Konspekt
Klasa I
Temat: Cywilizacja i religia starożytnego Egiptu.
Główne zagadnienia lekcji:
Początki starożytnego Egiptu.
Znaczenie Nilu dla egipskiej gospodarki.
Podział egipskiego społeczeństwa.
Wierzenia starożytnych Egipcjan.
Dokonania cywilizacyjne starożytnego Egiptu.
Cele lekcji:
Ogólne:
Przedstawienie zarysu historycznego początków Egiptu.
Określenia znaczenia Nilu dla egipskiej gospodarki.
Wyjaśnienie hierarchicznego podziału egipskiego społeczeństwa.
Przedstawienie egipskich wierzeń: bogowie, życia poza grobowe.
Ukazanie dokonań starożytnych Egipcjan w dziedzinie architektury, nauki, życia codziennego.
Operacyjne:
Po zakończonych lekcjach uczeń potrafi:
Przedstawić krótko początki starożytnego Egiptu.
Podać jak ogromne znaczenie dla egipskiej gospodarki miały wylewy Nilu.
Ukazać za pomocą piramidy jak było podzielone egipskie społeczeństwo
Przedstawić jak wyglądały egipskie wierzenia. Podać imiona najważniejszych bodów i określić jak Egipcjanie wyobrażali sobie życie pozagrobowe.
Powiedzieć jak budowano piramidy, co Egipcjanom udało się nowego wnieść do nauki oraz jakie wynalazki wprowadzili do życia codziennego.
Metody dydaktyczne
Pogadanka
Elementy wykładu
Środki dydaktyczne:
- Podręcznik do klasy I gimnazjum: Bliżej historii, K. Kowalewski, I. Kąkolewski, A. Plumińska- Mieloch, WSiP, Warszawa, 2009
- Dzieje starożytności, A. Ganeri, Świat Książki, Warszawa, 2001
- ksero: hieroglify oraz egipscy bogowie
- mapa ścienna: Starożytne cywilizacje
Przebieg lekcji:
Czynności porządkowe:
Przywitanie praktykanta z uczniami
Sprawdzanie obecności.
Praktykant podaje temat lekcji: „Cywilizacja i religia starożytnego Egiptu”, zapisując go na tablicy i prosząc uczniów by zapisali go w zeszytach.
Następnie przedstawia krótko czego będzie dotyczyła dzisiejsza lekcja.
Na wstępie praktykant przedstawia zarys historyczny początków Egiptu. Mówi o podziale na Górny i Dolny Egipt. Wskazuje Egipt na mapie ściennej zwracając szczególną uwagę na owy podział. Mówi o tym, kto i w którym roku złączył Egipt w jedno państwo.
Kolejno dzieli dzieje Egiptu na 3 okresy: Stare, Średnie i Nowe Państwo. Zwraca uwagę na IV wiek, gdy to Aleksander Wielki podbija Egipt oraz rok 30, gdy staje się on prowincją rzymską. Mówi również o osobie Kleopatry. Prosi by uczniowie te dane notowali do zeszytu.
Następnie zadaje uczniom pytanie: Nad jaką rzeką leży Egipt? Uczniowie odpowiadają a praktykant zwraca uwagę jak ważną rolę w egipskiej gospodarce odgrywały wylewy Nilu. Mów o sieci kanałów irygacyjnych, kalendarzu upartym na cyklu rolniczym.
Zadaje w dalszej kolejności kolejne pytanie: Jak myślicie co uprawiano w Egipcie? (np. orkisz, jęczmień, sałata, cebula, winogrona, daktyle, len na ubrania).
Praktykant przechodzi do kolejnego zganienia dzisiejszej lekcji, a mianowicie do podziału egipskiego społeczeństwa. Pyta uczniów: Czy egipskie społeczeństwo było równe? Gdy otrzymuje odpowiedź prosi by uczniowie narysowali w zeszytach piramidę i podzielili ja na 5 części.
Zadaje uczniom następujące pytanie: Kto był w państwie najważniejsza osobą? Uczniowie odpowiadają, iż był to faraon i prosi by na wierzchołku piramidy wpisać właśnie jego. Następnie charakteryzuje kim w Egipcie prócz władcy był faraon (syn boga Re, najwyższy kapłan, sędzia, wódz). Pada również pojęcie monarchii despotycznej. Praktykant wyjaśnia co oznacza owe określenie i prosi by uczniowie zanotowali je w zeszytach.
Jak naste pych w hierarchii egipskiej praktykant wymienia kapłanów. Mówi, iż byli oni świetnymi uczonymi, doradcami władcy, każdy z nich oddawał część jednemu z bogów. Zarządzali świątynia, to oni mieli wstęp do jej wewnętrznej części, gdzie znajdowała się figura boga.
Kolejnymi w społeczeństwie egipskim byli urzędnicy. Wspomina o wezyrach- gdzie jedna zarządzał Górnym a drugi Dolnym Egiptem. Mówi również, iż mieli oni do pomocy niższych urzędników jak skrybowie czy posłańcy. Pokazuje uczniom ksero z egipskim alfabetem i prosi by odpowiedzieli na pytanie: Jak nazywa się egipskie pismo. Gdy otrzymuje odpowiedź podaje uczniom ksero z wspomnianym alfabetem.
Następnych w hierarchii wymienia rzemieślników i prosi by uczniowie odpowiedzieli jakie zawody mogli owi rzemieślnicy wykonywać?
Na samym dole piramidy prosi by uczniowie umieścili chłopów, którzy dzierżawili ziemię od faraona, kapłanów lub rzemieślników. Często byli oni wykorzystywani przy budowie piramid.
W dalszej części lekcji praktykant przechodzi do omówienia egipskich wierzeń. Praktykant wymienia imiona kilku najważniejszych bogów egipskich (Re, Ozyrys, Horus, Izyda). Zwraca uwagę, iż podobnie jak w Mezopotamii w Egipcie tez pojawia się politeizm. Prosi by w domu uczniowie określili czego byli bogami i jak byli przedstawieni. Prosi również aby przeczytali legendę o Ozyrysie.
Następnie skupia się na omówieniu wiary w życia po za grobowe. Omawia jak wyglądał proces mumifikacji, droga duszy do Duatu oraz jak budowano piramidy i co w ich wnętrzu można było znaleźć. Przytacza również legendę o klątwie Tutenchamona.
Na koniec lekcji praktykant mówi o dokonaniach starożytnych Egipcjan: rozwój nauki oraz wynalazki.