dz u nr54 5 12 97


㎏ancelaria Sejmu s. 1/32
Dz.U. 1997 Nr 54 poz. 348
Opracowano na pod-
USTAWA
stawie: t.j. Dz.U. z
z dnia 10 kwietnia 1997 r.
2003 r. Nr 153, poz.
1504, Nr 203, poz.
1966, z 2004 r. Nr 29,
Prawo energetyczne
poz. 257, Nr 34, poz.
293.
Rozdzia艂 1
Przepisy og贸lne
Art. 1.
1. Ustawa okre艣la zasady kszta艂towania polityki energetycznej pa艅stwa, zasady i
warunki zaopatrzenia i u偶ytkowania paliw i energii, w tym ciep艂a, oraz dzia艂al-
no艣ci przedsi臋biorstw energetycznych, a tak偶e okre艣la organy w艂a艣ciwe w spra-
wach gospodarki paliwami i energi膮.
2. Celem ustawy jest tworzenie warunk贸w do zr贸wnowa偶onego rozwoju kraju, za-
pewnienia bezpiecze艅stwa energetycznego, oszcz臋dnego i racjonalnego u偶ytko-
wania paliw i energii, rozwoju konkurencji, przeciwdzia艂ania negatywnym skut-
kom naturalnych monopoli, uwzgl臋dniania wymog贸w ochrony 艣rodowiska, zo-
bowi膮za艅 wynikaj膮cych z um贸w mi臋dzynarodowych oraz ochrony interes贸w
odbiorc贸w i minimalizacji koszt贸w.
3. Przepis贸w ustawy nie stosuje si臋 do:
1) wydobywania paliw ze z艂贸偶 oraz ich magazynowania w zakresie uregulo-
wanym ustaw膮 z dnia 4 lutego 1994 r.  Prawo geologiczne i g贸rnicze
(Dz.U. Nr 27, poz. 96, z 1996 r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 88, poz. 554,
Nr 111, poz. 726 i Nr 133, poz. 885, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 2000 r. Nr
109, poz. 1157 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 110, poz. 1190, Nr 115,
ad. pkt 2 w ust. 3 w
poz. 1229 i Nr 154, poz. 1800 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984, Nr 117, poz.
art. 1 obecnie: usta-
1007, Nr 153, poz. 1271, Nr 166, poz. 1360 i Nr 240, poz. 2055);
w膮 z dnia 29 listopa-
da 2000 r. - Prawo
2) wykorzystywania energii atomowej w zakresie uregulowanym ustaw膮 z
atomowe (Dz.U. z
dnia 10 kwietnia 1986 r.  Prawo atomowe (Dz.U. Nr 12, poz. 70, z 1987 r.
2001 r. Nr 3, poz. 18)
Nr 33, poz. 180, z 1991 r. Nr 8, poz. 28, z 1994 r. Nr 90, poz. 418, z 1995 r.
Nr 104, poz. 515 oraz z 1996 r. Nr 24, poz. 110 i Nr 106, poz. 496).
art. 2 skre艣lony
Art. 3.
U偶yte w ustawie okre艣lenia oznaczaj膮:
1) energia  energi臋 przetworzon膮 w dowolnej postaci;
2) ciep艂o  energi臋 ciepln膮 w wodzie gor膮cej, parze lub w innych no艣nikach;
3) paliwa  paliwa sta艂e, ciek艂e i gazowe b臋d膮ce no艣nikami energii chemicz-
nej;
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 2/32
4) przesy艂anie  transport paliw lub energii za pomoc膮 sieci;
5) dystrybucja  rozdzia艂 i dostarczanie do odbiorc贸w paliw lub energii za
pomoc膮 sieci;
6) obr贸t  dzia艂alno艣膰 gospodarcz膮 polegaj膮c膮 na handlu hurtowym albo deta-
licznym paliwami lub energi膮;
7) procesy energetyczne  techniczne procesy w zakresie wytwarzania, prze-
twarzania, przesy艂ania, magazynowania, dystrybucji oraz u偶ytkowania pa-
liw lub energii;
8) zaopatrzenie w ciep艂o, energi臋 elektryczn膮, paliwa gazowe  procesy zwi膮-
zane z dostarczaniem ciep艂a, energii elektrycznej, paliw gazowych do od-
biorc贸w;
9) urz膮dzenia  urz膮dzenia techniczne stosowane w procesach energetycz-
nych;
10) instalacje  urz膮dzenia z uk艂adami po艂膮cze艅 mi臋dzy nimi;
11) sieci  instalacje po艂膮czone i wsp贸艂pracuj膮ce ze sob膮, s艂u偶膮ce do przesy艂a-
nia i dystrybucji paliw lub energii, nale偶膮ce do przedsi臋biorstw energetycz-
nych;
12) przedsi臋biorstwo energetyczne  podmiot prowadz膮cy dzia艂alno艣膰 gospo-
darcz膮 w zakresie wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesy艂a-
nia, dystrybucji paliw albo energii lub obrotu nimi;
13) odbiorca  ka偶dego, kto otrzymuje lub pobiera paliwa lub energi臋 na pod-
stawie umowy z przedsi臋biorstwem energetycznym;
14) gmina  gminy oraz zwi膮zki i porozumienia mi臋dzygminne w zakresie ure-
gulowanym ustaw膮 z dnia 8 marca 1990 r. o samorz膮dzie gminnym (Dz.U.
z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr
113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 214, poz. 1806 oraz z 2003 r. Nr 80,
poz. 717);
15) regulacja  stosowanie okre艣lonych ustaw膮 艣rodk贸w prawnych, w艂膮cznie z
koncesjonowaniem, s艂u偶膮cych do zapewnienia bezpiecze艅stwa energetycz-
nego, prawid艂owej gospodarki paliwami i energi膮 oraz ochrony interes贸w
odbiorc贸w;
16) bezpiecze艅stwo energetyczne  stan gospodarki umo偶liwiaj膮cy pokrycie
bie偶膮cego i perspektywicznego zapotrzebowania odbiorc贸w na paliwa i
energi臋 w spos贸b technicznie i ekonomicznie uzasadniony, przy zachowa-
niu wymaga艅 ochrony 艣rodowiska;
17) taryfa  zbi贸r cen i stawek op艂at oraz warunk贸w ich stosowania, opracowany
przez przedsi臋biorstwo energetyczne i wprowadzany jako obowi膮zuj膮cy dla
okre艣lonych w nim odbiorc贸w w trybie okre艣lonym ustaw膮;
18) nielegalne pobieranie paliw lub energii  pobieranie paliw lub energii bez
zawarcia umowy z przedsi臋biorstwem lub niezgodnie z umow膮;
19) ruch sieciowy  sterowanie prac膮 sieci;
20) odnawialne zr贸d艂o energii  zr贸d艂o wykorzystuj膮ce w procesie przetwarza-
nia energi臋 wiatru, promieniowania s艂onecznego, geotermaln膮, fal, pr膮d贸w i
p艂yw贸w morskich, spadku rzek oraz energi臋 pozyskiwan膮 z biomasy, bioga-
zu wysypiskowego, a tak偶e biogazu powsta艂ego w procesach odprowadza-
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 3/32
nia lub oczyszczania 艣ciek贸w albo rozk艂adu sk艂adowanych szcz膮tek ro艣lin-
nych i zwierz臋cych;
21) koszty uzasadnione  koszty niezb臋dne do wykonania zobowi膮za艅 powsta-
艂ych w zwi膮zku z prowadzon膮 przez przedsi臋biorstwo energetyczne dzia艂al-
no艣ci膮 w zakresie wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesy艂ania
i dystrybucji, obrotu paliwami lub energi膮 oraz przyjmowane przez przed-
si臋biorstwo energetyczne do kalkulacji cen i stawek op艂at ustalanych w ta-
ryfie w spos贸b ekonomicznie uzasadniony, z zachowaniem nale偶ytej sta-
ranno艣ci zmierzaj膮cej do ochrony interes贸w odbiorc贸w; koszty uzasadnione
nie s膮 kosztami uzyskania przychod贸w w rozumieniu przepis贸w podatko-
wych;
22) finansowanie o艣wietlenia  finansowanie koszt贸w energii elektrycznej po-
branej przez punkty 艣wietlne oraz koszty ich budowy i utrzymania;
23) system gazowy albo elektroenergetyczny  sieci gazowe albo sieci elektro-
energetyczne oraz przy艂膮czone do nich urz膮dzenia i instalacje, wsp贸艂pracu-
j膮ce z sieci膮;
24) operator systemu przesy艂owego gazowego albo elektroenergetycznego 
przedsi臋biorstwo energetyczne posiadaj膮ce koncesj臋 na przesy艂anie lub
przesy艂anie i dystrybucj臋 paliw gazowych albo energii elektrycznej, odpo-
wiedzialne za ruch sieciowy sieci przesy艂owej na terytorium Rzeczypospo-
litej Polskiej;
25) operator systemu dystrybucyjnego gazowego albo elektroenergetycznego 
przedsi臋biorstwo energetyczne posiadaj膮ce koncesj臋 na przesy艂anie i dys-
trybucj臋 paliw gazowych albo energii elektrycznej, odpowiedzialne za ruch
sieciowy sieci rozdzielczej na obszarze kraju okre艣lonym w koncesji;
26) sie膰 przesy艂owa gazowa albo elektroenergetyczna  sie膰 gazow膮 o ci艣nieniu
wy偶szym ni偶 0,5 MPa albo sie膰 elektroenergetyczn膮 o napi臋ciu znamiono-
wym wy偶szym ni偶 110 kV;
27) sie膰 rozdzielcza gazowa albo elektroenergetyczna  sie膰 gazow膮 o ci艣nieniu
nie wy偶szym ni偶 0,5 MPa albo sie膰 elektroenergetyczn膮 o napi臋ciu znamio-
nowym nie wy偶szym ni偶 110 kV.
ust. 2 w art. 4 stosuje
si臋 do dnia przyst膮-
pienia RP do UE w
Art. 4.
zakresie us艂ug prze-
sy艂ania paliw gazo-
1. Przedsi臋biorstwa energetyczne zajmuj膮ce si臋 przesy艂aniem i dystrybucj膮 paliw
wych albo energii
lub energii do odbiorc贸w maj膮 obowi膮zek utrzymywa膰 zdolno艣膰 urz膮dze艅, in-
elektrycznej lub cie-
stalacji i sieci do realizacji dostaw paliw lub energii w spos贸b ci膮g艂y
p艂a, kt贸re s膮 wytwa-
i niezawodny, przy zachowaniu obowi膮zuj膮cych wymaga艅 jako艣ciowych.
rzane wy艂膮cznie na
terytorium RP (Dz.U.
2. Przedsi臋biorstwa energetyczne zajmuj膮ce si臋 przesy艂aniem i dystrybucj膮 paliw
z 2002 r. Nr 135,
gazowych, energii elektrycznej lub ciep艂a s膮 obowi膮zane zapewnia膰 wszystkim
poz.1144)
podmiotom, na zasadzie r贸wnoprawnego traktowania, 艣wiadczenie us艂ug prze-
sy艂owych polegaj膮cych na przesy艂aniu paliw lub energii od wybranego przez te
podmioty dostawcy paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciep艂a, na zasa-
dach i w zakresie okre艣lonych w ustawie; 艣wiadczenie us艂ug przesy艂owych od-
bywa si臋 na podstawie umowy o 艣wiadczenie us艂ug przesy艂owych, zwanej dalej
 umow膮 przesy艂ow膮 .
3. 艢wiadczenie us艂ug, o kt贸rych mowa w ust. 2, nie mo偶e obni偶a膰 niezawodno艣ci
dostarczania oraz jako艣ci paliw lub energii poni偶ej poziomu okre艣lonego odr臋b-
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 4/32
nymi przepisami, a tak偶e nie mo偶e powodowa膰 niekorzystnej zmiany cen oraz
zakresu dostarczania paliw lub energii do innych podmiot贸w przy艂膮czonych do
sieci.
4. Przepisu ust. 2 nie stosuje si臋 do 艣wiadczenia us艂ug przesy艂owych polegaj膮cych
na przesy艂aniu paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciep艂a z systemu inne- ust. 4 i 5 w art. 4
stosuje si臋 od dnia
go pa艅stwa, je偶eli w艂a艣ciwe organy tego pa艅stwa nie na艂o偶y艂y obowi膮zku
przyst膮pienia RP do
艣wiadczenia us艂ug przesy艂owych na dzia艂aj膮ce w tym pa艅stwie przedsi臋biorstwa
UE (Dz.U. z 2002 r.
energetyczne lub odbiorca, do kt贸rego paliwa gazowe, energia elektryczna lub
Nr 135, poz.1144).
ciep艂o maj膮 by膰 dostarczone, nie jest odbiorc膮 uprawnionym do korzystania z
us艂ug przesy艂owych w tym pa艅stwie.
5. Przepis ust. 2 stosuje si臋 do 艣wiadczenia us艂ug przesy艂owych polegaj膮cych na
przesy艂aniu paliw gazowych, kt贸re s膮 wydobywane, albo energii elektrycznej
lub ciep艂a, kt贸re s膮 wytwarzane na terytorium pa艅stw cz艂onkowskich Unii Euro-
pejskiej.
6. W przypadku gdy przedsi臋biorstwo energetyczne zajmuj膮ce si臋 przesy艂aniem i
dystrybucj膮 paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciep艂a odm贸wi zawarcia
umowy przesy艂owej, jest obowi膮zane niezw艂ocznie pisemnie powiadomi膰 Preze-
sa Urz臋du Regulacji Energetyki oraz zainteresowany podmiot, podaj膮c przyczy-
n臋 odmowy.
Art. 4a.
1. Prezes Urz臋du Regulacji Energetyki, na wniosek przedsi臋biorstwa energetycz-
nego, kt贸re odmawia zawarcia umowy przesy艂owej, mo偶e, w drodze decyzji,
czasowo wy艂膮czy膰 lub ograniczy膰 na艂o偶one na przedsi臋biorstwa energetyczne
zajmuj膮ce si臋 przesy艂aniem i dystrybucj膮 paliw gazowych obowi膮zki, o kt贸rych
mowa w art. 4 ust. 2, je偶eli 艣wiadczenie us艂ug przesy艂owych mo偶e spowodowa膰
dla przedsi臋biorstwa powa偶ne trudno艣ci finansowe zwi膮zane z realizacj膮 zobo-
wi膮za艅 wynikaj膮cych z uprzednio zawartych um贸w, na podstawie kt贸rych jest
ono obowi膮zane do zap艂aty za okre艣lon膮 w tych umowach ilo艣膰 paliw gazo-
wych, niezale偶nie od ilo艣ci pobranych paliw gazowych.
