Notatka ze szkolenia
OCENIANIE KSZTAŁTUJĄCE
z dnia 24.01.2012 r.
Szkolenie prowadziła Pani Halina Zając – nauczyciel matematyki
z Garwolina trener Centrum Edukacji Obywatelskiej.
Poinformowała zebranych nauczycieli, że zaprasza wszystkich na lekcję na której zostanie zastosowane ocenianie kształtujące.
Każdy z uczestników otrzymał metodnik. Jest on niezbędny do pracy metodą świateł drogowych, a bardzo pomaga w powadzeniu lekcji i ułatwia kontakt z uczniami. Każdy uczeń powinien mieć swój metodnik.
Zasada pracy z metodnikiem:
Uczeń przed sobą na ławce ma postawiony metodnik, z którego korzysta.
Na lekcji panuje zasada nie podnosimy rąk. /Jeżeli uczeń rozumie polecenia nauczyciela, to w stronę opiekuna odwrócony metodnik z kartą zieloną. Kartą żółtą sygnalizuje że sobie radzi, ale ma pytania, nie wszystko jest mu jasne. Wówczas nauczyciel zezwala koledze-koleżance na pomoc osobie z żółtą kartką. Osoba, która prezentuje kartę czerwoną informuje nauczyciela, że nic nie rozumie. Jest mu potrzebna jego pomoc. Do tej osoby podchodzi nauczyciel i wyjaśnia.
Następne karty prezentują litery A B C D. Są one niezbędne do odpowiedzi udzielanych przez uczniów. Gdy nauczyciel podczas lekcji zadaje pytania, kiedy podaje kilka wersji odpowiedzi, a uczeń musi wybrać odpowiednią. Wówczas nauczyciel w bardzo szybki sposób uzyskuje informację, czy wszyscy uczniowie wiedzą, rozumieją zadane pytanie. Sprawdza się to w naszym szkolnym ustawieniu ławek, gdyż osoba za nami nie wie, co pokazała osoba siedząca przed nią i odwrotnie.
Ostatnia kartka to płytka plastikowa, na której uczniowie mogą zapisywać krótkie odpowiedzi pisakami suchościeralnymi.
W tej metodzie pracy na lekcji sprawdza się zakaz podnoszenia rąk. Służy do tego metodnik. Nauczyciel podnoszący rękę do góry sygnalizuje uczniom uciszenie się. Po kilkakrotnej pracy tą metodą dzieci rozumieją sygnał dany przez nauczyciela i stosują się do niego.
Pani H.Zając poinformowała wszystkich, że zaczynając we wrześniu pracę mówi do swoich nowych uczniów, że ona ich nie nauczy niczego, bo tego nie potrafi zrobić. Uczniowie zawsze są zdziwieni i pytają dlaczego?
Zadaje im wówczas pytanie: „Po co oni przyszli do szkoły? – wówczas dostaje odpowiedź, że przyszli nauczyć się ..... Wówczas informuje ich, że ona jest tutaj, aby pomóc im w osiągnięciu tego celu. Nauczyciel bez chęci i zaangażowania ucznia nie jest w stanie czegokolwiek go nauczyć.
Rozpoczynając każdą lekcje nauczyciel powinien oprócz przedstawienia tematu lekcji – podać cele tej lekcji i wymagania do niej. Pamiętać musi jednak, że cel lekcji musi być zaprezentowany zrozumiale dla każdego ucznia.
Prowadząca poleciła nauczycielom cofnąć się do ich lat szkolnych i odpowiedzieć na pytanie – Czy oni będąc w szkole mieli podany cel lekcji i co będzie oceniane. Odpowiedzi były różne.
Kiedy uczeń wraca ze szkoły do domu, rodzic pyta go: - Co dostałeś? Jest to bardzo błędne pytanie. Powinien zapytać się: - Czego się nauczyłeś? To powinno być pierwsze pytanie rodzica. Dlatego tak ważne w naszej pracy jest podanie celu lekcji i wymagań. Kryteria wymogów są bardzo ważne dla ucznia i rodzica.
Po co sprawdzamy metodnikiem wiedzę uczniów?
w celu wystawienia oceny;
sprawdzamy jaki osiągnął poziom;
Nauczyciele wybrali odpowiedz B, ale każda odpowiedź może być dobra w zależności co chcemy osiągnąć.
Do technik dialogu nalezą:
karty ABCD,
metoda świateł,
zdania podsumowujące,
pytania uczniów.
