Program zajęć dydaktyczno-wyrównawczych dla uczniów z ogólnymi trudnościami w nauce.
W młodszym wieku szkolnym zaczynają stopniowo różnicować się zainteresowania dzieci, ujawniają się uzdolnienia kierunkowe. Niejednokrotnie zaczynają pojawiać się trudności w nauce szkolnej. W stosunku do uczniów wykazujących opóźnienia w nauce, ustalone na podstawie systematycznego sprawdzania osiągnięć szkolnych, należy w miarę potrzeb organizować zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, w określonych zespołach, zapewniając wszystkim dzieciom osiągnięcie optymalnego rozwoju.
Umiejętność czytania , pisania i liczenia należy do umiejętności podstawowych, które każde dziecko w młodszym wieku szkolnym ma opanować w stopniu przynajmniej zadawalającym . Mimo dużego dorobku w zakresie doskonalenia metod nauki czytania, pisania i liczenia obserwuje się ciągle dość większą liczbę dzieci , u których proces opanowania tych podstawowych umiejętności przebiega w sposób zwolniony i związany z różnorodnymi trudnościami.
Utrzymujące się przez dłuższy czas trudności wywołują u dzieci objawy nerwowości i niekorzystne przejawy w sferze emocjonalnej. Dezaprobata środowiska i równoczesny brak sukcesów w nauce przyczyniają się do powstawania u dziecka różnych form zaburzeń osobowości.
Aby uniknąć specyficznych trudności w nauce, obok działalności terapeutycznej należałoby rozwijać formy działalności profilaktycznej, obejmujące opiekę nad dziećmi już w klasie „0”. Tylko wczesna diagnoza psychologiczno-lekarska, odpowiednio ukierunkowane zajęcia korekcyjno-wychowawcze, stosowane metody psychodydaktyczne uwzględniające indywidualne deficyty rozwojowe w zakresie słuchowym, wzrokowymi ruchowym mogą uchronić dziecko przed niepowodzeniem w nauce i jego wtórnymi skutkami.
Program jest adresowany w szczególności do dzieci z ogólnymi trudnościami w nauce. Treści kształcenia odnoszą się do edukacji polonistycznej i matematycznej z podziałem na klasy (kl. I, kl. II, kl. III)i mają charakter wspierający (celem wprowadzenia ich jest uzupełnianie poszczególnych partii materiału dodatkowymi ćwiczeniami), propedeutyczny (przygotowanie do klas następnych), stymulujący ( pobudzanie rozwoju umysłowego dziecka oraz wzbudzanie pozytywnej wiary w swoje możliwości).
Celem przewodnim zajęć ma być usprawnianie mowy dzieci i zapobieganie trudnościom w nauce związanym z czytaniem, pisaniem, liczeniem i wypowiadaniem się.
Opracowując program kierowałam się głębokim przekonaniem, że zajęcia wyrównawcze stworzą szansę zwiększania optymalnych możliwości rozwoju dla dzieci.
CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA :
Wspomaganie harmonijnego rozwoju osobowości dziecka w sferach: intelektualnej, psychicznej i moralnej.
Rozwijanie podstawowych umiejętności służących świadomemu uczeniu się, głównie umiejętności czytania, pisania, liczenia, wypowiadania się poprzez uzupełnianie poszczególnych partii materiału dodatkowymi ćwiczeniami.
Uwzględnianie indywidualnych potrzeb dziecka, umacnianie wiary we własne siły i umożliwianie osiąganie sukcesu.
Stwarzanie warunków rozwijania samodzielności, kreatywności i zainteresowań.
Pomaganie w kształtowaniu pozytywnego obrazu samego siebie.
Przełamywanie niechęci i rezygnacji przy napotkaniu trudności.
Uczenie rozwiązywania problemów edukacyjnych.
Dodatkowa praca nad stymulacją, usprawnianiem, doskonaleniem procesów analityczno-syntetycznych, funkcji słuchowej i wzrokowej, koordynacji wzrokowo- ruchowej, sprawności grafomotorycznej.
Kształtowanie umiejętności porozumiewania się z rówieśnikami.
Wdrażanie do czynnego uczestnictwa w pracy zespołu.
OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW:
Rozumienie słowa mówionego;
Płynne, wyraziste czytanie;
Płynne, poprawne pisanie;
Płynne wyszukiwanie, porządkowanie, rozpoznawanie ,łączenie, segregowanie, rysowanie, odmierzanie, liczenie, dobieranie;
Umiejętności językowe- skuteczne komunikowanie się;
Porozumiewanie się, współpraca w grupie;
Umiejętność posługiwania się liczbami naturalnymi i działaniami matematycznymi;
Nabywanie umiejętności rozwiązywania zadań tekstowych;
Rozwiązywanie problemów poznawczych;
Radzenie sobie z niepewnością i złożonością zjawisk;
Prezentacja własnego punktu widzenia, argumentowanie i obrona własnego zdania;
Nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktów.
