PROJEKTOWANIE PRACY
EDUKACYJNO - TERAPEUTYCZNEJ
Indywidualny program terapeutyczny
dla K. S. lat 13
Realizowany w roku szkolnym 2008/2009
UCZEŃ
DANE PERSONALNE
Imię, Nazwisko: K. S.
Data i miejsce urodzenia:
Numer PESEL: xxxxxxxxxxx
Adres zamieszkania: xxxxxxxx
HISTORIA CHOROBY
Przyczyn niepełnosprawności lekarze dopatrują się w komplikacjach okołoporodowych (poród bliźniaczy, przedwczesny, miesięczny pobyt w inkubatorze).
Pierwsze badanie związane z oceną rozwoju dziecka wykonano na prośbę matki 06. 09. 2001 roku i 07.01. 2002 roku. Stwierdzono wtedy nieadekwatny do wieku kalendarzowego rozwój umysłowy.
Pełne badanie psychologiczne i pedagogiczne odbyło się dnia 13. 05. 2002 r. i 20.06.2002 roku, na wniosek szkoły i rodziców w celu określenia dojrzałości szkolnej. Zdiagnozowano inteligencję ogólną na poziomie niepełnosprawności intelektualnej. Otrzymał orzeczenie o niepełnosprawności intelektualnej w stopniu lekkim.
U chłopca, na podstawie dokumentacji lekarskiej, stwierdzono niepełnosprawność ruchową pod postacią disparozy spastycznej i głębokie niedowidzenie oka lewego.
Dnia 30.05 2003 roku przeszedł operację ścięgna Achillesa i tylnej kapsulotomii stawu skokowo-goleniowego prawego w Szpitalu Specjalistycznym im. (…) w (…).
Dnia 25.09.2003 roku trafił do Szpitala Dziecięcego (…) z niewydolnością oddechową w przebiegu stanu drgawkowego. Po przyjęciu do szpitala narastały zaburzenia neurologiczne: niedowład prawostronny, mioklonie, drgawki prawostronne, zaburzenia połykania a następnie świadomości. Dopiero w 7-ej dobie dziecko odłączono od respiratora i uznano za wydolne oddechowo i krążeniowo (cechy niedowładu prawostronnego, zaburzenia mowy, trudności w połykaniu pozostały).
Przebywał na oddziale interny do 08.10.2003 stwierdzono ognisko niedokrwienne lewej połowy mózgu, encefalopatię wrodzoną oraz padaczkę objawową.
Kolejne badanie określające stopień niepełnosprawności odbyło się 09.08.2005 roku. Zalecono kształcenie specjalne dla dzieci z niepełnosprawnościami sprzężonymi (intelektualna w stopniu lekkim i ruchowa), zgodnie z podstawą programową kształcenia ogólnego.
W wieku 12 lat rozpoznano u K. zez rozbieżny naprzemienny, niedowidzenie oka lewego, astygmatyzm krótkowzroczny, mózgowe porażenie dziecięce oraz padaczkę. Dnia 19.09.2007 r. przeszedł zabieg na lewe oko.
Aktualne orzeczenie o niepełnosprawności, upośledzeniu umysłowym w stopniu umiarkowanym, wydano 28.11.2008 r i ważne jest do 23.04.2011 r.
Cały czas jest pod kontrola lekarza i przyjmuje niezbędne leki.
PROCES KSZTAŁCENIA
Przed rozpoczęciem obowiązku szkolnego trzy razy w tygodniu uczęszczał do Ośrodka Adaptacyjnego w (…). Jednak ze względu na wzrost „zacofania”, zamiast polepszania stanu intelektualnego dziecka matka zrezygnowała z tychże zajęć.
K. przez 7 lat uczęszczał do Szkoły Podstawowej w (…). Był pierwszym uczniem, który wymagał nauki w indywidualnym trybie nauczania. Nauczyciele prowadzący zajęcia z klasą, mieli za zadanie przygotować także materiały dla K. tak, aby też mógł „wynieść” coś z lekcji. Jednak nie zawsze wywiązywali się ze swego zobowiązania.