Technika pytania uczniów polega na postawieniu w rogu sali skrzyneczki, do której w trakcie lekcji uczniowie mogą wkładać karteczki z pytaniami do nauczyciela. Nauczyciel pod koniec lekcji wyjmuje te kartki i udziela odpowiedzi. Jest ona potrzebna dla uczniów, którzy na forum boją się zadać pytanie. Są nieśmiali.
Bardzo ważne są pytania kluczowe, które zmuszają ucznia do myślenia. Przykładowe pytania:
1. Czy odpowiedniej wielkości serwetka, grubości 0,1 mm, złożona 50 razy zmieści się w sali lekcyjnej?....
A Czy zmieści się w sali wielkości /ściana odległość z Białej Podlaskiej do Warszawy/?
NIE
2. Czy dla 4 miejscowości dowolnie położonych w różnych miejscach można zawsze wybudować studnię, aby mieszkańcy każdej z miejscowości mieli taką samą drogę do tej studni?
NIE
3. Proszę zapisać sobie dowolną skalę domina.
pierwszą liczbę oczek pomnożyć przez 5
dodać 1
pomnożyć przez 2
dodać oczka z drugiej strony
odjąć 2
Rozwiązanie 2(5x+1)+y-2=10x+y.
Pytania te są bardzo ciekawe i pobudzające do myślenia uczniów, ale nie tylko ich, również i nas samych.
Bardzo ważny jest czas oczekiwania na odpowiedź, często chcemy od razu po zadanym pytaniu otrzymać na nie odpowiedź. Wówczas zgłasza nam się tylko kilka osób reszta nie myśli bo wie, że inni szybciej odpowiedzą i my właśnie ich zapytamy. Jeżeli nikt się nie zgłosi, to my odpowiadamy sami na zadane przez siebie pytanie.
Dobrymi metodami są:
klepsydry: 1 min, 2 min – dostępne w sklepach
liczenie ciche np. do 10
losujemy np. z patyczków osobę do odpowiedzi.
Można też zastosować metodę skonsultowania odpowiedzi z sąsiadem, uczeń który skonsultował się z kolegą, koleżanką wie, że nie skompromituje się i nie zostanie wyśmiany przez innych.
Zasady oceniania kształtującego
Nie powinniśmy oceniać kształtująco prac klasowych na zakończenie danego działu. Gdyż uczeń pokazał czego się nauczył i nie ma możliwości zmiany.
Tak oceniane powinny być kartkówki i sprawdziany. To co uczeń może jeszcze poprawić.
Przykład:
Kucharz ugotował zupę i podał nam – już mu nie jest potrzebna ocena kształtująca, gdyż wykorzystał wszystkie produkty i podał już na stół. Albo konsument zadowolony, albo wziął sól i świadczy o braku maksymalnej noty. Ocenianie kształtujące sprawdza się w trakcie, gdy kucharz jeszcze gotuje i można dodać coś do zupy, przed podaniem na stół.
Nie można stosować oceniania pracy uczniów wg ocen i oceniania kształtującego razem, gdyż tych dwóch metod nie łączymy.
Badania przeprowadzone ze stosowanych metod w wybranych szkołach wykazały:
|
Informacja zwrotna |
zyski |
|
Same oceny |
Żaden |
|
Same komentarze |
30% |
|
Oceny i komentarze |
żaden |
Oceny koleżeńskiej nie powinien wystawiać uczeń uczniowi.
Zabawa światłami – została zastosowana - samoocena każdego ucznia.
Uczeń otrzymując ocenę kształtującą, wie czego musi się douczyć, czego jeszcze nie umie. Rodzic znając tą ocenę, wie co jego dziecko umie, a czego jeszcze nie umie. Może pomóc dziecku, nie będzie zaskoczony otrzymanymi ocenami przez swoją pociechę.
Przeprowadzono doświadczenie na wywiadówce. Przekazano rodzicom ksero sprawdzianów ich dzieci. Jeden został oceniony stopniami, drugi ocenianiem kształtującym. Z którego więcej dowiedzieli się rodzice? I co mogą powiedzieć o swoim dziecku po otrzymaniu każdej z prac?
Nowa podstawa programowa mówi o kształceniu oceniającym.
W załączeniu:
Metodnik
Zeszyt do lekcji OK. do kwadratu
Informacje ze szkolenia przedłożyła: Mariola Stańczyk.