2. Prezes Urz臋du Regulacji Energetyki, podejmuj膮c decyzj臋, o kt贸rej mowa w ust.
1, bierze pod uwag臋:
1) og贸ln膮 sytuacj臋 finansow膮 przedsi臋biorstwa energetycznego;
2) dat臋 zawarcia um贸w i warunki, na jakich umowy zosta艂y zawarte;
3) wp艂yw postanowie艅 um贸w na sytuacj臋 finansow膮 przedsi臋biorstw energe-
tycznych zajmuj膮cych si臋 przesy艂aniem i dystrybucj膮 paliw gazowych oraz
odbiorc贸w;
4) stopie艅 rozwoju konkurencji na rynku paliw gazowych;
5) realizacj臋 przez przedsi臋biorstwa energetyczne zajmuj膮ce si臋 przesy艂aniem i
dystrybucj膮 paliw gazowych obowi膮zk贸w wynikaj膮cych z ustawy;
6) podj臋te przez przedsi臋biorstwa energetyczne zajmuj膮ce si臋 przesy艂aniem i
dystrybucj膮 paliw gazowych dzia艂ania maj膮ce na celu umo偶liwienie 艣wiad-
czenia us艂ug przesy艂owych, o kt贸rych mowa w art. 4 ust. 2.
<3. Prezes Urz臋du Regulacji Energetyki, za po艣rednictwem ministra w艂a艣ci-
wego do spraw gospodarki, niezw艂ocznie powiadamia Komisj臋 Europejsk膮
o podj臋tej decyzji, o kt贸rej mowa w ust. 1.>
ust. 3 w art. 4a sto-
suje si臋 od dnia przy-
st膮pienia RP do UE
(Dz.U. z 2002 r. Nr
135, poz.1144)
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 5/32
Art. 4b.
1. Minister w艂a艣ciwy do spraw gospodarki okre艣li, w drodze rozporz膮dzenia, har-
monogram uzyskiwania przez odbiorc贸w prawa do korzystania z us艂ug przesy-
艂owych, o kt贸rych mowa w art. 4 ust. 2, bior膮c pod uwag臋 nast臋puj膮ce kryteria:
1) wielko艣膰 udokumentowanego rocznego zu偶ycia lub zakupu paliw gazowych,
energii elektrycznej lub ciep艂a przez odbiorc贸w;
2) przeznaczenie paliw lub energii;
3) charakterystyk臋 obiekt贸w budowlanych, do kt贸rych paliwa gazowe, energia
elektryczna lub ciep艂o maj膮 by膰 dostarczone.
<2. Minister w艂a艣ciwy do spraw gospodarki informuje Komisj臋 Europejsk膮 o
obowi膮zuj膮cych w danym roku kalendarzowym kryteriach uzyskiwania
przez odbiorc贸w prawa do korzystania z us艂ug, o kt贸rych mowa w art. 4
ust. 2, oraz o przewidywanym udziale 艂膮cznego zu偶ycia przez odbiorc贸w
paliw gazowych albo energii elektrycznej w og贸lnym zu偶yciu paliw gazo-
ust. 2 w art. 4b sto-
wych albo energii elektrycznej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.>
suje si臋 od dnia przy-
st膮pienia RP do UE
(Dz.U. z 2002 r. Nr
Rozdzia艂 2
135, poz.1144)
Dostarczanie paliw i energii
Art. 5.
1. Dostarczanie paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciep艂a odbywa si臋 na
podstawie umowy sprzeda偶y lub umowy przesy艂owej.
2. Umowy, o kt贸rych mowa w ust. 1, powinny uwzgl臋dnia膰 zasady okre艣lone w
ustawie i warunki ustalone w koncesjach oraz zawiera膰 co najmniej:
1) umowa sprzeda偶y  postanowienia dotycz膮ce: ilo艣ci sprzeda偶y paliw gazo-
wych, energii elektrycznej albo ciep艂a w podziale na okresy umowne, sposo-
bu ustalania cen i warunk贸w wprowadzania ich zmian, sposobu rozlicze艅,
odpowiedzialno艣ci stron za niedotrzymanie warunk贸w umowy, okresu jej
obowi膮zywania i warunk贸w rozwi膮zania;
2) umowa przesy艂owa  postanowienia dotycz膮ce: ilo艣ci przesy艂anych paliw ga-
zowych, energii elektrycznej albo ciep艂a oraz miejsca ich dostarczania, stan-
dard贸w jako艣ciowych, warunk贸w zapewnienia niezawodno艣ci i ci膮g艂o艣ci do-
starczania, sposobu ustalania stawek op艂at i warunk贸w wprowadzania ich
zmian dla okre艣lonej w taryfie grupy odbiorc贸w, sposobu rozlicze艅, odpo-
wiedzialno艣ci stron za niedotrzymanie warunk贸w umowy, okresu jej obowi膮-
zywania i warunk贸w rozwi膮zania.
3. Przedsi臋biorstwo energetyczne mo偶e zawiera膰 z odbiorc膮, kt贸remu dostarcza
paliwa gazowe, energi臋 elektryczn膮 lub ciep艂o na podstawie cen i stawek op艂at
ustalonych w taryfie, o kt贸rej mowa w art. 45, jedn膮 umow臋 zawieraj膮c膮 posta-
nowienia umowy sprzeda偶y i umowy przesy艂owej.
4. Przedsi臋biorstwa energetyczne zajmuj膮ce si臋 przesy艂aniem i dystrybucj膮 paliw
gazowych, energii elektrycznej lub ciep艂a, w zakresie swojej dzia艂alno艣ci, mog膮
ustala膰 og贸lne warunki um贸w sprzeda偶y lub um贸w przesy艂owych, w rozumieniu
art. 384 偶 1 Kodeksu cywilnego.
5. Przedsi臋biorstwa energetyczne maj膮 obowi膮zek wyda膰, na wniosek zaintereso-
wanego, o艣wiadczenie, o kt贸rym mowa w przepisach prawa budowlanego, o za-
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 6/32
pewnieniu dostaw energii, ciep艂a lub gazu oraz o warunkach przy艂膮czenia
obiektu budowlanego do sieci cieplnych, gazowych lub elektroenergetycznych.
Art. 6.
1. Upowa偶nieni przedstawiciele przedsi臋biorstw energetycznych zajmuj膮cych si臋
przesy艂aniem i dystrybucj膮 paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciep艂a wy-
konuj膮 kontrole uk艂ad贸w pomiarowych, dotrzymania zawartych um贸w i prawi-
d艂owo艣ci rozlicze艅.
2. Upowa偶nionym przedstawicielom, o kt贸rych mowa w ust. 1, po okazaniu legi-
tymacji i pisemnego upowa偶nienia wydanego przez w艂a艣ciwy organ przedsi臋-
biorstwa energetycznego zajmuj膮cego si臋 przesy艂aniem i dystrybucj膮 paliw ga-
zowych, energii elektrycznej lub ciep艂a przys艂uguje prawo:
1) wst臋pu na teren nieruchomo艣ci lub do pomieszcze艅, gdzie przeprowadzana
jest kontrola, o ile odr臋bne przepisy nie stanowi膮 inaczej;
2) przeprowadzania w ramach kontroli niezb臋dnych przegl膮d贸w urz膮dze艅 b臋d膮-
cych w艂asno艣ci膮 przedsi臋biorstwa energetycznego, a tak偶e prac zwi膮zanych z
ich eksploatacj膮 lub napraw膮 oraz dokonywania bada艅 i pomiar贸w;
3) zbierania i zabezpieczania dowod贸w naruszania przez odbiorc臋 warunk贸w
u偶ywania uk艂ad贸w pomiarowych oraz warunk贸w umowy zawartej z przed-
si臋biorstwem energetycznym.
3. Przedsi臋biorstwo energetyczne, o kt贸rym mowa w ust. 1, mo偶e wstrzyma膰 do-
starczanie paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciep艂a, je艣li w wyniku prze-
prowadzonej kontroli, o kt贸rej mowa w ust. 2, stwierdzono, 偶e:
1) instalacja znajduj膮ca si臋 u odbiorcy stwarza bezpo艣rednie zagro偶enie dla 偶y-
cia, zdrowia albo 艣rodowiska;
2) nast膮pi艂 nielegalny pob贸r paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciep艂a.
3a. Przedsi臋biorstwa energetyczne, o kt贸rych mowa w ust. 1, mog膮 wstrzyma膰 do-
starczanie paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciep艂a w przypadku, gdy
odbiorca zwleka z zap艂at膮 za pobrane paliwo gazowe, energi臋 elektryczn膮 lub
ciep艂o albo 艣wiadczone us艂ugi co najmniej miesi膮c po up艂ywie terminu p艂atno-
艣ci, pomimo uprzedniego powiadomienia na pi艣mie o zamiarze wypowiedzenia
umowy i wyznaczenia dodatkowego, dwutygodniowego terminu do zap艂aty za-
leg艂ych i bie偶膮cych nale偶no艣ci.
3b. Przedsi臋biorstwo energetyczne jest obowi膮zane do bezzw艂ocznego wznowienia
dostarczania paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciep艂a, wstrzymanego z
powod贸w, o kt贸rych mowa w ust. 3 i 3a, je偶eli ustan膮 przyczyny uzasadniaj膮ce
wstrzymanie ich dostarczania.
3c. Przepisu ust. 3a nie stosuje si臋 do obiekt贸w s艂u偶膮cych obronno艣ci pa艅stwa.
4. Minister w艂a艣ciwy do spraw gospodarki okre艣li, w drodze rozporz膮dzenia,
szczeg贸艂owe zasady przeprowadzania kontroli, wzory protoko艂贸w kontroli i
upowa偶nie艅 do kontroli oraz wz贸r legitymacji.
5. Rozporz膮dzenie, o kt贸rym mowa w ust. 4, powinno okre艣la膰 w szczeg贸lno艣ci:
1) przedmiot kontroli;
2) szczeg贸艂owe uprawnienia upowa偶nionych przedstawicieli, o kt贸rych mowa w
ust. 1;
3) tryb przeprowadzania kontroli.
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 7/32
Art. 6a.
1. Przedsi臋biorstwo energetyczne mo偶e zainstalowa膰 przedp艂atowy uk艂ad pomia-
rowo-rozliczeniowy s艂u偶膮cy do rozlicze艅 za dostarczane paliwa gazowe, energi臋
elektryczn膮 lub ciep艂o, je偶eli odbiorca:
1) co najmniej dwukrotnie w ci膮gu kolejnych 12 miesi臋cy zwleka艂 z zap艂at膮 za
pobrane paliwo gazowe, energi臋 elektryczn膮 lub ciep艂o albo 艣wiadczone
us艂ugi przez okres co najmniej jednego miesi膮ca;
2) nie ma tytu艂u prawnego do nieruchomo艣ci, obiektu lub lokalu, do kt贸rego s膮
dostarczane paliwa gazowe, energia elektryczna lub ciep艂o;
3) u偶ytkuje nieruchomo艣膰, obiekt lub lokal w spos贸b uniemo偶liwiaj膮cy cyklicz-
ne sprawdzanie stanu uk艂adu pomiarowo-rozliczeniowego.
2. Koszty zainstalowania uk艂adu pomiarowo-rozliczeniowego, o kt贸rym mowa w
ust. 1, ponosi przedsi臋biorstwo energetyczne.
3. W razie braku zgody odbiorcy na zainstalowanie uk艂adu pomiarowo-
rozliczeniowego, o kt贸rym mowa w ust. 1, przedsi臋biorstwo energetyczne mo偶e
wstrzyma膰 dostarczanie energii elektrycznej lub rozwi膮za膰 umow臋 sprzeda偶y
energii.
Art. 7.
1. Przedsi臋biorstwa energetyczne zajmuj膮ce si臋 przesy艂aniem i dystrybucj膮 paliw
gazowych, energii elektrycznej lub ciep艂a s膮 obowi膮zane do zawarcia umowy o
przy艂膮czenie, umowy sprzeda偶y paliw albo energii lub umowy przesy艂owej z
odbiorcami albo podmiotami ubiegaj膮cymi si臋 o przy艂膮czenie do sieci, na zasa-
dzie r贸wnoprawnego traktowania, je偶eli istniej膮 techniczne i ekonomiczne wa-
runki dostarczania, a 偶膮daj膮cy zawarcia umowy spe艂nia warunki przy艂膮czenia do
sieci i odbioru. Je偶eli przedsi臋biorstwo energetyczne odm贸wi zawarcia umowy,
jest obowi膮zane niezw艂ocznie pisemnie powiadomi膰 o odmowie zainteresowany
podmiot, podaj膮c przyczyn臋 odmowy.
1a. Obowi膮zek zawarcia umowy sprzeda偶y energii elektrycznej, o kt贸rym mowa w
ust. 1, nie dotyczy przedsi臋biorstwa energetycznego b臋d膮cego jednocze艣nie ope-
ratorem systemu przesy艂owego elektroenergetycznego.
2. Obowi膮zek, o kt贸rym mowa w ust. 1, nie dotyczy przypadku, gdy ubiegaj膮cy si臋
o zawarcie umowy nie ma tytu艂u prawnego do korzystania z obiektu, do kt贸rego
paliwa gazowe, energia elektryczna lub ciep艂o maj膮 by膰 dostarczone.
3. Przedsi臋biorstwa, o kt贸rych mowa w ust. 1, s膮 obowi膮zane do spe艂niania tech-
nicznych warunk贸w dostarczania paliw gazowych, energii elektrycznej lub cie-
p艂a okre艣lonych w odr臋bnych przepisach i koncesji.
4. Przedsi臋biorstwa energetyczne zajmuj膮ce si臋 przesy艂aniem i dystrybucj膮 energii
elektrycznej, paliw gazowych lub ciep艂a s膮 obowi膮zane zapewnia膰 realizacj臋 i
finansowanie budowy i rozbudowy sieci, w tym na potrzeby przy艂膮cze艅 pod-
miot贸w ubiegaj膮cych si臋 o przy艂膮czenie, na warunkach okre艣lonych w przepi-
sach, o kt贸rych mowa w art. 9 i 46, oraz w za艂o偶eniach, o kt贸rych mowa w art.
19. Za przy艂膮czenie do sieci przewidzianej w za艂o偶eniach, o kt贸rych mowa w
art. 19, pobiera si臋 op艂at臋 okre艣lon膮 na podstawie ustalonych w taryfie stawek
op艂at za przy艂膮czenie do sieci.
5. Stawki op艂at za przy艂膮czenie do sieci, o kt贸rych mowa w ust. 4, kalkuluje si臋 na
podstawie jednej czwartej 艣redniorocznych nak艂ad贸w inwestycyjnych na budo-
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 8/32
w臋 odcink贸w sieci s艂u偶膮cych do przy艂膮czenia podmiot贸w ubiegaj膮cych si臋 o
przy艂膮czenie, okre艣lonych w planie rozwoju, o kt贸rym mowa w art. 16.
6. Koszty wynikaj膮ce z nak艂ad贸w, o kt贸rych mowa w ust. 5, w zakresie, w jakim
zosta艂y pokryte op艂atami za przy艂膮czenie do sieci, nie stanowi膮 podstawy do
ustalania w taryfie stawek op艂at za przesy艂anie i dystrybucj臋 paliw gazowych,
energii elektrycznej lub ciep艂a.
7. Przy艂膮czany podmiot jest obowi膮zany umo偶liwi膰 przedsi臋biorstwu energetycz-
nemu, o kt贸rym mowa w ust. 1, w obr臋bie swojej nieruchomo艣ci budow臋 i roz-
budow臋 sieci, w zakresie niezb臋dnym do realizacji przy艂膮czenia, oraz udost臋pni膰
pomieszczenia lub miejsca na zainstalowanie uk艂ad贸w pomiarowych, na warun-
kach okre艣lonych w umowie o przy艂膮czenie.
