Tomasz Stańko[edytuj]

Tomasz Stańko
Tomasz Stańko, 2005
Imię i nazwisko	Tomasz Stańko
Data i miejsce urodzenia	11 lipca 1942 Rzeszów
Pochodzenie	Polska
Instrument	trąbka
Gatunek	jazz muzyka filmowa
Zawód	trębacz
Zespół
Tomasz Stańko Quartet Tomasz Stańko Nordic Quintet
Odznaczenia
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Kolekcja cytatów w Wikicytatach
Strona internetowa

Podczas koncertu „Dzień Szakala” w Warszawie, listopad 2010

Tomasz Ludwik Stańko (ur. 11 lipca 1942 w Rzeszowie^[1]) – polski trębacz jazzowy. Dyrektor artystyczny festiwalu „Jazzowa Jesień w Bielsku-Białej”^[2][3][4].

Spis treści

  [ukryj] 

• 1 Życiorys

• 2 Dyskografia (wybór)

• 3 Muzyka filmowa

• 4 Filmografia

• 5 Bibliografia

• 6 Odznaczenia i wyróżnienia

• 7 Nagrody

  • 7.1 Muzyczne

  • 7.2 Filmowe

• 8 Przypisy

• 9 Linki zewnętrzne

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ukończył PWSM w Krakowie^[5]. Reprezentuje nurt free jazzu. W 1962 grał z Adamem Makowiczem i jego „Jazz Darings” (wraz z nimi grali Jacek Ostaszewski i Wiktor Perelemutter^[5]), a w 1963 w zespole Krzysztofa Komedy. W 1968 stworzył swój słynny kwintet^[6], w którym występowali również skrzypek Zbigniew Seifert, saksofonista Janusz Muniak, basista Bronisław Suchanek i perkusista Janusz Stefański^[5].

W swojej późniejszej karierze grał z wieloma muzykami z całego świata, wśród których wymienić można Cecila Taylora, Dave'a Hollanda, Jana Garbarka, Gary'ego Peacocka,Edwarda Vesalę, Dona Cherry'ego, Bernta Rosengrena (który wcześniej grał z Komedą, a którego Stańko zaprosił do nagrania płyty Litania, zawierającej kompozycje Komedy), oraz wielu polskich muzyków, m.in. Tomasz Szukalski, Janusz Skowron, Marcin Wasilewski, Sławomir Kurkiewicz, Michał Miśkiewicz^[5].

Tomasz Stańko jest organizatorem i dyrektorem festiwalu Jazzowa Jesień w Bielsku-Białej^[7].

Od kilkunastu lat nagrywa dla wytwórni ECM.

W 2006 roku Tomasz Stańko wziął gościnnie udział w nagraniu płyty 21 zespołu Voo Voo udzielając się w utworach Zbiera mi się i Papierosy i gin. Ponadto w kwietniu 2006 na specjalnym koncercie w spichlerzu w Janowcu wystąpił w jednorazowym duecie w towarzystwie Wojciecha Waglewskiego. Trzykrotnie komponował muzykę do filmów animowanych Mariusza Wilczyńskiego („Szop, Szop, Szop, Szopę...” 1999, „From the Green Hill” 1999 oraz „Niestety.” 2004), a obecnie tworzy muzykę do nowo powstającej pełnometrażowej animacji Wilczyńskiego „Mistrz i Małgorzata”. Jest też autorem muzyki do filmów i spektakli teatralnych.

W lutym 2010 roku muzyk otrzymał nagrodę polskiego przemysłu fonograficznegoFryderyka w kategoriach: jazzowy muzyk roku i jazzowy album roku^[8].

W 2010 roku ukazała się autobiografia muzyka zatytułowana Desperado! (w formie wywiadu przeprowadzonego przez Rafała Księżyka).

Dyskografia (wybór)[edytuj | edytuj kod]

Albumy studyjne

• 1965 Andrzej Trzaskowski Quintet (z Andrzejem Trzaskowskim)

• 1966 Astigmatic (z Krzysztofem Komedą)

• 1970 Music for K

• 1973 Purple Sun, Tomasz Stańko Quintet

• 1974 Fish Face

• 1975 TWET

• 1975 Balladyna

• 1978 Almost Green

• 1980 Music from Taj Mahal and Karla Caves

• 1982 Grand Standard Orchestra

• 1984 Music 81

• 1985 AiJ

• 1985 C.O.C.X

• 1986 Lady Go...

• 1988 Witkacy Peyotl/Freelectronic

• 1989 Chameleon

• 1989 Tomasz Stanko: Polish Jazz

• 1991 Tales For Girls, 12, And a Shaky Chica

• 1992 Bluish

• 1993 Bosonossa And Other Ballads

• 1996 Matka Joanna

• 1997 Leosia

• 1997 Litania (złota płyta^[9])

• 1999 From the Green Hill

• 2002 Soul of things (złota płyta^[9])

• 2004 Suspended night

• 2005 Wolność w Sierpniu

• 2006 Lontano (złota płyta^[9])

• 2009 Dark Eyes (2x platynowa płyta^[10])