Wykazywanie wrażliwości emocjonalnej na sprawy innych ludzi oraz życzliwości, uczynności i koleżeńskości;
Dążenie do nabywania wartościowych cech charakteru (pracowitość, wytrwałość, odwaga, odpowiedzialność, systematyczność.
TREŚCI KSZTAŁCENIA:
EDUKACJA POLONISTYCZNA
Klasa III
A. Ćwiczenia w mówieniu i pisaniu
Doskonalenie wypowiedzi na temat spędzania przez dzieci czasu wolnego w domu, na podwórku, w czasie ferii, wakacji...
Ćwiczenia w formułowaniu pytań na temat utworów lub wypowiedzi ustnych kolegów.
Ćwiczenia manualne polegające na precyzyjnym kolorowaniu poszczególnych elementów obrazka. Dłuższe wypowiedzi na temat obrazków.
Ćwiczenia doskonalące analizę oraz syntezę słuchową i wzrokową wyrazów i zdań.
B. Ćwiczenia w czytaniu i opracowywaniu tekstów
Rozwijanie tempa czytania cichego z jednoczesnym rozumieniem treści.
Dobieranie tekstów poruszających tematy współżycia koleżeńskiego.
Ilustrowanie treści przeczytanych utworów pracami plastycznymi wymagającymi dużego nakładu pracy manualnej.
Doskonalenie wyodrębniania postaci i zdarzeń w utworach literackich, wskazywanie postaci głównych i drugorzędnych.
Doskonalenie układania opowiadań twórczych związanych z treścią utworu, np. dalsze losy bohaterów.
C. Ćwiczenia gramatyczno-ortograficzne z elementami wiedzy o języku
Stopniowanie przymiotników określających cechy charakterystyczne bohaterów historyjek obrazkowych.
Rysowanie ilustracji do przedmiotów określonych przez przymiotniki w stopniu wyższym i najwyższym wymagających precyzji ruchów, np. domek mały, mniejszy i najmniejszy.
Ćwiczenia w rozpoznawaniu czasów: teraźniejszego, przeszłego, przyszłego.
Doskonalenie odmiany czasownika przez osoby, liczby, czasy.
Ćwiczenia w rozpoznawaniu przysłówka(odprzymiotnikowego)jako określenia czasownika.
Ćwiczenia utrwalające pisownię „nie” z różnymi częściami mowy.
Ćwiczenia utrwalające pisownię wyrazów z h, ch, rz, ż.
Ćwiczenia utrwalające pisownię wyrazów z „ą”i „ę” w różnych pozycjach, np. zdjął-zdjęła.
Segregowanie przedmiotów wg kształtu i układanie zdań z liczebnikami.
D. Ćwiczenia słownikowo- frazeologiczne i syntaktyczne
Ćwiczenia w doborze związków frazeologicznych potrzebnych do określonych form wypowiedzi( list, opis).
Doskonalenie przekształcania zdań na równoważniki i równoważników na zdania.
Ćwiczenia w rozwijaniu i ograniczaniu liczby składników w zdaniach.
EDUKACJA MATEMATYCZNA
A. Utrwalanie dodawania i odejmowania w zakresie 100
Ćwiczenia i zabawy z wykorzystaniem kostek do gry.
B. Mnożenie i dzielenie w zakresie 100
Doskonalenie techniki mnożenia liczb jednocyfrowych i odpowiednie przypadki dzielenia.
Doskonalenie liczenia zachowując kolejność wykonywania działań.
Ćwiczenia utrwalające dzielenie z resztą.
Rozwijanie logicznego myślenia poprzez rozwiązywanie zadań na porównywanie ilorazowe( ile razy więcej, ile razy mniej).
C. Dodawanie i odejmowanie w zakresie 1000
Wzrokowe utrwalanie metody dodawania i odejmowania pisemnego.
Uzupełnianie tabelek z wyznaczonymi rubrykami na jedności, dziesiątki, setki i tysiące.
D. Geometria
Analiza obrazków pod kątem linii prostych i krzywych.
Obrysowywanie konturów płaskich figur geometrycznych oraz mierzenie długości ich boków.
Ćwiczenia w rysowaniu odcinków równoległych i odcinków prostopadłych za pomocą szablonów.
