Sylabusy i stres - http://www.kazdystudent.pl/a/stres.html
Sposób na uwolnienie się od stresu dla licealistów i studentów.
Autor - Brandon Markette
Z początkiem każdego nowego semestru, po raz kolejny daje o sobie znać. W miarę jak mija pierwszych kilka dni, każda klasa / grupa płodzi swój własny wykaz zagadnień do opracowania na nowy semestr. Z początku taki sylabus nie wydaje się zbyt groźny. W końcu jest niedużego formatu, prawda? Nie ma więcej niż kilka stron. Przed końcem tygodnia każdy z tych sylabusów czyni oczywistą jedną przerażającą rzecz, mianowicie, praktycznie żaden profesor chyba sobie nie uświadamia, że mamy więcej przedmiotów niż ten jeden przez niego prowadzony.
Uwolnienie się od stresu pilnie potrzebne
Z całym semestrem przed nami, obciążenie wydaje się duże, ale nie przytłaczające. Plus minus, piętnaście tygodni wydaje się być wystarczającym okresem czasu na wywiązanie się ze wszystkiego. Zawsze jednak, okazuje się, iż tak nie jest. Zajęcia nie są jedyną rzeczą, która wypełnia Twój osobisty świat. Niektórzy z nas pracują, wielu ma obowiązki wobec stowarzyszeń i organizacji uczniowskich, kół zainteresowań, itp. I nie zapominajmy też, że każdy z nas ma również życie towarzyskie. Stopniowo, acz nieubłagalnie staje się jasne, że nie możemy nadążyć z nauką. Wystarczy jeden dzień typu „Ech, zrobię to później,” a mamy już dwa razy więcej pracy. Przed połową semestru wpadamy w szaleńczy pośpiech, by skończyć czytanie zadanych książek, wyrobić się z pisaniem wypracowań i referatów i, o ile szczęście dopisze, mieć również czas na naukę do egzaminów. Wypijamy hektolitry kawy i napojów gazowanych jedynie po to, aby na tyle zachować jasność umysłu, by być w stanie kontynuować czytanie i pisanie zadanych prac. W miarę, jak zbliża się tydzień egzaminów końcowych, bardzo powoli posuwamy się ku ukończeniu naszych zadań odchodząc jednocześnie od zdrowych zmysłów. Co więc biedny uczeń / student może zrobić, by zaradzić tej szaleńczej spirali?
Uwalnianie się od stresu - kroki
Cóż, ja znalazłem odpowiedź, a nazywa się Jezus. Być może myślisz: „No nie, teraz to już przesadziłeś!”. Jednak oto, co On mówi: „Przyjdźcie do Mnie wszyscy, którzy utrudzeni i obciążeni jesteście, a Ja was pokrzepię. Weźcie Moje jarzmo na siebie i uczcie się ode Mnie, bo jestem cichy i pokorny sercem, a znajdziecie ukojenie dla dusz waszych. Albowiem jarzmo moje jest słodkie, a moje brzemię lekkie.” On wie jak ciężkie może być życie i chce podać ci pomocną dłoń. Po tym, jak mu zaufamy, Jezus obiecuje pomóc nam w znalezieniu odpoczynku, którego nasze dusze tak strasznie potrzebują.
Nie chcę teraz źle się wyrazić, mówiąc coś w stylu: „Uwierz w Jezusa, a wszystkie twoje problemy znikną,” ponieważ to nieprawda! Chodzi mi o to, że Chrystus proponuje nam spojrzenie na nasze sprawy z innej perspektywy. Zbliżając się do krytycznego momentu egzaminów końcowych wiem, że nauka i studia są ważne, lecz dobiegną końca. Moja relacja z Bogiem jest natomiast wieczna. Tak, egzaminy i prace semestralne są ważne, lecz nie stanowią esencji mojego życia.
