ADAPTACJA UKŁADU KRĄŻENIA do WYSIŁKU
DIAGNOSTYKA FIZJOLOGICZNA
1. WZROST OGÓLNEGO PRZEPŁYWU (CD,SV,HR,BP),
(EFEKT STERLINGA)
CD do 35 litrów KRWI /min ;
1 litr tlenu to wzrost CD o 6 litrów
SV do 150 ml krwi wywołane rozmiarami serca, wypełnieniem komór, szczególnie lewej komory
zakresem opróżniania, pozycją ciała.
H R do 200 uderzeń/ min, dynamika narastania wysiłkowego tętna.
BP do 250 /100- rozkurczowe bez większych zmian w wyniku treningu, sygnalizuje zakres powrotu krwi do serca
2. REDYSTRYBUCJA PRZEPŁYWU KRWI
Przepływ mięśnie trzewia mózg naczynia w wieńcowe
Krwi /ml/ S 1200 1400 750 250
W 22500 300 750 1000
Wykorzystanie O2 w spoczynku 30-40 %; wysiłek 70-80%
Pole wymiany kapilarnej 400-600 m 2 w mięśniach( tyle co w płucach).
OBJĘTOŚĆ MIN.SERCA (C.D) i PRZEPŁYW KRWI PRZEZ NARZĄDY PODCZAS SPOCZYNKU I WYSIŁKU
ml/min SPOCZYNEK WYSIŁEK MAX.
C.D. 5800 (100%) 25000 (100%)
MIĘŚNIE 1200 (21%) 22000 (88%)
SERCE 250 (4%) 1000 ( 4%)
TRZEWIA 1400 (24%) 300 (1%)
NERKI 1100 (19%) 250 (1%)
MÓZG 750 (13%) 750 (3%)
SKÓRA 500 (9%) 600 (2.5%)
INNE 600 (10%) 100 (0,5%)
NARZĄDY
Spoczynek- wykorzystujemy 1/30 do 1/50 możliwości krążeniowych podczas wysiłku wzrost do prawie 100%.
KRĄŻENIE HIPERKINETYCZNE-
na skutek słabego wykorzystania O2 przez tkanki wzrost kompensacyjny
HR oraz SV.
ZMIANY MORFOLOGICZNE, HORMONALNE
I METABOLICZNE W OBRĘBIE MIĘŚNIA SERCOWEGO.
Przerost mięśnia sercowego HV
(800 ml mężczyźni - 500 ml kobiety )w spoczynku.
oraz 1200 ml M i 800ml K po treningu
Masa krytyczna serca 500 g , patologiczny przerost powoduje, że krew wieńcowa nie dociera do głębszych warstw mięśnia sercowego ( 13 mm. grubość lewej komora serca- norma fizjologiczna.)
Wzrost masy serca tylko w okresie rozwoju osobniczego (do 20 lat). Po tym czasie nawet 3-letni trening nie zmienia znacząco masy serca.
EFEKT POTRENINGOWY
BRADYKARDIA , WAGOTONIA (HR,Q,BP)
LEPSZE WYKORZYSTANIE O2 PRZEZ M.S.
PODCZAS WYSIŁKU WOLNIEJSZE NARASTANIE HR.
NIŻSZE HR PODCZAS SUBMAKSYMALNEGO WYSIŁKU
PRZEROST EKCENTRYCZNY ŚCIAN SERCA
( NA ZEWNĄTRZ) A NIE KONCENTRYCZNY
( DO ŚRODKA) - TYLKO W CZASIE ROZWOJU CZŁOWIEKA.
ZWIĘKSZONA REZERWA KURCZLIWOŚCI
GRUBOŚĆ ŚCIAN> 13mm OBJAWEM KARDIOMIOPATII
WZROST KAPILARNOŚCI I PRZEPŁYWU WIEŃCOWEGO.
WZORY: BP=CD x TPR ;
VO2/min = HR x SV x AVD.
CD ml/kg= 5.2 - VO2 ml/kg/min +66.
BRADYKARDIA POTRENINGOWA
MOŻE WYSTAPIĆ PO:
przyjęcie płynów, ochłodzenie,
Spożywaniu glukozy, na wysokości,
po B- blokerach,
treningu, parasympatykotonii,
wadach serca
ZWOLNIENIE AUTOMATYZMU WĘZŁA
ZATOKOWEGO. ZMNIEJSZENIE CHRONOTROPOWEGO
WPŁYWU UNERWIENIA WSPÓŁCZULNEGO
PRZEWAGA UNERWIENA PRZYWSPÓŁCZULNEGO.
ZMNIEJSZENIE POWINNOWACTWA DO
AMIN KATECHOLOWYCH ( ZMNIEJSZONA
AKTYWACJA UKŁADU ADRENERGICZNEGO)
MNIEJSZE NAGROMADZENIE METABOLITÓW
( LA, AMONIAKU,PA )
MNIEJSZY WSPÓŁCZYNNIK POBUDZENIASERCA.
