BUDOWA SYSTEMU OŚWIATY

System oświaty w Polsce obejmuje przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły ponadgimnazjalne, policealne, artystyczne i inne.
Do systemu nie zalicza się szkolnictwa wyższego, które stanowi odrębny dział administracji rządowej i ma zagwarantowaną konstytucyjnie autonomię.

Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania:
- Sprawuje nadzór pedagogiczny nad szkołami oraz placówkami doskonalenia nauczycieli,
- Nadzoruje i koordynuje wykonywanie nadzoru pedagogicznego na terenie kraju,
- Ustala podstawowe kierunki realizacji przez kuratorów oświaty polityki oświatowej państwa,
- Kontroluje sprawność i efektywność nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez kuratorów oświaty,
- Może żądać od kuratorów oświaty informacji, dokumentów i sprawozdań okresowych lub dotyczących określonej sprawy albo rodzaju spraw,
- Może organizować szkolenia, narady i konferencje kuratorów oświaty.

Obowiązki kuratora

Kuratorem oświaty może być nauczyciel mianowany lub dyplomowany, mający wykształcenie wyższe magisterskie co najmniej 7 lat stażu pracy w zawodzie i min.3 lata stażu na stanowisku wymagającym sprawowanie nadzoru pedagogicznego. Kurator wybierany jest na drodze konkursu, gdzie jest specjalna komisja kuratorska.
Zadania kuratora:

- nadzór pedagogiczny n ad publicznymi i niepublicznymi szkołami i placówkami,

- prowadzenie pomiaru jakości pracy we wszystkich szkołach i placówkach w województwie,

- sporządzanie raportu o stanie oświaty w województwie,

- wspomaganie dyrektorów szkoły i placówek w tworzeniu i wdrażaniu wewntątrzszkolnych systemów zapewnienia jakości,

- wydawanie decyzji administracyjnych w zakresie określonym w u.s.o.

- współdziałanie z radami oświatowymi,

- realizacja polityki oświatowej państwa,

- organizacja olimpiad, konkursów, turniejów,

- podejmowanie działań w zakresie doskonalenia nauczycieli

- koordynowanie wypoczynku dzieci i młodzieży na terenie województwa w okresie ferii i wakacji.

Prawo do nauki a obowiązek szkolny

Obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat, oraz trwa do ukończenia gimnazjum, nie dłużej jednak niż do 18 roku życia.

W związku z obowiązującym systemem oświaty, obowiązek taki realizuje się przez uczęszczanie na naukę do szkoły podstawowej i gimnazjum. Ponieważ nauka w prawidłowym toku (bez powtarzania klasy) kończy się w gimnazjum w wieku 16 lat, musi być kontynuowana w jednej ze szkół ponadgimnazjalnych, przynajmniej do ukończenia 18 lat.

Nadzór pedagogiczny

Nadzór pedagogiczny, to badanie i pomiar jakościowego rozwoju szkół i placówek oświatowych, a także ich wspomaganie.

Nadzór pedagogiczny zajmuje się tylko stroną pedagogiczną, wychowawczą, dydaktyczną i opiekuńczą.

Nadzorowi pedagogicznemu podlega: zatrudnienie nauczycieli zgodnie z wymagającymi kwalifikacjami, realizacja ramowych programów nauczania, przestrzeganie statusu szkoły lub placówki, przestrzeganie praw dziecka i praw ucznia.

Nadzór sprawują kuratorzy i właściwe organy, przy pomocy nauczycieli, którzy są zatrudnieni w kuratoriach oświaty oraz w urzędach tych organów.

Zadania oświatowe Gminy/powiatu

Zadaniem oświatowym gminy jest zakładanie i prowadzenie publicznych przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjów ( z wyjątkiem szkół artystycznych i szkół przy zakładach karnych). Zadaniem gminy jest także zapewnienie bezpłatnej nauki języka polskiego dla osób niebędących obywatelami polskimi.

Powiat zakłada i prowadzi szkoły ponadgimnazjalne, szkoły specjalne, placówki artystyczne, oświatowo-wychowawcze i kształcenia ustawicznego, a także młodzieżowe ośrodki wychowawcze i socjoterapii.

