1

Odpowiedzi na pytania uczestników webinaru

„Nowe zasady deklarowania kraju lub miejsca pochodzenia środków spożywczych”

prowadzonego przez dr Agnieszkę Szymecką-Wesołowską w dniu 12 listopada 2018 r.

1. Czy oznaczenie "wyprodukowano w ..." jest równoznaczne z krajem pochodzenia?

Tak – oznaczenie „wyprodukowano w…”, po którym podana jest nazwa państwa, jak najbardziej
może być uznane za deklarację kraju pochodzenia. Za deklarację kraju (czy miejsca)
pochodzenia może być bowiem uznany każdy przekaz, który będzie sugerował konsumentowi
pochodzenie produktu, bez względu na sposób jego wyrażenia (słowny, graficzny itp.).

2. Czy w przypadku jogurtu z truskawkami, na którym producent podaje dobrowolną informację:

"polskie mleko", natomiast truskawki nie pochodzą z Polski, konieczne jest podawanie
pochodzenia produktu i truskawek jako składnika podstawowego?
Obowiązek deklaracji pochodzenia podstawowego składnika powstaje, gdy zachodzą łącznie
dwie okoliczności:

a) zostało zadeklarowane pochodzenie całego środka spożywczego oraz
b) podstawowy składnik pochodzi z innego miejsca lub kraju niż cały środek spożywczy.

W analizowanym przypadku zadeklarowane zostało jedynie pochodzenie jednego ze składników
– mleka a nie całego środka spożywczego – jogurtu. Pierwszy warunek nie został zatem spełniony
a w konsekwencji można przyjąć, że w tym przypadku nie będzie zachodziła konieczność
zadeklarowania pochodzenia całego środka spożywczego ani podstawowego składnika
(zakładając, że także truskawka kwalifikowałaby się jako składnik podstawowy). Tutaj można
wspomnieć, że zgodnie z wytycznymi europejskiej organizacji branżowej European Dairy
Association (EDA), wsad owocowy, cukier czy czekolada w proszku nie powinny kwalifikować się
jako podstawowe składniki przetworów mlecznych, ponieważ nie są składnikami, na które
konsument zwraca uwagę dokonując decyzji zakupowych.

3. Czy obowiązek deklaracji pochodzenia będzie dotyczyć suplementów diety, których np.

głównym składnikiem są produkty pochodzenia zwierzęcego?

Ani rozporządzenie nr 1169/2011 ani rozporządzenie wykonawcze 2018/775 nie przewidują
żadnych włączeń wobec suplementów diety. Tym samym, produkty te – podobnie jak inne
rodzaje środków spożywczych – podlegają pod ogólne zasady podawania pochodzenia
podstawowego składnika. Po 1 kwietnia 2020 r. obowiązek podawania pochodzenia

2

podstawowego składnika (w określonych warunkach) będzie zatem dotyczył także suplementów
diety.

4. Czy składnik podstawowy suplementu diety to składnik lub składniki danego środka

spożywczego, które stanowią więcej niż 50% wszystkich składników środka spożywczego, czy
jedynie więcej niż 50% spośród składników czynnych wykazujących efekt odżywczy i/lub
fizjologiczny?

Zgodnie z definicją "podstawowego składnika" określoną w rozporządzeniu nr 1169/2011, przez
składnik podstawowy należy rozumieć: „składnik lub składniki danego środka spożywczego, które
stanowią więcej niż 50 % tego środka spożywczego lub które są na ogół kojarzone przez
konsumenta z nazwą tego środka spożywczego i w odniesieniu do których jest wymagane w
większości przypadków oznaczenie ilościowe”. Składnikiem podstawowym jest więc nie tylko
składnik, który stanowi ponad połowę w całym wyrobie gotowym (tj. spośród wszystkich innych
składników), ale także składnik, który jest charakterystyczny dla produktu, tj. kojarzy się
konsumentowi z danym produktem. Co do zasady zatem, w przypadku suplementów diety,
podstawowym składnikiem zazwyczaj będzie główny składnik aktywny bez względu na to, jaką
ma przewagę ilościową nad innymi składnikami, jednak każdy produkt należałby analizować pod
tym kątem indywidualnie.

