LISTA KONTROLNA DO USTALANIA OKOLICZNOŚCI I PRZYCZYN WYPADKÓW PRZY PRACY (17/01/2005)



Lista kontrolna może dopomóc w ustaleniu przyczyn źródłowych wypadków przy pracy i planowaniu działań profilaktycznych w celu zapewnienia, aby podobne wypadki nie wystąpiły w przyszłości. Badając wypadek przy pracy należy zawsze stwierdzić, co się stało, zapytać siebie i innych, dlaczego wypadek wystąpił i ustalić wszystkie istotne warunki i okoliczności.

Podstawa prawna:

1. Art. 234 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, 2. Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. nr 199, poz. 1673), 3. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 lipca 1998 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy (Dz.U. nr 115, poz. 744 z późniejszymi zmainami), 4. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 5 czerwca 2000 r. w sprawie ustalenia wzoru statystycznej karty wypadku przy pracy oraz związanego z nią trybu postępowania (Dz.U. nr 51, poz. 6120.

PRZYKŁAD ANALIZY WYPADKU PRZY PRACY

Przed przystąpieniem do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy oraz planowania działań profilaktycznych proszę zapoznać się z poniższym przykładem analizy wypadku przy pracy.




Teraz przystępujemy do ustalania okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy oraz do planowania działań profilaktycznych.
W celu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy oraz zaplanowania działań profilaktycznych należy odpowiedzieć na arkuszu papieru na 25 zamieszczonych poniżej pytań.
Pytania o numerach od 1 do 17, zaznaczone kolorem czerwonym, służą badaniu faktów - dlatego należy na nie odpowiedzieć tak szybko, jak to jest możliwe, najlepiej na miejscu wypadku.
Pytania o numerach od 18 do 25, zaznaczone kolorem zielonym, można poczekać - należy wcześniej spokojnie przeanalizować fakty. Zaleca się, aby tę część wypełnił zespół powypadkowy wspólnie z grupą zainteresowanych osób. Należy również pamiętać o zapisaniu, kto przeprowadził badanie wypadku.
Lista kontrolna może być także wykorzystana do badania zdarzeń potencjalnie wypadkowych. W tym przypadku należy odpowiedzieć na pytania za wyjątkiem pytań 1, 3, 4, 23 i 24, na które nie trzeba odpowiadać badając te zdarzenia.
Niezależnie od tego, czy badane są wypadki przy pracy czy też zdarzenia potencjalnie wypadkowe, należy pamiętać o konieczności otwartego i obiektywnego podejścia do otrzymywanych odpowiedzi. Zawsze celem badania jest poprawa stanu bezpieczeństwa, nie zaś określenia winy lub odpowiedzialności.

1.Kto został poszkodowany? Nazwisko i imię: NN Zawód: Operator maszyn do obróbki drewna Proces pracy: Obsługa oklejarki krawędzi Staż na zajmowanym stanowisku pracy: 9 lat

2.Gdzie i kiedy miał miejsce wypadek? Miejsce wypadku: Warsztat obróbki drewna Data: 23 maja 2002 r. Godzina: 13^15 Liczba godzin przepracowanych do chwili wypadku: 6 godzin

3. Jakie urazy spowodował wypadek? Rodzaj urazu: Rana, przerwanie ścięgien Umiejscowienie urazu: Wierzchnia strona prawej dłoni przy kostkach Udzielona pomoc medyczna: Pobyt na oddziale urazowym szpitala

4. W jaki sposób doszło do urazu i co go spowodowało? Wydarzenie powoduj±ce uraz: Uderzenie ostrza piły w dłoń Czynnik powodujący uraz: piła odcinająca listwy

5. Sekwencja zdarzeń wypadkowych - jak to się stało? Co stało się najpierw? Poszkodowany wykrył uszkodzenie i otworzył osłonę przestrzeni roboczej, w której listwy są odcinane i obrabiane. Co nastąpiło potem? Poszkodowany włożył ołówek w wyłącznik osłony i uruchomił maszynę. Co nastąpiło potem? Wyłącznik odłączający ruch obrotowy piły został zablokowany za pomocą ołówka. Maszyny lub narzędzia mające związek z wypadkiem (producent, typ, rok produkcji): KLMATRIK - 3 - 130, seria nr 345/98, rok 1998.

6. Jakie czynności były wykonywane w czasie wypadku? Co robiła osoba poszkodowana? Praca na oklejarce - krawędziarce (maszyna do automatycznego sklejania i odcinania listew). Co robiły inne osoby? Nie było innych osób.

7. Czy wystąpiło coś odbiegającego od stanu normalnego? Tak/Nie Tak Jeśli tak - co to było: Coś niedobrego działo się z maszyną. Normalnie stosowane są listwy okleinowe, ale w tym przypadku były stosowane aluminiowe. W normalnej sytuacji maszyna zatrzymuje się po otwarciu osłony. Jeśli nie - przejść do pytania 8.

8. Czy wypadek wydarzył się w normalnych warunkach, podczas wykonywania normalnych działań? Tak/Nie Nie Jeśli tak - opisać sytuację Jeśli nie - konieczna odpowiedźna pytanie 7.

9. Czy znane było ryzyko zawodowe? Tak - dlaczego nie zastosowano odpowiednich środków ochrony? Ryzyko zawodowe było znane, ale spodziewano się, że wszystko będzie w porządku. Zamiarem było tylko ustalenie, co złego stało się w maszynie. Nie - dlaczego nie?

