CHOROBY RYB
	PIERWOTNIAKI
CHOROBA	CHAREKTERYSTYKA		OBJAWY	LECZENIE
Ichtioboda oecatrix	-kształt nerkowaty na		-młode osłabione ,	-wapnujemy aby pozbyć
Kostioza -łososiowate i	żywicielu w wodzie		wygłodzone	się cyst z z dna stawu
karDiowate	kulisty		-nadmierna ilość śluzu,	-kąpiele lecznicze
	-cytostom , 2 pary wici		nalot serowatej	:siarczan miedzi 1:2000 ,
	dłuższe i krótsze		konsystencji	1-2 min.
	przytwierdzone do		-płetwy postrzępione	-Formalina
	blefaropłastów		-skrzela blade pokryte	-Sól kuchenna I5g/1, 30
	- po opuszczeniu		śluzem- duszność	rmn
	żywiciela żyje ok. 30 min.		-bardzo dużo pasożytów w	-Zieleń malachitowa
	,może tworzyć cysty		śluzie	-Chinina
	-wiciowiec rozmnaża się przez podział podłużny			-aktyflawina
Hexamita truttae ,	-bardzo do siebie Dodobne		-nie pobierają pokarmu,	-rozpoznanie trudne gdy
,iterstinalis etc -	. eruszkowate 12-16 mikro		chudną	tylko inwazja wewnętrzna
wiciowiec	m na 6-7 mikro m		- narybek kształt szpilki	-kalomel do karmy 2g<kg
Heksamitoza- łososiowate	-4 blefaroplasty na		-leżą na dnie	przez 4 dni
i akwariowe	przednim szerszym końcu		-skóra ciemniejsza	-0,1 % trypaflawina
	ciała		-duża śmiertelność	-1% aureomycyna
	-pasożyty wewnętrzne:		narybku	-furazolidon
	jelita, pęcherzyk żółciowy		-ogniska zapalne w
	-rozwój: wytwarzają cystę w niej podziały , w jelicie maja wici wnikają do kom. Jelitowych( małe okrągłe kom.)		układzie pokarmowym
CryDtobia cyprini-	-we krwi , towarzyszy		- niedokrwistość anemia	!
świdrowiec - karpie	inwazji pijawek
u-oussiu	-rozwój: oocysty ( mają		-brak apetytu , chudrią,		i
kokcydioza	sporocysty bez ciała		znaczne osłabienie
	Seida) z kałem do wody		-podpływają do brzegu
	mają cienką otoczkę		-skrzek blade
	-przewód pokarmowy,		-z odbytu żółta wydzielina
	nerki, skrzela gonady .		-żółtobrazowe zabarwienie
	woreczek żółciowy -wewnątrz komórkowe,		jelita-jelito pergaminowe
	brak cytostomu, wodniczek trawiennych, wici -rozmnażająsię przez sporogonię i gamnogonię
Ichtiophtirius multifiliis	-gruszkowaty lub kulisty -średnica 0,5-1 mm -prążkowana pelikulą i rzędy rzęsek -pod naskórkiem ryb słodkowodnych, tkanka łączna skrzeli, jama gębowa, spojówka, jama węchowa, błona śluzowa jelita - przechodzą z ryby na		-ryby są śnięte		-szybkość rozmnażania
-kulożesek					-niespokojne, gromadzą		zależ y od temp. 25* 5 dni
Ichtioftirioza- ospa ryb					się przy odpływie wody,		.20* 7 dni, 15* 10-12
akwariowych					ocierają się o dno i brzegi		dni, 10* 25-30 dni, 5*70-
					- na brzuchu przekrwione		80 dni
					ubytki		co tyle podajemy leki:
					-skóra ciemnieje, łuski		formalina
					odpadają, wzrost ilości		siarczan miedzi
					śluzu, szare gnizełki		wapno palone
					-nie jedzą		FMC( formalina, błękit
					-duszność		metylenowy, zieleń
	rybę nawet z śniętych. -cykl rozwojowy :w wodzie encystuje ( w temp. 22* po 66h , 27* 48h) i dzieli się, tromont dojrzały pierwotniak				malachitowa
	opuszcza rybę i osadza się na roślinach i dnie. Całość przemian 15 dni -szybkość rozmnażania zależ y od temp. 25* 5 dni ,20* 7 dni, 15* 10-12 dni, 10* 25-30 dni, 5*70-80 dni
HYXOSPOREA
	-TKANKOWCE -cykl rozwojowy w organizmie ryby złożone przekształcenia i przemieszczenia rożnego typu komórek ich liczba dochodzi. do 1 ó.Sporaposiada skorupkę 2-7 kom., 1 -7 kom. Biegunowych w środku sporoplazma (zarodek) - amebula z 1-2 kom. Spora do środowiska, w każdej torebce biegunowej jest wić wystrzelana gdy spora znajdzie się w przewodzie pokarmowym, wtedy otwiera się skorupka (2 warstwy zewn białkowa i wewn chitynowe) wzdłuż szwów a zarodek wnika do żywiciela ostatecznego -żyw pośr rurecznik Tubifex tubifex
Hoferellus cyprini, i rodzaj Sphaerospora Myksosporoza układu wydalniczego ryb karpiowatych	-uszkadza ściany kanalików nerkowych na skutek obecności w kom plazmodii (kom z licznymi jądrami), one dojrzewają przechodzą w stadium pansporoblastów z licznymi kom otaczającymi pojedyncze jądra z nich powstaje spora. Pansporoblasty opuszczają kom nabłonka i przedostają się do światła kanalików nerkowych-przy silnej inwazji zmiany degeneracyjne nerek z obrzękiem -żyw pośr rurecznik Tubifex tubifex	-zapalenie nerek, obrzęk -wysięki zapalne -nastroszenie łusek -wodobrzusze -wytrzeszcz oczu