8. Przedsi臋biorstwo energetyczne, o kt贸rym mowa w ust. 1, jest obowi膮zane po-
wiadomi膰 przy艂膮czany podmiot o planowanych terminach prac, o kt贸rych mowa
w ust. 7, z wyprzedzeniem umo偶liwiaj膮cym przy艂膮czanemu podmiotowi przy-
gotowanie nieruchomo艣ci lub pomieszcze艅 do przeprowadzenia i odbioru tych
prac.
Art. 8.
1. W sprawach spornych dotycz膮cych ustalania warunk贸w 艣wiadczenia us艂ug, o
kt贸rych mowa w art. 4 ust. 2, odmowy przy艂膮czenia do sieci, odmowy zawarcia
umowy sprzeda偶y energii elektrycznej, paliw gazowych lub ciep艂a albo nieuza-
sadnionego wstrzymania ich dostaw rozstrzyga Prezes Urz臋du Regulacji Ener-
getyki, na wniosek strony.
2. W sprawach, o kt贸rych mowa w ust. 1, Prezes Urz臋du Regulacji Energetyki mo-
偶e wyda膰 na wniosek jednej ze stron postanowienie, w kt贸rym okre艣la warunki
podj臋cia b膮dz kontynuowania dostaw do czasu ostatecznego rozstrzygni臋cia
sporu.
Art. 9.
1. Minister w艂a艣ciwy do spraw gospodarki okre艣li, w drodze rozporz膮dzenia, w
odniesieniu do paliw gazowych, energii elektrycznej i ciep艂a szczeg贸艂owe wa-
runki przy艂膮czenia podmiot贸w do sieci, obrotu paliwami gazowymi, energi膮
elektryczn膮 i ciep艂em, 艣wiadczenia us艂ug przesy艂owych, ruchu sieciowego i eks-
ploatacji sieci oraz standardy jako艣ciowe obs艂ugi odbiorc贸w.
2. Rozporz膮dzenie, o kt贸rym mowa w ust. 1, powinno okre艣la膰 w szczeg贸lno艣ci:
1) kryteria podzia艂u przy艂膮czanych podmiot贸w albo odbiorc贸w na grupy;
2) tryb przy艂膮czania podmiot贸w do sieci;
3) podstawowe elementy umowy o przy艂膮czenie, umowy sprzeda偶y i umowy o
艣wiadczenie us艂ug przesy艂owych;
4) spos贸b prowadzenia przez przedsi臋biorstwo energetyczne obrotu paliwami
gazowymi, energi膮 elektryczn膮 lub ciep艂em, w tym wytwarzanych w zr贸-
d艂ach odnawialnych, oraz energi膮 elektryczn膮 wytwarzan膮 w skojarzeniu z
ciep艂em;
5) zadania przedsi臋biorstw energetycznych odpowiedzialnych za ruch sieciowy
i eksploatacj臋 sieci, z uwzgl臋dnieniem zasady r贸wnoprawnego traktowania
podmiot贸w korzystaj膮cych lub ubiegaj膮cych si臋 o korzystanie z ich us艂ug i
sieci;
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 9/32
6) parametry techniczne no艣nik贸w energii;
7) spos贸b za艂atwiania reklamacji;
8) zakres informacji przekazywanych mi臋dzy przedsi臋biorstwami energetycz-
nymi oraz mi臋dzy przedsi臋biorstwami energetycznymi a odbiorcami.
Art. 9a.
1. Przedsi臋biorstwa energetyczne zajmuj膮ce si臋 obrotem energi膮 elektryczn膮 s膮
obowi膮zane do zakupu, w zakresie okre艣lonym w rozporz膮dzeniu wydanym na
podstawie ust. 4, wytwarzanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej energii
elektrycznej z odnawialnych zr贸de艂 energii przy艂膮czonych do sieci oraz jej od-
sprzeda偶y bezpo艣rednio lub po艣rednio odbiorcom dokonuj膮cym zakupu energii
elektrycznej na w艂asne potrzeby.
2. Przedsi臋biorstwa energetyczne b臋d膮ce jednocze艣nie operatorami systemu dys-
trybucyjnego elektroenergetycznego s膮 obowi膮zane, w zakresie okre艣lonym w
rozporz膮dzeniu wydanym na podstawie ust. 4, do zakupu oferowanej im energii
elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciep艂a, ze zr贸de艂 znaj-
duj膮cych si臋 na obszarze kraju okre艣lonym w koncesji, przy艂膮czonych bezpo-
艣rednio lub po艣rednio do sieci nale偶膮cej do tych przedsi臋biorstw.
ust. 3 w art. 9 skre-
3. Przedsi臋biorstwo energetyczne zajmuj膮ce si臋 obrotem, przesy艂aniem i dystrybu-
艣lony
cj膮 ciep艂a jest obowi膮zane do zakupu oferowanego ciep艂a z odnawialnych zr贸-
de艂 przy艂膮czonych do sieci, wytwarzanego na terytorium Rzeczypospolitej Pol-
skiej w ilo艣ci nie wi臋kszej ni偶 zapotrzebowanie odbiorc贸w przy艂膮czonych do
sieci.
4. Minister w艂a艣ciwy do spraw gospodarki okre艣li, w drodze rozporz膮dzenia,
szczeg贸艂owy zakres obowi膮zk贸w, o kt贸rych mowa w ust. 1 3, bior膮c pod uwag臋
za艂o偶enia polityki energetycznej pa艅stwa oraz zobowi膮zania wynikaj膮ce z
um贸w mi臋dzynarodowych, a tak偶e okre艣li w szczeg贸lno艣ci:
1) rodzaje, parametry techniczne i technologiczne zr贸de艂 odnawialnych wytwa-
rzaj膮cych energi臋 elektryczn膮 lub ciep艂o;
2) parametry techniczne i technologiczne zr贸de艂 energii elektrycznej wytwarza-
nej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciep艂a;
3) wielko艣膰 udzia艂u energii elektrycznej ze zr贸de艂 odnawialnych oraz wielko艣膰
udzia艂u energii elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu z wytwarzaniem cie-
p艂a, kt贸rych zakup przez przedsi臋biorstwa energetyczne jest obowi膮zkowy, w
sprzeda偶y energii elektrycznej odbiorcom;
4) spos贸b uwzgl臋dnienia w taryfach koszt贸w energii elektrycznej i ciep艂a obj臋-
tych obowi膮zkiem zakupu.
Art. 9b.
Przedsi臋biorstwa energetyczne zajmuj膮ce si臋 przesy艂aniem i dystrybucj膮 ciep艂a s膮
odpowiedzialne za ruch sieciowy i zapewnienie utrzymania nale偶膮cych do nich sieci
oraz wsp贸艂dzia艂anie z innymi przedsi臋biorstwami energetycznymi i odbiorcami ko-
rzystaj膮cymi z sieci, na warunkach okre艣lonych w rozporz膮dzeniu wydanym na pod-
stawie art. 9 ust. 1.
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 10/32
Art. 9c.
1. Operator systemu przesy艂owego gazowego albo elektroenergetycznego, odpo-
wiednio do zakresu dzia艂ania, jest odpowiedzialny za:
1) zapewnienie bezpiecze艅stwa funkcjonowania systemu przesy艂owego i reali-
zacji um贸w, przez prawid艂owe zarz膮dzanie sieciami przesy艂owymi;
2) prowadzenie ruchu sieciowego w systemie przesy艂owym oraz zapewnienie
utrzymania sieci przesy艂owej wraz z po艂膮czeniami z innymi systemami w
spos贸b gwarantuj膮cy niezawodno艣膰 i jako艣膰 dostarczanych paliw gazowych
albo energii elektrycznej;
3) wsp贸艂prac臋 z innymi operatorami lub przedsi臋biorstwami energetycznymi,
maj膮c膮 na celu zapewnienie sp贸jno艣ci dzia艂ania po艂膮czonych sieci;
4) dysponowanie paliwami gazowymi w zr贸d艂ach i magazynach gazu ziemnego
albo dysponowanie moc膮 jednostek wytw贸rczych energii elektrycznej;
5) zarz膮dzanie przep艂ywami paliw gazowych w sieciach gazowych albo energii
elektrycznej w sieciach elektroenergetycznych, w celu utrzymania okre艣lo-
nych parametr贸w paliw gazowych albo energii elektrycznej na po艂膮czeniach
z innymi sieciami;
6) zapewnianie odpowiedniej zdolno艣ci do przesy艂ania energii elektrycznej w
sieci elektroenergetycznej oraz mocy zr贸de艂 energii elektrycznej;
7) 艣wiadczenie us艂ug polegaj膮cych na przesy艂aniu energii elektrycznej pomi臋-
dzy systemami elektroenergetycznymi;
8) 艣wiadczenie us艂ug niezb臋dnych do prawid艂owego funkcjonowania systemu
elektroenergetycznego lub gazowego oraz utrzymywania okre艣lonych warto-
艣ci parametr贸w jako艣ciowych paliw gazowych lub energii elektrycznej w
systemie;
9) sporz膮dzanie bie偶膮cych bilans贸w paliw gazowych w sieci gazowej albo ener-
gii elektrycznej w sieci elektroenergetycznej;
10) realizacj臋 ogranicze艅 w dostarczaniu paliw gazowych albo energii elektrycz-
nej, wprowadzonych na zasadach okre艣lonych w przepisach, o kt贸rych mo-
wa w art. 11.
2. Operator systemu dystrybucyjnego gazowego albo elektroenergetycznego, od-
powiednio do zakresu dzia艂ania, jest odpowiedzialny za:
1) zapewnienie bezpiecze艅stwa funkcjonowania systemu dystrybucyjnego i re-
alizacji um贸w, przez prawid艂owe zarz膮dzanie sieciami rozdzielczymi;
2) prowadzenie ruchu sieciowego w systemie dystrybucyjnym oraz zapewnienie
utrzymania sieci rozdzielczej wraz z po艂膮czeniami z innymi systemami, w
spos贸b gwarantuj膮cy niezawodno艣膰 i jako艣膰 dostarczanych paliw gazowych
albo energii elektrycznej;
3) wsp贸艂prac臋 z innymi operatorami lub przedsi臋biorstwami energetycznymi,
maj膮c膮 na celu zapewnienie sp贸jno艣ci dzia艂ania po艂膮czonych sieci;
4) zarz膮dzanie, zgodnie z ustaleniami operatora systemu przesy艂owego, prze-
p艂ywami paliw gazowych w sieciach gazowych albo energii elektrycznej w
sieciach elektroenergetycznych, w celu utrzymania okre艣lonych parametr贸w
paliw gazowych albo energii elektrycznej na po艂膮czeniach z innymi sieciami;
5) sporz膮dzanie bie偶膮cych bilans贸w paliw gazowych w sieciach gazowych albo
energii elektrycznej w sieci elektroenergetycznej;
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 11/32
6) realizacj臋 ogranicze艅 w dostarczaniu paliw gazowych albo energii elektrycz-
nej, wprowadzonych na zasadach okre艣lonych w przepisach, o kt贸rych mowa
w art. 11.
3. Operator systemu gazowego albo elektroenergetycznego jest obowi膮zany zarz膮-
dza膰 ruchem sieciowym i zapewnia膰 utrzymanie sieci na zasadzie r贸wnopraw-
nego traktowania podmiot贸w korzystaj膮cych lub ubiegaj膮cych si臋 o korzystanie
z jego us艂ug i sieci, z uwzgl臋dnieniem wymog贸w ochrony 艣rodowiska oraz
przepis贸w o ochronie informacji niejawnych i innych informacji prawnie chro-
nionych.
4. Zarz膮dzanie ruchem sieciowym nie powinno wp艂ywa膰 niekorzystnie na realiza-
cj臋 zawartych um贸w w zakresie dostarczania paliw gazowych albo energii elek-
trycznej po uwzgl臋dnieniu wyst臋puj膮cych ogranicze艅 technicznych w sieci.
5. Operatorzy systemu zarz膮dzaj膮cy po艂膮czonymi sieciami, w zakresie niezb臋dnym
dla zapewnienia skutecznej eksploatacji i wsp贸艂dzia艂ania po艂膮czonych sieci oraz
ich skoordynowanego rozwoju, wzajemnie informuj膮 si臋 o funkcjonowaniu tych
sieci.
6. Zarz膮dzanie ruchem sieciowym sieci przesy艂owej gazowej albo elektroenerge-
tycznej powinno by膰 niezale偶ne od wszelkiej innej dzia艂alno艣ci wykonywanej
przez operatora systemu przesy艂owego gazowego albo elektroenergetycznego,
niezwi膮zanej z prowadzeniem ruchu sieciowego.
<7. Operator systemu przesy艂owego gazowego albo elektroenergetycznego
wsp贸艂dzia艂a z Komisj膮 Europejsk膮 w sprawach wspierania rozwoju tran-
seuropejskich sieci przesy艂owych.>
8. Prezes Urz臋du Regulacji Energetyki, w drodze decyzji administracyjnej, wyzna-
czy na czas okre艣lony operator贸w:
1) systemu przesy艂owego gazowego oraz elektroenergetycznego  dla sieci ga-
zowych oraz sieci elektroenergetycznych;
2) system贸w dystrybucyjnych gazowych oraz elektroenergetycznych  dla sieci
gazowych oraz sieci elektroenergetycznych, a tak偶e okre艣li obszar ich dzia-
艂ania.
9. Prezes Urz臋du Regulacji Energetyki, wyznaczaj膮c operator贸w zgodnie z ust. 1,
bierze pod uwag臋:
1) bezpiecze艅stwo energetyczne kraju;
2) parametry techniczne sieci nale偶膮cych do operator贸w;
3) ocen臋 skuteczno艣ci prowadzenia przez operator贸w ruchu sieciowego i za-
pewnienia utrzymania sieci.
ust. 7 w art. 9c stosu-
Art. 9d.
je si臋 od dnia przy-
W celu zapewnienia bezpiecznego funkcjonowania sieci elektroenergetycznej przed-
st膮pienia RP do UE
si臋biorstwo energetyczne zajmuj膮ce si臋 wytwarzaniem energii elektrycznej i przy艂膮- (Dz.U. z 2002 r. Nr
czone do sieci jest obowi膮zane do wytwarzania energii elektrycznej lub pozostawa- 135, poz. 1144)
nia w gotowo艣ci do jej wytwarzania, je偶eli jest to konieczne do zapewnienia jako艣ci,
ci膮g艂o艣ci i niezawodno艣ci dostaw.
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 12/32
Art. 10.
1. Przedsi臋biorstwo energetyczne zajmuj膮ce si臋 wytwarzaniem energii elektrycznej
lub ciep艂a jest obowi膮zane utrzymywa膰 zapasy paliw w ilo艣ci zapewniaj膮cej
utrzymanie ci膮g艂o艣ci dostaw energii elektrycznej lub ciep艂a do odbiorc贸w.
2. Przedsi臋biorstwo energetyczne, o kt贸rym mowa w ust. 1, jest obowi膮zane
umo偶liwia膰 przeprowadzenie kontroli w zakresie zgodno艣ci wielko艣ci zapas贸w
paliw z wielko艣ciami okre艣lonymi w rozporz膮dzeniu, o kt贸rym mowa w ust. 6.