TRENING MIĘŚNI SZKIELETOWYCH ODCIĄŻA MIĘŚIEŃ SERCOWY.- MVO2.
RODZAJE WYSIŁKU NA PODSTAWIE REAKCJI HR i LA
LA mM /litr krwi
10
Pacjent bez przeciwwskazań do wysiłku
4
2
1,2
120 ud/min 150 180 200
I.TLENOWY II.TLENOWY III. IV i V.
REHABILITA- WYTRZYMALOSĆ- BEZTLENOWY - CYJNY
I.Wysiłek rehabilitacyjny( wypoczyn-
kowy)-LA do 2 mM/l HR-140 ud/min.
II. Ekstensywne kształtowanie wytrzy-
rmałości-LA do 4 mM/l HR-150ud/min
Wczesna faza rehabilitacji.Pacjent-
bez przeciwskazań z powodu CHD.
III.Intensywne kształtowanie wytrzy-
małości LA-4-6mM/litr,HR 160-80ud/
IV i V. Intensywna wytrzymałość
LA-do 12mM/l,HR>180ud/min. Sport.
WYSIŁEK A REHABILITACJA
KARDIOLOGICZNA
WYSIŁEK I TRENING FIZYCZNY POWODUJE:
ZMNIEJSZA ZAPOTRZEBOWANIE MIĘŚNIA
SERCOWEGO NA TLEN.
ZWIĘKSZA BV o 15-20%, Hb - do 18 g/100 ml.
VO2 max, AVD , SV oraz BP x HR = DP - MVO2.
ZWIĘKSZA OBJĘTOŚĆ OSOCZA I PŁYNÓW
TKANKOWYCH ( WZROST ALDOSTERONU)
POWODUJE ROZWÓJ KRĄŻENIA OBOCZNEGO
( czasami oddala leczenie inwazyjne)
TWORZY NIEZBĘDNĄ REZERWĘ PRZEPŁYWU WIEŃCOWEGO.
WYDŁUŻA OKRES ROZKURCZU MIĘŚNIA
SERCOWEGO( UŁATWIA KRĄŻĘNIE
WIEŃCOWE )
INOTROPI ----- SIŁA SKURCZU; CHRONOTROPIA------- CZĘSTOŚĆ SKURCZU
DROMOTROPIA---- PRZEWODNICTWO
BATMOTROPIA------ POBUDLIWOŚĆ
EFEKT TRENINGOWY
PRZY WYSIŁKU SUBMAKSYMALNYM PRZYSPIESZENIE HR JEST WOLNIEJSZE U OSÓB WYTRENOWANYCH
SV MOŻE WZROSNĄĆ O 50-100%
CD BEZ ZMIAN
AVD WIĘKSZE CO KOMPENSUJE BRAK ZMIAN W WARTOŚCIACH CD
BP EFEKT MAŁO ZNANY CHOĆ OBSERWUJEMY RACZEJ SPEDEK BP s.
PRZY NADCIŚNIENIU TRENING ZMNIEJSZA AKTYWNOŚC UKŁADU ADRENERGICZNEGO I OBNIZA BP.
HR max. BEZ ZMIAN.
REGUŁA KARVONENA
HR wysiłek - HR spocz.
% MAX.PRACA= ---------------------------------- x100%
HR max - HR spocz.
75% pracy max. = 65 % V02 max.
REAKCJE WYSIŁKOWE HR wg. SKALI BORGA
70ud/min-b.lekka- 7pkt.; 90 ud/min-lekka-9pkt.
100ud/min- d.lekka-11pkt.; 120-d.ciężka- 13pkt.
150ud/min- ciężka- 15pkt.; 170-b.ciężka- 17pkt.
190ud/min- n.ciężka-19 pkt SKALA DO 20 PKT.
OGRANICZENIA TRANSPORTU TLENU PRZEZ KREW:
UTRATA KRWI 0,5 L;
HIPOKSJA, BLOKADA Hb np. CO;
ANEMIA-
Spadek zawartości Fe, globiny
Spowodowana kawą, herbatą, vit. C ubytkiem krwi, ubytkami żelaza o różnym pochodzeniu- żywieniowym, metabolicznym, genetycznym
W układzie krążenia:
Adaptacja Adaptacja
Obwodowa Centralna
\
Wzrost wielkości Obniżenie HR
i ilości mitochondriów
Wzrost zawartości Hb Wydłużenie okresu k skurczu
Redukcja LDL I Chol. Obniżenie katecholamin
Wzrost HDL Obniżenie
Wzrost kapilarności kurczliwości
Polepszenie tolerancji glukozy
Wzrost siły mięśnia sercowego
ZALECENIA TRENINGOWE
OPTYMALNA INTENSYWNOŚĆ
2-4 mM kwasu mlekowego na litr krwi
oraz 130-160 ud. serca / min. 60-90 % HR max;
oraz 50-85% V02 max.
