (sprawy wewnętrzne), Jan Tadeusz Lubomirski (sprawy zagraniczne), gen. Józef Wysocki (wojna), Agaton Giller i Kazimierz Kantak (sekretarze dyktatora) III/IV - tzw. rząd gillerowski: Oskar Awejde (administracja), Józef Kajetan Janowski (wojna), Karol Ruprecht (skarb i sprawy zagraniczne), Agaton Giller (stosunki z prowincjami poza KP i prasę), Stefan Bobrowski (naczelnikiem miasta)Tytus Zienkowicz, Jan Maykowski (sekretarz) 1 VI - zamach zielonoświąteczny: Erazm Malinowski, Piotr Kobylański, Franciszek Dobrowolski, Oskar Awejde, Józef Kajetan Janowski 14 VI - rząd Karola Majewskiego: Majewski (sprawy wewnętrzne i skarb), Władysław Gołemberski (sprawy zagraniczne i wojnę), Oskar Awejde (prowincje), Stanisław Krzemiński (prasa), Józef Kajetan Janowski (sekretariat stanu), Wacław Przybylski (namiestnik Warszawy) 17 IX - rząd Dobrowolskiego: Ignacy Chmieleński, Franciszek Dobrowolski, Stanisław Frankowski, Piotr Kobylański, Wojciech Biechoński (sekretariat stanu), Józef Piotrowski (naczelnik Warszawy) 17 X - Romuald Traugutt
140.	Jaką rolę odegrał Stanisław Bobrowski w powstaniu styczniowym	Po przyjeździe do Warszawy I 1863 r. wszedł w skład Komitetu Centralnego Narodowego. Był naczelnikiem miasta Warszawy od 17 I 1863. Zorganizował policję narodową, utrzymywał kontakty z działaczami w innych zaborach. Był również członkiem Rządu Narodowego
141.	Nazwiska osób, które zginęły podczas manifestacji 27 II 1861 r.	Karol Brendel, Filip Adamkiewicz, Michał Arcichewicz, Marceli Karczewski, Zdzisław Rutczewski
142.	Data rozwiązania Towarzystwa Rolniczego	6 IV 1861 r. - postanowieniem Rady Administracyjnej zlikwidowano Towarzystwo Rolnicze
143.	Kiedy wprowadzono Stan wojenny	14 X 1861 r.
144.	Jak nazywał się zamachowiec na Wielkim Księciu Konstantym Mikołajewiczu Romanowie	2 VII 1862 r. - próba zamachu Edwarda Rodowicza i Ludwika Jaroszyńskiego na Dworcu Petersburskim; 3 VII - Jaroszyński strzelił do Konstantego przy wyjściu z Teatru Wielkiego.
145.	Dyktatorzy powstania styczniowego	Ludwik Mierosławski, Marian Langiewicz, Romuald Traugutt
146.	Polscy dowódcy powstania styczniowego	Zygmunt „Dołęga” Sierakowski, Jarosław Dąbrowski, Zygmunt Padlewski (płockie), Marian Langiewicz (sandomierskie), Walenty Lewandowski (Podlasie), Apolinary Kurowski (krakowskie), Józef Grekowicz (kaliskie), Konrad Błaszczyński (płockie), Leon Frankowski (lubelskie), gen. Ludwik Mierosławski, Andrij Potebnia, dr Józef Dworzaczek (łódzkie), Neczaj, Kazimierz Bohdanowicz, Marcin Borelowski (ps. Lelewel), Konstanty Ramotowski (ps. Wawer), gen. Antoni Jeziorański, Edmund Taczanowski, płk. Dionizy Czachowski (opatowskie), Ignacy Mystkowski (na Kurpiach), gen. Józef Wysocki, Ludwik Narbutt (wileńszczyzna), Klet Korewa (wileńszczyzna), Feliks Wysłouch (wileńszczyzna), Edmund Różycki, Zygmunt Jordan (sandomierskie), Józef Oxiński (płd. część kaliskiego), Kajetan Cieszkowski (ps. Ćwięk), Zygmunt Chmieleński (kieleckie), Michał Heydenreich (ps. Kruk; lubelskie i podlaskie), Józef Trąmpczyński (Kurpie), Edmund Callier (Kujawy), Ludwik Żychliński, Romuald Traugutt (powiaty: kobryńśki i piński na Polesiu), Józef Hauke (ps. Bosak)
