16. Cechy charakterystyczne sprawozdania.

17. Szczeble rozwojowe i stadia opanowania umiejętności pisania

18. Wyjaśnij na czym polega czytanie

18. Wyjaśnij na czym polega czytanie

W literaturze pedagogicznej istnieje wiele definicji czytania. A. Brzezińska podaje, że czytanie to tworzenie dźwiękowej formy słowa, czyli organizowanie dźwięków w określonym następstwie czasowym na podstawie jego obrazu graficznego niezależnie od tego, czy jest ono zrozumiałe dla czytającej osoby czy nie. Natomiast F. Król uważa, iż czytanie „... jest to proces psychiczny polegający na spostrzeganiu umownych znaków graficznych i odtwarzaniu z nich myśli, które autor przy ich użyciu zaszyfrował. Takie udane, wierne odtworzenie myśli autora czytanego tekstu nazywamy zrozumieniem, stanowi ono istotę czytania”.

Według J. Malendowicz, czytanie polega na pojmowaniu myśli wyrażonych za pomocą umownych znaków graficznych - symboli wzrokowych, które tworzą tekst. Aby móc odczytać tekst, trzeba: a) znać symbole i ich funkcje; b) umieć odbierać symbole w postaci określonych mniejszych lub większych całości, układów zwanych tekstami, czyli dokonywać syntezy znaków tworzących odczytany tekst; c) umieć dokonywać właściwej interpretacji i sensu przeczytanego tekstu, to jest zrozumieć tekst; d) umieć zastosować zrozumianą treść tekstu do aktualnych celów i potrzeb. Do fazy fizycznej występującej w procesie czytania należą zjawiska optyczne i akustyczne. Zjawiska optyczne dokonują się w gałkach ocznych. W toku czytania oko wykonuje trzy rodzaje ruchów: 1) ruch postępowy- od strony lewej ku prawej, wzdłuż linii czytanego tekstu; 2) ruch zwrotny – od końca jednej linii tekstu do początku następnej; 3) ruch wsteczny – umożliwiający ponowny odbiór obrazu graficznego w  przypadku omyłki lub niezrozumienia czytanego tekstu.

Do podstawowych warunków, od których zależy możliwość rozpoczęcia nauki czytania, zdaniem H. Wasyluk – Kuś, należy dojrzałość umysłowa ucznia i prawidłowy rozwój mowy.

Definicje „ czytania” - Okoń - „kojarzenie znaków pisma (druku) jakiegoś języka z treścią danego tekstu”. Przy czytaniu głośnym następuje kojarzenie znaków pisma ze znakami języka dźwiękowego i odpowiednimi znaczeniami.

A. Brzezińska - 2 grupy definicji 1. Lingwistyczne - charakteryzuje proces czytania jako transponowanie (dekodowanie) grafem ów na fonemy, innymi s łowy na przełożeniu słów zapisanych na mówione. Istotne jest tworzenie prawidłowej formy dźwiękowej na podstawie zapisu symbolu graficznego 2. Psychologiczne – przyjmujące jako podstaw ę rozumienie tekstu czytanego.

Czytanie to proces myślowy obejmujący spostrzegania symboli graficznych, odtwarzanie formy dźwiękowej, rozumienie znaczenia treści, włączanie odczytanych treści do doświadczeń ”

Czytanie jako działalność wieloczynnikową, polega na: • spostrzeganiu i wyrażaniu znaków graficznych; • rozumieniu treści tekstu; • włączaniu znaczenia odbieranych symboli do posiadanego doświadczenia.

16. Cechy charakterystyczne sprawozdania

SPRAWOZDANIE

Sprawozdanie to forma wypowiedzi, za pomocą, której przedstawiamy fakty, czyli wydarzenia mające miejsce w rzeczywistości. Sprawozdawca musi brać udział w zdarzeniach lub ich naocznym świadkiem. Powinien uważnie obserwować przebieg zdarzeń, aby je potem dokładnie, rzeczowo opisać. Sprawozdanie jako forma wypowiedzi w klasach I-III dotyczy zbiorowego i indywidualnego zapisywania wypowiedzi na temat wycieczki lub uroczystości szkolnych.
Sprawozdanie składa się z następujących części:
informacyjnej ( co się wydarzyło? kiedy? gdzie? kto uczestniczył w wydarzeniu? ),
sprawozdawczej ( jak to było? - opis przebiegu zdarzenia ),
oceniającej ( jakie to było? - ocena, komentarz sprawozdawcy ).