MINIMALNE OBCIĄŻENIE 300 Kcal lub15min
3-5 TRENINGÓW TYGODNIOWO.
CZAS TRWANIA 15-60 min. CIĄGŁEGO WYSIŁKU.
DLA SŁABIEJ WYTRENOWANYCH DŁUŻSZE TRWANIE ZAŚ MNIEJSZA INTENSYWNOŚĆ.
WYSIŁEK POWINIEN ANGAŻOWAĆ DUŻE GRUPY MIĘŚNIOWE.
TRENING SIŁY KONIECZNY 2 X W TYGODN.
TRENING 4-6 M WZROST WYDOLNOŚCI O 15-30%.
TRENING LA mM/ litr / krwi HRud/min
1.ODPOCZYNEK 2 110-140
2.W.EXTENSYWNA 2-3 140-160
3.W.INTENSYWNA 3-4 160-180
4.INTERWAŁ EX. 4-6 ponad 180
5.INTERWAŁ INTEN. 6-12 około 200
WAŻNTYM KRYTERIUM OBCIĄŻĘNIA JEST PRECYZYJNE OKREŚLENIE TZW. PUNKTU
ZAŁAMANIA ( DEFLECTION POINT) TĘTNA.
ZMIANY POTRENINGOWE
WE KRWI
POJEMNOŚĆ TLENOWA KRWI - ILOŚĆ TLENU W 100 ml KRWI.
WROST ILOŚĆI KRWI KRĄŻĄCEJ (TBV)20%
WZROST Hb (18g/100ml) Htc - WZROST PONAD 50% POWODUJE LEPKOŚĆ KRWI I WZROST PRACY SERCA( EPONEFRYNA)
WZROST STĘŻĘNIA ALDOSTERONU TO ZATRZYMYWANIE SODU, WODY.
WZROST FIBRYNOLITYCZNOŚĆI OSOCZA
DOPŁYW LIPOPROTEIN (WZROST HDL I SPADEK LDL). WROST GLIKOPROTEIN.
WZROST STĘŻENIA 2-3DPG - KREW ŁATWIEJ ODDAJE TLEN.
ZESPÓŁ METABOLICZNY-ZM
ZESPOŁEM METABOLICZNYM OKREŚLAMY SPOSÓB ZACHOWAŃ ORAZ ZESTAW PARAMETRÓW FIZJOLOGICZNYCH NAJBARDZIEJ PRZYŚPIESZAJĄCYCH POWSTAWANIE POWIKŁAŃ-
SERCOWO- NACZYNIOWYCH
ZALICZAMY DO NIEGO:
NADCIŚNIENIE, PALENIE TYTONIU, STYL ŻYCIA,
ZABURZENIA LIPIDOWE-LIPIDOGRAM, OTYŁOŚĆ
CUKRZYCA,POZIOM GLUKOZY WE KRWI ORAZ STOPIEŃ TOLERANCJI GLUKOZY
FUNKCJA NEREK-MIKROALBUMINURIA
INSULINOODPORNOŚĆ
OSOBY Z TYMI CZYNNIKAMI RYZYKA
50% CZĘŚĆIEJ ZAPADAJĄ NA CHD I UDARY
CZYNNOŚCIOWY PODZIAŁ NEWYDOLNOŚCI KRĄŻENIA
1964r NOWOJORSKIE TOWARZYSTWO KARDIOLOGICZNE ( NYHA)
1985r - podział powiększono:
1.-MAX.WYSIŁKOWY WSKAŹNIK SERCA
( C.I. max. w l. krwi/min/m2 pow. ciała)
2.Max. ZUŻYCIE TLENU
(VO2 max. w ml/ min/Kg masy ciała)
GR. C.I. VO2max. RODZAJ wysiłku .
I >8 > 20 Zwykłe codzienne
wysiłki .
II 6-8 16-20 Umiarkowane dolegliwości
tylko podczas wysiłku .
III 4-6 10-16 Znaczne ograniczenie
zdolności wysiłkowych
. bez dolegliwości w spocz.
IV < 4 < 10 Nie zdolni do wysiłku
Dolegliwości w spoczynku
i podczas snu. .
AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA W PREWENCJI CH.N.S.
Autor Rodzaj wysiłku Stopień prewencji ( ryzyko)
Zukiel -Praca fizyczna przemysłowa 2-3 godz. dziennie 20% niższe
Rosę G. - spacer 20 min dziennie 30% niższe
Morris J.-różne formy aktywności fizycznej 50% niższe
Shepard R. -przemysłowa praca fizyczna
30-50% niższe
Paftenbarger R. -2000 kcal/tyg. 40% niższe
Skinner J. -400-500 kcal powyżej normy dziennej wydatku energii - istotnie niższe
Meyers - Aktywność fizyczna 20% niższe