3

Sphaerosporarenicoła	-trofozoity postać	-ryby 1 roczne , nawet u	-gdy jedzą sulfonamidy (
Zapalenie pęcherza	wegetatywna w	kilkudniowego narybku	Supravet. Euvemił) 100-
pławnego karpi SB I	kanalikach nerkowych	-zmiany w kanalikach	200mg/kg m c przez 10-12
	pseudolazmodia w nich	nerkowych , obrazie krwi,	dni
	proces sporogonii	pęcherza pławnego	-oksytetracyklina mniej
	powstają po 2 sporoblasty	-obrzęk nerek ,	skuteczna
	w nich po 6 kom ( 2	zabarwienie	-karma z fumagiliną przez
	skorupka, 2 torebki	ciemnoczerwone, ogniska	130 dni
	biegunowe , 2 amebulla)	martwicze
	-cykl pozasorogoniczny	-śledziona powiększona
	we krwi pęcherzu	ciemnoczerwona na
	pławnym: 1 okres-	powierzchni drobne białe
	powstają kom pierwotne	grudki
	w nich kom wtórne liczne	-wątroba blada żółtawa
	( do 8 ) w nich kom	-krew: spadek liczby
	trzeciego pokolenia. Po	erytrocytów, pojawienie
	rozerwaniu ścian kom	się kom pierwotnych i
	pierwotnej uwalniają się	wtórnych i trzeciego
	kom wtórne i wędrują do	pokolenia
	kanalików nerkowych lub	-pęcherz pławny
	do ścian pęcherza	wybroczyny na
	pławnego . 2 stadium	zewnętrznej ścianie,
	pasożyty między wewn	brązowe plamy
	warstwą pęcherza p a	barwnikowe
	mięśniową, tu	-nosiciele: pogrubienie
	wielokrotny podział na	ścian nawet do lem , w
	kom wtórne (do 50) one	środku wysięk, dalsze
	zawierają 1-3 kom .	uszkodzenia i martwica
	trzecie pokolenie	ścian
	wielokrotnie proliferuje (	-w jamie brzusznej cysty z
I	wtórne w pierwotne)	krwawym lub ropnym	1
	wywołując zmiany	płynem
	zapalne w pęcherzu , cześć	-powiększenie powłok
	wędruje do krwi i nerek	brzusznych
	-temp wody wysoka 100%	- ryby mało reaktywne
	zarażonych, zimą i	ustawiają się skośnie w
	wiosną u 20%	dół
	- źródłem ryby chore i	- nie pobierają pokarmu
	nosiciele	- w przebiegu ostrym
	-okres inkubacji w temp	100%
	>15* 1,5-2 miesięcy w	-galaretowate nacieki na
	niższej 6-7 m-cy	pęcherzu pławnym, ściany mogą sklejać się z sąsiednimi narządami
Myxobolus cyprini	-mniejsza	-uszkodzenie nerek i..
łososiowate	chorobotwórczość	wątroby
	-stadia	-wtórne infekcje
	wegetatywne(proliferacyjn	bakteryjne i ścięcia
	e) w różnych narządach	-bakteriemia
Tetracapsula renicola	-w pierwszym roku życia	-obrzęk ciała, wysadzenie	-usuwamy mszywioły
=Tetracapsula	po transporcie	gałek ocznych	-kąpiel w zieleni
bujasalmonae	-ma 4 ciałka biegunowe	-blade skrzela	malachitowej lg/100013x
Przerostowa choroba	-źródłem infekcji	-w nerkach i śledzionie	co tydzień
nerek PKD- pstrągi i inne	mszywioły w nich dojrzałe	silne stany zapalne	-do karmy fumagiliną
	spory- woreczki ze	gromadzą się makrofagi i
	sporami wydostają się	limfocyty
	sposób naturalny i pływają	- po przechorowaniu
	w wodzie	nabierają odporności, ale
	-dojrzała spora jest kulista	mają zwiększoną
	20mikro m średnicy w	wrażliwość na inne

