PRAWO FINANSOWE

I. ZAGADNIENIA OGÓLNE

1. Pojęcie finansów / zjawiska ekonomiczne o charakterze pieniężnym/

2. Zjawiska finansowe

a. wydatki, dochody

b. dwustronny charakter

c. rodzaje podmiotów /prywatne, publiczne/

d. treść zjawisk finansowych - gromadzenie i wykorzystywanie, zasoby pie- niężne

3. Finanse publiczne - finanse prywatne / układ podmiotowy/

Art. 3. [Zakres finansów publicznych]

Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowywaniem, w szczególności:

1) gromadzenie dochodów i przychodów publicznych;

2) wydatkowanie środków publicznych;

3) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;

4) zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne;

5) zarządzanie środkami publicznymi;

6) zarządzanie długiem publicznym;

7) rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.

5. System finansowy

- zespół norm prawnych regulujących stosunki finansowe,

- całokształt instytucji prawnofinansowych

6. Elementy składowe w/g.

a. metody czerpania i podziału /podsystemy; pieniężno-kredytowy, budżetowy, ubezpieczeniowy/

b. podmiotów / podmiotów gospodarczych, spółdzielczości, funduszów celowych itp./

7. Instytucje finansowe - regulowane normami prawnymi stosunki społeczne

o charakterze finansowym

a. ogólne /budżet, podatki, cła itp./

b. konkretne /budżet państwa, budżet j.s.t., budżet gminy, podatek dochodowy, cła przywozowe w Unii Europejskiej, itp./

8. Funkcje finansów publicznych

a. pokrywanie potrzeb społ. - Państwo

b. redystrybucja

c. ingerencyjna - w zachowanie podm. gosp. i poza gospo./ekon. poza ekonom./

Przedmiot regulacji norm prawa finansowego

1. Działalność finansowa państwa

a. czerpanie środków pieniężnych - zmiana typu własności

b. gromadzenie środków pieniężnych

c. wydatkowanie środków pieniężnych - zmiana lub brak zmiany typu własności

Podział prawa finansowego z punktu widzenia przedmiotu regulacji

1. Prawo dochodowe

2. Prawo wydatkowe

Podział prawa finansowego z punktu widzenia treści regulacji

1. Prawo materialne

2. prawo proceduralne

3. prawo ustrojowe

Związki prawa finansowego z innymi działami prawa

1. Rodzaje związków:

- związki systemowe, instrumentalne,

2. Podział prawa – publiczne – prywatne – układ stosunków podmiotowych

Istnieją trzy podstawowe różnice między prawem finansowym a prawem prywatnym:

• cel: dobro publiczne / dobro jednostki

• sposób regulacji: władczość (przymus państwowy) / równorzędność stron umowy

• pozycja prawna podmiotów: represyjność przepisów i sankcje / sankcje tylko z umowy cywilnoprawnej

3. Związki prawa finansowego z prawem;

a. konstytucyjnym

b. cywilnym

c. karnym

d. administracyjnym

Pojęcie polityki finansowej

-wybór celów i środków służących do ich realizacji

1. Rodzaje celów pol. fin.

a. cele fiskalne

b. cele pozafiskalne

- cele ekonomiczne

- cele pozaekonomiczne

- cele gospodarcze

- cele pozagospodarcze

2. Ograniczenia w doborze celów

a. determinaty obiektywne

- czas, przestrzeń, historia,

b. determinaty subiektywne

- poziom intelektualny, gusty, preferencje