5. Czy adres producenta (wraz z krajem) jest informacją o kraju pochodzenia środka

spożywczego?

Nie. Zgodnie z art. 2 ust. 2 lit. g) zd. drugie rozporządzenia nr 1169/2011: „nazwa, firma lub adres
podmiotu działającego na rynku spożywczym umieszczone na etykiecie nie stanowią oznaczenia
kraju ani miejsca pochodzenia żywności w rozumieniu niniejszego rozporządzenia”.

6. Powiedziała Pani, że zapis na opakowaniu firmy i adresu + Polska nie świadczy o pochodzeniu

środka spożywczego. Jeśli mamy do czynienia z suplementem diety np. w kapsułkach miękkich,
które są wytwarzane w Chinach a pakowane w blistry i kartoniki w Polsce i na opakowaniu
podana jest jedynie informacja Producent: xxx, Polska - czy jest obowiązek podania informacji
o wytwarzaniu w Chinach? Pytanie wynika z interpretacji Inspekcji, że taka informacja jest
istotna dla konsumenta i powinna być podana, bo polski adres firmy sugeruje, że produkcja
jest w Polsce.

Inną rzeczą jest to, czy adres (w tym nazwa kraju) wskazany w danych identyfikujących podmiot
odpowiedzialny za oznakowanie stanowi deklarację pochodzenia środka spożywczego a inną, czy
w opisanym przypadku powstaje obowiązek podania informacji o produkcji w Chinach. Jeśli
chodzi o pierwszy aspekt, to – jak wskazałam w odpowiedzi na pytanie 5 – w myśl art. 2 ust. 2 lit.

3

g) zd. drugie rozporządzenia nr 1169/2011 polski adres podmiotu odpowiedzialnego (którym
może być dystrybutor, importer itd.) nie powinien być uznany za sugerujący pochodzenie
produktu. Jeśli zaś chodzi o drugi aspekt, tj. czy w danym przypadku zachodzi obowiązek
zadeklarowania pochodzenia produktu, to należy podkreślić, że prawodawca nie wprowadza
obowiązku podawania pochodzenia środka spożywczego w sytuacji, w której informacja taka
miałaby być istotna dla konsumenta. Konkretne przypadki, w którym taki obowiązek powstaje
zostały jasno określone w art. 26 rozporządzenia nr 1169/2011. Tutaj w szczególności można
wskazać na art. 26 ust. 2 lit. a rozporządzenia nr 1169/2011, zgodnie z którym, wskazanie miejsca
lub kraju pochodzenia jest obowiązkowe: „w przypadku gdy zaniechanie ich wskazania mogłoby
wprowadzać w błąd konsumenta co do rzeczywistego kraju lub miejsca pochodzenia środka
spożywczego, w szczególności gdyby informacje towarzyszące środkowi spożywczemu lub
etykieta jako całość mogły sugerować, że dany środek spożywczy pochodzi z innego kraju lub
miejsca”. Przesłanką deklaracji pochodzenia jest zatem przeciwdziałanie wprowadzania
konsumenta w błąd. W analizowanym przypadku należałoby się ewentualnie zastanowić, czy sam
nagłówek poprzedzający dane adresowe firmy (tj. „Producent”) nie został uznany za rodzaj
deklaracji pochodzenia.

7. Czy dozwolone jest zamiast wskazywania dokładnego miejsca pochodzenia np. ciastka

wyprodukowanego w Hiszpanii, napisanie „Wyprodukowano w EU”? (podobne pytania: Czy
można opisać produkt „Spoza UE”? Czy można np. zamiast kraju „Hiszpania” wpisać „UE”?)