Dodatkowo jeździł na masaże rehabilitacyjne, badania kontrolne, rehabilitację poprzez jazdę konno, zajęcia z terapeutą na basenie, itp.
Od roku szkolnego 2008/2009 K. samodzielnie dojeżdża autobusem do Specjalnego Gimnazjum nr (…) w (…), i tam też się uczy.
DIAGNOZA
1. INFORMACJE WSTEPNE
K. S. to chłopiec urodzony (…) roku w (…). Ma stwierdzoną umiarkowaną niepełnosprawność intelektualną, niepełnosprawność ruchową i wzrokową.
2. SYTUACJA RODZINNA
K. wychowuje się w pełnej i kochającej rodzinie. Ma brata bliźniaka, P., z pełną normą intelektualną. Ojciec pracuje, matka pobiera zasiłek pielęgnacyjny na syna.
Dba także o regularne wizyty u lekarzy, kontroluje sytuację szkolną obu synów. Dzięki jej staraniom w Szkole Podstawowej, do której uczęszczał K., po zakończeniu jego edukacji w tej placówce zatrudniono nauczycieli wspomagających do pracy z dziećmi niepełnosprawnymi. K. dzieli pokój z bratem. Lubi zwierzęta, ma dwa żółwie, - którymi się opiekuje. Chciałby mieć także akwarium, ale nie pozwalają na to warunki mieszkaniowe.
3. CHARAKTERYSTYKA CHŁOPCA
K. to miły, pogodny chłopiec, choć obserwacje podczas ostatnich badań oraz rozmowa z mamą wskazały na zaburzenia sfery emocjonalnej dziecka. Reakcje emocjonalne są niewspółmiernie silne w porównaniu z działającymi nań bodźcami. Obserwuje się występowanie intensywnych uczuć na różne zdarzenia czy sytuacje, a reakcjom tym często towarzyszy nasilona aktywność ruchowa (wstaje, głośno krzyczy, śmieje się, głośno komentuje wykonywane czynności, np. „nie chce mi się”, „nie będę tego robił”, „umiem, ale nie chce mi się”). Bywa także niegrzeczny i bardzo dokuczliwy.
Humor wyraźnie poprawiają K. pochwały i możliwość robienia tego, na co akurat ma ochotę. Kiedy poświęca się mu wystarczająco dużo uwagi chętnie współpracuje, jest grzeczny uprzejmy, potrafi cierpliwie słuchać wskazówek jak wykonać określoną czynność. Potrafi zaskoczyć spostrzegawczością i zaangażowaniem w projekty, które sam zaproponuje (robił naleśniki, zaparzał herbatę, chodzi na zakupy i potrafi zapamiętać artykuły pominięte na liście - zapomniane). Potrafi zrobić sobie prostą kanapkę, obsługiwać w razie konieczności nóż i widelec, ubrać się w zależności od pory roku. Ma swoje drobne oszczędności, ale nie zna wartości pieniądza. Nie zna się na zegarze. Potrafi obsługiwać telefon komórkowy (wybierać podstawowe numery, do których często dzwoni) - sam, z własnej woli dzwoni do kolegów z zapytaniem, co u nich słychać, („Co tam nowego?”, „Kiedy przyjedziecie?”, „A co tam w domu”, „A daj mi pogadać z Paulą”, „Ciocia, a mogę przyjechać na ferie?” itp.).
Chętnie wyjeżdża na wakacje/ferie do najbliższej rodziny (sam dzwoni z zapytaniem czy może), ale nie na dłużej niż cztery dni. Dni odlicza na podstawie spędzonych nocy („trzy nocki”). Choć ma stwierdzoną niepełnosprawność ruchową nie korzysta z żadnych urządzeń wspomagających chodzenie. Dobrze pływa. Nie boi się nowych wyzwań - podczas ferii „jeździł” na łyżwach (trzymał się głównie bandy, albo przy asekuracji wujka i kuzynki).