Zadania Dyrektora szkoły

Dyrektor:

- kieruje bieżącą działalnością dydaktyczno-wychowawczą oraz reprezentuje ją na zewnątrz.

- sprawuje nadzór pedagogiczny.

- kieruje pracą rady pedagogicznej jako jej przewodniczący.

- dysponuje środkami określonymi w planie finansowym szkoły, zaopiniowanym przez radę pedagogiczną i ponosi odpowiedzialność za ich prawidłowe wykorzystanie.

- podejmuje, po zasięgnięciu opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej, decyzję o wcześniejszym przyjęciu dziecka do szkoły.

- wydaje na wniosek rodziców, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i poradni psychologiczno-pedagogicznej zezwolenia uczniom na indywidualny program lub tok nauki wyznaczając nauczyciela opiekuna.

- Dyrektor jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych w szkole nauczycieli i pracowników nie będących nauczycielami. Dyrektor w szczególności decyduje w sprawach:

1) zatrudniania i zwalniania nauczycieli oraz innych pracowników szkoły,

2) przyznawania nagród oraz wymierzania kar porządkowych nauczycielom i innym pracownikom szkoły,

Dyrektor szkoły w wykonaniu swoich zadań współpracuje z radą pedagogiczną, radą rodziców, samorządem uczniowskim i związkami zawodowymi.

DOKUMENTY ORGANIZUJĄCE PRACĘ SZKOŁY:

STATUT

Aktualny wzorzec statutu szkoły lub placówki publicznej został opisany art. 60 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) gdzie stwierdzono, że powinien określać w szczególności:

• nazwę i typ szkoły lub placówki oraz ich cele i zadania,

• organ prowadzący szkołę lub placówkę,

• organy szkoły lub placówki oraz ich kompetencje,

• organizację szkoły lub placówki,

• zakres zadań nauczycieli oraz innych pracowników szkoły lub placówki,

• prawa i obowiązki uczniów, w tym przypadki, w których uczeń może zostać skreślony z listy uczniów szkoły.

Parlament określił, że w okresie przejściowym na rok szkolny 2014/15 i 2015/16 w statucie szkoły podstawowej należy opisać zasady rekrutacji kandydatów zamieszkujących poza obwodem szkoły – art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 7).

Statut w tym względzie ma zawierać:

• kryteria przyjęć,

• terminy postępowania rekrutacyjnego,

• wymagane dokumenty,

• terminy składania dokumentów

• sposób przeliczania punktów.

Uszczegółowienie zawartości statutu szkoły podstawowej z oddziałami przedszkolnymi znajduje się w zał. nr 2 do rozporządzenia MEN z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61 poz. 624 z późn. zm.). Z uwagi na oddziały przedszkolne należy przy tworzeniu statutu wymienionej szkoły użyć także zapisów zał. nr 1 cytowanego rozporządzenia.

W przepisach obowiązujących w oświacie brak jest zapisu na temat tego czy statut może zawierać załączniki. Natomiast trzeba zauważyć, że przyjęcie statutu lub jego zmian odbywa się w formie uchwały a treść statutu lub jego zmian stanowi załącznik do uchwały. Natomiast nie stosuje się uchwalania załączników do załącznika. Stąd należy przypuszczać, że statut nie powinien mieć załączników.

PROGRAM WYCHOWAWCZY

Model programu wychowawczego zawiera:

1. wstęp

2. ustalenie wartości ważnych dla całej społeczności szkolnej i przyjęcie koncepcji wychowawczej – określenie wartości, umiejętności i postaw

3. cele ogólne – zgodne z podstawą programową, spójne z programami nauczania, aktami prawnymi itd.

4. Kalendarz świąt, obyczajów, tradycji środowiska lokalnego, przede wszystkim ważnych z punktu widzenia danej szkoły.

5. Diagnozy potrzeb całej społeczności szkolnej (głównie uczniów) w wymiarach: psychicznym, fizycznym, społecznym, duchowym oraz analiza wyników i wyciągnięcie wniosków.