E. Mnożenie i dzielenie w zakresie 1000
Zabawy i gry matematyczne utrwalające umiejętności mnożenia i dzielenia liczb w zakresie 1000.
Doskonalenie algorytmu mnożenia sposobem pisemnym przez liczbę jednocyfrową.
Doskonalenie algorytmu dzielenia sposobem pisemnym przez liczbę jednocyfrową.
F. Ułamki o mianownikach nie przekraczających 10
Utrwalanie pojęcia ułamków za pomocą ćwiczeń manualnych.
Dzielenie wyciętych z kartonu figur geometrycznych na kilka równych części poprzez rozcinanie ich nożyczkami.
Ćwiczenia w dodawaniu i odejmowaniu ułamków.
G. Wyrażenia dwumianowane
Zaznaczanie innymi kolorami większych i mniejszych jednostek miary.
Ćwiczenia w dodawaniu i odejmowaniu wyrażeń dwumianowanych związanych z mierzeniem, ważeniem i płaceniem.
H. Rozszerzenie zakresu liczbowego do miliona
Doskonalenie porównywania liczb wielocyfrowych.
Proste przypadki pamięciowego dodawania i odejmowania, mnożenia i dzielenia.
I. Wiadomości i umiejętności praktyczne
Ćwiczenia związane z mierzeniem odcinków, pojemności i wagi ze zwiększoną dokładnością.
Ćwiczenia w odczytywaniu wskazań zegara.
Ćwiczenia w pisaniu dat.
METODY I FORMY PRACY
Realizacja programu wymaga szczególnie starannego doboru metod i form pracy oraz środków dydaktycznych. Dalszy rozwój i powodzenie dziecka w szkole i życiu zależeć będzie od osiągniętego poziomu rozwoju psychofizycznego, wiedzy i umiejętności, zainteresowań oraz motywacji do dalszej nauki. Odpowiednie metody nauczania i uczenia się umożliwiają stopniowe kształtowanie umiejętności dzieci w zakresie samodzielnego dokonywania operacji umysłowych, przede wszystkim na konkretach i ich wyobrażeniach.
W realizacji zagadnień nauczyciel zmierza do wykorzystywania:
metod poszukujących ( metoda problemowa);
metod podających- opartych na słowie: wyjaśnienie, opis, dyskusja;
metod praktyczno- ćwiczeniowych : pokaz, instruktaż;
Należy uświadamiać uczniom w toku procesu dydaktyczno-wychowawczego określone trudności teoretyczne i praktyczne i organizować odpowiednie warunki do samodzielnego rozwiązywania problemów, w celu utrwalania wiadomości i umiejętności.
Zaleca się w toku realizacji programu wspierającego stosowanie określonych form organizacyjnych pracy uczniów:
jednolitych form organizacyjnych (praca indywidualna, praca zbiorowa, praca grupowa);
zróżnicowanych form organizacyjnych -uwzględniających różnice indywidualne między poszczególnymi uczniami w danym zespole .
ZAGADNIENIA ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ PROGRAMU
W trakcie realizacji programu zakłada się dużą swobodę. Nauczyciel ma prawo do elastycznego wyboru treści kształcenia, w zależności od potrzeb edukacyjnych uczniów. Takie podejście ułatwi dostosowanie organizacji pracy do właściwości rozwojowych dzieci.
Przy ocenie osiągnięć ucznia należy brać pod uwagę przejawiane postawy oraz ogólne postępy rozwojowe dzieci(umiejętność wykonywania i podejmowania zadań, wytrwałość w przezwyciężaniu trudności, systematyczność, staranność, samodzielność, umiejętność współdziałania w zespole, krytyczny stosunek do wykonywanej pracy).
Realizacja programu ma stymulować wszechstronny rozwój osobowości uczniów(przede wszystkim rozwijanie ich ogólnych zdolności poznawczych i samodzielne, logiczne myślenie)oraz doskonalić opanowanie podstawowych wiadomości i umiejętności zawartych w Programie edukacji wczesnoszkolnej.
Właściwa realizacja założeń systemu dydaktyczno-wyrównawczo- wychowawczego w klasach młodszych powinna uczynić ze szkoły miejsce przeżywania przez dzieci radości i satysfakcji z osiągnięć.
EWALUACJA:
systematyczna praca indywidualna
wysoka frekwencja na zajęciach dydaktyczno-wyrównawczych
coraz lepsze wyniki w nauce
większa aktywność na zajęciach
coraz większe zainteresowanie edukacją polonistyczną i edukacją matematyczną
większa wiara w swoje możliwości, upór w dążeniu do celu