Potrafi jeździć na rowerze, obsługiwać quada. Zdał nawet egzamin na kartę rowerową. Potrafi przytoczyć tekst kilku piosenek, które akurat słychać w tle. Ma problem z rozróżnianiem kierunku (prawa - lewa).
K. nie czyta, nie pisze, nie liczy. Ma zaburzoną artykulację i niewykształconą mowę opowieściową. Wynik próby odwzorowania i pisanina ze słuchu jednoznacznie potwierdził nieumiejętność pisania (Litery nieczytelne, nieadekwatne wielkościowo, poza liniaturą. Grafika niska, wzmożony tonus mięśniowy). Rysunek rodziny był prosty, schematyczny na etapie 3-latka. Chłopiec samodzielnie użył w rysunku tylko jednego koloru.
Nie zna pojęć i operacji matematycznych z zakresu klasy I., czyli podstaw działań w I dziesiątce.
ZAJĘCIA REWALIDACYJNE
1. CELE
Usprawnienie analizatora wzrokowego i słuchowego,
Rehabilitacja ruchowa
Utrwalanie znajomości liter i cyfr, techniki czytania, pisania, liczenia
Nauka czytania z syntezą, czytelnego pisania, - przynajmniej krótkich, kilkuwyrazowych zdań
Polepszenie graficzne pisma
Wzrost umiejętności mówienia,
Rozwinięcie zdolności manualnych dziecka,
Wzrost umiejętności związanych z motoryką małą
Poznanie podstaw matematyki, zapoznanie z pojęciem liczby, liczenia w zakresie I, II dziesiątki
Utrwalanie i umiejętność wykorzystania nazw dni tygodnia, miesięcy
Poznanie znaczenia i wielkości pieniądza
Nabycie umiejętności podstawowej obsługi komputera
2. METODY PRACY
Powtarzanie, przepisywanie, odtwarzanie, utrwalanie materiału (metoda podająca)
Rozmowy, pogadanki (m. podająca)
Gry edukacyjne, zabawy, zajęcia korekcyjne, usprawniające (m. aktywizująca)
Wycieczki edukacyjne (m. aktywizująca)
Zajęcia ogólnorozwojowe (m. aktywizująca)
Praca z komputerem (m. programowana)
Eksponująca
Pokazy, ćwiczenia (m. praktyczna)
3. METODY KONTROLI I OCENY
Zauważenie wysiłków, starań i osiągnięć dziecka.
Praca indywidualna - poświęcenie maksymalnej uwagi dziecku,
Pochwały w trakcie poprawnego wykonywania zadania, jak i po jego zakończeniu
Pochwała w obecności rodziny, znajomych dziecka (także w obecności dziecka)
Informowanie rodziców o postępach dziecka (list gratulacyjny)
Częsty kontakt z rodzicami, logopedą, terapeutą
Uśmiech
„bank prezentów” za wypełnienie określonych zadań (sporadycznie; coś niecodziennego a zarazem rozwijającego funkcjonowanie dziecka; samo decyduje, co chce robić/otrzymać)
4. EWALUACJA PROGRAMU
Program jest dostosowany do możliwości i potrzeb ucznia, ale w zależności od czynionych postępów bądź ich braku, może zostać zmieniony. Podczas trwania rewalidacji nauczyciel - terapeuta systematycznie współpracuje z rodzicami (prawnymi opiekunami dziecka) i najbliższym otoczeniem dziecka (w miarę możliwości), aby dziecko utrwalało zdobyte umiejętności i wykorzystywało je nie tylko w szkole, ale także i w domu.
Podstawowe narzędzia służące kontroli realizacji działania i jego efektywności to:
Rozmowy z rodzicami; Karta obserwacji; Bezpośrednia obserwacja; Analiza dokumentacji lekarskiej.
Program zostanie podany ewaluacji końcowej polegającej na przedstawieniu przebiegu realizacji z ewentualnymi modyfikacjami, komentarzem zasadności założonych celów, stopniem ich realizacji oraz formułowaniu walorów dydaktyczno-wychowawczych projektu.