Jak można zakładać, pytanie dotyczy deklaracji pochodzenia wyrobu gotowego, tj. ciastka.
Obowiązujące przepisy nie wymagają a priori, by tego rodzaju środek spożywczy był znakowany
krajem lub miejscem pochodzenia, chyba że oznakowanie jako całość sugeruje, że produkt
pochodzi z innego miejsca niż w rzeczywistości (zob. odpowiedź na pytanie 6). Jeśli jednak
oznakowanie nie zawiera żadnych nawiązań do innych miejsc czy krajów (np. wizerunki flag,
elementy architektury, opisy obcojęzyczne itp.), to nie ma obowiązku podawania jego
pochodzenia, tj. informacji „wyprodukowano w Hiszpanii” czy „Wyprodukowano w UE”. Taka
informacja może znaleźć się w oznakowaniu na zasadzie dobrowolności. Dodać też można, że

każda z podanych form (“wyprodukowano w Hiszpanii” i „wyprodukowano w UE”) jest formą
poprawną, przy założeniu, że jest zgodna z rzeczywistością.

8. Czy jeżeli deklarujemy 'kraj pochodzenia Polska' to czy składnik podstawowy może być podany

jako 'spoza UE' ?

Tak, zgodnie z art. 2 lit. a) ppkt (i) rozporządzenia nr 2018/775: „Kraj lub miejsce pochodzenia
podstawowego składnika, które są odmienne od podanego kraju lub miejsca pochodzenia danego
środka spożywczego, podaje się: jako odniesienie do jednego z następujących obszarów
geograficznych: (i) "UE", "spoza UE" lub "UE oraz spoza UE (…)". Tym samym, deklaracja
pochodzenia podstawowego składnika nie musi odpowiadać temu samemu poziomowi precyzji,
co zadeklarowane pochodzenie całego środka spożywczego.

4

9. Czy obszar rybołówstwa można podać jako np. Ocean atlantycki lub Ocean spokojny, czy należy

podać zgodnie z nomenklaturą FAO?

Zgodnie z art. 2 lit. a) ppkt (iii) rozporządzenia nr 2018/775: „Kraj lub miejsce pochodzenia
podstawowego składnika, które są odmienne od podanego kraju lub miejsca pochodzenia danego
środka spożywczego, podaje się: jako odniesienie do jednego z następujących obszarów
geograficznych: (…) (iii) obszar rybołówstwa FAO, obszar morski lub obszar słodkowodny, jeśli
został zdefiniowany jako taki na mocy prawa międzynarodowego lub jest zrozumiały dla
właściwie poinformowanego przeciętnego konsumenta (…)”. Wydaje się, że określenia „Ocean
Atlantycki” i „Ocean Spokojny” można uznać za wystarczająco zrozumiałe dla przeciętnego
konsumenta. W szczególności jednak rekomendowane byłoby podawanie obszarów określonych
na potrzeby znakowania nieprzetworzonych produktów rybołówstwa zgodnie z rozporządzeniem
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1379/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie wspólnej
organizacji rynków produktów rybołówstwa i akwakultury, zmieniające rozporządzenia Rady
(WE) nr 1184/2006 i (WE) nr 1224/2009 oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 104/2000
(zob. w szczególności art. 38 tego rozporządzenia).

10. W przypadku mieszanki wieloskładnikowej, której kilka ze składników wymieniamy w nazwie

opisowej, czy wówczas podajemy pochodzenie składnika podstawowego powyżej 50% i
wszystkich wymienionych w tej nazwie?

Obowiązek wskazania pochodzenia podstawowego składnika nie jest skorelowany z nazwą środka
spożywczego w tym znaczeniu, że nie każdy składnik wymieniony w nazwie środka spożywczego
będzie zawsze stanowił jednocześnie podstawowy składnik w rozumieniu rozporządzenia nr
1169/2011. Innymi słowy, przez składnik podstawowy niekoniecznie musi być uznany składnik
wymieniony wprost w nazwie produktu (np. mąka jest podstawowym składnikiem wafli, ale nie
jest wymieniana wprost w nazwie produktu). Dokładna analiza powstania obowiązku deklaracji
pochodzenia składnika będzie wymagała weryfikacji etykiety oraz dokładnego składu każdego
produktu indywidualnie.

11. W przypadku, gdy jest więcej niż jeden podstawowy składnik, którego pochodzenie trzeba

deklarować? Czy producent może sobie wybrać (chleb ze słonecznikiem)?