Uwalnianie się od stresu - rozwiązanie
Zamiast na średniej swoich ocen, koncentruję się na Jezusie i mojej relacji z Nim. Znajdowanie każdego dnia czasu na modlitwę i czytanie Biblii, odżywia ten związek i pomaga zachować właściwą hierarchię ważności. W czasie tych momentów modlitwy, ofiarowuję Bogu moje brzemię, stres i presję. Tak jak to obiecał, bierze na Siebie część mojego ciężaru i pomaga mi go nieść.
Rezultaty uwolnienia się od stresu
Pamiętam jak jednego roku ucząc się do egzaminów końcowych, miałem poczucie, że zamiast nauce, powinienem więcej czasu poświęcać Biblii. Spędzałem więc połowę swojego czasu przeznaczonego na naukę na modlitwie i czytaniu Biblii. Drugą jego połowę poświęcałem na normalną naukę. Wysłuchana modlitwa nie jest czymś, co można łatwo wytłumaczyć, ale powiedzmy po prostu, że moja pamięć działała jak gdyby „z doładowaniem”. Było mi łatwiej przypominać sobie potrzebne fakty. Ale spokojnie, nie działo się to w przypadku każdego testu, do którego podchodziłem. Jestem jednak święcie przekonany, że była to Boża pomoc w tak bardzo stresującym dla mnie czasie, tak samo jak jestem przekonany, że Jezus daje odpocząć naszym duszom, gdy odpowiadamy na Jego zaproszenie, które brzmi: „Przyjdźcie do mnie...”.
Strony:
Sposoby zapobiegania.
Stres. Sposoby zapobiegania.
Jednym z największych zagrożeń zdrowia psychicznego jest to, co popularnie określamy mianem stresu. Stres towarzyszy różnym sytuacjom życia codziennego, pojawia się nie tylko w życiu dorosłych ale i dzieci. Wszyscy podlegamy działaniu stresu. Ze względu jednak na indywidualne cechy, stany zdrowia i wcześniejsze doświadczenia wykazujemy różną odporność na jego negatywne skutki. Po to, aby właściwie umieć zwalczać lub łagodzić stres, trzeba wiedzieć czym on jest i co dokładnie oznacza. W potocznym rozumieniu tego słowa: stres to każda sytuacja, która drażni, irytuje lub wyprowadza z równowagi. Mogą to być więc różne sytuacje, które stawiają organizmowi sprzeczne lub trudne do realizacji wymagania. W tym rozumieniu "stres" jest mylony, z jego przyczyną czyli stresorem np.
zmianą otoczenia,
szkołą,
powiększeniem się rodziny,
rozwodem rodziców,
śmiercią bliskiej osoby,
chorobą lub urazem.
Początkowy lub krótkotrwały stres może działać mobilizująco, wyzwalając gotowość organizmu do wzmożonej aktywności w celu przywrócenia wewnętrznej równowagi. Stres dostarcza wtedy dodatkowej motywacji i energii do działania, np. niepokój ucznia o wyniki na klasówce, może być zachętą do wytężonej pracy przed nią.
Stres może być więc "pozytywny" i pomocny w naszym życiu, gdy działa krótko i niezbyt często. Skutki działania optymalnego poziomu stresu to:
dobry poziom energii w organizmie,
motywacja do działania,
zwiększone możliwości realizacji działań.
Szkodliwym staje się stres zbyt silny lub przedłużający się. Opiekunowie dzieci powinni uświadomić sobie, że stres w różnorodny sposób oddziaływuje na nie, wywołując różnorodne objawy. Stres może działać zaburzająco we wszystkich aspektach życia codziennego.
Na poziomie fizjologicznym mogą pojawiać się:
przyśpieszenie rytmu serca,
nadmierne pocenie,
suchość w ustach,
bezsenność,
drżenie ciała
zaburzenia koordynacji,
zaburzenia łaknienia /brak lub nadmierne/,
trudności trawienia /bóle brzucha, biegunki, częstomocz/.
