Wolnorynkowe korzenie Narodowej Demokracji w doktrynie „Przeglądu Wszechpolskiego” lat 1895 1905.
Publikacja: 23-03-2007

Jan Bodakowski

Wolnorynkowe korzenie Narodowej Demokracji w doktrynie „Przeglądu Wszechpolskiego” lat 1895 1905.

Narodowi Demokraci mieli szczęście żyć w miarę normalnych czasach. Pomimo że państwo polskie nie istniało, Polacy żyli bez destruktywnego interwencjonizmu państwowego. Dzięki temu postulaty gospodarcze nie były istotnym punktem programu ND. Dziś, w czasach gdy interwencjonizm państwa jest instrumentem biologicznej i kulturowej zagłady narodu, postawa taka jest niezbyt odpowiedzialna, ale i tak lepsza od patologii głoszenia socjalizmu opakowanego patriotyczne hasła.

WOLNY RYNEK
ND domagała się wolności gospodarczej, oparcia systemu gospodarczego na własności, upowszechnienia własności wśród Polaków. Wolność gospodarcza była dla ND drogą do swobody politycznej niezbędnej do przetrwania i rozwoju świadomości narodowej. Kapitalizm był dla ND środkiem do realizacji celu jakim była niepodległa Polska. ND domagała się by podatki były bezpośrednie, nie ukryte, niskie i proste. ND przeciwstawiała się biurokracji podatkowej. ND przeciwstawiała się też wikłaniu państwa w stosunki pracy.

SOCJALIZM
ND występowała przeciw socjalizmowi. Głosiła że czym mniej socjalizmu tym więcej dobrobytu. ND faktami walczyła z socjalistyczną propagandą. Przeciwstawiała się strajkom i nawoływaniom do walki klas. Sprzeciwiała się interwencjonizmowi państwa, będącemu instrumentem zniewalania narodu. ND socjalistów oskarżała za kryzysy gospodarcze. Zwracała uwagę że utopie socjalistów są niebezpieczne, a sami socjaliści są płytkimi intelektualnie dogmatykami. ND socjalizm oskarżała o postawę antynarodową, kosmopolityczną, antyklerykalną i pro żydowską. ND odmawiał socjalizmowi miana naukowości i realizmu. Socjalizm gorszył ND prymitywizmem intelektualnym i agresją. Był dla ND chorobą intelektualną i szkodliwą modą. ND nie zgadzała się że socjalizm jest drogą do niepodległości, bo dla lewicy klasa społeczna jest ważniejsza od narodu. Lewica według ND rozbijała naród swoją walką klas. ND lewice oskarżała o kłamstwa i demoralizacje polityczną. Według Romana Dmowskiego, Józef Piłsudzki jako gorący patriota przeczył swojemu patriotyzmowi będąc socjalistą.

SPOŁECZEŃSTWO OBYWATELSKIE
ND promowała aktywne i świadome obywatelstwo. Polacy mieli pomagać sobie wzajemnie, zamiast liczenia na pomoc zaborców. I dziś było by lepiej gdyby Polacy przestali żyć mrzonkami o pomocy UE, za które to mrzonki przyjdzie im słono zapłacić. Dlatego też ND w samo organizacji włościan widziała rozwiązanie bolączek polskiej wsi. Informacja była bronią ND w walce o przetrwanie i rozwój narodu. ND wymagała od klasy średniej aktywnej odpowiedzialności za państwo. Wyrazem takiego zaangażowania było poparcie Władysława Reymonta i Jana Kasprowicza dla ND.

SOLIDARNOŚĆ NARODOWA
ND występowała przeciw wypaczeniom rynku, spowodowanym brakiem narodowej solidarności, takim jak praca ciężarnych kobiet czy dzieci. Remedium na te patologię miała być współpraca robotników z przedsiębiorcami. Wszelki problemy miały być rozwiązywane na drodze dialogu a nie konfliktów. ND krytykowała socjalistów i ruch ludowy za rozbijanie solidarności narodowej.