147.	Cudzoziemcy po stronie Polski	Francesco Nullo, mjr Camillo Lencis, płk Stanisław Bechi, ppłk Ludwik Narone (Włosi), Franciszek Rochebrune, Leon Blankenheim de Young, Emile Faucheux, Joseph Chabriolle (Francuzi), kpt Matwiej Bezkiszkin, kpt Paweł Bogdanow, Paweł Jakobi, Jakób Lowkin, S. Nikiforow, Mitrofan Podahluzin, Antoni Trusow (Rosjanie)
148.	Agenci polscy w czasie powstania styczniowego	Stanisław Maciejewski (Katowice)Aleksander Mierowski, Józef Ćwierciakiewicz (Anglia), Józef Odręga (komisarz w Paryżu), Władysław Kossowski i Józefat Ohryzko (agenci w Petersburgu)
149.	Ministrowie spraw zagranicznych podczas powstania styczniowego	Agaton Giller, Jan Tadeusz Lubomirski, Karol Ruprecht, Władysław Gołemberski,
150.	Generałowie rosyjscy w powstaniu styczniowym	gen. Mikołaj Berg, gen. Edward Ramsay, płk. Georgij Papaafanasopuło, mjr Gołubow, Ksawery Czengiery,
151.	Bilans strat w powstaniu styczniowym	Straty ludzkie po stronie polskiej można zsumować tylko szacunkowo. Ok. 1000 straconych; paruset zmarłych w więzieniu w czasie śledztwa; do 20 tys. poległych i pomordowanych; 35-40 tys. zesłanych na katorgę i osiedlenie, z których mniej więcej połowa już nie wróciła do kraju; ok. 10 tys. popowstaniowych emigrantów.
152.	Uwłaszczenie chłopów w trzech zaborach	Pruski: W 1807 r. Fryderyk Wilhelm wydał edykt o zniesieniu poddaństwa osobistego w Prusach. Edykt ten z trzyletnim terminem wejścia w życie, nie uchylał pańszczyzny, a nawet uprawniał rugowanie chłopów z ziemi przez szlachtę. W 1811 r. ukazał się edykt regulujący dla całego państwa pruskiego. Umożliwiał on większości chłopów z dóbr prywatnych nabycie własności i pozbycie się pańszczyzny. „Regulację” przeprowadzić miała władza państwowa (Komisja Generalna), gdyby pan w ciągu 2 lat nie wprowadził jej z własnej woli. Za usamodzielnienie się chłop miał zapłacić, oddając panu trzecią część swego gruntu jeśli korzystał zeń na prawie dziedzicznym, albo nawet połowę, jeśli nie miał takich uprawnień. Deklaracja królewska z 1816 r. ścieśniła zasięg regulacji. Wyłączono z niej mianowicie liczne kategorie pomniejszych gospodarstw, jak również te, które zostały utworzone w ciągu ostatnich kilku dziesięcioleci. Np. na Górnym Śląsku dopuszczono do regulacji tylko gospodarstwa sprzężaje, to posiadające co najmniej 25 mórg powierzchni (6,3 ha). Za jedyną dopuszczalną formę odszkodowania dziedzica uznano wypłatę kapitału. Równolegle do akcji uwłaszczeniowej likwidowano także powinności feudalne, obciążające osadników nie należących formalnie do kategorii poddanych, jak dzierżawców wieczystych, mieszczan-rolników itp. Odnośne zarządzenie o reluicji (wykupie) powinności z 1821 r. przeliczało na gotówkę wszystkie dotychczasowe świadczenia w naturze i robociźnie oraz umożliwiało ich wykup etapami lub jednorazowo. Zapoczątkowano także separację, tj. podział gruntów użytkowanych odtąd przez dwór i