W zakresie emocji mogą pojawiać się:
drażliwość,
zmienność nastroju,
wybuchy złości,
tendencja do zachowań agresywnych lub wycofywania się,
płaczliwość,
apatia,
zamknięcie w sobie,
zahamowanie,
niechęć do życia.
Zaburzenia na poziomie poznawczym to:
trudności w skupieniu i utrzymaniu uwagi,
trudności z zapamiętaniem wyuczonego materiału,
luki pamięciowe,
osłabione kojarzenie spostrzeganego materiału,
zmniejszona zdolność wypowiadania się,
negatywne myślenie na swój temat i czekającej przyszłości.
Czynnikami sprzyjającymi pojawianiu się stresu są:
sprawdziany,
obawa przed dezaprobatą ubioru i wyglądu,
obawa przed pozostaniem w tej samej klasie,
strach przed brakiem popularności,
strach przed nieznanymi zjawiskami wynikającymi z dojrzewania seksualnego.
Sposoby uwalniania się od stresu.
Rozpoznanie stresu i nazwanie towarzyszących mu odczuć łagodzi wewnętrzne napięcie. Zmniejszanie napięcia może odbywać się także poprzez aktywność, pozwalającą na wydatkowanie nagromadzonej energii lub ćwiczenia relaksacyjne.
Tym jest to skuteczniejsze im bardziej dana czynność jest lubiana przez dziecko. Istnieją pewne oddziaływania, mające na celu łagodzenie napięcia poprzez uwalnianie zbędnej energii bądź jej równoważenie. Taką rolę pełnią: zabawy, zajęcia ruchowe, ćwiczenia relaksacyjne. Relaksacja za pomocą specjalnych ćwiczeń przynosi danej osobie odprężenie psychiczne i fizyczne. Powoduje ona zmiany fizjologiczne organizmu polegające na:
pogłębieniu i zwolnieniu oddechu
zmniejszeniu aktywności układu nerwowego
spadku napięcia mięśniowego
Najbardziej skutecznymi formami łagodzenia stresu są:
wsparcie środowiska (rozmowa, przytulenie, konkretna pomoc, unikanie stawiania ultimatum i osądzania)
unikanie problemu (ignorowanie go, zmiana tematu, nauczenie się jak nie martwić się problemem).
Nie można dopuszczać by dziecko spotykało się tylko z krytycznymi uwagami i ocenami, gdyż zaburza to jego poczucie wartości i obniża samoocenę. Nie można też wyłącznie chwalić je bo wtedy grozi mu możliwość załamania się przy napotkaniu na nieprzewidziane trudności i mocniej niż to konieczne będzie przeżywało niepowodzenia. Dziecko w wieku szkolnym chętnie podejmuje różnorodne zadania powodowane potrzebami: aktywności i uznania. Warto zwracać uwagę, aby dążenie do uznania i osiągnięć nie przerastało realnych możliwości dziecka, powodując nadmierne napięcie emocjonalne. Istotnym jest więc akceptacja dziecka takim jakie ono jest. A tym samym okazanie mu miłości, przyjaźni lub sympatii w sposób bezwarunkowy. Sprzyja temu bliski kontakt emocjonalny, okazywanie życzliwości i zainteresowania jego sprawami. Oczywistością wydaje się taki rytm dnia, w którym poza nauką przewidziany jest czas na rozwijanie zainteresowań i wypoczynek. Nie odbierajmy dzieciom prawa do siebie samych, ich własnych zainteresowań, decyzji, zachowań i pragnień. Czuwajmy jednak dyskretnie i bądźmy gotowi nieść im konkretną pomoc jeżeli będą tego potrzebować. Pamiętajmy o tym, że chcąc im pomagać lub ich kształtować, możemy to zrobić tylko wtedy , gdy sami własnym stylem życia będziemy uosabiać zasadę równowagi fizycznej, emocjonalnej i duchowej. Jedna bowiem z zasad terapeutycznych mówi że: "naprawdę mogę zrobić dla innych tyle, ile zrobiłem w życiu dla siebie" (wg J. Santorski).