10. Czy organizacja pracy wpłynęła w jakiś sposób na wypadek? Tak / Nie Nie, ale zdarzyło się to po przerwie na kawę i poszkodowany był zdenerwowany problemem z maszyną. Jeśli tak - opisać w jaki sposób

11. Czy konserwacja i porządek były wystarczające? Tak / Nie Tak Jeśli nie - opisać warunki

12. Czy pracownicy odbyli stosowne szkolenia i mają odpowiednie doświadczenie? Tak / Nie Tak Jeśli nie - opisać sytuację

13. Czy organizacja stanowiska pracy wpłynęła w jakiś sposób na wypadek? Tak / Nie Tak Jeśli tak - opisać organizację stanowiska Dostęp do strefy roboczej maszyny jest utrudniony i osłona nie ma wzierników

14. Czy rodzaj lub kształt materiałów miały wpływ na wypadek? Tak / Nie Tak Jeśli tak - określić rodzaje materiałów i ich właściwości Nie były używane zwykle stosowane materiały, ale listwy aluminiowe.

15. Czy wyposażenie stanowiska pracy miało wpływ na wypadek? Tak / Nie Nie bezpośrednio. Powód awarii nie został jeszcze zidentyfikowany. Jeśli tak - opisać braki i problemy

16. Czy środki ochrony były odpowiednie? Tak / Nie Nie Jeśli nie - opisać braki i problemy Jest możliwość objęcia (zablokowania) wyłącznika awaryjnego.

17. Czy inne czynniki miały wpływ na wypadek? Tak / Nie Nie Jeśli tak - jakie?

18. Dlaczego zdarzył się wypadek? - Krok po kroku Krok 1 Poszkodowany doznał przecięcia ścięgien dłoni piłą. Krok 2 Piła została uruchomiona przez zablokowanie wyłącznika awaryjnego ołówkiem. Krok 3 Wyłącznik związany z osłoną nie zadziałał. Krok 4 Bo poszkodowany nacisnął go ołówkiem, aby określić przyczynę uszkodzenia maszyny. Było to konieczne, aby mógł on uruchomić maszynę. Krok 5 Nie było procedur postępowania w przypadku uszkodzenia maszyny. Krok 6 Instrukcja bezpiecznej obsługi nie była dostępna dla użytkownika.

19. Jakie działania profilaktyczne są potrzebne? Krok 1 Stosowanej metody pracy nie można zaakceptować. Nie powinno być możliwe włożenie rąk do strefy roboczej maszyny. Krok 2 Powinna być możliwa obserwacja stanu maszyny przez wzierniki w osłonie lub po wyłączeniu maszyny. Krok 3 Należy uniemożliwić obejście działania wyłączników. Krok 4 Zawsze, gdy pojawiają się problemy, należy korzystać z pomocy mechaników serwisu. Krok 5 Powinny zostać ustanowione procedury bezpiecznego reagowania na uszkodzenia, np. jeden pracownik zatrzymuje lub uruchamia maszynę, a drugi obserwuje stan maszyny przez wziernik w osłonie. Krok 6 Osobom obsługującym maszyny należy dostarczyć instrukcje bezpiecznej obsługi.

20. Czy podobne ryzyko wypadku występuje jeszcze w innym miejscu? Tak / Nie Tak Jeśli tak - jakie i gdzie? W warsztacie jest podobna sklejarka - krawędziarka.

21. Czy wcześniej zdarzały się podobne wypadki lub zdarzenia potencjalnie wypadkowe? Tak / Nie Nie Jeśli tak - opisać sytuacje

22. Jakie działania profilaktyczne powinny być przeprowadzone natychmiast, a jakie później? Działania krótkoterminowe: 1. Uniemożliwienie dostępu do strefy roboczej maszyny podczas jej pracy oraz obejścia wyłączników. 2. Umożliwienie obserwacji pracy maszyny przez wzierniki w osłonie. Osoba odpowiedzialna: 1. Kierownictwo 2. Kierownictwo / pracownik Terminy realizacji: Natychmiast Działania długoterminowe: 1. Opracowanie i przekazanie użytkownikom instrukcji bezpiecznej obsługi. 2. Opracowanie procedur i instrukcji bezpiecznej pracy z użyciem maszyn. 3. Rejestrowanie wszystkich pojawiających się problemów w celu właściwej konserwacji i naprawy maszyn. Osoba odpowiedzialna: 1. Kierownictwo 2. Kierownictwo 3. Pracownik Terminy realizacji: 1. W ciągu 1 miesiąca 2. Od zaraz według instrukcji dostawcy.

23. Jakie były konsekwencje wypadku? Liczba dni niezdolności do pracy: Pracownik pozostaje na zwolnieniu lekarskim już 8 tygodni. Inne skutki dla osoby poszkodowanej: Ćwiczenia rehabilitacyjne dłoni.

24. Czy wypadek był zgłoszony? Zgłoszenie do Państwowej Inspekcji Pracy Data: 23.05.2002 r. Zgłoszenie do prokuratury Data: 23.05.2002 r. Zgłoszenie do ZUS Data: Zgłoszenie do Urzędu Statystycznego Data: 24.06.2002 r.

25. Czy wyniki oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy powinny być zmienione? Tak/Nie: Tak Jeśli tak - co należy zmienić: Sprawdzić w instrukcji zasady stosowania środków ochrony. Opracować pisemne procedury postępowania w przypadku awarii maszyny. Sprawdzić wyłączniki awaryjne w innych urządzeniach.

---