gromady. Przede wszystkim wchodziły tu w grę pastwiska. Przy separacji chłopi zostali pozbawieni przysługujących im dotąd zwyczajowo uprawnień do korzystania z lasów dworskich, czyli tzw. serwitutów. Pruskie reformy z lat 1807-1811 nie objęły terenów, które wchodziły wówczas w skład Księstwa Warszawskiego. Ustawa regulacyjna dla Wlk. Ks. Poznańskiego ukazała się w 1823 r. różniła się ona tylko w niewielu szczegółach od przepisów z 1811 i 1816 r. W Poznańskiem podciągnięto pod regulację nie tylko gospodarstwa faktycznie posiadające sprzężaj, ale i te, których rozmiar wymagał posiadania sprzężaju. Jako dolną granicę dopuszczonych do regulacji gospodarstw uznano również tu - -osobnym zarządzeniem z 1836 r. - 25 mórg. Koloniści, okupnicy i inni niezbyt liczni chłopi, mający prawo do gruntu zagwarantowane kontraktem, mogli wykupić się na zasadzie edyktu o reluicji. Austriacki: Chłopi na wieść o rewolucji (Wiosna Ludów) zaprzestawali pańszczyzny. Adres lwowski prosił, by cesarz zniósł pańszczyznę w imieniu szlachty; do tego oczywiście biurokracja się nie spieszyła. Adam Czartoryski wzywał właścicieli ziemskich, by sami zrezygnowali z pańszczyzny, ale niewielu tylko go posłuchało. Kto darował pańszczyznę, ten rezygnował tym samym z odszkodowania, ten pozostawiał w ręku chłopów serwituty, tj. zwyczajowe prawo do korzystania z lasu i pastwiska. Sam Stadion przynaglał ministrów, aby pośpieszyli się ze zniesieniem pańszczyzny. Nie doczekawszy się decyzji z Wiednia, 22 IV, ogłosił na własną rękę, że z rozkazu cesarza z dniem 15 V pańszczyzna w Galicji ustanie za wynagrodzeniem w swoim czasie wymierzyć się mającym na koszt rządu. Tenże okólnik zastrzegał, że serwituty pozostają w mocy. Rząd zatwierdził to posunięcie Stadion, a w parę tygodni potem ogłoszono już formalnie patent cesarski o zniesieniu pańszczyzny z fałszywą datą 17 IV. Rosyjski: Na Litwie i Białorusi już 1 V 1863 r. ukaz carski zapowiedział rewizję procedury uwłaszczeniowej. Chłopom dodano ziemi, zniżono opłaty, uznano ich doraźnie właścicielami gruntu. W ślad za tym analogiczne przepisy wydano i dla Ukrainy - realizując to, co chłopom ukraińskim obiecywała „złota hramota”. Ukazy carskie z 2 III 1864 r. nadawały chłopom na własność wszystką ziemię, jaką użytkowali. W zamian za to obciążono chłopów wieczystym podatkiem gruntowym; miał on posłużyć do odszkodowania dziedziców za utracone przez nich powinności. Serwituty utrzymano w mocy, bezrolnym obiecywano nadział gruntów z dóbr narodowych
153.	Relacje stosunków chłopskich w Poznańskim (1807, 1823)	W 1807 r. Fryderyk Wilhelm wydał edykt o zniesieniu poddaństwa osobistego w Prusach. Edykt ten z trzyletnim terminem wejścia w życie, nie uchylał pańszczyzny, a nawet uprawniał rugowanie chłopów z ziemi przez szlachtę. W 1811 r. ukazał się edykt regulujący dla całego państwa pruskiego. Umożliwiał on większości chłopów z dóbr prywatnych nabycie własności i pozbycie się pańszczyzny. „Regulację” przeprowadzić miała władza państwowa (Komisja Generalna), gdyby pan w ciągu 