Opracowanie: Dorota Konieczna
STRES A ZDROWIE PSYCHICZNE
OPRACOWAŁA
MGR VIOLETTA PROKOPOWICZ
SPIS TREŚCI:
POJĘCIE STRESU
STRES JAKO POWSZECHNY PROBLEM W SZKOLE
SPOSOBY UWALNIANIA SIĘ OD STRESU
CO ROZUMIEMY POD POJĘCIEM "STRES"?
Stres jest pojęciem, które stało się modne na całym świecie.
Używane jest w różnym kontekście i różnie rozumiane przez różne osoby. Większość ludzi ma negatywne skojarzenia ze słowem "stres".
W najogólniejszym ujęciu to "nieswoista reakcja organizmu na wszelkie stawiane mu zadania".
• Stres jest to stan wzmożonej gotowości i nadmiernego pobudzenia organizmu, by lepiej, skuteczniej i efektywniej zadziałać. Nie jest to zjawisko całkiem negatywne. Bez stresu nie potrafimy żyć.
Stres można nazwać przyprawą życia.
• Stres jest to reakcja na docierające do człowieka bodźce.
Bodźce te pobudzają podwzgórze i przysadkę mózgową, by tak stymulowały nadnercza, by one z kolei poprzez hormony kory nadnerczy przyspieszały akcje serca i częstość oddechu, powodowały wzmożenie lepkości krwi, podwyższały poziom glukozy, cholesterolu i innych wysokoenergetycznych substancji
w krwioobiegu. To wszystko dzieje się po to, by organizm człowieka
w sytuacjach stresowych umiał przygotować się do walki
bądź do ucieczki.
Stres to nieswoista reakcja mobilizująca pracę całego aparatu fizjologicznego i psychicznego człowieka. Jeśli taka reakcja występuje często, wywołuje określone psychofizyczne szkody.
Tym, co wywołuje mobilizację ( a więc stresorem) może być zarówno zmiana temperatury otoczenia, wirus, uszkodzenie ciała,
jak i emocjonalne przeżycia ( lęk, gniew, depresja).
Stres w kategoriach fizjologicznych i biochemicznych to stan alarmowy, reakcja stresowa w organizmie ludzkim nie przebiega inaczej, niż w organizmie zwierzęcia.
Zwierzęta walczą lub uciekają, dlatego muszą być przygotowane do
wzmożonego wydatku energetycznego.
Hans Sejle, jeden z pierwszych badaczy stresu, preferował
neutralne znaczenie tego określenia.
Jego zdaniem, stres jest bodźcem motywującym każdego z nas
do działania, a w odpowiednich "dawkach" także źródłem radości.
Stres sam w sobie nie jest ani zły, ani dobry.
Według Sajle`ego również niekorzystny jest nadmiar stresów,
jak też ich niedostatek.
Często próbujemy zmniejszyć swoje obciążenie i wymagania wobec siebie na przykład biorąc urlop.
W sytuacji zbyt małej stymulacji, np. w okresie bezrobocia,
przebywania w zbyt mało atrakcyjnym środowisku, większość ludzi
ma poczucie apatii, a nawet depresji.
Ludzie mogą postrzegać te same sytuacje w różny sposób,
dla jednych mogą być one stresujące, dla innych przyjemne.
Stresu nie można uniknąć, jest on nieodzowną częścią naszego życia.
Umiejętność radzenia sobie ze stresem oznacza dążenie do równowagi między zewnętrznymi bodźcami i reakcjami na nie oraz poszukiwanie takiego poziomu stresu, który zwiększa naszą energię i motywację.
Inni badacze zjawiska stresu uważają stres za jedno z największych
zagrożeń zdrowia psychicznego. Stres towarzyszy różnym sytuacjom życia codziennego, pojawia się nie tylko w życiu dorosłych, ale i dzieci.
Wszyscy podlegamy jego oddziaływaniu.
