Karl Rajmund Popper twierdzi ,że teorie naukowe są tak tworzone, że można jedynie udowodnić ich fałszywość, i ile można natomiast ich potwierdzić, zweryfikować.

Wszystkie teorie funkcjonalne traktują społeczeństwo jako system wzajemnych powiązań i zależności. Parsons twierdzi, że system ten dąży do równowagi.

Podstawowe instytucje społeczne wg teorii funkcjonalistycznej:

-Gospodarka

-Edukacja

-Rodzina

-Instytucja polityczna

-Religia

Teorie konfliktu widzą systemy społeczne jako pełne napięć i konfliktów istniejących pomiędzy składającymi się na nie częściami.

Koercyjna teoria społeczeństwa - konfliktowa teoria społeczeństwa.

Wyjaśnia jak jest możliwe, że społeczeństw ludzkie stanowią zwartą całość. Jej zwolennicy zakładają, że ta spójność opiera się na sile i przymusie.

Teoria interakcji: wyjaśnienie rzeczywistości społecznej uzyskujemy na podstawie dokładnego zbadania mikroświata konkretnych ludzi, którzy nawzajem interpretują swoje gesty, tworzą wyobrażenia o sobie oraz definiują w określony sposób sytuacje, w których się znaleźli.

Etapy procesu myślowego:

-Wskazanie sobie partnera

-Identyfikacja partnera jako kogoś ważnego dla mnie

-Definicja sytuacji w jakiej jestem z partnerem

-Interpretacja słów, gestów, aparycji partnera i rozszyfrowanie ich symbolicznej treści

-Postawienie się w roli innego

Kluczowe terminy w socjologii:

-ZMIENNE

-KORELACJA

-PROCES BADAWCZY

Kluczowe metody w socjologii:

-Eksperyment

-Badania ankietowe

-Obserwacja

-Badania historyczne

Struktura społeczna: jest trwałym układem relacji między elementami społeczeństwa. Do tych elementów nalezą m in. Status, rola, zbiorowości, grupy, organizacje, instytucje społeczne i wspólnoty terytorialne.

Pewną liczbę osób posiadających wspólną cechę nazywamy zbiorem ludzi, natomiast takie skupienie ludzi, w którym wytworzyła się i utrzymuje więź społeczna nazywamy zbiorowością.

Rodzaje zbiorowości społecznych:

-Para. Wyróżniamy pary uformowane na podłożu:

-stosunków seksualnych

-pokrewieństwa

-przyjaźni

-zależności służbowej

-pomocy

-stosunku wychowawstwa

-okoliczności okazjonalnych

-Audytorium (wg Kosińskiego ) jest to taka zbiorowość ludzka, pomiędzy członkami której występuje styczność przestrzenna, łączność psychiczna, wzajemne oddziaływanie i nastawienie do wspólnych działań.

-Tłumem (wg Kosińskiego ) nazywamy przelotne zgromadzenie się najczęściej kilkuset osób na przestrzeni umożliwiającej bezpośredni kontakt, które spontanicznie i identycznie reagują na te same podniety.

-Grupą (J. Szczepański ) nazywamy pewną ilość osób (co najmniej 3 ) powiązanych systemem stosunków uregulowanych przez instytucje, posiadających pewne wspólne wartości i oddzielonych od innych zbiorowości pewną zasadą odrębności.

Realne członkostwo w jakiejś grupie łączy się z koniecznością:

Zaangażowania na rzecz tejże zbiorowości określonych swych predyspozycji, zdolności, sił; zaakceptowania, przynajmniej w sferze zachowania widocznego na zewnątrz postulowanego modelu członka tejże zbiorowości;

Spełniania przynajmniej w elementarnym zakresie czynności nałożonych przez tę zbiorowość.

Wyróżniamy więc grupy:

-ekskluzywne, które stawiają ostre i zarazem trudne do spełnienia kryteria przyjęcia do swych szeregów

-ograniczone, o mniejszych wymaganiach i łatwiejszych do spełnienia

-inkluzyjne, w zasadzie nie stawiające żadnych warunków, otwarte prawie dla wszystkich.

-Przywódcą (J. Wiatr ) nazywamy każdego, kto w stopniu znacznie większym niż pozostali członkowie grupy wpływa na decyzje podejmowane przez grupę.

Znaczenie zbiorowości w życiu człowieka:

-dostarczają one jednostce:

-określonej wiedzy dotyczącej społeczeństwa, jego struktury, mechanizmów rozwoju itp.

-poglądu na życie, co jest wartościowe, do czego w życiu należy dążyć

-wskazań dotyczących sposobu osiągania wartości i realizacji przyjętych celów

-porządnej motywacji swojej aktywności życiowej

-wzorów zachowań w różnych sytuacjach życiowych

Organizacje społeczne

Współczesne społeczeństwo jest społeczeństwem organizacji formalnych.

Środowisko społeczne i wychowawcze jednostki

Historyczne obserwacje procesów socjalizacyjnych dowodzą, że środowisko lokalne jest najbardziej skutecznym zabezpieczeniem zbiorowości przed dezorganizacją oraz patologią.