2 lat nie wprowadził jej z własnej woli. Za usamodzielnienie się chłop miał zapłacić, oddając panu trzecią część swego gruntu jeśli korzystał zeń na prawie dziedzicznym, albo nawet połowę, jeśli nie miał takich uprawnień. Deklaracja królewska z 1816 r. ścieśniła zasięg regulacji. Wyłączono z niej mianowicie liczne kategorie pomniejszych gospodarstw, jak również te, które zostały utworzone w ciągu ostatnich kilku dziesięcioleci. Np. na Górnym Śląsku dopuszczono do regulacji tylko gospodarstwa sprzężajne, to posiadające co najmniej 25 mórg powierzchni (6,3 ha). Za jedyną dopuszczalną formę odszkodowania dziedzica uznano wypłatę kapitału. Równolegle do akcji uwłaszczeniowej likwidowano także powinności feudalne, obciążające osadników nie należących formalnie do kategorii poddanych, jak dzierżawców wieczystych, mieszczan-rolników itp. Odnośne zarządzenie o reluicji (wykupie) powinności z 1821 r. przeliczało na gotówkę wszystkie dotychczasowe świadczenia w naturze i robociźnie oraz umożliwiało ich wykup etapami lub jednorazowo. Zapoczątkowano także separację, tj. podział gruntów użytkowanych odtąd przez dwór i gromady. Przede wszystkim wchodziły tu w grę pastwiska. Przy separacji chłopi zostali pozbawieni przysługujących im dotąd zwyczajowo uprawnień do korzystania z lasów dworskich, czyli tzw. serwitutów. Pruskie reformy z lat 1807-1811 nie objęły terenów, które wchodziły wówczas w skład Księstwa Warszawskiego. Ustawa regulacyjna dla Wlk. Ks. Poznańskiego ukazała się w 1823 r. różniła się ona tylko w niewielu szczegółach od przepisów z 1811 i 1816 r. W Poznańskiem podciągnięto pod regulację nie tylko gospodarstwa faktycznie posiadające sprzężaj, ale i te, których rozmiar wymagał posiadania sprzężaju. Jako dolną granicę dopuszczonych do regulacji gospodarstw uznano również tu - -osobnym zarządzeniem z 1836 r. - 25 mórg. Koloniści, okupnicy i inni niezbyt liczni chłopi, mający prawo do gruntu zagwarantowane kontraktem, mogli wykupić się na zasadzie edyktu o reluicji.
154.	Uwłaszczenie w monarchii habsburskiej	Chłopi na wieść o rewolucji (Wiosna Ludów) zaprzestawali pańszczyzny. Adres lwowski prosił, by cesarz zniósł pańszczyznę w imieniu szlachty; do tego oczywiście biurokracja się nie spieszyła. Adam Czartoryski wzywał właścicieli ziemskich, by sami zrezygnowali z pańszczyzny, ale niewielu tylko go posłuchało. Kto darował pańszczyznę, ten rezygnował tym samym z odszkodowania, ten pozostawiał w ręku chłopów serwituty, tj. zwyczajowe prawo do korzystania z lasu i pastwiska. Sam Stadion przynaglał ministrów, aby pośpieszyli się ze zniesieniem pańszczyzny. Nie doczekawszy się decyzji z Wiednia, 22 IV, ogłosił na własną rękę, że z rozkazu cesarza z dniem 15 V pańszczyzna w Galicji ustanie za wynagrodzeniem w swoim czasie wymierzyć się mającym na koszt rządu. Tenże okólnik zastrzegał, że serwituty pozostają w mocy. Rząd zatwierdził to posunięcie Stadiona, a w parę tygodni potem ogłoszono już formalnie patent cesarski o zniesieniu pańszczyzny z fałszywą datą 17 IV.