Ze względu jednak na indywidualne cechy, stan zdrowia i wcześniejsze doświadczenia wykazujemy różną odporność na jego negatywne skutki. Zachowanie w stresie różni się w sytuacji niezagrażającej,
bowiem towarzyszą mu bardzo silne emocje, często wymykające się spod kontroli. O przeżywaniu stresu mogą świadczyć najróżniejsze objawy.
Wśród fizycznych są: częste bóle głowy, wzmożona potliwość, zaburzenia przemiany materii, kłopoty ze snem, kołatanie serca, drżenie mięśni itp.
Wśród psychicznych: obniżony nastrój, trudności w koncentracji uwagi, ogólny niepokój, chwiejna samoocena, negatywizm itp.
W zachowaniu: obgryzanie paznokci, odmowa wykonywania poleceń, złośliwość, nagminne zapominanie etc.
W zakresie emocji mogą pojawiać się: drażliwość, zmienność nastroju, wybuchy złości, zachowania agresywne
lub wycofywanie się, płaczliwość, apatia, zamknięcie się w sobie, zahamowanie, niechęć do życia.
Natomiast zaburzenia na poziomie poznawczym to: trudności
w skupieniu i utrzymaniu uwagi, trudności z zapamiętywaniem wyuczonego materiału, luki pamięciowe, osłabione kojarzenie opanowanego materiału, zmniejszona zdolność wypowiadania się.
Ignorowanie symptomów alarmowych może spowodować stałe narastanie obciążenia organizmu, a w efekcie nagłe załamanie się odporności i wytrzymałości. Może wówczas wystąpić choroba,
która jest efektem nierozładowanego, nadmiernego stresu.
Zjawisko stresu wg Selye′go przebiega w fazach:
stadium reakcji alarmowej - reakcja zaskoczenia i niepokoju;
stadium odporności- faza przystosowania;
stadium wyczerpania- stadium wypalenia, a więc zużycie zapasów energii prowadzące do zmęczenia lub załamania się, a w przypadku krańcowym nawet do śmierci;
stadium przewlekłego stresu.
Najczęstszymi obszarami stresogennymi są:
miejsce pracy i pełniona funkcja;
życie rodzinne;
nasza konstrukcja psychiczna (osobowość);
nasz organizm (pogorszenie się stanu zdrowia, niesprawność,
brak akceptacji samego siebie itp.).
STRES JAKO POWSZECHNY PROBLEM W SZKOLE.
Należy zwrócić uwagę, że oprócz stresów szkodliwych są stresy też stresy przyjemne , które działają korzystnie na organizm.
Do takich należą : osiągnięcie sukcesu, korzystny obrót wydarzeń, zaspokojenie silnego pragnienia, wyczyny sportowe itp.
Każdy z nas musi nauczyć się akceptować pewien poziom stresu, ponieważ stres jest czymś nieuchronnym w naszym życiu. Po to aby dobrze funkcjonować dziecko musi wykazywać pewien poziom aktywności, pozostawać czujne, skupiać uwagę i właściwie reagować.
Zarówno sytuacje szkolne jak i poza szkolne związane są z pewnymi oczekiwaniami otoczenia. Przynajmniej niektóre cele muszą być podjęte
i zrealizowane. Często mają one charakter zadań prowokujących
do podejmowania nowych działań w przezwyciężaniu trudności.
Nawet zabawa wymaga umiejętności współżycia, współpracy
i koordynacji działań.
Nieumiejętność radzenia sobie ze stresem prowadzi do utrwalenia objawów schematu „błędnego koła”:
Jak okropnie (myślę o zewnętrznej sytuacji)
⇓
Nie umiem sobie z tym poradzić (myślę o sobie)
⇓
Czuję się okropnie, jestem do niczego ( odczuwam negatywne emocje)
⇓
Nic mi się nie chce (rezygnuję z działania)
⇓
Jest jeszcze gorzej (ocena sytuacji i siebie)
Sytuacja wydaje się bez wyjścia, więc owo wyjście pojawia się „obok”:
Wagary, agresja, wzmożona zachorowalność, podatność na infekcje- człowiek myśli o dalszych porażkach i czuje przygnębienie, rozpacz, strach. Szkoła bywa źródłem poważnych stresów. W sytuacji szkolnej nauczyciel może pomóc uczniowi wyjść z „błędnego koła” podejmując indywidualne działania i mówiąc np.:
Sytuacja nie jest beznadziejna, a stała się zła bo...