W przypadku, w którym dany środek spożywczy ma więcej niż jeden składnik podstawowy, zasadne
wydawałoby się podanie pochodzenia wszystkich z tych, których pochodzenie różni się od
pochodzenia całego środka spożywczego (o ile – pamiętajmy – pochodzenie całego środka
spożywczego zostało zadeklarowane). Ewentualnie, zgodnie z art. 2 lit b) rozporządzenia nr
2018/775, możliwe będzie podanie ogólnego sformułowania dla wszystkich składników
podstawowych: „"(nazwa podstawowych składników) nie pochodzą z (kraj lub miejsce
pochodzenia środka spożywczego)" lub użycie innego podobnego sformułowania o takim samym
znaczeniu dla konsumenta.

5

12. Jak powinna wyglądać deklaracja pochodzenia podstawowego składnika w przypadku, gdy

podstawowy składnik jest składnikiem złożonym?

Zgodnie z art. 2 ust. 2 lit h) rozporządzenia nr 1169/2011: „"składnik złożony" oznacza składnik,
który sam w sobie jest produktem zawierającym więcej niż jeden składnik”. Pochodzenie składnika
złożonego można zatem okreslić w oparciu o kryterium ostatniej istotnej obróbki (w kwestii
dokładnej definicji „kraju pochodzenia” - zob. odpowiedź na pytanie nr 23). Jeśli nie będzie to
możliwe, zawsze będzie można „ratować się” ogólnym sformułowaniem, o którym mowa w art. 2
lit. b) rozporządzenia nr 2018/775, w myśl którego pochodzenie podstawowego składnika (tu:
składnika złożonego) można zadeklarować jako: „"(nazwa podstawowego składnika) nie pochodzi
z (kraj lub miejsce pochodzenia środka spożywczego)" lub przy użyciu innego podobnego
sformułowania o takim samym znaczeniu dla konsumenta.”.

13. Czy w przypadku znakowania PRODUKT POLSKI jest konieczność dodatkowego znakowania

krajem pochodzenia?

Zgodnie z art. 7 b ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-
spożywczych, znak „PRODUKT POLSKI” może być użyty, co do zasady, tylko jeśli cała jego produkcja
odbyła się na terytorium Polski bądź też, wyjątkowo, jeśli przynajmniej 75% składników produktu
pochodzi z Polski a pozostałe 25% to składniki, których nie można pozyskać w kraju. Może więc
zdarzyć się, że dany produkt będzie oznaczony jako „Produkt polski”, ale jego podstawowy składnik
będzie pochodził spoza Polski. W takim wypadku znajdzie zastosowanie art. 26 ust. 3
rozporządzenia nr 1169/2011 a tym samym pochodzenie podstawowego składnika będzie musiało
zostać wskazane, na zasadach określonych w rozporządzeniu nr 2018/775.

14. W przypadku, gdy surowiec przed dopuszczeniem go do etapu wytwarzania danego środka

spożywczego jest jeszcze poddawany dalszej obróbce (np. surowiec -> ekstrakt z surowca), czy
kraj pochodzenia powinien być wskazany dla pierwotnego surowca (miejsce uprawy, zbioru), czy
też powinien być to kraj pozyskiwania ekstraktu (miejsce obróbki), gdyż w formie ekstraktu
zostaje on ostatecznie użyty do produkcji środka spożywczego? Ma to wpływ na zapisy na
opakowaniu „Ekstrakt z … pochodzi z …” czy też „Surowiec użyty do ekstraktu z … pochodzi z …”.
A także jak należy obliczać składnik podstawowy - czy odnosić się do składnika deklarowanego
na opakowaniu czy też do wsadu (na przykładzie składnika mineralnego – potasu - oceniać
zawartość potasu czy też glutaminianu potasu – soli z jakiej jest pozyskiwany)?