155.	Kogo nie objęło uwłaszczenie z 1864 r.	Na Litwie i Białorusi już 1 V 1863 r. ukaz carski zapowiedział rewizję procedury uwłaszczeniowej. Chłopom dodano ziemi, zniżono opłaty, uznano ich doraźnie właścicielami gruntu. W ślad za tym analogiczne przepisy wydano i dla Ukrainy - realizując to, co chłopom ukraińskim obiecywała „złota hramota”. Ukazy carskie z 2 III 1864 r. nadawały chłopom na własność wszystką ziemię, jaką użytkowali. W zamian za to obciążono chłopów wieczystym podatkiem gruntowym; miał on posłużyć do odszkodowania dziedziców za utracone przez nich powinności. Serwituty utrzymano w mocy, bezrolnym obiecywano nadział gruntów z dóbr narodowych
156.	Memoriał Horne'a
157.	Komitet Urządzający	Naczelna władza carska w KP po upadku powstania styczniowego, przeprowadziła uwłaszczenie chłopów i reorganizowała administrację, działał do 1871 r. usilnie rusyfikował. Kierownikiem był Nikołaj Milutin
158.	Namiestnicy w Wielkim Księstwie Poznańskim	ks. Antoni Radziwiłł
159.	Prezesi Wielkiego Księstwa Poznańskiego	Joseph Zerboni di Sposetti Theodor Baumann Edward Flottwell hr. Adolf Henryk Arnim-Boitzenburg
160.	Partie działające w Wielkim Księstwie Poznańskim	1835 - Kasyno - Gustaw Potworowski - Gostyń; organ Kasyna Przewodnik Rolniczo Przemysłowy obóz 1841 - Bazar - dr Karol Marcinkowski - Poznań; 1841 zawiązano Towarzystwo Naukowej Pomocy liberalny 1839 - komitet spiskowy TDP - Walerian Breański - Poznań; na jego czele stanął Karol Libelt; od 1838 r. wychodził w Poznaniu pod redakcją Antoniego Woykowskiego Tygodnik Literacki; 1842 0 Związek Plebejuszy - Walenty Stefański - Poznań; lato 1848 - Liga Polska - August Cieszkowski - Poznań; Dyrekcja Główna Ligi - Potworowski; 1850 - zmuszono do rozwiązania się Dyrekcję Główną
161.	Jakiego kierunku był reprezentantem Marcinkowski (założyciel Bazaru)	Był związany z emigracyjnym ugrupowaniem księcia Czartoryskiego - Hotel Lambert
162.	Rola Stojałowskiego i Wysłoucha	Stojałowski Stanisław (1845-1911) - publicysta, ksiądz. Od 1863 r. w zakonie jezuitów, 1870 otrzymał święcenia kapłańskie, w 1875 r. rozpoczął akcję oświatową wśród chłopów. Wydawał „Wieniec”, „Pszczółkę”, „Dzwon” i in. Czasopisma dla ludu. Organizował pielgrzymki do miejsc kultu, ale i do miejsc ważnych dla polskiej tradycji narodowej. Zakładał też kółka rolnicze. Był zwalczany za swą działalność przez ziemian i zwierzchników kościelnych, a także władze państwowe, które w okresie wyborów osadzały go w areszcie. Przyczynił się do utworzenia zorganizowanego ruchu ludowego, starając się związać go z Kościołem. Gdy nie zdołał skłonić działaczy Stronnictwa Ludowego do przyjęcia własnych koncepcji, utworzył w 1896 r. Stronnictwo Chrześcijańsko-Ludowe. Następnie organizował inne drobne ugrupowania o programie solidarystycznym, uzyskał nawet mandat do rady Państwa. W ostatnich latach życia zbliżał się do narodowej Demokracji i w 1911 r. przekazał swe pisma i drukarnię Związkowi Ludowo-Narodowemu. Wysłouch Bolesław - (1855-1937) - był z wykształcenia inż. chemikiem, początkowo związany z kołkami socjalistycznymi, od 1885 działał we Lwowie, 1886-1887 redagował Przegląd Społeczny, 1889 - Przyjaciel Ludu; 1894 - współtworzył Polskie Towarzystwo Demokratyczne, 1895 - Stronnictwo Ludowe; 1912 - PSL-Zjednoczenie Niezawisłych Ludowców; 1913 - PSL-Piast, 1922-1928 - senator; 1923 - PSL-Wyzwolenie; 1925-1927 Klub Pracy.