Elementy sprawozdania:

czas zdarzeń
miejsce
bohaterowie
cel, przyczyna zdarzeń
opis wydarzeń
ocena

Wskazówki do napisania dobrego sprawozdania:
konkretnie, rzeczowo przedstawiamy fakty,
pamiętajmy o budowie sprawozdania
używajmy wielu czasowników, przymiotników oraz przysłówków,
trzymajmy się planu i porządku chronologicznego
możemy wprowadzić krótkie zwięzłe elementy opisu
pamiętajmy o ocenie opisywanych zdarzeń

Uczeń powinien wiedzieć, że w sprawozdaniu nie podaje się faktów zmyślonych., natomiast uwzględnia się tylko wydarzenia najważniejsze.

17. Szczeble rozwojowe i stadia opanowania umiejętności pisania

Biorąc pod uwagę sprawność pisania w klasach niższych należy wyróżnić trzy szczeble rozwojowe:
- pisanie elementarne- klasa I
- pisanie swobodne- klasa II
- pisanie płynne- klasa III

Droga prowadząca do swobodnego, sprawnego i czytelnego pisania jest długa i wymaga od uczniów wiele wysiłku. 

Tadeusz Wróbel wyróżnił trzy stadia rozwoju pisania:
- stadium opanowania schematów liter i ich połączeń,
- stadium modyfikacyjne w piśmie,
- stadium pisania zidentyfikowanego.

T. Wróbel opierając się na analizie procesu pisania w aspekcie psychologicznym, fizjologicznym i motorycznym, wyodrębnił trzy stadia umiejętności pisania:   
a) stadium opanowania schematów liter i ich połączeń,   
b) stadium modyfikacyjne w piśmie,   
c) stadium pisania zindywidualizowanego.

Pierwszy etap rozłożony jest na okres poprzedzający pracę w klasie pierwszej, a więc na cały okres przedszkolny, wychowanie dziecka w rodzinie oraz na klasę I i II. Jak ciekawie przedstawiają się czynności graficzne dziecka w tym okresie, wykazała M. Dmochowska udowadniając, że zainteresowanie pismem i pisaniem występuje u dzieci wcześnie. Już w wieku 2 lat i 8 miesięcy ulubioną zabawą dziecka jest naśladowanie pisania. Zakreśla ono niewysokie linie faliste, ale skośne, łamane i przerywane .Przy kreśleniu dziecko z reguły przemieszcza kreślenie od dołu w górę na ukos, podkreślając „napisane treści”. Treści te określa, mówiąc, co „pisze”. Czynności te trwają początkowo 2-3 minuty, później 5, a czasem nawet 8 minut i sprawiają mu wiele przyjemności. W wieku 3 lat coraz częściej łączy „pisanie” z rysowaniem, zaczyna interesować się napisami i literami. W wieku 5 lat dziecko zaczyna pisać cyfry i proste litery, próbuje pisać wyrazy. Ten proces odbywa się samorzutnie, bez ingerencji z zewnątrz.

Etap drugi polega na dokonaniu przez uczniów modyfikacji w piśmie na podstawie dobrze przyswojonych wzorów. Modyfikacje te mogą dotyczyć:   
a) niektórych szczegółów w pierwotnych wzorach liter,   
b) łączenia elementów w obrębie litery i w wyrazach,   
c) zmiany kierunku wykonywania ruchu,   
d) zmiany pochylenia pisma,   
e) zmniejszenia wysokości wiersza [Wróbel 1985, s.71].

W literaturze z zakresu nauki pisania brak jest jednomyślności do ustalenia etapów nauki pisania T. Wróbel wyodrębnił trzy:   
1) pisanie elementowe ( klasa I),   
2) pisanie swobodne ( klasa II),   
3) pisanie płynne (klasa III).

Inaczej ten proces ujęła J. Malendowicz, wyodrębniając również trzy etapy:   
1) przygotowawczy,   
2) właściwej nauki pisania,   
3) doskonalenia nabytych umiejętności [ Malendowicz 1978, s. 87].

Jeszcze inaczej etapy opanowywania umiejętności pisania przedstawiła A . Brzezińska [1985, s. 31]:   
a) obraz graficzny słowa-  brzmienie słowa (usłyszenie go i wypowiedzenie) -zapisanie (przepisywanie),    
b) brzmienie słowa ( usłyszenie lub wypowiedzenie go) - zapisanie (pisanie tzw. ze słuchu),   
c) słowo „pomyślane” – zapisanie (pisanie tzw. z pamięci).

Uczniowie kl. III piszą "swobodniej" niż z kl. I i II. Przez pisanie swobodne rozumie się pisanie bez wkładania dużego wysiłku w tę czynność, co osiąga się przez zautomatyzowanie. Nauczycie nie może zapomnieć o przestrzeganiu zasad dydaktycznych, a zwłaszcza o zasadzie stopniowania trudności, zasadzie systematyczności i indywidualizacji.