Przepisy nie wyjaśniają tego aspektu bezpośrednio. Wydaje się, że można by przyjąć tutaj co
najmniej dwie ścieżki interpretacyjne. Po pierwsze, można by przyjąć, że należałoby się tu kierować
tym, co jest wskazane jako składnik w wykazie składników wyrobu gotowego. Takie podejście
byłoby spójne z punktu widzenia definicji „składnika”, definicji „podstawowego składnika” oraz
obowiązku określonego w art. 18 ust. 1 rozporządzenia nr 1169/201, zgodnie z którym: „Wykaz
składników rozpoczyna się lub jest poprzedzony właściwym nagłówkiem, który składa się z wyrazu

6

"składniki" lub zawiera ten wyraz. Obejmuje on wszystkie składniki środka spożywczego, w
malejącej kolejności ich masy w momencie użycia składników przy wytwarzaniu tego środka
spożywczego”. Po drugie można by przyjąć, że producent powinien kierować się tutaj zasadnym
oczekiwaniem konsumenta, czyli tym czy dla konsumenta istotniejsze jest pochodzenie surowca
składnika czy już gotowego składnika oraz w jakim stopniu deklaracja ta mogłaby mieć wpływ na
decyzje zakupowe konsumenta. Oczywiście kwestia ta wymagałby osobnej analizy każdego
konkretnego produktu. Wskazane byłoby także, żeby w tym zakresie stanowisko zajęła Komisja UE
w przygotowywanych wytycznych (patrz odpowiedź na pytanie nr 24).

15. Czy mrożone warzywa lub owoce, np. BROKUŁY MROŻONE - trzeba podać kraj pochodzenia

brokuł?

Owoce i warzywa są poddane szczególnej regulacji zawartej w Rozporządzeniu Wykonawczym
Komisji nr 543/2011 z dnia 7 czerwca 2011 r. ustanawiającym szczegółowe zasady stosowania
rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do sektora owoców i warzyw oraz sektora
przetworzonych owoców i warzyw. Rozporządzenie to określa tzw. ogólną normę handlową i
normy szczegółowe dla wybranych rodzajów warzyw i owoców, wraz z licznymi wyjątkami. Czy i
jak owoce i warzywa powinny być znakowane, w tym czy powinno być podane państwo ich
pochodzenia, należy zweryfikować w ww. przepisach.

16. Czy dla produktu filet z kury, pochodzącego z Belgi można wpisać „UE”, czy musi być „Belgia”?

Jeśli chodzi o znakowanie mięsa drobiowego, to zastosowanie znajduje tutaj przede wszystkim
rozporządzenie (UE) nr 1337/2013 z dnia 13 grudnia 2013 r. ustanawiające zasady stosowania
rozporządzenia (UE) nr 1169/2011 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wskazania
kraju pochodzenia lub miejsca pochodzenia świeżego, schłodzonego i zamrożonego mięsa ze świń,
z owiec, kóz i drobiu. Zgodnie z tymi przepisami, co do zasady, w oznakowaniu drobiu zarówno
miejsce chowu jak i miejsce uboju powinny zostać podane poprzez wskazanie określonej nazwy
państwa członkowskiego UE lub państwa trzeciego. Możliwość podania bardziej ogólnej informacji
„UE”/„spoza UE” w zakresie chowu występuje zaś tylko w ściśle określonych, wyjątkowych
przypadkach (tj. wymagana długość etapu chowu nie została osiągnięta w żadnym pojedynczym
państwie, brak odpowiednich informacji w zakresie chowu mięsa przywożonego spoza Unii oraz w
przypadku mięsa mielonego i drobnego).

17. Czy w produkcie o nazwie "krówki mleczne" możemy uznać mleko za składnik podstawowy

pomimo że zawartość mleka kształtuje się na poziomie ok. 10 % i w wykazie składników jest ono
na trzecim/czwartym miejscu?

Zgodnie z definicją podstawowego składnika określoną w rozporządzeniu nr 1169/2011, za taki
należy uznać nie tylko składnik, którego w produkcie jest najwięcej (tj. stanowi ponad połowę), ale
także taki, który na ogół kojarzony jest przez konsumenta z nazwą tego środka spożywczego i w

7

odniesieniu do którego jest wymagane w większości przypadków oznaczenie ilościowe. Biorąc pod
uwagę powyższe można przyjąć, że mleko może być uznane za składnik podstawowy (lub jeden z
podstawowych składników) wyrobu gotowego, jakim są „krówki mleczne”.