TABELA REWALIDACJI:
Cel ogólny |
Cel szczegółowy |
Środki dydaktyczne |
Sposoby realizacji |
Usprawnienie analizatora wzrokowego |
- poprawa analizy, syntezy wzrokowej
-rozpoznawanie znaków i przedmiotów zbliżonych wielkością i kształtem, |
- wszelkiego rodzaju kartoniki z literkami, obrazkami, nazwami przedmiotów, rzeczy - historyjki obrazkowe - rozsypanki wyrazowe - itp. |
- gimnastyka mięśni okoruchowych - wodzenie wzrokiem: (a) w poziomie b) w pionie c) wodzenie blisko - daleko d) wodzenie po przekątnej e) Dziecko wykonuje ruchy swoją ręką - masaże rozluźniające i aktywizujące mięśnie twarzy i gałki ocznej
- wyszukiwanie różnic między obrazkami, - itp. |
Usprawnienie analizatora słuchowego |
- usprawnienie rozwoju mowy i języka, - polepszenie odbioru mowy i jej rozpoznawanie |
- materiały muzyczne na płytach CD - przedmioty potrzebne do wydobycia określonych dźwięków (trąbka, krzesło, kartki, piłka, odtwarzacz CD, itp.); instrumenty muzyczne (trójkąt, cymbałki, tamburyn, grzechotki, itd.) - zegarek, stoper - zdania do przeczytania (w odróżnianiu długości, rodzaju zdań) |
- budzenie uwagi słuchowej, Ćwiczenia określające:
- czasu trwania sygnału akustycznego (długo-krótko),
Ćwiczenia w odróżnianiu krótkich zdań, |
Rehabilitacja ruchowa
|
- ogólny rozwój fizyczny całego ciała |
- mata, piłka, woreczki z grochem, gwizdek, kreda, szarfy, linki, ławka lub nieduże poziome podwyższenie(do ćw. równowagi), odtwarzacz CD |
Zabawy i gry ruchowe: - orientacyjno - porządkowe; - na czworakach; - bieżne (bieganie); - rzutne ( piłka, ping- pong, badmington); - skoczne ( gra ze skakanką, gra "w klasy”); - zabawy na śniegu; gimnastyka - ćwiczenia: - porządkowe; - kształtujące; - równowagi i koordynacji; - zwinności; -podskoki; - korekcyjne; - oddechowe np.: - zabawy rytmiczne polegające na wyrażaniu ruchem muzyki, zachęcanie do swobodnej ekspresji ruchowej; - wykonywanie skoków, chodzenie nogami po wymyślonej drabinie; Przeskakiwanie przez powoli kołyszącą się linę, chodzenie z podwiniętymi palcami stóp; - ćwiczenia tułowia, skłony i skręty w różnych kierunkach, przód, tył, w prawo, w lewo; - zabawy i ćwiczenia kształtujące orientację w schemacie ciała(gdzie masz uszy, oczy, nos, ręce, nogi,...) - zabawy na czworaka z pokonywaniem przeszkód; - zabawy z piłką- toczenie piłki po podłodze, strzelanie do bramki, podrzuty piłki do góry, chwyt rękami w leżeniu na podłodze, |
|
- usprawnienie motoryki małej |
papier, flamastry, farby, nożyczki, pędzle, wycinanki, koraliki, wstążki, sznurki, masa solna, plastelina, modelina, kamyczki, bierki, patyczki, balony, piłeczki różnej wielkości, nitki, itd. |
- swobodne bazgranie na dużych arkuszach papieru, flamastrami, kredkami świecowymi, farbami, pastelami - kolorowanie, zamalowywanie określonej przestrzeni - nawlekanie koralików, przewlekanie sznurków, tasiemek, sznurowadeł przez różne rzeczy i otwory - zbieranie drobnych elementów (pieniążki, ziarenka, guziczki- dwoma palcami kciukiem i wskazującym, zbieranie wyżej wymienionych przedmiotów pęsetą - cięcie po narysowanych liniach - prostych frędzelki, - falistych serwetki - wycinanie stopniowo prostych i bardziej skomplikowanych elementów, figur - zabawy typu: „idzie kominiarz po drabinie”, - naśladowanie, bądź