3. Kontrol臋, o kt贸rej mowa w ust. 2, przeprowadza si臋 na podstawie pisemnego
upowa偶nienia wydanego przez Prezesa Urz臋du Regulacji Energetyki, kt贸re po-
winno zawiera膰:
1) oznaczenie osoby dokonuj膮cej kontroli;
2) nazw臋 kontrolowanego przedsi臋biorstwa energetycznego;
3) okre艣lenie zakresu kontroli.
4. Osoby upowa偶nione przez Prezesa Urz臋du Regulacji Energetyki do dokonywa-
nia kontroli s膮 uprawnione do:
1) wst臋pu na teren nieruchomo艣ci i do miejsc, gdzie s膮 gromadzone i utrzymy-
wane zapasy;
2) analizy dokument贸w dotycz膮cych ewidencjonowania zapas贸w.
5. Z przeprowadzonej kontroli sporz膮dza si臋 protok贸艂 i przedstawia organom kon-
trolowanego przedsi臋biorstwa.
6. Minister w艂a艣ciwy do spraw gospodarki okre艣li, w drodze rozporz膮dzenia, wiel-
ko艣ci zapas贸w paliw, o kt贸rych mowa w ust. 1, spos贸b ich gromadzenia oraz
szczeg贸艂owy tryb przeprowadzania kontroli stanu zapas贸w, uwzgl臋dniaj膮c ro-
dzaj dzia艂alno艣ci gospodarczej, mo偶liwo艣ci techniczne i organizacyjne w zakre-
sie gromadzenia zapas贸w.
Art. 11.
1. W przypadku:
1) zagro偶enia bezpiecze艅stwa energetycznego Rzeczypospolitej Polskiej pole-
gaj膮cego na d艂ugookresowym braku r贸wnowagi na rynku paliwowo-
energetycznym,
2) zagro偶enia bezpiecze艅stwa os贸b,
3) zagro偶enia wyst膮pienia znacznych strat materialnych
 na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego cz臋艣ci mog膮 by膰 wprowa-
dzone na czas oznaczony ograniczenia w sprzeda偶y paliw sta艂ych lub ciek艂ych
oraz w dostarczaniu i poborze paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciep艂a.
2. Ograniczenia w sprzeda偶y paliw sta艂ych lub ciek艂ych polegaj膮 na sprzeda偶y tych
paliw na podstawie wydanych odbiorcom upowa偶nie艅 do zakupu okre艣lonej ilo-
艣ci paliw.
3. Ograniczenia w dostarczaniu i poborze paliw gazowych, energii elektrycznej lub
ciep艂a polegaj膮 na:
1) ograniczeniu maksymalnego godzinowego i dobowego poboru paliw gazo-
wych;
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 13/32
2) ograniczeniu maksymalnego poboru mocy elektrycznej oraz dobowego pobo-
ru energii elektrycznej;
3) zmniejszeniu lub przerwaniu dostaw ciep艂a.
4. Ograniczenia wprowadzone na zasadach okre艣lonych w ust. 2 i 3 podlegaj膮
kontroli w zakresie przestrzegania ich stosowania.
5. Organami uprawnionymi do kontroli stosowania ogranicze艅 s膮:
1) Prezes Urz臋du Regulacji Energetyki  w odniesieniu do dostarczanych sie-
w art. 12 i w art. 13
ciami paliw gazowych i energii elektrycznej;
w ust. 1 i 2 obecnie:
minister w艂a艣ciwy do
2) wojewodowie  w odniesieniu do paliw sta艂ych i ciek艂ych oraz ciep艂a;
spraw gospodarki
3) organy w艂a艣ciwe w sprawach regulacji gospodarki paliwami i energi膮, o kt贸-
rych mowa w art. 21a  w odniesieniu do jednostek wymienionych w tym
przepisie.
6. Rada Ministr贸w okre艣li, w drodze rozporz膮dzenia, szczeg贸艂owe zasady i tryb pkt 6 w ust. 2 w art.
12 stosuje si臋 od dnia
wprowadzania ogranicze艅, o kt贸rych mowa w ust. 1, bior膮c pod uwag臋 znacze-
przyst膮pienia RP do
nie odbiorc贸w dla gospodarki i funkcjonowania pa艅stwa, w szczeg贸lno艣ci zada-
UE (Dz.U. z 2002 r.
nia wykonywane przez tych odbiorc贸w.
Nr 135, poz.1144)
7. Rada Ministr贸w, na wniosek ministra w艂a艣ciwego do spraw gospodarki, w dro-
dze rozporz膮dzenia, mo偶e wprowadzi膰 na czas oznaczony, na terytorium Rze-
czypospolitej Polskiej lub jego cz臋艣ci, ograniczenia w sprzeda偶y paliw sta艂ych
lub ciek艂ych oraz w dostarczaniu i poborze paliw gazowych, energii elektrycznej
i ciep艂a, w przypadku wyst膮pienia zagro偶e艅, o kt贸rych mowa w ust. 1.
8. Przedsi臋biorstwa energetyczne nie ponosz膮 odpowiedzialno艣ci za skutki ograni-
cze艅 wprowadzonych rozporz膮dzeniem, o kt贸rym mowa w ust. 7.
<9. Minister w艂a艣ciwy do spraw gospodarki informuje niezw艂ocznie Komisj臋
Europejsk膮 i pa艅stwa cz艂onkowskie Unii Europejskiej o wprowadzonych
ograniczeniach, o kt贸rych mowa w ust. 7, w zakresie dostarczania i poboru
paliw gazowych i energii elektrycznej.>
Rozdzia艂 3
Polityka energetyczna
Art. 12.
1. Naczelnym organem administracji rz膮dowej w艂a艣ciwym w sprawach polityki
energetycznej jest Minister Gospodarki.
2. Zadania Ministra Gospodarki w zakresie polityki energetycznej obejmuj膮:
1) przygotowywanie, w porozumieniu z w艂a艣ciwymi ministrami, za艂o偶e艅 po-
lityki energetycznej oraz koordynowanie jej realizacji;
2) okre艣lanie szczeg贸艂owych warunk贸w planowania i funkcjonowania syste-
m贸w zaopatrzenia w paliwa i energi臋, w trybie i zakresie ustalonych w
ustawie;
ust. 9 w art. 11 stosu-
je si臋 od dnia przy-
3) nadz贸r nad funkcjonowaniem krajowych system贸w energetycznych w za-
st膮pienia RP do UE
kresie okre艣lonym ustaw膮;
(Dz.U. z 2002 r. Nr
135, poz. 1144)
4) wsp贸艂dzia艂anie z wojewodami i samorz膮dami terytorialnymi w sprawach
planowania i realizacji system贸w zaopatrzenia w paliwa i energi臋;
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 14/32
5) koordynowanie wsp贸艂pracy z mi臋dzynarodowymi organizacjami rz膮dowymi
w zakresie okre艣lonym ustaw膮;
<6) informowanie Komisji Europejskiej, w terminie do dnia 15 kwietnia
ka偶dego roku, o projektach inwestycyjnych, o kt贸rych mowa w art. 16
ust. 3 pkt 2, b臋d膮cych w obszarze zainteresowania Komisji Europej-
skiej.>
Art. 13.
1. Rada Ministr贸w, na wniosek Ministra Gospodarki, okre艣la za艂o偶enia polityki
energetycznej pa艅stwa.
2. Minister Gospodarki, w porozumieniu z Ministrem Finans贸w, co dwa lata przed-
stawia Radzie Ministr贸w ocen臋 realizacji za艂o偶e艅 polityki pa艅stwa, o kt贸rych
mowa w ust. 1, wraz z ewentualnymi propozycjami ich korekty, oraz prognoz臋
kr贸tkoterminow膮 na okres nie d艂u偶szy ni偶 5 lat.
3. Rada Ministr贸w co dwa lata przedstawia Sejmowi ocen臋 realizacji za艂o偶e艅 poli-
tyki energetycznej pa艅stwa, wraz z ewentualnymi propozycjami ich korekty,
oraz prognoz臋 kr贸tkoterminow膮 rozwoju sektora energetycznego.
4. Minister w艂a艣ciwy do spraw gospodarki og艂asza, w drodze obwieszczenia, w
Dzienniku Urz臋dowym Rzeczypospolitej Polskiej  Monitor Polski okre艣lone
przez Rad臋 Ministr贸w za艂o偶enia polityki energetycznej pa艅stwa.
Art. 14.
Za艂o偶enia polityki energetycznej pa艅stwa, o kt贸rych mowa w art. 13, maj膮 na celu:
1) sformu艂owanie d艂ugoterminowej, na okres nie kr贸tszy ni偶 15 lat, prognozy
rozwoju gospodarki paliwami i energi膮 w kraju na podstawie oceny bezpie-
ust. 3 w art. 12 skre-
cze艅stwa energetycznego pa艅stwa;
艣lony
2) okre艣lenie d艂ugofalowego programu dzia艂ania pa艅stwa w celu realizacji
wniosk贸w wynikaj膮cych z prognozy, o kt贸rej mowa w pkt 1.
w art. 13 w ust. 2
obecnie: minister
w艂a艣ciwy do spraw
Art. 15.
finans贸w publicznych
Za艂o偶enia polityki energetycznej pa艅stwa, o kt贸rych mowa w art. 13, powinny by膰
opracowane zgodnie z zasad膮 zr贸wnowa偶onego rozwoju kraju i okre艣la膰 w szcze-
g贸lno艣ci:
1) ocen臋 bezpiecze艅stwa energetycznego pa艅stwa;
2) prognoz臋 krajowego zapotrzebowania na paliwa i energi臋, przy uwzgl臋d-
nieniu zak艂adanego wzrostu produktu krajowego brutto;
3) prognoz臋 importu oraz eksportu paliw i energii;
4) prognoz臋 zdolno艣ci wytw贸rczych zr贸de艂 paliw i energii;
5) polityk臋 inwestycyjn膮;
6) dzia艂ania w zakresie ochrony 艣rodowiska;
7) rozw贸j wykorzystania odnawialnych zr贸de艂 energii;
8) polityk臋 efektywno艣ci energetycznej;
9) polityk臋 koncesjonowania dzia艂alno艣ci przedsi臋biorstw energetycznych;
10) polityk臋 cenow膮;
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 15/32
11) polityk臋 w zakresie obowi膮zkowych zapas贸w paliw;
12) polityk臋 przekszta艂ce艅 w艂asno艣ciowych w sektorze energetycznym;
13) propozycje dotycz膮ce wsp贸艂pracy mi臋dzynarodowej;
14) propozycje kierunk贸w prac naukowo-badawczych;
15) propozycje zmian uregulowa艅 prawnych.
Art. 16.
1. Przedsi臋biorstwa energetyczne zajmuj膮ce si臋 przesy艂aniem i dystrybucj膮 paliw
gazowych, energii elektrycznej lub ciep艂a sporz膮dzaj膮 dla obszaru swojego
dzia艂ania plany rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przysz艂ego zapo-
trzebowania na paliwa gazowe, energi臋 elektryczn膮 lub ciep艂o, uwzgl臋dniaj膮c
miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego albo kierunki rozwoju gminy
okre艣lone w studium uwarunkowa艅 i kierunk贸w zagospodarowania przestrzen-
nego gminy.
2. Przedsi臋biorstwa, o kt贸rych mowa w ust. 1, sporz膮dzaj膮 plany rozwoju w zakre-
sie zaspokojenia obecnego i przysz艂ego zapotrzebowania na paliwa gazowe,
energi臋 elektryczn膮 lub ciep艂o na okresy nie kr贸tsze ni偶 trzy lata.
3. Plany, o kt贸rych mowa w ust. 1, obejmuj膮 w szczeg贸lno艣ci:
1) przewidywany zakres dostarczania paliw gazowych, energii elektrycznej lub
ciep艂a;
2) przedsi臋wzi臋cia w zakresie modernizacji, rozbudowy albo budowy sieci oraz
ewentualnych nowych zr贸de艂 paliw gazowych, energii elektrycznej lub cie-
p艂a, w tym zr贸de艂 odnawialnych;
3) przedsi臋wzi臋cia racjonalizuj膮ce zu偶ycie paliw i energii u odbiorc贸w;
4) przewidywany spos贸b finansowania inwestycji;
5) przewidywane przychody niezb臋dne do realizacji plan贸w;
6) przewidywany harmonogram realizacji inwestycji.
4. Plany, o kt贸rych mowa w ust. 1, powinny zapewnia膰 minimalizacj臋 nak艂ad贸w i
koszt贸w ponoszonych przez przedsi臋biorstwo energetyczne, tak aby nak艂ady i
koszty nie powodowa艂y w poszczeg贸lnych latach nadmiernego wzrostu cen i
stawek op艂at dla paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciep艂a, przy zapew-
nieniu ci膮g艂o艣ci, niezawodno艣ci i jako艣ci dostaw.
5. W celu racjonalizacji przedsi臋wzi臋膰 inwestycyjnych przy sporz膮dzaniu plan贸w,
o kt贸rych mowa w ust. 1, przedsi臋biorstwa energetyczne zajmuj膮ce si臋 przesy-
艂aniem i dystrybucj膮 paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciep艂a s膮 obowi膮-
zane wsp贸艂pracowa膰 z przy艂膮czonymi podmiotami oraz gminami, na kt贸rych ob-
szarze przedsi臋biorstwa te prowadz膮 dzia艂alno艣膰 gospodarcz膮. Wsp贸艂praca po-
winna polega膰 w szczeg贸lno艣ci na:
1) przekazywaniu przy艂膮czonym podmiotom informacji o planowanych przed-
si臋wzi臋ciach w takim zakresie, w jakim przedsi臋wzi臋cia te b臋d膮 mia艂y wp艂yw
na prac臋 urz膮dze艅 przy艂膮czonych do sieci albo na zmian臋 warunk贸w przy艂膮-
czenia lub dostawy energii elektrycznej, paliw gazowych lub ciep艂a;
2) zapewnieniu sp贸jno艣ci mi臋dzy planami przedsi臋biorstw energetycznych a
za艂o偶eniami i planami, o kt贸rych mowa w art. 19 i 20.
6. Projekty plan贸w, o kt贸rych mowa w ust. 1, z wy艂膮czeniem plan贸w rozwoju w
zakresie zaspokojenia obecnego i przysz艂ego zapotrzebowania na ciep艂o, podle-
gaj膮 uzgodnieniu z Prezesem Urz臋du Regulacji Energetyki.
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 16/32
Art. 17.
1. Samorz膮d wojew贸dztwa uczestniczy w planowaniu zaopatrzenia w energi臋 i pa-
liwa na obszarze wojew贸dztwa w zakresie okre艣lonym w art. 19 ust. 5.
2. Wojewoda bada zgodno艣膰 plan贸w zaopatrzenia w energi臋 i paliwa z polityk膮
energetyczn膮 pa艅stwa oraz z obowi膮zuj膮cymi przepisami.
Art. 18.
1. Do zada艅 w艂asnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energi臋 elektryczn膮, ciep艂o
i paliwa gazowe nale偶y:
1) planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciep艂o, energi臋 elektryczn膮 i paliwa
gazowe na obszarze gminy;
2) planowanie o艣wietlenia miejsc publicznych i dr贸g znajduj膮cych si臋 na terenie
gminy;
3) finansowanie o艣wietlenia ulic, plac贸w i dr贸g, znajduj膮cych si臋 na terenie
gminy.