6. Wybór priorytetów, które z punktu widzenia szkoły są najważniejsze.

7. Cele szczegółowe – przyczyny konkretnych problemów

8. Analiza przyczyny problemów

9. Formułowanie zadań

10. Ustalenie planu działań

11. Realizacja zadań – monitoring

12. Ewaluacja procesu i wyniki

Cztery najważniejsze wskazówki dotyczące zmian w programie wychowawczym i profilaktyki:

1. konieczność prowadzenia uniwersalnej profilaktyki szkolnej w zakresie przeciwdziałania narkomanii obejmującej wszystkich uczniów, a nie tylko tych uznanych za zagrożonych,

2. zmiany kładą nacisk na zwiększenie skuteczności podejmowanych działań i lepszą współpracę z rodzicami,

3. przy tworzeniu szkolnych programów wychowawczych i programów profilaktyki należy pamiętać, że to grono pedagogiczne szkoły i rada rodziców ostatecznie decydują o ich zawartości,

4. warto zwrócić uwagę na potrzebę przeprowadzenia gruntownej analizy problemów szkoły i potrzeb środowiska, jak również konieczność dokonania ewaluacji ww. programów.

PROGRAM PROFILAKTYKI

Szkolny Program Profilaktyki powinien być:
- uzupełnieniem programu wychowawczego szkoły,
- dostosowany do warunków szkoły i wieku rozwojowego uczniów,
- powinien odpowiadać na realne problemy oraz zagrożenia pojawiające się w szkole i w środowisku,
- opracowany przez zespół ds. programu (kierujący pedagog, lider profilaktyki), po przeprowadzeniu diagnozy problemów dzieci i młodzieży, na podstawie jej wyników,
należy uwzględnić optymalny czas na konstruowanie programu.

Etapy budowania szkolnego programu profilaktyki:
I. Faza wstępnej identyfikacji

1. Identyfikacja niepokojących objawów.

2. Werbalizacja problemów szkolnych

3. Teoretyczne wyjaśnienie zidentyfikowanych problemów.

II. Faza Diagnozy sytuacji szkolnej

1. Identyfikacja populacji badawczej

2. Dobór narzędzi badawczych

3. Realizacja badań diagnostycznych w środowisku szkolnym

4. Analiza uzyskanych wyników badań.

5. Werbalizacja zaleceń dla SzPP.

3. Faza konceptualizacji SzPP - konstruowanie SzPP.

1. Określenie celów, do którego program ma zmierzać

2. Sformułowanie zadań SzPP.

3. Struktura i treści SzPP.

4. Plan realizacji SzPP
   
   
   

IV. Faza Wdrażania Szkolnego Programu Profilaktyki

1. Tworzenie środowiska sprzyjającego profilaktyce.

2. Specyfika szkolnego programu profilaktyki.

3. Rekrutacja uczestników.

4. Zawieranie kontraktu

5. Główne strategie profilaktyczne i ich wdrażanie
   
   
   

PLAN PRACY SZKOŁY

Plan pracy szkoły powinien być tworzony w oparciu o:

- podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w danym roku szkolnym;

- koncepcję pracy danej szkoły;

- wnioski zespołów przedmiotowych i zadaniowych z poprzedniego roku szkolnego oraz wnioski z pełnionego przez dyrektora szkoły nadzoru pedagogicznego w poprzednim roku szkolnym.

Cele planu pracy szkoły:

1) Zapewnienie właściwej organizacji pracy szkoły;

2) stwarzanie warunków do rozwijania uzdolnień uczniów,

3) promowanie zdolności uczniów i promowanie szkoły,

4) przygotowanie do egzaminów i do dalszego etapu edukacji;

5) wzmacnianie bezpieczeństwa w szkole,

6) podniesienie jakości kształcenia,

7) wspieranie rozwoju ucznia.

Zawartość planu pracy:

- Plan pracy w głównych obszarach działalności szkoły.

- Kalendarz roku szkolnego.

- Harmonogram imprez i uroczystości szkolnych, środowiskowych.

- Plan wycieczek szkolnych.

- Harmonogram konkursów.

- Harmonogram zebrań rady pedagogicznej.

- Harmonogram zebrań z rodzicami.

- Dni otwarte szkoły.

- Informacje dodatkowe

PROJEKT

Definicja: projekt, to sekwencja niepowtarzalnych, złożonych i powiązanych ze sobą zadań, mających wspólny cel, przeznaczonych do wykonania w określonym terminie bez przekraczania ustalonego budżetu, zgodnie z założonymi wymaganiami.