D. Walczak Duraj przedstawia 5 podstawowych rodzajów zależności między jednostką a zbiorowością społeczną

-zależności o charakterze statystycznym

-zależności odnoszące się do swoistych procesów i uwarunkowań społeczno-kulturowych osobowości ludzkiej

-zależności funkcjonalne

-zależności, w których podkreśla się odpowiedniości między treściami danej kultury a konfiguracją cech osobowości członków danego społeczeństwa

-zależności, w których relacje między jednostką a społeczeństwem rozważane są w perspektywie dynamicznej i z wyraźnym akcentem na osobowość jako podmiot działania.

Obecnie panuje powszechna zgoda do tego, że zarówno natura, jak i wychowanie przyczyniają się do rozwoju jednostki.

Znaczenie izolacji w dzieciństwie

Od czasu do czasu pojawiają się relacje o dzieciach wychowywanych przez dzikie zwierzęta. W każdym z tych przypadków odnalezione dzieci trudno uznać za ludzi.

Perspektywy

Socjalizacja- to proces uspołeczniania, który polega na przekształcaniu przez instytucję społeczne indywidum ludzkiego w jednostkę obdarzaną osobowością społeczną uwewnętrznianiu i uczeniu jej uznawanych przez daną zbiorowość norm, wartości, wzorów i umiejętności.

Socjologia pierwotna- to pierwszy zasadniczy i najważniejszy etapsocjalizacji obejmujący dzieciństwo i wczesną młodość człowieka.

W okresie tym jednostka przyswaj agłówne i podstawowe informacje oraz umiejętności potrzebne do funkcjonowania jako pełnoprawnego członka społeczeństwa.

Dzięki procesowi socjalizacji jednostka:

-zdobywa umiejętności kontrolowania swych popędów i potrzeb a zarazem zaspokajania ich w społecznie aprobowanej formie i w określonym czasie

-zdobywa umiejętności w zakresie pełnienia różnorodnych ról społecznych (syna, kolegi, przyjaciela, ucznia ) a więc umiejętności wchodzenia w interakcje z innymi i w złożony proces symbolicznego komunikowania się

-kształtuje zarówno swoje sposoby, odczuwania i wyrażania swych emocji jak i sposoby postrzegania, ujmowania otaczającej ją rzeczywistości fizycznej i społecznej

-Zdobywania umiejętności wykonywania określonych czynności i posługiwania się podstawowymi dla danej kultury i cywilizacji przedmiotami i rzeczami

-Uwewnętrznia rozpowszechniane w danej zbiorowości wartości, normy, aspiracje, cele działania i traktuje je jak własne

Socjalizacja wtórna ( socjalizacja dorosłych )

Ściśle wiąże się z poznawaniem złożoności świata społecznego oraz różnorodnych modeli i wariantów życia.

Socjalizacja antycypacyjna to proces uczenia się i uwewnętrzniania postaw, norm, wartości i wzorów zachowań funkcjonujących w kulturze grupy, do której uczestnictwa aspiruje jednostka.

Proces socjalizacji był badany z różnych punktów widzenia. Są to:

• Psychoanaliza

• Teoria poznawcza

• Interakcjonizm symboliczny

PSYCHOANALIZA-metoda badawcza ( Zygmunta Freuda ) zajmująca się treścią i mechanizmami ludzkiego życia psychicznego.

Rozwój osobowości

Fazy rozwoju psycho-seksualnego ( wg Freuda ), które związane są z umiejscowieniem (kateksią ) libido, czyli energii seksualnej będącej pochodną instynktu życia, w różnych częściach ciała.

-Faza oralna

-Faza analna

-Faza falliczna

tworzy się „kompleks Edypa”

Teoria poznawcza Jean Piaget

Jean Piaget skoncentrował uwagę na obszarach rozwoju poznawczego. Doszedł do wniosku, że proces rozwoju ma cztery fazy.

-Faza sensomotoryczna

-Faza przedpoperacyjna

-Faza operacji konkretnych

-Faza operacji formalnych

Interakcjonizm symboliczny

Georg Herbert Mead

Mead badał rozwój i organizację jaźni

-Rozwój jaźni

Mead stwierdził, że właśnie przez pojmowanie roli innego i patrzenie na siebie jak na przedmioty rozwijamy własną jaźń.

-Okres przedwerbalny

Interakcje z innymi są elementarne. Dzieci nie rozróżniają tego co jest jaźnią od tego co nią nie jest.

Natura jaźni

Cooley pisał o jaźni odzwierciedlonej- w naszym pojmowaniu siebie, które jest funkcją naszych reakcji na to, jak według nas postrzegają nas inni.

-SZKOŁA-pokazuje dziecku zupełnie inne otoczenie społeczne niż to, które poznało w rodzinie.

Szkoła jest odpowiedzialna za przekazanie jednostce informacji, umiejętności i wartości, które społeczeństwo uważa za ważne dla życia społecznego.

-MASS MEDIA

media wpływają na socjalizację, prezentując dodatkowe i alternatywne modele ról, a także norm i wartości społecznych.

Być może najważniejszym współczesnym środkiem społecznego przekazu jest TV.

We współczesnej myśli europejskiej wyodrębnia się przeważnie etap dzieciństwa, dorastania, dojrzałości i starości

-Etap dzieciństwa

---