• 2013 Wisława

Albumy na żywo

• 1961 Jazz Jamboree '61

• 1972 Jazzmessage From Poland

• 1983 Stanko

• 1988 Switzerland

Muzyka filmowa i teatralna

• 1994 A Farewell to Maria

• 1994 Balladyna - Theater Play Compositions

• 1996 Roberto Zucco

• 2001 Egzekutor

• 2001 Reich

Kompilacje i Boxy

• 2004 Selected Recordings

• 2008 1970-1975-1984-1986-1988

Muzyka filmowa[edytuj | edytuj kod]

• 1966 – Klub profesora Tutki – muzyka (seria I)

• 1969 – Jak zdobyć pieniądze, kobietę i sławę – muzyka

• 1970 – Dziura w ziemi – muzyka

• 1971 – Trąd – muzyka, dyrygent

• 1975 – Obrazki z życia – muzyka, dyrygent

• 1975 – Wyjazd służbowy – muzyka

• 1984 – Idol – wykonanie muzyki (trąbka)

• 1992 – Damage – wykonanie muzyki (muzyka jazzowa)

• 1993 – Pożegnanie z Marią – muzyka

• 1994 – Kiedy mężczyzna kocha kobietę (ang. When a man loves a women) – wykonanie muzyki (trąbka)

• 1997 – Łóżko Wierszynina – muzyka, wykonanie muzyki (trąbka)

• 1998 – Poniedziałek – utwór „Poniedziałek” na albumie Poniedziałek

• 1999 – Egzekutor – wykonanie muzyki

• 2001 – Cisza – muzyka, wykonanie muzyki (trąbka)

• 2001 – Reich – wykonanie muzyki (trąbka)

• 2010 – Mała matura 1947 – muzyka, wykonanie muzyki (trąbka)

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

• „Poniedziałek” (jako szef hurtowni, 1998, film fabularny, reżyseria: Witold Adamek)

• „Cisza” (jako trębacz w klubie techno, 2001, film fabularny, reżyseria: Michał Rosa)

• „Play Your Own Thing: Historia jazzu w Europie” (2006, film dokumentalny, reżyseria: Julian Benedikt)

• „Michał Urbaniak. Nowojorczyk z wyboru” (2009, film dokumentalny, reżyseria: Wiesław Dąbrowski)^[11]

• „Krzysztof Komeda – muzyczne ścieżki życia” (2009, film dokumentalny, reżyseria: Claudia Buthenhoff-Duffy)

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Desperado! (2010, Wydawnictwo Literackie)

Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski „za wybitne zasługi dla kultury narodowej, za osiągnięcia w twórczości artystycznej”, nadany 23 stycznia 2011^[12], odebrał w czasie uroczystości z okazji Święta 3 Maja w 2012^[13].

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski „za wybitne zasługi dla kultury muzycznej, za osiągnięcia w pracy artystycznej” (2004)^[14]

• Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis^[15]

• Wyróżnienie ministra kultury i dziedzictwa narodowego za całokształt twórczości (2010)

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Muzyczne[edytuj | edytuj kod]

Jazz Forum

W ankiecie zorganizowanej przez czasopismo „Jazz Forum” Tomasz Stańko uzyskał pierwsze miejsca w kategoriach:

• Muzyk roku (2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007)

• Trąbka (2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007)

• Kompozytor (2002, 2003, 2004, 2006)

• Album Roku – Tomasz Stańko Quartet – „Soul Of Things” (2002)

• Album Roku – „Suspended Night” (2004)

• Album Roku – Tomasz Stańko Quartet – „Lontano” (2006)

• Zespół akustyczny – Tomasz Stańko Quartet (2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007)

Jest pierwszym laureatem Europejskiej Nagrody Jazzowej, którą otrzymał w 2003 roku^[16]. Otrzymał wiele innych nagród i wyróżnień w kraju i za granicą. Został również dostrzeżony przez krytyków prestiżowego, amerykańskiego magazynu Down Beat^[5].

Fryderyki

• Nagroda Muzyczna Fryderyk 2010

  • jazzowy album roku – „Dark Eyes”

  • jazzowy muzyk roku

• Nagroda Muzyczna Fryderyk 2002

  • jazzowy album roku – „Soul of Things”

  • jazzowy muzyk roku

• Nagroda Muzyczna Fryderyk 1999

  • jazzowy album roku – „From The Green Hill”

  • jazzowy muzyk roku

• Nagroda Muzyczna Fryderyk 1997

  • jazzowy album roku – „Litania”

  • jazzowy muzyk roku

Filmowe[edytuj | edytuj kod]

• 1993 – Pożegnanie z Marią – Gdynia (do 1986 Gdańsk) (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych) nagroda za muzykę

• 1997 – Łóżko Wierszynina – Orzeł, Polska Nagroda Filmowa (nominacja) w kategorii: najlepsza muzyka; za rok 1998

• 1998 – Poniedziałek – utwór „Poniedziałek”

• 2000 – Egzekutor

  • Orzeł, Polska Nagroda Filmowa (nominacja) w kategorii: najlepsza muzyka; za rok 1999

  • Warszawa (TP SA Music and Film Festival) nominacja do nagrody „Philip Award” w kategorii: muzyka oryginalna i adaptowana w polskim filmie

• 2002 – Cisza – Orzeł, Polska Nagroda Filmowa (nominacja) w kategorii: najlepsza muzyka; za rok 2001