⇓
Konkretne przyczyny złych ocen (co umie, z czym ma kłopoty)
⇓
Mocne strony dziecka (podjęcie decyzji)
Dziecko zaczyna dostrzegać drogi wyjścia, stopniowo pojawiają się pozytywne emocje: nadzieja, radość z drobnego sukcesu, gotowość
do dalszych prób poprawy swojej sytuacji- człowiek dostrzega szansę powodzenia, myśli o sukcesach (na swoją miarę) i czuje ciekawość, zadowolenie, może nawet entuzjazm.
Stres jest poważnym i narastającym problemem społecznym.
Często przyczyną stresu w szkole są relacje międzyludzkie.
Uczniowie, dla których szczególnie ważna jest grupa rówieśników stwarzająca poczucie pewności, mogą źle tolerować niewłaściwe relacje
z kolegami. Manifestuje się to różnorodnymi dolegliwościami somatycznymi, które stają się przyczyną unikania niektórych lekcji
lub częstej i długotrwałej absencji szkolnej. W przypadku dokuczania, wykluczania z grupy lub fizycznej przemocy ze strony innych, uczniowie próbują uciekać ze szkoły, a gdy w niej przebywają, są smutni, przygnębieni i wyizolowani. Uczniowie o ekstrawertywnej osobowości mogą okazywać tupet lub agresję w stosunku do nauczycieli, często aby zyskać uznanie w oczach kolegów. Stwarzają oni duże trudności.
Następstwem tego są złe wyniki w nauce, co dodatkowo pogarsza ich
relacje z innymi ludźmi.
Źródła stresu mogą tkwić także w domu rodzinnym uczniów.
Mogą to być złe warunki higieniczne, ciasnota w mieszkaniu, niewłaściwy sposób odżywiania się, zwłaszcza w przypadkach, gdy sytuacja domowa
w drastyczny sposób odbiega od przeciętnej w danej grupie.
Uczniowie ci mogą też być narażeni na przykre reakcje z e strony kolegów.
Źródłem stresu może być obciążenie obowiązkami domowymi, opieką nad młodszym rodzeństwem, niepełnosprawnym krewnym .
Te sytuacje mogą powodować ograniczenie kontaktów i zajęć pozaszkolnych, utrudniać odrabianie lekcji w domu.
Uczniowie ci często osiągają słabe wyniki w nauce, są zmęczeni w szkole.
Jest wreszcie grupa uczniów krzywdzonych w domu- fizycznie, psychicznie, seksualnie.
Rodzi to wiele emocji- poczucie lęku, winy, niepewności.
Pojawiają się sprzeczne uczucia- miłość i nienawiść wobec osoby, która krzywdzi dziecko, doprowadzając do napięć przekraczających jego możliwości.
W młodszym wieku szkolnym napotykamy na stresujące sytuacje zarówno różne, jak i podobne do tych, z którymi mają do czynienia dorośli. Dzieci nie posiadają jednak takich samych jak dorośli możliwości radzenia sobie ze stresem. Można jednak pomóc dziecku ucząc je rozpoznawania stresu- wyjaśniając czym jest stres i jak rozpoznawać
jego objawy.
W klasie pierwszej czynnikami stresującymi mogą być:
wejście w nową grupę,
strach przed odróżnianiem się w jakiś sposób od innych dzieci,
drwiny rówieśników,
niezrozumienie lekcji,
konieczność dostosowania się do dyscypliny szkolnej,
strach przed skarceniem przez nauczyciela.