2. Gmina realizuje zadania, o kt贸rych mowa w ust. 1, zgodnie z za艂o偶eniami poli-
tyki energetycznej pa艅stwa, miejscowymi planami zagospodarowania prze-
strzennego albo ustaleniami zawartymi w studium uwarunkowa艅 i kierunk贸w
zagospodarowania przestrzennego gminy.
3. Przepisy ust. 1 pkt 2 i 3 nie maj膮 zastosowania do autostrad i dr贸g ekspresowych
w rozumieniu przepis贸w o autostradach p艂atnych.
Art. 19.
1. W贸jt (burmistrz, prezydent miasta) opracowuje projekt za艂o偶e艅 do planu zaopa-
trzenia w ciep艂o, energi臋 elektryczn膮 i paliwa gazowe, zwany dalej  projektem
za艂o偶e艅 .
2. Projekt za艂o偶e艅 sporz膮dza si臋 dla obszaru gminy lub jej cz臋艣ci.
3. Projekt za艂o偶e艅 powinien okre艣la膰:
1) ocen臋 stanu aktualnego i przewidywanych zmian zapotrzebowania na cie- ust. 3a i 4 w art. 18
uchylone
p艂o, energi臋 elektryczn膮 i paliwa gazowe;
2) przedsi臋wzi臋cia racjonalizuj膮ce u偶ytkowanie ciep艂a, energii elektrycznej i
paliw gazowych;
3) mo偶liwo艣ci wykorzystania istniej膮cych nadwy偶ek i lokalnych zasob贸w pa-
liw i energii, z uwzgl臋dnieniem skojarzonego wytwarzania ciep艂a i energii
elektrycznej oraz zagospodarowania ciep艂a odpadowego z instalacji prze-
mys艂owych;
4) zakres wsp贸艂pracy z innymi gminami.
4. Przedsi臋biorstwa energetyczne udost臋pniaj膮 nieodp艂atnie w贸jtowi (burmistrzo-
wi, prezydentowi miasta) plany, o kt贸rych mowa w art. 16 ust. 1, w zakresie
dotycz膮cym terenu tej gminy oraz propozycje niezb臋dne do opracowania pro-
jektu za艂o偶e艅.
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 17/32
5. Projekt za艂o偶e艅 podlega opiniowaniu przez samorz膮d wojew贸dztwa w zakresie
koordynacji wsp贸艂pracy z innymi gminami oraz przez wojewod臋 w zakresie
zgodno艣ci z za艂o偶eniami polityki energetycznej pa艅stwa.
6. Projekt za艂o偶e艅 wyk艂ada si臋 do publicznego wgl膮du na okres 21 dni, powiada-
miaj膮c o tym w spos贸b przyj臋ty zwyczajowo w danej miejscowo艣ci.
7. Osoby i jednostki organizacyjne zainteresowane zaopatrzeniem w ciep艂o, energi臋
elektryczn膮 i paliwa gazowe na obszarze gminy maj膮 prawo sk艂ada膰 wnioski,
zastrze偶enia i uwagi do projektu za艂o偶e艅.
8. Rada gminy uchwala za艂o偶enia do planu zaopatrzenia w ciep艂o, energi臋 elek-
tryczn膮 i paliwa gazowe, rozpatruj膮c jednocze艣nie wnioski, zastrze偶enia i uwagi
zg艂oszone w czasie wy艂o偶enia projektu za艂o偶e艅 do publicznego wgl膮du.
Art. 20.
1. W przypadku gdy plany przedsi臋biorstw energetycznych nie zapewniaj膮 realiza-
cji za艂o偶e艅, o kt贸rych mowa w art. 19 ust. 8, w贸jt (burmistrz, prezydent miasta)
opracowuje projekt planu zaopatrzenia w ciep艂o, energi臋 elektryczn膮 i paliwa
gazowe, dla obszaru gminy lub jej cz臋艣ci. Projekt planu opracowywany jest na
podstawie uchwalonych przez rad臋 tej gminy za艂o偶e艅 i winien by膰 z nim zgod-
ny.
2. Projekt planu, o kt贸rym mowa w ust. 1, powinien zawiera膰:
1) propozycje w zakresie rozwoju i modernizacji poszczeg贸lnych system贸w za-
opatrzenia w ciep艂o, energi臋 elektryczn膮 i paliwa gazowe, wraz z uzasadnie-
niem ekonomicznym;
2) harmonogram realizacji zada艅;
3) przewidywane koszty realizacji proponowanych przedsi臋wzi臋膰 oraz zr贸d艂o
ich finansowania.
3. W贸jt (burmistrz, prezydent miasta) przedstawia wojewodzie projekt planu, o
kt贸rym mowa w ust. 1, celem stwierdzenia zgodno艣ci z za艂o偶eniami, o kt贸rych
mowa w art. 19.
4. Rada gminy uchwala plan zaopatrzenia, o kt贸rym mowa w ust. 1.
5. W celu realizacji planu, o kt贸rym mowa w ust. 3, gmina mo偶e zawiera膰 umowy
z przedsi臋biorstwami energetycznymi.
6. W przypadku gdy nie jest mo偶liwa realizacja planu na podstawie um贸w, rada
gminy  dla zapewnienia zaopatrzenia w ciep艂o, energi臋 elektryczn膮 i paliwa ga-
zowe  mo偶e wskaza膰 w drodze uchwa艂y t臋 cz臋艣膰 planu, z kt贸r膮 prowadzone na
obszarze gminy dzia艂ania musz膮 by膰 zgodne.
Rozdzia艂 4
Organ do spraw regulacji gospodarki paliwami i energi膮
Art. 21.
1. Zadania z zakresu spraw regulacji gospodarki paliwami i energi膮 oraz promowa-
nia konkurencji realizuje Prezes Urz臋du Regulacji Energetyki, zwany dalej
 Prezesem URE .
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 18/32
2. Prezes URE jest centralnym organem administracji rz膮dowej powo艂ywanym na
okres 5 lat przez Prezesa Rady Ministr贸w na wniosek ministra w艂a艣ciwego do
spraw gospodarki.
3. Prezes URE mo偶e by膰 odwo艂any przez Prezesa Rady Ministr贸w przed up艂ywem
okresu, na kt贸ry zosta艂 powo艂any, w przypadku choroby trwale uniemo偶liwiaj膮-
cej wykonywanie zada艅, ra偶膮cego naruszania swoich obowi膮zk贸w, pope艂nienia
przest臋pstwa stwierdzonego prawomocnym wyrokiem s膮du lub rezygnacji.
4. Prezes URE wykonuje zadania, o kt贸rych mowa w ust. 1, przy pomocy Urz臋du
Regulacji Energetyki, zwanego dalej  URE .
5. Wiceprezesa URE powo艂uje i odwo艂uje minister w艂a艣ciwy do spraw gospodarki
na wniosek Prezesa URE.
6. Minister w艂a艣ciwy do spraw gospodarki, w drodze zarz膮dzenia, nadaje statut
URE, okre艣laj膮cy jego organizacj臋 wewn臋trzn膮.
Art. 21a.
Organami w艂a艣ciwymi w sprawach regulacji gospodarki paliwami i energi膮 dla jed-
nostek organizacyjnych podleg艂ych Ministrowi Obrony Narodowej, jednostek orga-
nizacyjnych Policji, Pa艅stwowej Stra偶y Po偶arnej, Stra偶y Granicznej, Biura Ochrony
Rz膮du, Agencji Bezpiecze艅stwa Wewn臋trznego, Agencji Wywiadu oraz jednostek
organizacyjnych wi臋ziennictwa podleg艂ych Ministrowi Sprawiedliwo艣ci s膮 inspekcje
gospodarki energetycznej, powo艂ywane przez w艂a艣ciwych ministr贸w, a w stosunku
do jednostek organizacyjnych wymienionych Agencji  Szefowie tych Agencji, w
uzgodnieniu z Prezesem URE.
Art. 22.
1. W sk艂ad Urz臋du Regulacji Energetyki wchodz膮 Oddzia艂 Centralny w Warszawie
oraz nast臋puj膮ce oddzia艂y terenowe:
1) p贸艂nocno-zachodni z siedzib膮 w Szczecinie;
2) p贸艂nocny z siedzib膮 w Gda艅sku;
3) zachodni z siedzib膮 w Poznaniu;
4) wschodni z siedzib膮 w Lublinie;
5) 艣rodkowo-zachodni z siedzib膮 w Aodzi;
6) po艂udniowo-zachodni z siedzib膮 we Wroc艂awiu;
7) po艂udniowy z siedzib膮 w Katowicach;
8) po艂udniowo-wschodni z siedzib膮 w Krakowie.
2. Minister w艂a艣ciwy do spraw gospodarki okre艣li, w drodze rozporz膮dzenia,
szczeg贸艂owy zasi臋g terytorialny i w艂a艣ciwo艣膰 rzeczow膮 z uwzgl臋dnieniem gra-
nic powiat贸w.
3. Dyrektorzy oddzia艂贸w URE s膮 powo艂ywani i odwo艂ywani przez Prezesa URE.
Art. 23.
1. Prezes URE reguluje dzia艂alno艣膰 przedsi臋biorstw energetycznych zgodnie
z ustaw膮 i za艂o偶eniami polityki energetycznej pa艅stwa, zmierzaj膮c do minimali-
zacji koszt贸w przedsi臋biorstw energetycznych i odbiorc贸w paliw i energii.
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 19/32
2. Do zakresu kompetencji i obowi膮zk贸w Prezesa URE nale偶y w szczeg贸lno艣ci:
1) udzielanie, odmowa udzielenia, zmiana i cofanie koncesji;
2) zatwierdzanie i kontrolowanie taryf paliw gazowych, energii elektrycznej i
pkt 2a w ust. 2 w art.
ciep艂a pod wzgl臋dem zgodno艣ci z zasadami okre艣lonymi w art. 45 i 46, w
23 skre艣lony
tym:
a) analizowanie i weryfikowanie koszt贸w przyjmowanych przez przedsi臋-
biorstwa energetyczne jako uzasadnione do kalkulacji cen i stawek
op艂at w taryfach,
b) ustalanie wsp贸艂czynnik贸w korekcyjnych okre艣laj膮cych projektowan膮
popraw臋 efektywno艣ci funkcjonowania przedsi臋biorstwa energetyczne-
go oraz zmian臋 warunk贸w prowadzenia przez to przedsi臋biorstwo da-
pkt 11 w ust. 2 w art.
nego rodzaju dzia艂alno艣ci gospodarczej,
23 stosuje si臋 od dnia
c) ustalanie okresu obowi膮zywania wsp贸艂czynnika korekcyjnego, o kt贸-
przyst膮pienia RP do
rym mowa w lit. b; UE (Dz.U. z 2002 r.
Nr 135, poz. 1144)
3) uzgadnianie projekt贸w plan贸w, o kt贸rych mowa w art. 16;
4) kontrolowanie parametr贸w jako艣ciowych dostaw i obs艂ugi odbiorc贸w w za-
kresie obrotu paliwami gazowymi i energi膮 elektryczn膮;
5) rozstrzyganie spor贸w w zakresie okre艣lonym w art. 8 ust. 1;
6) nak艂adanie kar pieni臋偶nych na zasadach okre艣lonych w ustawie;
7) wsp贸艂dzia艂anie z w艂a艣ciwymi organami w przeciwdzia艂aniu praktykom mo-
nopolistycznym przedsi臋biorstw energetycznych;
8) publikowanie informacji s艂u偶膮cych zwi臋kszeniu efektywno艣ci u偶ytkowania
paliw i energii;
9) zbieranie i przetwarzanie informacji dotycz膮cych gospodarki energetycznej;
10) kontrola kwalifikacji os贸b, o kt贸rych mowa w art. 54;
<11) gromadzenie informacji o projektach inwestycyjnych b臋d膮cych w ob-
szarze zainteresowania Unii Europejskiej i przekazywanie ich do Komi-
sji Europejskiej, za po艣rednictwem ministra w艂a艣ciwego do spraw go-
spodarki.>
3. Do za艂atwiania spraw, o kt贸rych mowa w ust. 2 pkt 1 i 3, z wyj膮tkiem spraw, o
kt贸rych mowa w art. 32 ust. 1 pkt 4, niezb臋dna jest opinia w艂a艣ciwego miejsco-
art. 25-27 skre艣lone
wo zarz膮du wojew贸dztwa.
4. Nieprzedstawienie przez zarz膮d wojew贸dztwa opinii, o kt贸rej mowa w ust. 3, w
terminie 14 dni od przed艂o偶enia sprawy do zaopiniowania jest r贸wnoznaczne z
wydaniem pozytywnej opinii.
Art. 24.
Prezes URE sk艂ada ministrowi w艂a艣ciwemu do spraw gospodarki corocznie, w ter-
minie do ko艅ca pierwszego kwarta艂u, sprawozdanie ze swojej dzia艂alno艣ci oraz
przedstawia, na jego 偶膮danie, informacje z zakresu swojej dzia艂alno艣ci.
Art. 28.
Prezes URE mo偶e 偶膮da膰 od przedsi臋biorstwa energetycznego informacji dotycz膮-
cych prowadzonej dzia艂alno艣ci, w tym informacji o projektach inwestycyjnych
przedsi臋biorstwa energetycznego, z zachowaniem przepis贸w o ochronie informacji
niejawnych i innych informacji prawnie chronionych.
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 20/32
Art. 29.
Prezes Rady Ministr贸w okre艣la, w drodze rozporz膮dzenia, zasady wynagradzania
pracownik贸w URE.
w ust. 2 w art. 30
obecnie: S膮du Okr臋-
Art. 30.
gowego w Warszawie
1. Do post臋powania przed Prezesem URE stosuje si臋, z zastrze偶eniem ust. 2 4,
- s膮du ochrony kon-
przepisy Kodeksu post臋powania administracyjnego.
kurencji i konsumen-
t贸w
2. Od decyzji Prezesa URE s艂u偶y odwo艂anie do S膮du Okr臋gowego w Warszawie 
s膮du antymonopolowego w terminie dwutygodniowym od dnia dor臋czenia decy-
zji.
3. Post臋powanie w sprawie odwo艂ania od decyzji Prezesa URE toczy si臋 wed艂ug
przepis贸w Kodeksu post臋powania cywilnego o post臋powaniu w sprawach go-
spodarczych.
4. Do postanowie艅 Prezesa URE, od kt贸rych s艂u偶y za偶alenie, przepisy ust. 2 i 3 sto-
suje si臋 odpowiednio, z tym 偶e za偶alenie wnosi si臋 w terminie 7 dni.
Art. 31.
1. URE wydaje Biuletyn Urz臋du Regulacji Energetyki, zwany dalej  Biuletynem
URE .
2. URE og艂asza w Biuletynie URE sprawozdania, o kt贸rych mowa w art. 24 ust. 1.
3. URE og艂asza w Biuletynie URE informacje o:
1) podmiotach ubiegaj膮cych si臋 o koncesj臋;
2) decyzjach w sprawach koncesji i taryf wraz z uzasadnieniem;
3) rozstrzygni臋ciach w sprawach spornych podj臋tych przez Prezesa URE.