Cechy projektu:

- niepowtarzalność;

- złożoność, powiązanie i sekwencja działań – działania określone w czasie trwania całego projektu stanowią jego elementy funkcjonalne; działania muszą być wykonywane w określonej kolejności tzw. sekwencji działań;

- tymczasowość – określony czas realizacji wskazujący, że każdy projekt jest precyzyjnie zdefiniowany w czasie, tzn. ma określony w czasie początek i koniec;

- jeden konkretny i przejrzysty cel – realizacja zaplanowanych i zaproponowanych działań doprowadzić ma do osiągnięcia zakładanego celu głównego (i celów szczegółowych);

- unikalność produktów (wyroby, usługi) – oznaczająca, iż każdy z produktów powstałych w wyniku realizacji projektu (mimo istnienia podobnych na rynku) jest w swojej istocie – konstrukcji i funkcji, jaką spełnia – niepowtarzalny;

- stopniowe doprecyzowanie – polegające na połączeniu ze sobą unikalnych produktów w zakładanym czasie dla osiągnięcia wyznaczonych celów.

Rodzaje projektów

Ze względu na złożoność i różnorodność projektów wskazać można na kilka ich rodzajów, w zależności od przyjętego kryterium:

- Kryterium funkcji: projekty identyfikacyjne (prezentujące stan obecny danego zjawiska/procesu); projekty diagnostyczne (mające na celu ocenę stanu faktycznego oraz analizę przyczynowo-skutkową); projekty prognostyczne (mające charakter przewidywań, opinii).

- Kryterium przedmiotowe: badawczo-rozwojowe (realizowane przede wszystkim w instytucjach naukowych, centrach badawczo-rozwojowych, które związane są z opracowaniem nowych produktów lub usług); techniczne (bazujące na osiągnięciach prac badawczych i rozwojowych, mające często na celu wdrożenie wyników przeprowadzonych prac; do kategorii tej zalicza się głównie projekty w zakresie rozwiązań technicznych, technologicznych i konstruktorskich); produkcyjne (integrujące działania techniczno-organizacyjne; systemów zarządzania: (projekty w zakresie strategii rozwoju na różnych szczeblach zarządzania gospodarką - projekty ekonomiczne oraz struktury organizacyjnej - projekty organizacyjne).

- Kryterium rodzajowe: inwestycyjne (mające na celu inwestycję określonego kapitału w majątek danego podmiotu); biznesowe (mające na celu uzyskanie korzyści ekonomicznych/finansowych), rozwojowe (związane z opracowaniem i wdrożeniem nowych – często wysoce innowacyjnych – wyrobów, produktów bądź usług); organizacyjne (obejmujące szereg działań zmierzających do wdrożenia zmian w strukturach organizacyjnych danej jednostki).

SMART

Każdy projekt ukierunkowany jest na osiągnięcie konkretnego, jasno określonego celu, definiowanego według metody SMART. Oznacza to, że każdy cel musi być:

simple (prosty) – tzn. musi jednoznacznie wskazywać określone wymagania oraz musi być prosty w zrozumieniu i niepozostawiający wątpliwości co do jego interpretacji;

measurable (mierzalny) – tzn. możliwy od zweryfikowania za pomocą określo- nych wskaźników (wskaźników powodzenia), umożliwiający liczbowe wyrażenie stopnia realizacji;

attainable (osiągalny) – realnie osiągalny w ramach przyjętych założeń;

relevant (istotny) – tzn. musi stanowić znaczny krok w przód, stanowiący jednocześnie określoną wartość dla projektodawcy;

timetable (terminowy) – określony/umiejscowiony w czasie.

Reguła SMART ma zastosowanie zarówno w procesie przygotowywania projektu (w tym nie tylko podczas definiowania celu głównego i celów cząstkowych, ale również podczas tworzenia opisu problemu i rezultatów), jak i podczas kolejnych etapów realizacji

PCM - PROJECT CYCLE MANAGEMENT

Jedna z najbardziej popularnych metod zarządzania projektem.

Fazy:

Planowanie, Identyfikacja, Opracowanie, Finansowanie, Wdrożenie, Ewaluacja