18. Co będzie składnikiem podstawowym w żelkach, czy żelatyna? Czy jeśli żelki nie zawierają cukru

i największy udział % ma substancja słodząca czy można ją uznać za składnik podstawowy?

Zgodnie z definicją podstawowego składnika określoną w art. 2 ust. 2 lit. g rozporządzenia nr
1169/2011: „"podstawowy składnik" oznacza składnik lub składniki danego środka spożywczego,
które stanowią więcej niż 50 % tego środka spożywczego lub które są na ogół kojarzone przez
konsumenta z nazwą tego środka spożywczego i w odniesieniu do których jest wymagane w
większości przypadków oznaczenie ilościowe”. Warto zwrócić tu uwagę na słowo „lub” które
wskazywałoby, że nie w każdym przypadku podstawowym składnikiem będzie ten, którego w
produkcie gotowym będzie najwięcej. Daje to podstawę do pewnego marginesu wyboru. Niekiedy
bowiem istotniejsze dla konsumenta może być pochodzenie składnika, który jest
charakterystyczny dla produktu i który jest na ogół kojarzony przez konsumenta z nazwą tego
środka spożywczego. Wskazana byłaby w tym zakresie bardziej szczegółowa analiza składu
produktu i analiza rynkowa podobnych produktów na rynku.

19. Który ze składników czekolady uznawany jest za składnik podstawowy - cukier, którego jest

najwięcej czy miazga kakaowa?

W przypadku czekolady za składnik podstawowy należałoby uznać kakao, ponieważ to ten składnik
jest charakterystyczny dla produktu (czekolady) i jest na ogół kojarzony przez konsumenta z nazwą
tego środka spożywczego. Powstaje pytanie czy także składnik, którego jest najwięcej ma istotne
znaczenie dla konsumenta (tu: cukier). Należy pamiętać, że jeden środek spożywczy może mieć
więcej niż jeden podstawowy składnik (patrz też odpowiedź na pytanie nr 18).

20. Mam pytanie odnośnie wskazania kraju do wyrobu „Szynka Litewska”. Produkowana jest w

Polsce.

W tym przypadku należałoby rozważyć, czy nazwa „szynka litewska” stanowi nazwę
rodzajową/zwyczajową, która określa konkretny rodzaj szynki, a nie jest powszechnie
interpretowana jako wskazanie pochodzenia. Tego rodzaju nazwy są wyłączone z zakresu
stosowania rozporządzenia nr 2018/775. Jeśli nazwa ta nie może być zaliczona do nazw
rodzajowych/zwyczajowych, to w grę może wchodzić obowiązek (już obecnie obowiązujący), o
którym mowa w art. 26 ust. 2 lit. a) rozporządzenia nr 1169/2011, zgodnie z którym: „Wskazanie
kraju lub miejsca pochodzenia jest obowiązkowe: w przypadku gdy zaniechanie ich wskazania
mogłoby wprowadzać w błąd konsumenta co do rzeczywistego kraju lub miejsca pochodzenia
środka spożywczego, w szczególności gdyby informacje towarzyszące środkowi spożywczemu lub
etykieta jako całość mogły sugerować, że dany środek spożywczy pochodzi z innego kraju lub

8

miejsca”. Żeby jednak jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, należałoby przeanalizować
oznakowanie tego wyrobu, także w kontekście ogólnej zasady prawa żywnościowego, tj. zakazu
wprowadzania konsumenta w błąd.

21. Czy nie jest nadużyciem używanie nazwy kraju pochodzenia w celach reklamowych w sytuacji,

gdy praktycznie całość oferowanego produktu przez różne firmy pochodzi z tego samego kraju,
np. imbir z Nigerii, papryka z Hiszpanii?

W kontekście tego pytania należałoby mieć na uwadze przede wszystkim zasadę wyrażoną w art.
7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 1169/2011, zgodnie z którą: „Informacje na temat żywności nie
mogą wprowadzać w błąd, w szczególności: przez sugerowanie, że środek spożywczy ma
szczególne właściwości, gdy w rzeczywistości wszystkie podobne środki spożywcze mają takie
właściwości, zwłaszcza przez szczególne podkreślanie obecności lub braku określonych składników
lub składników odżywczych”. Konkretniejsza ocena wymagałaby jednak analizy indywidualnego
przypadku, łącznie z analizą rynku produktów podobnych.