WIEŚ
Dla ND jednym z ważniejszych wyzwań była sytuacja wsi polskiej. ND widziała potrzebę samo organizacji włościan, modernizacji rolnictwa, upowszechnienia edukacji, uporządkowania hipotek, komasacji gruntów, parcelacji gruntów magnackich za odszkodowaniem.

BŁĘDY
ND, pomimo trwania przy anty socjalistycznych pryncypiach, nie ustrzegła się w swych ideach, kilku błędnych tez. Domagała się niestety ceł. Z czasem coraz przychylniej postrzegała etatyzm, na szczęście tylko nieznaczny. Sprzeciwiała się konkurencji. Domagała się redystrybucji podatków. Przeznaczania ich na kulturę i gospodarkę. Wyznaczenia ustawowego minimalnej wielkości gospodarstw rolnych, zaprzestania odbierania gospodarstw za długi. ND domagała się też bezpłatnych biur pośrednictwa pracy i bezpłatnej nauki. Błąd, tkwiący w tych pomysłach polegał, na nie przewidzeniu że interwencja państwa zazwyczaj nie rozwiązuje starych problemów a rodzi nowe. Publiczne szkolnictwo nie edukuje, a jest instrumentem indoktrynacji i zniewalania dla rządzące kliki. Biura pośrednictwa pracy nie znajdują bezrobotnym pracy, a służą zapewnieniu pensji biurokratom z nadania politycznego. Wielkość gospodarstw rolnych najlepiej określają potrzeby rynku a nie widzimisie urzędnika. Naród bardziej korzysta gdy ziemię uprawia gospodarny rolnik a nie nieszczęśnik który popadł w długi. Inwestycje i zainteresowanie państwa, prowadzi do tego że dziedziny które stały się obiektem zainteresowania państwa, nie świadczą usług narodowi a stają się często dla narodu ciężarem. Konkurencja jest mechanizmem zapewniającym narodowi najlepsze, w jak największym wyborze, po najniższej cenie, dobra i usługi. Cła odbierają narodowi możliwość korzystania z dobrej zagranicznej produkcji, specjalizacji w tym co polski przemysł mógłby najlepiej produkować i eksportować, zmuszają Polaków do marnowania sił i środków na to w czym jesteśmy kiepscy, czym odbiera się Polakom możliwość życia w dobrobycie.
Błędem ND była więc przede wszystkim niekonsekwencja programowa, strasząca do dziś w wypowiedziach narodowców. Pomimo konserwatywnych fundamentów ideologicznych, głoszono konkretne postulaty całkowicie sprzeczne z fundamentami ideologicznymi.

Dziś dziedzictwo ND zobowiązuje nas do wyboru takich rozwiązań ustrojowych które umożliwią Polsce odzyskanie niepodległości i budowę dobrobytu. Bogatsi o zabójcze doświadczenia socjalizmu, komunizmu, faszystowskiego korporacjonizmu, etatyzmu, fiskalizmu, interwencjonizmu i państwa opiekuńczego, wiemy że drogą do niepodległości i dobrobytu jest jak najszersza wolność i ograniczenie roli państwa. Wiemy że nieograniczone do niezbędnego minimum państwo, jest zagrożenie dla egzystencji narodu.

Jan Bodakowski
Autor ukończył, z bardzo dobrym wynikiem, studia dzienne na Uniwersytecie Warszawskim na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych na kierunku polityka społeczna. Jest autorem, bardzo dobrze ocenionej, pracy magisterskiej o klasycznie liberalnym polityki społecznej, i publikowanych prac o polityce społecznej NSDAP i wolnorynkowej myśli Romana Rybarskiego. W swoich artykułach piętnuje szkodliwość socjalizmu. Publikuje też rysunki satyryczne . Bierze aktywny udział w życiu politycznym.