4. W odniesieniu do ciep艂a informacje, o kt贸rych mowa w ust. 3, og艂asza si臋 we
w艂a艣ciwym miejscowo wojew贸dzkim dzienniku urz臋dowym.
5. Prezes URE mo偶e ustanowi膰, w drodze zarz膮dzenia, regionalne lub bran偶owe
wydania Biuletynu URE oraz okre艣li膰 ich zakres, zasi臋g i warunki publikacji
og艂osze艅.
Rozdzia艂 5
Koncesje i taryfy
Art. 32.
1. Uzyskania koncesji wymaga prowadzenie dzia艂alno艣ci gospodarczej w zakresie:
1) wytwarzania paliw i energii, z wy艂膮czeniem: wytwarzania paliw sta艂ych,
wytwarzania energii elektrycznej w zr贸d艂ach o mocy poni偶ej 5 MW, wytwa-
rzania paliw gazowych z gazu p艂ynnego, wytwarzania ciep艂a w zr贸d艂ach o
艂膮cznej mocy poni偶ej 1 MW;
2) magazynowania paliw gazowych i ciek艂ych, z wy艂膮czeniem: lokalnego maga-
zynowania gazu p艂ynnego w instalacjach o przepustowo艣ci poni偶ej 1 MJ/s
oraz magazynowania paliw ciek艂ych w obrocie detalicznym;
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 21/32
3) przesy艂ania i dystrybucji paliw i energii, z wy艂膮czeniem: przesy艂ania i dystry-
bucji paliw gazowych w sieci o przepustowo艣ci poni偶ej 1 MJ/s oraz przesy-
艂ania i dystrybucji ciep艂a, je偶eli moc zam贸wiona przez odbiorc贸w nie prze-
kracza 1 MW;
[4) obrotu paliwami i energi膮, z wy艂膮czeniem: obrotu paliwami sta艂ymi, obrotu
energi膮 elektryczn膮 za pomoc膮 instalacji o napi臋ciu poni偶ej 1 kV b臋d膮cej
w艂asno艣ci膮 odbiorcy, obrotu paliwami gazowymi, je偶eli roczna warto艣膰 ob-
rotu nie przekracza r贸wnowarto艣ci 100 000 euro, i obrotu paliwami ciek艂ymi,
je偶eli roczna warto艣膰 obrotu nie przekracza r贸wnowarto艣ci 500 000 euro, jak
r贸wnie偶 obrotu paliwami gazowymi i energi膮 elektryczn膮 dokonywanego na
gie艂dach towarowych przez towarowe domy maklerskie prowadz膮ce dzia艂al-
no艣膰 maklersk膮 w zakresie obrotu towarami gie艂dowymi na podstawie ustawy
z dnia 26 pazdziernika 2000 r. o gie艂dach towarowych (Dz.U. Nr 103, poz.
1099, z 2002 r. Nr 200, poz. 1686 oraz z 2003 r. Nr 50, poz. 424 i Nr 84, poz.
w art. 33: nowe
774).]
brzmienie pkt 1 w
<4) obrotu paliwami i energi膮, z wy艂膮czeniem: obrotu paliwami sta艂ymi, ob-
ust. 1 i dodany ust. 5
rotu energi膮 elektryczn膮 za pomoc膮 instalacji o napi臋ciu poni偶ej 1 kV stosuje si臋 od dnia
przyst膮pienia RP do
b臋d膮cej w艂asno艣ci膮 odbiorcy, obrotu paliwami gazowymi, je偶eli roczna
UE (Dz.U. z 2002 r.
warto艣膰 obrotu nie przekracza r贸wnowarto艣ci 100 000 euro, oraz obrotu
Nr 135, poz. 1144)
gazem p艂ynnym, je偶eli roczna warto艣膰 obrotu nie przekracza 10 000 eu-
ro, jak r贸wnie偶 obrotu paliwami gazowymi i energi膮 elektryczn膮 doko-
nywanego na gie艂dach towarowych przez towarowe domy maklerskie
prowadz膮ce dzia艂alno艣膰 maklersk膮 w zakresie obrotu towarami gie艂do-
wymi na podstawie ustawy z dnia 26 pazdziernika 2000 r. o gie艂dach to-
warowych (Dz.U. Nr 103, poz. 1099, z 2002 r. Nr 200, poz. 1686 oraz z
2003 r. Nr 50, poz. 424, Nr 84, poz. 774 i Nr 223, poz. 2216),>
2. Koncesje na prowadzenie dzia艂alno艣ci, o kt贸rej mowa w ust. 1 pkt 4, w zakresie
obrotu gazem ziemnym z zagranic膮, b臋d膮 wydawane z uwzgl臋dnieniem dywer-
nowe brzmienie pkt 4
syfikacji zr贸de艂 gazu oraz bezpiecze艅stwa energetycznego. w ust. 1 w art. 32
wchodzi w 偶ycie z dn.
3. Rada Ministr贸w, na wniosek ministra w艂a艣ciwego do spraw gospodarki, okre艣li,
19.03.2004 r. (Dz.U. z
w drodze rozporz膮dzenia, minimalny poziom dywersyfikacji dostaw gazu z za-
2004 r. Nr 34, poz.
granicy poprzez ustalenie maksymalnego procentowego udzia艂u gazu z jednego
293)
zr贸d艂a. Rozporz膮dzenie okre艣li poziom dywersyfikacji na okres co najmniej 10
lat.
4. Uzyskania koncesji, o kt贸rej mowa w ust. 1 pkt 1, nie wymaga prowadzenie
dzia艂alno艣ci gospodarczej w zakresie wytwarzania ciep艂a uzyskiwanego w
przemys艂owych procesach technologicznych, a tak偶e gdy wielko艣膰 mocy zam贸-
wionej przez odbiorc贸w nie przekracza 1 MW.
Art. 33.
1. Prezes URE udziela koncesji wnioskodawcy, kt贸ry:
[1) ma siedzib臋 lub miejsce zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej;]
<1) ma siedzib臋 lub miejsce zamieszkania na terytorium pa艅stwa cz艂onkow-
skiego Unii Europejskiej; >
2) dysponuje 艣rodkami finansowymi w wielko艣ci gwarantuj膮cej prawid艂owe
wykonywanie dzia艂alno艣ci b膮dz jest w stanie udokumentowa膰 mo偶liwo艣ci
ich pozyskania;
3) ma mo偶liwo艣ci techniczne gwarantuj膮ce prawid艂owe wykonywanie dzia艂al-
no艣ci;
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 22/32
4) zapewni zatrudnienie os贸b o w艂a艣ciwych kwalifikacjach zawodowych, o
kt贸rych mowa w art. 54;
5) uzyska艂 decyzj臋 o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
2. Uzyskanie koncesji, o kt贸rej mowa w ust. 1, nie zwalnia z obowi膮zku uzyskania
innych koncesji lub zezwole艅 wymaganych na podstawie odr臋bnych przepis贸w.
3. Nie mo偶e by膰 wydana koncesja wnioskodawcy:
1) kt贸ry znajduje si臋 w post臋powaniu upad艂o艣ciowym lub likwidacji;
2) kt贸remu w ci膮gu ostatnich 10 lat cofni臋to koncesj臋 na dzia艂alno艣膰 okre艣lon膮
ustaw膮;
3) skazanemu prawomocnym wyrokiem s膮du za przest臋pstwo maj膮ce zwi膮zek
z przedmiotem dzia艂alno艣ci gospodarczej okre艣lonej ustaw膮.
4. Przy podejmowaniu decyzji o wydaniu koncesji bierze si臋 pod uwag臋 interes
spo艂eczny i za艂o偶enia polityki energetycznej pa艅stwa.
<5. Prezes URE, za po艣rednictwem ministra w艂a艣ciwego do spraw gospodarki,
informuje Komisj臋 Europejsk膮 o przyczynach odmowy udzielenia wniosko-
dawcy koncesji.>
Art. 34.
1. Przedsi臋biorstwa energetyczne, kt贸rym zosta艂a udzielona koncesja, wnosz膮 co-
roczne op艂aty do bud偶etu pa艅stwa, obci膮偶aj膮ce koszty ich dzia艂alno艣ci.
3. Rada Ministr贸w okre艣li, w drodze rozporz膮dzenia, wysoko艣膰 i spos贸b pobierania
przez Prezesa URE op艂at, o kt贸rych mowa w ust. 1, z uwzgl臋dnieniem wysoko-
艣ci przychod贸w przedsi臋biorstw energetycznych osi膮ganych z dzia艂alno艣ci obj臋
tej koncesj膮, a tak偶e koszt贸w regulacji.
Art. 35.
1. Wniosek o udzielenie koncesji powinien zawiera膰 w szczeg贸lno艣ci:
1) oznaczenie wnioskodawcy i jego siedziby lub miejsca zamieszkania, a w ra-
zie ustanowienia pe艂nomocnik贸w do dokonywania czynno艣ci prawnych w
imieniu przedsi臋biorcy  r贸wnie偶 ich imiona i nazwiska;
2) okre艣lenie przedmiotu oraz zakresu prowadzonej dzia艂alno艣ci, na kt贸r膮 ma
by膰 wydana koncesja, oraz projekt planu, o kt贸rym mowa w art. 16;
3) informacje o dotychczasowej dzia艂alno艣ci wnioskodawcy, w tym sprawoz-
dania finansowe z ostatnich 3 lat, je偶eli podmiot prowadzi dzia艂alno艣膰 go-
spodarcz膮;
4) okre艣lenie czasu, na jaki koncesja ma by膰 udzielona, wraz ze wskazaniem
daty rozpocz臋cia dzia艂alno艣ci;
ust. 2 w art. 34 skre-
5) okre艣lenie 艣rodk贸w, jakimi dysponuje podmiot ubiegaj膮cy si臋 o koncesj臋, w
艣lony
celu zapewnienia prawid艂owego wykonywania dzia艂alno艣ci obj臋tej wnio-
skiem;
6) statystyczny numer identyfikacyjny w krajowym rejestrze podmiot贸w pro-
wadz膮cych dzia艂alno艣膰 gospodarcz膮.
2. Prezes URE mo偶e 偶膮da膰 dodatkowych informacji i dokument贸w w celu upraw-
dopodobnienia, 偶e wnioskodawca spe艂ni wymagane przepisami warunki.
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 23/32
3. Prezes URE odmawia udzielenia koncesji, gdy wnioskodawca nie spe艂nia wy-
maganych przepisami warunk贸w.
Art. 36.
Koncesj臋 udziela si臋 na czas okre艣lony, nie kr贸tszy ni偶 10 lat i nie d艂u偶szy ni偶 50 lat.
Art. 37.
1. Koncesja powinna okre艣la膰:
1) podmiot i jego siedzib臋 lub miejsce zamieszkania;
2) przedmiot oraz zakres dzia艂alno艣ci obj臋tej koncesj膮;
3) dat臋 rozpocz臋cia dzia艂alno艣ci obj臋tej koncesj膮 oraz warunki wykonywania
dzia艂alno艣ci;
4) okres wa偶no艣ci koncesji;
5) szczeg贸lne warunki wykonywania dzia艂alno艣ci obj臋tej koncesj膮, maj膮ce na
celu w艂a艣ciw膮 obs艂ug臋 odbiorc贸w, w zakresie:
a) zapewnienia zdolno艣ci do dostarczania paliw lub energii w spos贸b ci膮-
g艂y i niezawodny, przy zachowaniu wymaga艅 jako艣ciowych, okre艣lo-
nych w rozporz膮dzeniu wydanym na podstawie art. 9 ust. 1,
b) powiadamiania Prezesa URE o niepodj臋ciu lub zaprzestaniu b膮dz ogra-
niczeniu prowadzenia dzia艂alno艣ci obj臋tej koncesj膮, w okresie jej obo-
wi膮zywania;
6) zabezpieczenie ochrony 艣rodowiska w trakcie oraz po zaprzestaniu konce-
sjonowanej dzia艂alno艣ci;
7) statystyczny numer identyfikacyjny w krajowym rejestrze podmiot贸w pro-
wadz膮cych dzia艂alno艣膰 gospodarcz膮.
2. Koncesja powinna ponadto okre艣la膰 warunki zaprzestania dzia艂alno艣ci przedsi臋-
biorstwa energetycznego po wyga艣ni臋ciu koncesji lub po jej cofni臋ciu.
3. Prezes URE przekazuje kopie wydanych koncesji w艂a艣ciwemu terenowo urz臋-
dowi statystycznemu.
Art. 38.
Udzielenie koncesji mo偶e by膰 uzale偶nione od z艂o偶enia przez wnioskodawc臋 zabez-
pieczenia maj膮tkowego w celu zaspokojenia roszcze艅 os贸b trzecich, mog膮cych po-
wsta膰 wskutek niew艂a艣ciwego prowadzenia dzia艂alno艣ci obj臋tej koncesj膮, w tym
szk贸d w 艣rodowisku.
Art. 39.
Przedsi臋biorstwo energetyczne mo偶e z艂o偶y膰 wniosek o przed艂u偶enie wa偶no艣ci kon-
cesji, nie p贸zniej ni偶 na 18 miesi臋cy przed jej wyga艣ni臋ciem.
Art. 40.
1. Prezes URE mo偶e nakaza膰 przedsi臋biorstwu energetycznemu, pomimo wyga-
艣ni臋cia koncesji, dalsze prowadzenie dzia艂alno艣ci obj臋tej koncesj膮 przez okres
nie d艂u偶szy ni偶 2 lata, je偶eli wymaga tego interes spo艂eczny.
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 24/32
2. Je偶eli dzia艂alno艣膰 prowadzona w warunkach okre艣lonych w ust. 1 przynosi stra-
t臋, przedsi臋biorstwu energetycznemu nale偶y si臋 pokrycie strat od Skarbu Pa艅-
stwa w wysoko艣ci ograniczonej do uzasadnionych koszt贸w dzia艂alno艣ci okre艣lo-
nej w koncesji, przy zachowaniu nale偶ytej staranno艣ci.
3. Koszty, o kt贸rych mowa w ust. 2, s膮 zatwierdzane przez Prezesa URE.
Art. 41.
1. Prezes URE mo偶e zmieni膰 warunki wydanej koncesji z urz臋du lub na wniosek
przedsi臋biorstwa energetycznego.
2. Prezes URE mo偶e zmieni膰 z urz臋du warunki lub cofn膮膰 koncesj臋:
1) ze wzgl臋du na wymogi obronno艣ci i bezpiecze艅stwa pa艅stwa okre艣lone w
odr臋bnych przepisach;
2) w przypadku podzia艂u przedsi臋biorstwa energetycznego lub jego 艂膮czenia z
innymi podmiotami.
3. Prezes URE cofa koncesj臋:
1) w przypadku zaprzestania prowadzenia dzia艂alno艣ci gospodarczej obj臋tej
koncesj膮;
2) w przypadku prawomocnego wyroku s膮du zakazuj膮cego prowadzenia dzia-
艂alno艣ci gospodarczej obj臋tej koncesj膮;
3) je偶eli prowadzona dzia艂alno艣膰 ra偶膮co uchybia warunkom ustalonym w kon-
cesji, a przedsi臋biorstwo energetyczne nie usun臋艂o w wyznaczonym termi-
nie uchybie艅 stwierdzonych przez organ regulacyjny [.] < ; >
<4) w przypadku cofni臋cia przez w艂a艣ciwego naczelnika urz臋du celnego, w
trybie i na zasadach okre艣lonych w przepisach odr臋bnych, zezwolenia na
prowadzenie sk艂adu podatkowego - w odniesieniu do dzia艂alno艣ci obj臋tej
tym zezwoleniem.>
4. Prezes URE powiadamia o cofni臋ciu koncesji w艂a艣ciwy terenowo urz膮d staty-
styczny.