163.	Statut Ograniczony dla Galicji	Statut dla Galicji, zbiór praw nadanych Galicji w 1861 przez cesarza Franciszka Józefa I, namiastka konstytucji. Przyznawał Galicji prawo do ograniczonej autonomii. Normował m.in. sprawy kompetencji i ordynacji wyborczej do Sejmu Krajowego i Wydziału Krajowego. Z niewielkimi zmianami obowiązywał do 1918.
164.	Namiestnicy galicyjscy	arcyks. Karol Józef FerdynandAgenor Gołuchowski Kazimierz Badeni Andrzej Potocki
165.	Organ ustawodawczy i wykonawczy Rzeczypospolitej Krakowskiej	1818 nadano konstytucję, władze wykonawczą - Senat Rządzący (13 osób); Kierownikiem był Stanisław Wodzicki; władza ustawodawcza - Zgromadzenie Reprezentantów (41)
166.	Rola Sejmu Krajowego	Sejm Krajowy, organ przedstawicielski istniejący 1861-1914 na terenie zaboru austriackiego (w Galicji). Posiadał kompetencje ograniczone ds. gospodarczych, oświatowych i kulturalnych. Ustawy Sejmu Krajowego podlegały akceptacji cesarza austriackiego. Skomplikowana ordynacja wyborcza (system kurialny) zapewniała miejsca w Sejmie Krajowym posłom reprezentującym bogate warstwy społeczeństwa Galicji.
167.	Kto i kiedy wydał adres „Przy Tobie najjaśniejszy Panie stoimy i stać chcemy”	10 XII 1866 r. - konserwatyści galicyjscy na czele z Florianem Ziemiałkowskim pod wpływem lojalnego namiestnika Gołuchowskiego
168.	Poglądy „szkoły krakowskiej”	Główny (obok szkoły warszawskiej) nurt polskiej historiozofii w 2. poł. XIX w.; rozwijana w kręgu prof. UJ i AU; politycznie związana z konserwatystami zachodniogalicyjskimi (stańczycy); pesymistyczna wizja dziejów Polski, przyczyny upadku kraju i rozbiorów upatrywano w cechach wewn. (słabość rządów, anarchia, liberum veto); krytyczna wobec konspiracyjno-powstańczego nurtu walki o niepodległość; przyczyniła się do publikacji licznych źródeł hist.; gł. przedstawiciele: M. Bobrzyński, W. Kalinka, S. Smolka, J. Szujski.
169.	Główne kierunki „szkoły warszawskiej”	Przyczyny upadku kraju i rozbiorów upatrywano w sytuacji zewnętrznej
170.	Przedstawiciele „szkoły warszawskiej”	Lelewel, Korzon, Smoleński
171.	Kiedy żyli: Mickiewicz, Prus, Wyspiański, Sienkiewicz, Dmowski, Piłsudski	Adam Mickiewicz (1798-1855) Bolesław Prus (1847-1912) Stanisław Wyspiański (1869-1907) Henryk Sienkiewicz (1846-1916) Roman Dmowski (1864-1939) Józef Piłsudski (1867-1935)
172.	Palmerston a Polska	Palmerston był krytyczny wobec powstania. Jego postawę usztywniła detronizacja Mikołaja. Uznał on krok sejmu polskiego za przedwczesny i nierealistyczny.
173.	Lord Grey a Polska	Lord Charles Grey uważał się za przyjaciela Kościuszki i wymieniał z nim listy, naczelną jego troską był skaptowanie Rosji dla angielskiej koncepcji rozwiązania kwestii belgijskiej. Nie zamierzał on się angażować w sprawy rewolucji polskiej. Był on zdecydowanym wrogiem wszystkich rewolucji, rewolucjonistów i w ogóle niepokojów. Uznawał, ze Mikołaj nie ma innej drogi, jedynie drogę siły, i ma nadzieję, ze siła uczyni Mikołaja panem tej burzliwej Polski.