nauka gry na pianinie, - wydzieranie z kolorowego papieru i naklejanie wydzieranki na papier - zabawy pacynką - przyszywanie guzików, szycie prostymi ściegami, - ćwiczenia dłoni- wymachy, krążenia, uderzenia, pocierania, otwierania, zamykania - ściskanie piłeczek - rysowanie patykiem po ziemi - przy wolnym chodzie ruchy rąk jak podczas pływania żabką - zabawa w naukę pływania - zabawa w pociągi - ruch rąk naśladuje obroty kół - rysowanie szlaczków Dennisona - gry w pchełki, bierki, kręgle, bilard stołowy - rzucanie woreczków lub piłeczek - kto dalej - rysowanie" palcami w powietrzu określonego przedmiotu - układanie z elementów geometrycznych postaci ludzkich, zwierząt, domków itp. - układanie z patyczków, np. płotów |
Utrwalanie znajomości cyfr, techniki liczenia, zachowania kolejności |
- utrwalenie znajomości i działań na liczbach w zakresie I, później II dziesiątki, |
- liczydło, różnokolorowe klocki, kartki papieru, kredki, |
- codzienne utrwalanie kolejności liczb - wykonywanie działań na poznanych liczbach, - zakolorowywanie kartoników ze wskazaną liczbą, - głośne liczenie, - przedstawianie działań za pomocą kartoników, klocków, patyczków, rysunków, osób, przedmiotów codziennego użytku, itp. - częste wykonywanie działań, nie tylko na liczbach |
|
- utrwalenie znajomości prostych figur geometrycznych, |
Jak wyżej |
- nazywanie kształtów prostych przedmiotów znajdujących się w najbliższym otoczeniu - tworzenie figur geometrycznych z papieru, klocków - rysowanie figur na papierze, piasku, palcem w powietrzu |
|
- utrwalenie kolejności nazw dni tygodnia, miesięcy (daty) |
- kalendarz, papier, flamastry, klej, nożyczki, bibuła, itd. |
- częste utrwalanie nazw dni tygodnia, miesiąca (podczas każdego spotkania) - robienie i kontrola swojego kalendarza - przestawnie tygodnia jako powtarzający się cykl - obserwowanie pogody, charakterystyka miesięcy, pór roku - przedstawianie dni, miesięcy na papierze, w rzeźbie, itp. - zapisywanie czynności, które wykonuje się codziennie (chodzenie do szkoły, kiedy wolne, jakie zajęcia, kiedy, urodziny) |
|
- nauka odczytywania godziny |
- zegar normalny, zegar papierowy, papierowa tarcza zegarowa i wskazówki - historyjki obrazkowe |
- zapoznanie z wyglądem, charakterystyka zegara (12 liczb - godziny, godzina - 60 minut, itp.) - zależność funkcjonowania K. od godziny wskazywanej przez zegar - poznanie zależności - godzina - czynność (20.40 ulubiony serial, 13.27 autobus do domu, itp.) - pokazywanie na papierowym zegarze czynności wskazanych na obrazkach, godziny dokładniej bądź orientacyjnej (np. wieczorem spać) |
|
- pojęcie wartości pieniądza (dodawanie, odejmowanie, porównywanie cen przedmiotów)
|
- wszelkie przedmioty, które można wykorzystać do tej zabawy (wyposażenie sali lekcyjnej, zajęciowej, bądź zawartość torby, piórnika, itp.) |
- zabawa w sklep - obliczanie wartości towaru - porównywanie cen różnych towarów i ich odzwierciedlenia w prawdziwych monetach, banknotach - planowanie zakupów mieszczących się w określonej kwocie |
Utrwalenie znajomości techniki porozumiewania się |
- utrwalenie znajomości liter, |
- kartoniki z literami drukowanymi, wielkimi, małymi - wzory do przepisywania, naśladowania, - kartki, długopisy, ołówki |