W drugiej klasie szkoły podstawowej dziecko przeżywa stres spowodowany:
sprawdzianami,
brakiem czasu na dokończenie pracy,
koniecznością pozostania po zajęciach lekcyjnych,
wybraniem go jako ostatniej osoby do zespołu,
spotkaniem nauczyciela z rodzicami.
U dzieci z klasy trzeciej jako czynniki wywołujące stres- stresory dołączają się:
strach, że przyjaciele znajdą innych przyjaciół,
strach przed wyjawieniem ich sekretów,
obawa przed dezaprobatą ubioru lub wyglądu.
U uczniów klas starszych występują napięcia związane z :
obawą przed pozostaniem w tej samej klasie,
strachem przed brakiem popularności,
strachem przed nieznanymi zjawiskami wynikającymi z dojrzewania seksualnego.
SPOSOBY UWALNIANIA SIĘ
OD STRESU.
Już samo rozpoznanie stresu i nazywanie towarzyszących mu odczuć łagodzi wewnętrzne napięcie.
Zmniejszenie napięcia może odbywać się także przez aktywność pozwalającą na wydatkowanie nagromadzonej energii lub ćwiczenia relaksacyjne. Tym jest to skuteczniejsze, im bardziej dana czynność jest lubiana przez dziecko. Prawie wszystko to, co lubi dziecko, może być działaniem powodującym odprężenie. Istnieją także pewne specyficzne oddziaływania, mające na celu łagodzenie napięcia poprzez uwalnianie zbędnej energii bądź jej równoważenie.
Taką rolę pełnią:
zabawy
zajęcia ruchowe
ćwiczenia relaksacyjne
wykorzystanie wyobraźni dziecięcej do konstruowania pozytywnych obrazów.
Zabawy ruchowe integrują grupę, ukierunkowują energię, uczą opanowywania reakcji agresywnych.
Dostarczają one też wielu pozytywnych doświadczeń w kontakcie
z rówieśnikami.
Relaksacja za pomocą specjalnych ćwiczeń przynosi danej osobie odprężenie psychiczne i fizyczne. Powoduje ona zmiany fizjologiczne organizmu polegające na:
pogłębieniu i zwolnieniu oddechu;
zmniejszanie aktywności układu nerwowego;
spadku napięcia mięśniowego.
Należy pamiętać również o wspomaganiu poczucia własnej wartości.
Istnieje tu wiele możliwości. Istotne jest dla osiągnięcia tego celu wzmacnianie pozytywnych informacji, będących podstawą dobrej samooceny i w konsekwencji prawidłowego funkcjonowania opartego
o naturalną aktywność i bazującego na zwiększających się umiejętnościach.
Ważną rolę w budowaniu u dziecka poczucia własnej wartości może spełnić nauczyciel poprzez określone oddziaływania wobec uczniów:
zainteresowanie każdym dzieckiem;
zwracanie się do dzieci po imieniu;
okazywanie sympatii i zrozumienia;
częste rozmowy na zgłaszane przez dzieci tematy;
uważne słuchanie;
podkreślanie rzeczy dobrych, a nie złych;
krytykowanie zachowania nie człowieka;
chwalenie za podejmowany wysiłek;
unikanie stawiania ultimatum i osądzenia ;
zachęcanie do odkrywania źródeł dobrego samopoczucia;
przyzwolenie na branie odpowiedzialności za swoje działania;
respektowanie prawa do własnego zdania i błędów;
informacje o decyzjach, które ich dotyczą;
dzielenie się z rodzicami pozytywnymi uwagami o ich dziecku;
Wysokie poczucie własnej wartości zwiększa odporność psychiczną, aktywność i pozytywny stosunek do życia.
LITERATURA:
Renaud J., Przewodnik antystresowy, Wyd. Interpress Warszawa 1993;
Rylke H., Klimowicz G., Szkoła dla ucznia. Jak uczyć życia
z ludźmi, Warszawa 1992;
Everly G.S., Rosenfeld, Stres, terapia i autoterapia, PWN Warszawa
1992;
10