CZYM POWINNY CHARAKTERYZOWAĆ SIĘ CZYNNIKI CHŁODNICZE STOSOWANE W MASZYNACH KLIMATYZACYJNYCH.

1. Ciśnienie czynnika chłodniczego w skra­placzu nie powinno przekraczać 1,51,7 MPa; w parowniku zaś nie powinno powstawać podciśnienie.

2. Ciepło parowania czynnika r powinno być jak największe, a objętość właściwa możliwie jak najmniejsza. Im większe jest ciepło parowania, tym mniej będzie w obiegu czynnika chłodniczego; im mniejsza objętość właściwa czynnika v, tym mniejszą on zaj­muje objętość.

3. Temperatura zamarzania czynnika powin­na być dostatecznie niska, temperatura krytyczna zaś dostatecz­nie wysoka. Temperatury te wyznaczają zakres stosowania czyn­nika pod względem temperatur parowania skraplania.

4. Przewodność cieplna czynnika chłodniczego po­winna być możliwie jak największa, ponieważ w takim razie mniejsze mogą być powierzchnie ogrzewalne skraplaczy i parow­ników.

5. Czynnik chłodniczy nie powinien być palny, wybuchowy, ani mieć właściwości trujących.

6. Nie powinien powodować korozji metali stosowa­nych w technice chłodniczej; zatem powinien być względem nich chemicznie obojętny.

7. Nie powinien być zbyt drogi.

10.5. Czynniki chłodnicze

• nie mogą być toksyczne;

• nie mogą powodować korozji materiału urządzenia chłodniczego;

• powinny być bezpieczne ze względów pożarowych i wybuchowych;

• powinny wykazywać odpowiednie właściwości termodynamiczne, to znaczy:

- umiarkowane wartości ciśnienia wrzenia i skraplania w stosowa­nej temperaturze,

- małą objętość właściwą par,

- małe ciepło właściwe w stanie ciekłym,

- wysokie wartości współczynników przewodzenia i przejmowania ciepła,

- niską temperaturę krzepnięcia,

- wysoką temperaturę krytyczną;

• muszą być trwałe, tzn. nie ulegać rozkładowi chemicznemu;

• powinny mieć małą lepkość z uwagi na opory przepływu;

• powinny być tanie i łatwo dostępne.

W praktyce brak jest czynników, które spełniałyby wszystkie powyższe wymagania.

Początkowo najbardziej rozpowszechnionym czynnikiem chłod­niczym był amoniak. Ma on wiele zalet, a wśród nich korzystne parametry termodynamiczne i fizykochemiczne oraz niską cenę. Poważ­nymi jego wadami są jednak wybuchowość, trujące działanie na żywe organizmy i dokuczliwy zapach.

Obecnie powszechnie stosuje się freony. Są to związki chemiczne powstające z połączeń węglowodorów nasyconych z chlorem i fluorem. Ich właściwości termodynamiczne są zbliżone do właściwości amonia­ku. Inne zalety to mniejsza toksyczność i całkowita bezwonność, do wad zaś należą: rozpuszczalność w oleju smarującym sprężarki, więk­szy niż amoniaku koszt oraz łatwość przeciekania przez najmniejsze nieszczelności.

Najważniejsze właściwości najczęściej stosowanych czynników chłod­niczych podano w tabl. 10.1.

Właściwości czynników chłodniczych T a b 1 i c a 10.1

Czynnik chłodniczy	Wzór chemiczny	Oznaczenie	Stężenie śmiertelne w powietrzu % obj.	Granica wybuchowości; zawartość w powietrzu % obj.	Jednostkowa wydajność chłodnicza kJ/m^3
Amoniak	NH3	R717	0,50,6	16,025,0	2169
Dwutlenek siarki	SO2	R764	0,7	niepalny	822
Chlorek metylu	CH3Cl	R40	2,02,5	8,117,2	1253
Dwutlenek węgla	CO2	R744	2930	niepalny	7768
Propan	C3H8	R290	37,551,7	2,37,3	1851
Freon 11	CFCl3	R11	10	niepalny	204
Freon 12	CF2Cl2	R12	28,530,4	niepalny	1280
Freon 21	CHFCl2	R21	10,2	niepalny	364
Freon 22	CHF2Cl2	R22	-	niepalny	2072
Freon 113	C2F3Cl	R113	4,85,2	niepalny	74
Freon 114	C2F4Cl3	R114	20,112,5	niepalny	381
Freon 502	mieszanina
	R22 i R15	R502	-	niepalny	1640