- kilkakrotne powracanie do utrwalania liter w ciągu dnia - łączenie w pary liter drukowanych, pisanych, wielkich, małych - pokazywanie na kartonikach liter przeczytanych - przepisywanie liter, wyrazów, zdań - łączenie liter w sylaby i próby odnalezienia tejże sylaby w znanych chłopcu wyrazach, - wyszukiwanie wyrazów, które zaczynają się, kończą się, zawierają określoną literę, sylabę, itp. |
|
utrwalenie techniki czytania, czytania ze zrozumieniem
|
- obrazki, kartoniki, wzory tekstów, sylab, domino wyrazowe, |
- czytanie całościowe sylab i wyrazów - czytanie wyrazów, zdań i tekstów sylabami - czytanie sylab, wyrazów w krótkich ekspozycjach - czytanie naprzemienne sylab, wyrazów i zdań - czytanie głośne i ciche - ćwiczenia w rozumieniu treści (pytania do treści, uzupełnianie brakujących wyrazów, dopasowywanie opisu do ilustracji, itp.) - układanie z rozsypani wyrazowej zdania lub opowiadania; - itp. |
|
utrwalenie techniki pisania
|
|
- usprawnienie motoryki małej (j.w.) - kreślenie ręką dużych liter w powietrzu - pisanie liter na tablicy, wodzenie po wzorze - pisanie liter w szablonie - przepisywanie wyrazów, zdań ze wzoru - pisanie z pamięci (odczytanie całego zdania, wyrazu, tekstu; zwrócenie uwagi na trudne elementy) - pisanie ze słuchu - itp. |
|
Usprawnianie aparatu artykulacyjnego |
wierszyki, balony, |
- cmokać, parskać wargami (wprawiać je w drgania); - nadymać jednocześnie oba policzki przy zwartych wargach, również na zmianę lewy i prawy; - wymawiać na przemian „a” - „o” przy maksymalnym oddaleniu od siebie górnej i dolnej wargi - naśladowanie ustami różnych dźwięków - ssanie, lizanie, dmuchanie, chuchanie - zabawy językiem, liczenie zębów, dotykanie brody, nosa, policzków, wskazywanie kierunków językiem - itp.
|
|
Utrwalenie techniki mówienia
|
obrazki, historyjki obrazkowe, materiały na podstawie których odbędzie się rozmowa |
- rozmowa z dzieckiem na tematy, które dobrze zna (dom, rodzina, szkoła, przyjaciele, itp.) - swobodne wypowiadanie się dziecka na temat zaobserwowanych zdarzeń, tego, co robiło poprzedniego dnia, - wzbogacanie zasobu słów dziecka - omawianie obrazków i historyjek obrazkowych - wdrażanie do stawiania krótkich pytań - opowiadanie bajek, różnych historyjek - nazywanie przedmiotów, ich cech i czynności - wyjaśnianie niezrozumiałych wyrazów - próby układania opowiadań na podstawie czytanek - stosowanie zwrotów grzecznościowych - itp. |
Udoskonalenie umiejętności plastyczno - technicznych |
- utrwalenie umiejętności odróżniania: barw, przyborów służących do malowania, rysowania, wydzierania, wyklejania, itp. - udoskonalenie umiejętności rysowania, malowania, wydzierania, wycinania, lepienia, budowania, układania, itp.
|
- kreda, kredki, farby klejowe/plakatowe, - szablony do wydzieranek (różne kształty) - nitki, włóczki, wycinanki, liście, nożyczki, papierki, modelina, plastelina, masa solna, papier, itp. |
- wykonywanie różnokolorowych rysunków - łączenie linii kolistych, prostych, - robienie wydzieranek według szablonu - tworzenie prac plastycznych wszelkimi dostępnymi metodami, technikami, z możliwie dostępnych materiałów - łączenie technik plastycznych - wykorzystywanie pędzli różnej wielkości, - sprzątanie gabinetu, zamiatanie
|
13