<5. W przypadku, o kt贸rym mowa w ust. 3 pkt 4, Prezes URE powiadamia o
cofni臋ciu koncesji w艂a艣ciwego dla podatnika naczelnika urz臋du celnego.>
Art. 42.
Koncesja udzielona przedsi臋biorstwu energetycznemu na podstawie ustawy wygasa
przed up艂ywem czasu, na jaki zosta艂a wydana, z dniem wykre艣lenia tego przedsi臋-
biorstwa z w艂a艣ciwego rejestru lub ewidencji.
Art. 43.
1. Kto zamierza prowadzi膰 dzia艂alno艣膰 polegaj膮c膮 na: wytwarzaniu, przetwarzaniu,
magazynowaniu, przesy艂aniu, dystrybucji oraz obrocie paliwami i energi膮, pod-
w art. 41: dodany pkt
legaj膮c膮 koncesjonowaniu, mo偶e ubiega膰 si臋 o wydanie promesy koncesji.
4 w ust. 3 i dodany
ust. 5 wchodz膮 w
2. Promes臋 wydaje Prezes URE w drodze decyzji administracyjnej.
偶ycie z dn. 1.05.2004
3. W promesie ustala si臋 okres jej wa偶no艣ci, z tym 偶e nie mo偶e on by膰 kr贸tszy ni偶
r. (Dz.U. z 2004 r. Nr
29, poz. 257)
6 miesi臋cy.
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 25/32
4. W okresie wa偶no艣ci promesy nie mo偶na odm贸wi膰 udzielenia koncesji na dzia-
艂alno艣膰 okre艣lon膮 w promesie, chyba 偶e uleg艂 zmianie stan faktyczny lub prawny
podany we wniosku o wydanie promesy.
5. Do wniosku o wydanie promesy stosuje si臋 odpowiednio art. 35.
Art. 44.
1. Przedsi臋biorstwa energetyczne s膮 obowi膮zane do prowadzenia, w ramach zak艂a-
dowych plan贸w kont, ewidencji ksi臋gowej w spos贸b umo偶liwiaj膮cy odr臋bne
obliczanie koszt贸w i przychod贸w dla wykonywanej dzia艂alno艣ci:
1) zwi膮zanej z dostarczaniem paliw lub energii, w tym koszt贸w sta艂ych, kosz-
t贸w zmiennych i przychod贸w, odr臋bnie dla wytwarzania, przesy艂ania, dys-
trybucji, obrotu, magazynowania, dla ka偶dego rodzaju dostarczanych paliw
lub energii, a tak偶e w odniesieniu do poszczeg贸lnych grup odbiorc贸w okre-
艣lonych w taryfie;
2) niezwi膮zanej z dzia艂alno艣ci膮, o kt贸rej mowa w pkt 1.
2. Przedsi臋biorstwa energetyczne, kt贸re nie s膮 obowi膮zane na podstawie odr臋bnych
przepis贸w do publikowania sprawozda艅 finansowych, udost臋pniaj膮 sprawozda-
nia finansowe do publicznego wgl膮du w swojej siedzibie.
Art. 45.
1. Taryfy dla paliw gazowych, energii elektrycznej i ciep艂a powinny zapewnia膰:
1) pokrycie koszt贸w uzasadnionych dzia艂alno艣ci przedsi臋biorstw energetycz-
nych w zakresie: wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesy艂ania,
dystrybucji lub obrotu paliwami i energi膮, koszt贸w modernizacji, rozwoju i
ochrony 艣rodowiska;
2) ochron臋 interes贸w odbiorc贸w przed nieuzasadnionym poziomem cen.
1a. W kosztach dzia艂alno艣ci przedsi臋biorstw energetycznych zajmuj膮cych si臋 prze-
sy艂aniem i dystrybucj膮 energii elektrycznej, o kt贸rych mowa w ust. 1 pkt 1,
uwzgl臋dnia si臋 koszty, kt贸re wynikaj膮 z nak艂ad贸w ponoszonych na przedsi臋-
wzi臋cia inwestycyjne podj臋te przez przedsi臋biorstwa energetyczne zajmuj膮ce si臋
wytwarzaniem energii elektrycznej w latach 1993 1998, s艂u偶膮ce poprawie
ochrony 艣rodowiska i efektywno艣ci wytwarzania energii elektrycznej, w cz臋艣ci,
jak膮 zatwierdzi Prezes URE, z uwzgl臋dnieniem przychod贸w uzyskanych ze
sprzeda偶y energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym, o kt贸rym mowa w art.
49 ust. 1.
2. Taryfy dla paliw gazowych, energii elektrycznej i ciep艂a mog膮 uwzgl臋dnia膰
koszty wsp贸艂finansowania przez przedsi臋biorstwa energetyczne przedsi臋wzi臋膰 i
us艂ug zmierzaj膮cych do zmniejszenia zu偶ycia paliw i energii u odbiorc贸w, sta-
nowi膮cych ekonomiczne uzasadnienie unikni臋cia budowy nowych zr贸de艂 energii
i sieci.
3. Taryfy dla paliw gazowych, energii elektrycznej i ciep艂a mog膮 uwzgl臋dnia膰
koszty wsp贸艂finansowania przez przedsi臋biorstwa energetyczne przedsi臋wzi臋膰
zwi膮zanych z rozwojem odnawialnych zr贸de艂 energii.
4. Przedsi臋biorstwa energetyczne r贸偶nicuj膮 ceny i stawki op艂at okre艣lone w tary-
fach dla paliw gazowych, energii elektrycznej i ciep艂a dla r贸偶nych grup odbior-
c贸w wy艂膮cznie ze wzgl臋du na koszty uzasadnione spowodowane realizacj膮
艣wiadczenia, o ile przepisy nie stanowi膮 inaczej.
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 26/32
5. Przedsi臋biorstwa energetyczne zajmuj膮ce si臋 przesy艂aniem i dystrybucj膮 paliw
gazowych, energii elektrycznej lub ciep艂a kalkuluj膮 stawki op艂at za us艂ugi prze-
sy艂owe w taki spos贸b, aby udzia艂 op艂at sta艂ych za 艣wiadczenie us艂ug przesy艂o-
wych w 艂膮cznych op艂atach za te us艂ugi dla danej grupy odbiorc贸w nie by艂 wi臋k-
szy ni偶:
1) 40 %  dla paliw gazowych i energii elektrycznej;
2) 30 %  dla ciep艂a.
Art. 45a.
1. Przedsi臋biorstwo energetyczne na podstawie cen i stawek op艂at zawartych w ta-
ryfie lub cen i stawek op艂at ustalanych na rynku konkurencyjnym, o kt贸rym
mowa w art. 49 ust. 1, wylicza op艂aty za dostarczane do odbiorcy paliwa gazo-
we, energi臋 elektryczn膮 lub ciep艂o.
2. Op艂aty, o kt贸rych mowa w ust. 1, z uwzgl臋dnieniem udzielonych odbiorcy upu-
st贸w i bonifikat, stanowi膮 koszty zakupu paliw gazowych, energii elektrycznej
lub ciep艂a dostarczanych do budynku, w kt贸rym znajduj膮 si臋 lokale mieszkalne i
u偶ytkowe, zamieszkane lub u偶ytkowane przez osoby nieb臋d膮ce odbiorcami.
3. Przedsi臋biorstwo energetyczne udziela upust贸w lub bonifikat, o kt贸rych mowa
w ust. 2, za niedotrzymanie standard贸w jako艣ciowych obs艂ugi odbiorc贸w w wy-
soko艣ci okre艣lonej w taryfie lub w umowie.
4. Koszty zakupu, o kt贸rych mowa w ust. 2, s膮 rozliczane w op艂atach pobieranych
od os贸b, o kt贸rych mowa w ust. 2. Wysoko艣膰 op艂at powinna by膰 ustalana w taki
spos贸b, aby zapewnia艂a wy艂膮cznie pokrycie ponoszonych przez odbiorc臋 kosz-
t贸w zakupu paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciep艂a.
5. Przepisy ust. 4 stosuje si臋 odpowiednio do ustalania przez odbiorc臋  w艂a艣ciciela
lub zarz膮dc臋 budynku op艂at dla os贸b, o kt贸rych mowa w ust. 2, do kt贸rych cie-
p艂o dostarczane jest z w艂asnych zr贸de艂 i instalacji cieplnych.
6. W przypadku gdy wy艂膮cznym odbiorc膮 paliw gazowych, energii elektrycznej lub
ciep艂a dostarczanych do budynku jest w艂a艣ciciel lub zarz膮dca budynku wielolo-
kalowego, jest on odpowiedzialny za rozliczanie na poszczeg贸lne lokale ca艂ko-
witych koszt贸w zakupu paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciep艂a.
7. Odbiorca mo偶e zleci膰 prowadzenie rozlicze艅, o kt贸rych mowa w ust. 6, innej
osobie albo jednostce organizacyjnej na podstawie odr臋bnej umowy.
Art. 45b.
Zmiany cen i stawek op艂at za ciep艂o stosowanych w rozliczeniach z odbiorcami nie
mog膮 nast臋powa膰 cz臋艣ciej ni偶 raz na 12 miesi臋cy.
Art. 46.
1. Minister w艂a艣ciwy do spraw gospodarki w porozumieniu z ministrem w艂a艣ci-
wym do spraw finans贸w publicznych i po zasi臋gni臋ciu opinii Prezesa URE
okre艣li, w drodze rozporz膮dzenia, szczeg贸艂owe zasady kszta艂towania i kalkulacji
taryf dla paliw gazowych, energii elektrycznej i ciep艂a oraz szczeg贸艂owe zasady
rozlicze艅 w obrocie paliwami gazowymi, energi膮 elektryczn膮 i ciep艂em.
2. Rozporz膮dzenie, o kt贸rym mowa w ust. 1, powinno okre艣la膰 w szczeg贸lno艣ci
rodzaje stosowanych taryf, w tym rodzaje stosowanych cen i stawek op艂at, oraz
spos贸b:
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 27/32
1) ustalania kryteri贸w podzia艂u odbiorc贸w na grupy taryfowe;
2) kalkulowania cen i stawek op艂at oraz obliczania op艂at, w tym stawek op艂at za
przy艂膮czenie do sieci;
3) r贸偶nicowania cen i stawek op艂at dla grup taryfowych ze wzgl臋du na ponoszo-
ne koszty;
4) uwzgl臋dniania w kalkulacji koszt贸w, o kt贸rych mowa w art. 9a i art. 45 ust.
1a, poprawy efektywno艣ci i warunk贸w prowadzonej dzia艂alno艣ci przez
przedsi臋biorstwa energetyczne;
5) prowadzenia rozlicze艅 mi臋dzy przedsi臋biorstwami energetycznymi, w tym w
zakresie okre艣lonym w art. 45 ust. 1a;
6) prowadzenia rozlicze艅 z odbiorcami, w tym wysoko艣膰 op艂at za nielegalny
pob贸r paliw i energii oraz niedotrzymanie standard贸w jako艣ciowych obs艂ugi
odbiorc贸w.
Art. 47.
1. Przedsi臋biorstwa energetyczne posiadaj膮ce koncesje ustalaj膮 taryfy dla paliw
gazowych, energii elektrycznej i ciep艂a, kt贸re podlegaj膮 zatwierdzeniu przez
Prezesa URE. Przedsi臋biorstwa energetyczne posiadaj膮ce koncesje przedk艂adaj膮
taryfy z w艂asnej inicjatywy lub na 偶膮danie Prezesa URE.
2. Prezes URE, w terminie 30 dni, zatwierdza taryf臋 b膮dz odmawia jej zatwierdze-
nia w przypadku stwierdzenia niezgodno艣ci taryfy z zasadami i przepisami, o
kt贸rych mowa w art. 44, 45 i 46.
3. Prezes URE:
1) og艂asza w Biuletynie URE, na koszt przedsi臋biorstwa energetycznego, za-
twierdzone taryfy dla paliw gazowych i energii elektrycznej  w terminie 14
dni od dnia zatwierdzenia taryfy;
2) kieruje do og艂oszenia, na koszt przedsi臋biorstwa energetycznego, we w艂a艣ci-
wym miejscowo wojew贸dzkim dzienniku urz臋dowym zatwierdzone taryfy
dla ciep艂a  w terminie 7 dni od dnia zatwierdzenia taryfy.
4. Przedsi臋biorstwo energetyczne wprowadza taryf臋 do stosowania nie wcze艣niej
ni偶 po up艂ywie 14 dni i nie p贸zniej ni偶 do 45 dnia od dnia jej opublikowania.
art. 48 skre艣lony
Art. 49.
1. Prezes URE mo偶e zwolni膰 przedsi臋biorstwo energetyczne z obowi膮zku przed-
k艂adania taryf do zatwierdzenia, je偶eli stwierdzi, 偶e dzia艂a ono w warunkach
konkurencji, albo cofn膮膰 udzielone zwolnienie w przypadku ustania warunk贸w
uzasadniaj膮cych zwolnienie.
2. Zwolnienie, o kt贸rym mowa w ust. 1, mo偶e dotyczy膰 okre艣lonej cz臋艣ci dzia艂al-
no艣ci prowadzonej przez przedsi臋biorstwo energetyczne, w zakresie, w jakim
dzia艂alno艣膰 ta prowadzona jest na rynku konkurencyjnym.
3. Przy podejmowaniu decyzji, o kt贸rych mowa w ust. 1, Prezes URE bierze pod
uwag臋 takie cechy rynku paliw lub energii, jak: liczba uczestnik贸w i wielko艣ci
ich udzia艂贸w w rynku, przejrzysto艣膰 struktury i zasad funkcjonowania rynku,
istnienie barier dost臋pu do rynku, r贸wnoprawne traktowanie uczestnik贸w rynku,
dost臋p do informacji rynkowej, skuteczno艣膰 kontroli i zabezpiecze艅 przed wy-
korzystywaniem pozycji ograniczaj膮cej konkurencj臋, dost臋pno艣膰 do wysoko
wydajnych technologii.
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 28/32
Art. 50.
W sprawach nieuregulowanych przepisami niniejszego rozdzia艂u stosuje si臋 odpo-
wiednio przepisy ustawy z dnia 19 listopada 1999 r.  Prawo dzia艂alno艣ci gospodar-
czej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178, z 2000 r. Nr 86, poz. 958 i Nr 114, poz. 1193, z
2001r. Nr 49, poz. 509, Nr 67, poz. 679, Nr 102, poz. 1115 i Nr 147, poz. 1643, z
2002 r. Nr 1, poz. 2, Nr 115, poz. 995 i Nr 130, poz. 1112 oraz z 2003 r. Nr 86, poz.
789 i Nr 128, poz. 1176).
Rozdzia艂 6
Urz膮dzenia, instalacje, sieci i ich eksploatacja
Art. 51.
