RALF DAHRENDORF (01.05.1929- 17.06.2009) niemiecko-brytyjski socjolog, politolog i polityk
Konflikt ważna cecha struktury społeczeństwa i zachodzących w nim procesów;
konflikt między grupami ma konsekwencje, które, jeśli nie maja charakteru „funkcjonalnego”, są całkowicie niezbędne w procesie społecznym;
sam konflikt to podstawowa kategoria modelu przymusu, która ma dwa oblicza:
-przyczynia się do integracji „systemów” społecznych,
-powoduje zmiany.
trwałe konflikty między grupami uważane są za istotne narzędzia nadawania kierunku zmianie społecznej
społeczeństwo to twory historyczne, które wymagają siły napędowej, jaką jest konflikt – lub odwrotnie, ponieważ istnieje konflikt, następuje tez zmiana historyczna i rozwój
konflikt społeczny jest wszechobecny
ważne! Wszystko co wiąże się z kreatywnością, innowacją i rozwojem w życiu jedn. oraz gr. i społ., do których należy, jest w znacznym stopniu wynikiem działania konfliktów między gr. a gr. , jedn. a jedn.
Grupy konfliktowe po osiągnięciu pewnego stadium organizacji angażują się w konflikty, których wynikiem są zmiany strukturalne.
Natężenie konfliktu – stopień wydatkowania energii i uwikłania stron konflikcie. Im większą wage przypisuje poszczególny uczestnik do kwestii związanych z konfliktem i do jego istoty, tym większe natężenie ma konflikt. Konflikt ma wysokie natężenie wtedy, gdy koszt zwycięstwa lub przegranej jest dla zaangażowanych stron wysoki. ( stopień niezadowolenia, warunki polityczne, nakładanie się konfliktów, koszt wygranej/przegranej, ruchliwość społeczna)
Gwałtowność konfliktu – jest to problem środków zastosowanych przez grupy pozostające w konflikcie dla wyrażenia swej wrogości. Gwałtowność jest niezależna od stopnia uwikłania stron.
Nakładanie się konfliktów- to silna korelacja między pozycją w hierarchii władzy zwierzchniej, a różnymi aspektami statusu społ- ekon.
- Nakładanie się tych aspektów powoduje wzrost natężenia konfliktu klasowego.
- Im niższa korelacja między pozycją zwierzchnictwa a innymi aspektami statusu społ-ekon., tym mniejsze będzie natężenie konfliktów klasowych
Pluralizm konfliktów to rozproszenie konfliktów i tym samym ich osłabienie. Występuje tutaj słaba korelacja między pozycją w hierarchii władzy zwierzchniej, a czynnikami statusu społ-ekon. Nie zawsze jest tak , że z prestiżem związane są jakieś większe gratyfikacje społ. W przypadku pluralizmu każda jedn. Uczestniczy w różnych gr. społ. i czerpie z nich różne gratyfikacje, jak również partycypuje w rolach społ. Określających pewne konflikty. Im mniejsza jest część osobowości uczestnicząca w każdym z tych konfliktów, tym mniej się jedn. angażuje.
-Pluralizm przyczynia się zatem do osłabienia natężenia konfliktów klasowych.
Ruchliwość społeczna – ruchliwość międzypokoleniowa na początku życia zawodowego oraz w czasie trwania życia zawodowego – tam gdzie personel klas zmienia się tylko miedzy pokoleniami, istnieje wystarczający stopień stabilności, by mogły się wytworzyć opozycyjne grupy interesu; tworzą się 2 grupy klas: arystokratyczna – klasa zamknięta, bo kryteria zwierzchnictwa są przypisane z urodzenia oraz demokratyczna – otwarta, ponieważ osoby pełniące władzę, są rekrutowane w każdym pokoleniu (elita).
- natężenie – im bardziej otwarte klasy, tym mniejsze natężenie
- ruchliwość wewnątrzpokoleniowa – jeśli człowiek może dowolnie zmieniać przynależność klasową, lub nawet jest do tego przymuszany, to uniemożliwia to tworzenie się klas i konfliktów klasowych; - jednak ten typ bezklasowości jest przypadkiem granicznym, który zawsze zmierza do samo zniesienia, więc można go zignorować
Regulacja konfliktu klasowego
Nie rozwiązywanie
Nie tłumienie
Regulacja konfliktu to jego kontrolowanie :
- obydwie str. muszą zaakceptować konieczność i rzeczywistość sytuacji konfliktowej i, co za tym idzie, także fundamentalną słuszność sprawy przeciwnika
- organizacja grup interesu ( są to rzeczywiste grupy społeczne- mają strukturą, forme organizacji, program lub cel, oraz personel złożony z członków)
-ustalenie formalnych reguł gr ( np. miejsce spotkania, sposób spotkania, itp.)
3 ogólne typy regulacji konfliktów:
- pojednanie ( koncyliacja)
- pośrednictwo (mediacja)
- arbitraż
Konflikt grupowy a zmiana struktury:
- całkowita lub prawie całkowita wymiana osób zajmujących pozycje dominacji w związku. Zmiana rewolucyjna. Jest to najbardziej raptowna zmiana( raptowność współgra z gwałtownością! zastąpienie osób na pozycjach dominujących)
- częściowa wymiana osób zajmujących pozycje dominacji. Zmiana ewolucyjna
- brak zmian personalnych, zmiana struktury w kierunku zgodnym z dążeniem gr. podległej, bez przeniknięcia któregokolwiek z jej członków do gr. dominujące (np. gr. dominująca uwzględnia roszczenia gr. podległej)
Im większe natężenie konfliktu klasowego, tym bardziej prawdopodobna radykalność zmian (doniosłość następstw i zasięg zmiany struktury; zmiana wartości), które wywołuje
Im większa gwałtowność konfliktu klasowego, tym bardziej prawdopodobne, że wynikające z niego zmiany strukturalne będą nagłe
Podklasa ( underclass)
Po to by powstała podklasa, musza zachodzić systematyczne procesy jej wchłaniania się, określania się i zachowań
Główne cechy charakterystyczne: długotrwałe bezrobocie, brak kwalifikacji, zamieszkiwanie w szczególnych rejonach miast (izolacja), często są to grupy mniejszościowe, liczne patologie społeczne
Anomia – wg Mertona: załamanie się struktury kulturowej, które następuje gdy ludzie nie są zdolni z natury własnej pozycji społecznej przestrzegać wartości swego społeczeństwa; wprowadzanie we wszystko bałaganu, wątpliwości, niepewności; np. maltretowanie dzieci, gwałt, uchylenie się od płacenia podatków; czyli wiara we własne normy społeczeństwa upadła