22. "Wafelki z chia"- czy podawać pochodzenie chia jeśli jest dodawane 2%?

Dla określenia, czy dany składnik stanowi składnik podstawowy kluczowa jest nie tylko jego ilość,
ale także to, czy dany składnik na ogół kojarzony jest przez konsumenta z nazwą tego środka
spożywczego i w odniesieniu do którego jest wymagane w większości przypadków oznaczenie
ilościowe (art. 2 ust. 2 lit. g) rozporządzenia nr 1169/2011 – patrz też odpowiedź na pytanie nr 18).
Należy też pamiętać, że obowiązek zadeklarowania pochodzenia podstawowego składnika
pojawiać się będzie dopiero wtedy, gdy w oznakowaniu zostanie podane pochodzenie całego
środka spożywczego i gdy będzie ono różne od pochodzenia podstawowego składnika. Odnosząc
to do podanego przykładu – jeśliby uznać, że w tym przypadku nasiona chia stanowią podstawowy
składnik, to podanie ich pochodzenia będzie obowiązkowe (po 1.04.2020 r.) jedynie jeśli
jednocześnie zostanie podane pochodzenie całych wafli (np. „wyprodukowano w….”) i będzie ono
inne niż miejsce pochodzenia nasion.

23. Czy olej tłoczony w Polsce z surowca z Niemiec może mieć deklarację 'kraj pochodzenia Niemcy'?

W tym wypadku należy wyjść od definicji „kraju pochodzenia”. Zgodnie z art. 2 ust. 3
rozporządzenia nr 1169/2011 w zw. z art. art. 60 ust. 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego
i Rady nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiającego unijny kodeks celny: „Towar, w
produkcję którego zaangażowane są więcej niż jeden kraj lub więcej niż jedno terytorium, uznaje
się za pochodzący z kraju lub terytorium, w którym towar ten został poddany ostatniemu
istotnemu, ekonomicznie uzasadnionemu przetwarzaniu lub obróbce, w przedsiębiorstwie
przystosowanym do tego celu, co spowodowało wytworzenie nowego produktu lub stanowiło
istotny etap wytwarzania”. W konsekwencji należałoby rozważyć, czy tłoczenie oleju z nasion
można uznać za ostatnie istotne ekonomicznie uzasadnione przetwarzanie. W mojej ocenie tak. A

9

zatem krajem pochodzenia oleju w tym przypadku będzie Polska (tam bowiem miało miejsce
ostatnie istotne przetworzenie); Niemcy będą zaś miejscem pochodzenia surowca (nasion).

24. Czy KE przewiduje wydanie przewodnika do stosowania rozporządzenia nr 2018/775?

Tak, Komisja planuje wydanie dokumentu Q&A na około 6 miesięcy, przed tym jak rozporządzenie
2018/775 zacznie obowiązywać (tj. 1 kwiecień 2020 r.).

_____________________________________________________________________________________________________________

Prawa autorskie do niniejszego opracowania przysługują w sposób wyłączny Centrum Prawa Żywnościowego A. Szymecka-Wesołowska, D. Szostek sp. j.
(dalej jako "CPŻ"). Użytkownik zobowiązuje się nie wykorzystywać niniejszego opracowania w sposób, który powodowałby naruszenie praw autorskich CPŻ,
ani też nie ujawniać osobom trzecim treści niniejszego opracowania, ani informacji uzyskanych od CPŻ w związku
z niniejszym opracowaniem, bez uprzedniej zgody CPŻ. Wykorzystanie niniejszego opracowania w sposób naruszający prawa autorskie CPŻ, skutkować
będzie odpowiedzialnością odszkodowawczą Użytkownika. Opracowanie nie stanowi opinii prawnej CPŻ nie bierze odpowiedzialności za ostateczne decyzje
podejmowane na jego podstawie.