Projektowanie, produkcja, import, budowa oraz eksploatacja urz膮dze艅, instalacji i
sieci powinny zapewnia膰 racjonalne i oszcz臋dne zu偶ycie paliw lub energii przy za-
chowaniu:
1) niezawodno艣ci wsp贸艂dzia艂ania z sieci膮;
2) bezpiecze艅stwa obs艂ugi i otoczenia po spe艂nieniu wymaga艅 ochrony 艣rodo-
wiska;
ad.w pkt 3 w art. 51
3)zgodno艣ci z wymaganiami odr臋bnych przepis贸w, a w szczeg贸lno艣ci przepi-
obecnie: stosowanie
s贸w: prawa budowlanego, o ochronie przeciwpora偶eniowej, o ochronie
Polskich Norm jest
przeciwpo偶arowej, o dozorze technicznym, o ochronie d贸br kultury, o mu- dobrowolne
zeach, Polskich Norm wprowadzonych do obowi膮zkowego stosowania lub
innych przepis贸w wynikaj膮cych z technologii wytwarzania energii i rodzaju
stosowanego paliwa.
Art. 52.
1. Producenci i importerzy urz膮dze艅 okre艣laj膮 w dokumentacji technicznej wiel-
ko艣膰 zu偶ycia paliw i energii, odniesion膮 do uzyskiwanej wielko艣ci efektu u偶yt-
kowego urz膮dzenia w typowych warunkach u偶ytkowania, zwan膮 dalej  efek-
tywno艣ci膮 energetyczn膮 .
ust. 3 w art. 52 skre-
2. Producenci i importerzy urz膮dze艅 wprowadzanych do obrotu informuj膮 o efek-
艣lony
tywno艣ci energetycznej urz膮dze艅 na etykiecie i w charakterystyce technicznej.
4. Minister Gospodarki okre艣la, w drodze rozporz膮dzenia:
w ust. 4 w art. 52
1) wymagania w zakresie efektywno艣ci energetycznej, jakie powinny spe艂nia膰
obecnie: minister
urz膮dzenia, o kt贸rych mowa w ust. 1; w艂a艣ciwy do spraw
gospodarki
2) wymagania w zakresie stosowania etykiet i charakterystyk technicznych, o
kt贸rych mowa w ust. 2, oraz wzory etykiet.
Art. 53.
Zakazuje si臋 wprowadzania do obrotu na obszarze kraju urz膮dze艅 niespe艂niaj膮cych
wymaga艅 okre艣lonych w art. 52.
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 29/32
Art. 53a.
Przepis贸w art. 52 i 53 nie stosuje si臋 do urz膮dze艅 i instalacji oraz obiekt贸w zwi膮za-
nych z obronno艣ci膮 lub bezpiecze艅stwem pa艅stwa, stanowi膮cych integralne cz臋艣ci
system贸w techniki wojskowej lub uzbrojenia, ratowniczo-ga艣niczych oraz ochrony
granic lub stosowanych w wi臋ziennictwie, nale偶膮cych do jednostek, o kt贸rych mowa
w art. 21a.
Art. 54.
1. Osoby zajmuj膮ce si臋 eksploatacj膮 sieci oraz urz膮dze艅 i instalacji okre艣lonych w
przepisach, o kt贸rych mowa w ust. 6, obowi膮zane s膮 posiada膰 kwalifikacje po-
twierdzone 艣wiadectwem wydanym przez komisje kwalifikacyjne.
2. Zabrania si臋 zatrudniania przy samodzielnej eksploatacji sieci oraz urz膮dze艅 i in-
stalacji okre艣lonych w przepisach, o kt贸rych mowa w ust. 6, os贸b bez kwalifika-
cji, o kt贸rych mowa w ust. 1.
3. Komisje kwalifikacyjne s膮 powo艂ywane na okres 5 lat przez:
1) Prezesa URE  z zastrze偶eniem pkt 2 i 3;
2) w艂a艣ciwych ministr贸w i Szef贸w Agencji, o kt贸rych mowa w art. 21a  w za-
kresie eksploatacji urz膮dze艅 i instalacji elektrycznych, gazowych i ciepl-
nych w jednostkach organizacyjnych podleg艂ych tym ministrom lub Szefom
Agencji;
3) Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej  w zakresie eksploatacji urz膮-
dze艅 i instalacji energetycznych stosowanych w jednostkach organizacyj- w pkt 3 w ust. 3 w
art. 54 obecnie: mini-
nych transportu kolejowego.
stra w艂a艣ciwego do
3a. Organ uprawniony do powo艂ywania komisji kwalifikacyjnych, o kt贸rych mowa
spraw transportu
w ust. 3, mo偶e odwo艂a膰 cz艂onka komisji w przypadku:
1) choroby trwale uniemo偶liwiaj膮cej sprawowanie funkcji;
2) rezygnacji z cz艂onkostwa w komisji;
3) niewywi膮zywania si臋 z obowi膮zk贸w cz艂onka komisji;
4) utraty kwalifikacji umo偶liwiaj膮cych powo艂anie w sk艂ad komisji.
4. Za sprawdzenie kwalifikacji, o kt贸rych mowa w ust. 1, pobierane s膮 op艂aty od
os贸b kieruj膮cych wnioski o stwierdzenie kwalifikacji.
5. Op艂aty, o kt贸rych mowa w ust. 4, stanowi膮 przych贸d jednostek organizacyjnych,
przy kt贸rych powo艂ano komisje kwalifikacyjne.
6. Minister w艂a艣ciwy do spraw gospodarki, w porozumieniu z ministrem w艂a艣ci-
wym do spraw transportu oraz Ministrem Obrony Narodowej, okre艣li, w drodze
rozporz膮dzenia, szczeg贸艂owe zasady stwierdzania posiadania kwalifikacji przez
osoby, o kt贸rych mowa w ust. 1.
7. Minister w艂a艣ciwy do spraw gospodarki, wydaj膮c rozporz膮dzenie, o kt贸rym
mowa w ust. 6, okre艣li w szczeg贸lno艣ci:
1) rodzaje prac, stanowisk oraz instalacji, urz膮dze艅 i sieci, przy kt贸rych eksplo-
atacji jest wymagane posiadanie kwalifikacji;
2) zakres wymaganej wiedzy niezb臋dnej do uzyskania potwierdzenia posiada-
nych kwalifikacji, odpowiednio do rodzaju prac, stanowisk oraz instalacji i
urz膮dze艅, o kt贸rych mowa w pkt 1;
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 30/32
3) tryb przeprowadzania post臋powania kwalifikacyjnego;
4) jednostki organizacyjne, przy kt贸rych powo艂uje si臋 komisje kwalifikacyjne, i
tryb ich powo艂ywania;
5) wysoko艣膰 op艂at pobieranych za sprawdzenie kwalifikacji, o kt贸rych mowa w
pkt 2;
6) wz贸r 艣wiadectwa kwalifikacyjnego.
art. 55 skre艣lony
Rozdzia艂 7
Kary pieni臋偶ne
Art. 56.
1. Karze pieni臋偶nej podlega ten, kto:
1) nie przestrzega obowi膮zk贸w wynikaj膮cych ze wsp贸艂pracy z jednostkami
upowa偶nionymi do dysponowania energi膮 elektryczn膮 i paliwami gazowymi,
wynikaj膮cych z przepis贸w wydanych na podstawie art. 9 ust. 1 i 2;
1a) nie przestrzega obowi膮zk贸w zakupu energii elektrycznej lub ciep艂a, na艂o偶o-
nych przepisami art. 9a;
2) nie przestrzega obowi膮zku utrzymywania zapas贸w paliw, wprowadzonego na
podstawie art. 10;
3) nie stosuje si臋 do ogranicze艅 w dostarczaniu paliw i energii, wprowadzonych
na podstawie art. 11;
4) z nieuzasadnionych powod贸w odmawia zawarcia umowy, o kt贸rej mowa w
art. 7 ust. 1;
5) stosuje ceny i taryfy, nie przestrzegaj膮c obowi膮zku ich przedstawienia Preze-
sowi URE do zatwierdzenia, o kt贸rym mowa w art. 47;
6) stosuje ceny i taryfy wy偶sze od zatwierdzonych;
7) odmawia udzielenia informacji, o kt贸rych mowa w art. 28;
8) prowadzi ewidencj臋 ksi臋gow膮 niezgodnie z zasadami okre艣lonymi w art. 44;
9) zatrudnia osoby bez wymaganych ustaw膮 kwalifikacji;
10) nie utrzymuje w nale偶ytym stanie technicznym obiekt贸w, instalacji i urz膮-
dze艅;
11) wprowadza do obrotu na obszarze kraju urz膮dzenia niespe艂niaj膮ce wymaga艅
okre艣lonych w art. 52;
12) nie przestrzega obowi膮zk贸w wynikaj膮cych z koncesji;
13) realizuje dzia艂ania niezgodne z cz臋艣ci膮 planu, o kt贸rej mowa w art. 20 ust. 6;
14) z nieuzasadnionych powod贸w wstrzymuje lub ogranicza dostarczanie paliw
gazowych, energii elektrycznej lub ciep艂a do odbiorc贸w;
15) z nieuzasadnionych powod贸w zwleka z powiadomieniem zainteresowanych
podmiot贸w o odmowie zawarcia um贸w, o kt贸rych mowa w art. 4 ust. 6 i art.
7 ust. 1.
2. Kar臋 pieni臋偶n膮, o kt贸rej mowa w ust. 1, wymierza Prezes URE.
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 31/32
3. Wysoko艣膰 kary pieni臋偶nej, o kt贸rej mowa w ust. 1, nie mo偶e przekroczy膰 15%
przychodu ukaranego przedsi臋biorcy, osi膮gni臋tego w poprzednim roku podat-
kowym, a je偶eli kara pieni臋偶na zwi膮zana jest z dzia艂alno艣ci膮 prowadzon膮 na
podstawie koncesji, wysoko艣膰 kary nie mo偶e przekroczy膰 15% przychodu uka-
w ust. 2 w art. 68
ranego przedsi臋biorcy, wynikaj膮cego z dzia艂alno艣ci koncesjonowanej, osi膮-
obecnie: minister
gni臋tego w poprzednim roku podatkowym. w艂a艣ciwy do spraw
gospodarki
4. Kara pieni臋偶na jest p艂atna z dochodu po opodatkowaniu lub z innej formy nad-
wy偶ki przychodu nad wydatkami zmniejszonej o podatki i jest dokonywana na
konto w艂a艣ciwego urz臋du skarbowego.
art. 69 i ust. 1 w art.
5. Niezale偶nie od kary pieni臋偶nej okre艣lonej w ust. 1 4 Prezes URE mo偶e na艂o偶y膰
70 pomini臋te - tekst
kar臋 pieni臋偶n膮 na kierownika przedsi臋biorstwa energetycznego, z tym 偶e kara ta
w obwieszczeniu
mo偶e by膰 wymierzona w kwocie nie wi臋kszej ni偶 300 % jego miesi臋cznego
wynagrodzenia.
6. Ustalaj膮c wysoko艣膰 kary pieni臋偶nej, Prezes URE uwzgl臋dnia stopie艅 szkodliwo-
艣ci czynu, stopie艅 zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie podmiotu i jego
mo偶liwo艣ci finansowe.
7. Kary pieni臋偶ne, o kt贸rych mowa w ust. 1, podlegaj膮 艣ci膮gni臋ciu w trybie przepi-
s贸w o post臋powaniu egzekucyjnym w administracji.
Art. 57.
1. W razie nielegalnego pobierania paliw lub energii z sieci przedsi臋biorstwo ener-
getyczne pobiera op艂aty za nielegalnie pobrane paliwo lub energi臋 w wysoko艣ci
okre艣lonej w taryfach lub dochodzi odszkodowania na zasadach og贸lnych.
2. Op艂aty, o kt贸rych mowa w ust. 1, podlegaj膮 艣ci膮gni臋ciu w trybie przepis贸w o po-
st臋powaniu egzekucyjnym w administracji.
Rozdzia艂 8
Zmiany w przepisach obowi膮zuj膮cych, przepisy przej艣ciowe i ko艅cowe
Art. 62a.
Przedsi臋biorstwo energetyczne mo偶e udost臋pnia膰 dane o odbiorcy na zasadach i w
trybie okre艣lonych w ustawie z dnia 14 lutego 2003 r. o udost臋pnianiu informacji
gospodarczych (Dz. U. Nr 50, poz. 424).
Art. 68.
1. Z dniem wej艣cia w 偶ycie ustawy znosi si臋 Okr臋gowe Inspektoraty Gospodarki
Energetycznej utworzone ustaw膮 z dnia 6 kwietnia 1984 r. o gospodarce ener-
art. 58-62 i art. 63,
64, art. 66 i 67 po-
getycznej (Dz.U. Nr 21, poz. 96, z 1987 r. Nr 33, poz. 180, z 1988 r. Nr 19, poz.
mini臋te - tekst w
132, z 1989 r. Nr 35, poz. 192 oraz z 1990 r. Nr 14, poz. 89 i Nr 34, poz. 198).
obwieszczeniu
2. Obowi膮zki i zadania likwidatora Okr臋gowych Inspektorat贸w Gospodarki Ener-
getycznej powierza si臋 Ministrowi Gospodarki. art. 65 skre艣lony
3. Likwidator sporz膮dza bilans zamkni臋cia.
04-03-24
㎏ancelaria Sejmu s. 32/32
Art. 70.
2. Za艣wiadczenia kwalifikacyjne wydane na podstawie przepis贸w dotychczaso-
wych zachowuj膮 moc przez okres w nich oznaczony.
Art. 71.
Trac膮 moc:
1) ustawa z dnia 28 czerwca 1950 r. o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli
(Dz.U. z 1954 r. Nr 32, poz. 135);
2) ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o gospodarce energetycznej (Dz.U. Nr 21,
poz. 96, z 1987 r. Nr 33, poz. 180, z 1988 r. Nr 19, poz. 132, z 1989 r. Nr
35, poz. 192 oraz z 1990 r. Nr 14, poz. 89 i Nr 34, poz. 198).
Art. 72.
Ustawa wchodzi w 偶ycie po up艂ywie sze艣ciu miesi臋cy od dnia og艂oszenia, z wyj膮t-
kiem art. 21, kt贸ry wchodzi w 偶ycie z dniem og艂oszenia ustawy oraz art. 18 ust. 3 i 4,
kt贸ry wchodzi w 偶ycie z dniem 1 stycznia 1999 r.
04-03-24


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
rozp w sprawie przepis贸w techniczno budowlanych dotyczacych autostrad p艂atnych Dz U 02 12 116 teks
Dz U 02 12 116 w sprawie przepis贸w techniczno budowlanych dotycz膮cych autostrad p艂atnych
dane MP dz pr 2 12 rok 2
Dz U 2003 190 1864 zmiana z dnia 2003 09 12
2015 06 23 Dec nr 231 MON 12 Szczeci艅ska DZ odznaka pami膮tkowa
22 Dz U 12 462 Zakres i forma projektu budowlanego
Rozp w sprawie warunk贸w technicznych, jakim powinny odpowiadac sieci gazowe Dz U 01 97 1055
Warunki techniczne zmiana 2002 12 16 Dz U 2003 33 270
Dz U 12 poz 114

wi臋cej podobnych podstron