barok040aangelsa

Temat: Barokowy apel o odrodzenie moralne polskiej szlachty w poezji
Wacława Potockiego.

Wiele utworów Wacława Potockiego stanowi jakby ówczesny rachunek obywatelskiego
sumienia narodu. Tworzą one swoistą panoramę staropolskiego życia
szlachecko-ziemiańskiego. Cechą utworów jest także dygresyjność, wprowadzanie w
poemat wielorakich refleksji na tematy społeczne, stanowe, obyczajowe. Pisarz
okazał się czujnym i krytycznym obserwatorem szlachty, coraz bardziej
przywiązanych do swoich przywilejów, a zaniedbujących obowiązki. Miały one
postać nie pozbawionych goryczy uwag o zaniedbaniach stanu rycerskiego i
wojennego rzemiosła. Porównanie współczesnych Polaków do dawnych Sarmatów,
przodków bez skazy, jeszcze bardziej wyostrzało teraźniejszy upadek moralny
szlachty. Utwory Wacława Potockiego, to:

- "Zbytki polskie" - potępienie wystawnego życia i zbytków, do których dążą
obywatele, nie zwracając uwagi, że Polska chyli się ku upadkowi. Autor ostrzega,
że wszystko to zginie w obliczu katastrofy. Poeta poucza również księży -
przygotowanie narodu do walki z poganami.

- "Pospolite ruszenie" - obraz wojska polskiego. Niezdyscyplinowana i gnuśna
szlachta oburza się na rotmistrza budzącego ją do walki. Wiele gorzkiej ironii
spowodowanej zniewieściałością i warcholstwem szlachty.

- "Czuj! Stary pies szczeka" - alegoryczny obraz państwa. Głos poety, wskazujący
przyczyny upadku Polski, brzmi jak szczekanie psa, który próbuje obudzić
gospodarza, podczas kradzieży. Złodzieje symbolizują wrogów, zarówno
zewnętrznych, jak i wewnętrznych.

- "Wojna chocimska" - przebieg zdarzeń pod Chocimiem, Potocki chciał zostawić
swym współczesnym i potomnym kilka znakomitych przykładów dawnego męstwa i
wojennej cnoty. Opisy potyczek, zdarzeń, działań bohaterów i ich psychologicznej
motywacji uderzają siłą artyzmu.