174.	Konstytucja dla Prus z 1850 r.	Ogłoszona 31 I 1850 r. oktrojowana przez króla
175.	Bismarck a Polska	Kanclerz już jako młody polityk twierdził bez ogródek, ze Polakom w sensie czysto ludzkim można współczuć, ale z punktu widzenia interesów pruskich i w ogóle niemieckich, należy dążyć do ich całkowitego wynaradawiania
176.	Ugoda Bismarcka z Leonem XIII	Kulturkampf zaczął powoli wygasać. Za potrzebą porozumienia z państwem opowiadał się też nowy papież)od 20 II 1878 r.), Leon XIII. Powolne układy pomiędzy Stolicą Apostolską a rządem Rzeszy doprowadziły wreszcie do kompromisu, który mógł pogodzić zarówno stanowisko Kościoła walczącego o swoją niezależność wobec państwa, jak i rządu dbałego o swój autorytet. Niektóre ustawy antykościelne uchylono, niektóre zachowały wprawdzie formalnie swą moc prawną, ale przestano je wykonywać.
177.	Program A. Bersteina	Odrzucił marksistowskie teorie kapitalistyczne, walkę klas, rewolucji i dyktaturę proletariatu, stworzył własną koncepcję strategii, i taktyki ruchu robotniczego, postulował aby działalność socjaldemokratów ograniczał się do ram legalnych, działalność na rzecz reform, reformizm - rezygnacja z celów ostatecznych takich ja rewolucja i socjalizm
178.	Kiedy działał „wielki Proletariat”	VIII 1882-I 1889
179.	Kto i gdzie założył Ligę Polską	Pisarz Teodor Tomasz Jeż (Zygmunt Miłkowski) założył w 1887 r. w Hilifikonie k/Zurychu organizację pod nazwą Liga Polska.
180.	Kiedy i gdzie powstało Stronnictwo Ludowe	28 VII 1895 r. w Rzeszowie
181.	Kto i gdzie założył Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne	W VI 1897 - Warszawa - Liga Narodowa
182.	Autor „Myśli nowoczesnego Polaka”	Roman Dmowski
183.	Redaktorzy „Przeglądu Wszechpolskiego”	Ungar Adam Dwernicki Popławski Dmowski Nowicki
184.	Kiedy założono PPS	17-21 XI 1891 -Związek Zagraniczny Socjalistów Polskich PPS
185.	Jaką funkcję sprawował Moraczewski przed wyjazdem do Paryża	Kierował tzw. Konwentem Organizacji A; Konwent przez oddanych sobie ludzi kierował PPS-Frakcją, Wyzwoleniem i szeregiem ugrupowań centrowych
186.	10 prac Bolesława Limanowskiego	Pamiętniki Dzieje Litwy Galicya przedstawiona słowem i ołówkiem Historia demokracji polskiej w epoce porozbiorowej Historja ruchu narodowego od 1861 do 1864 r. Historja ruchu rewolucyjnego w Polsce w 1846 r. Historja ruchu społecznego w drugiej połowie XVIII stulecia Historja ruchu społecznego w XIX. Stuleciu Hugo Kołłątaj Margrabia Aleksander Wielopolski: jego życie i działalność polityczna: na podstawie dokumentów historycznych Mazowsze pruskie Naród i państwo: studyum socyologiczne Państwo unarodowione i unarodowienie ziemi Polityka wynaradawiająca rządu pruskiego w stosunku do ludności polskiej
187.	Pełna nazwa ZWC	Związek Walki Czynnej.
188.	Kiedy i gdzie powstał Naczelny Komitet Narodowy	VIII 1914 r. w Galicji w Krakowie
189.	Organ powołany przez Akt 5 XI 1916 r.	Rada Regencyjna i Tymczasowa Rada Stanu
190.	Rada Regencyjna - zadania, czas powstania, skład	Rada Regencyjna ustanowiona 12 IX 1917 r., ukonstytuowała się 6 dni później. Tworzyli ja abp Aleksander Kakowski, Zdzisław Lubomirski i Józef Ostrowski. Mieli oni sprawować regencję, czyli być zastępczą zbiorową głową Królestwa Polskiego. Mianowała ona 45 członków Rady Stanu. 7 X 1918 proklamowała niepodległość Polski, 11 XI przekazała władze Piłsudskiemu.

---