4

	środku2 sporoplazmy (z 1 kom potomną otoczoną podwójną błoną) 4 ciałka biegunowe ( z 2 kom) w nich wici, w rejonach brzeżnych liczne wodniczki tłuszczowe - w l mszywiole 1-5 woreczków ze sporami (100) - do ryby wchodzi przez jelita i skrzek , miejscem docelowym nerki czasem śledziona -kom PKA 15 mikro m ma 1-2 kom potomne w nich kom trzeciego rzędu , pierwotnie występują wewnątrz lub między kom kanalików nerek tu proliferująi do nabłonka kanalików i proces sporogenezy (- spory nie dojrzewają) sporoblasty - w kanalikach zapłodnienie wsobne autogamia a w mszywiole zapłodnienie krzyżowe ( heterozygota- spory)	czynniki (rranspon. infekcje) - spadek pobierania karmy i obniżenie przyrostów -krwisty płyn w jamie ciała , powiększone nerki , blade lub nierównomiernie zabarwione z przodu powierzchnia nierównomierna guzowata -zepchnięty pęcherz pławny - wątroba i śledziona powiększone 3-4 krotnie
Myxoboluseencephalicus karpie	- cykl rozwojowy u tubifex nie jest dobrze znany	-masowe śniecią -na bokach ciała owrzodzenia -w mózgu robakowate plazmodia charakterystyczne dla myxobolus - ogniska zapalne, rozszerzenie naczyń, obecność makirofagów -najczęściej u narybku

Myxobolus cerebralis Kołowacizna pstrągów

-cykl rozwojowy:2 żywicieli: rureczniki i ryba. Spory produkowane u ryby otoczone są otoczką wewnątrz 2 torebki biegunowe ze spiralnie skręconymi nićmi, w sporoplaźmie 2 jądra- produkowane w tkance chrzestnej -po śmierci i rozpadzie tkanek idą do środowiska i zarażają tubifexy- po połknięciu w jelicie wystrzelają nici czepne i zakotwiczają w nabłonku jelita. Zarodek wnika do nabłonka skomposzczeta proliferuje( dzielą się jądra otoczone 1 błoną-pansporocysta w niej 8 sporoblastów te też się dzielą ) - sporogeneza i powstają spory(90 dni) o kształcie kotwicy - spory tiaktzinomyjcon. W górnej części zarodniki (do 50 jąder) z nich formy wegetatywne na samym szczycie 3 torebki biegunowe z niciami czepnymi na dole 3 długie wyrostki. -opuszczają nabłonek jelita i do wody - ryby zarażają się per os lub niciami czepnymi przyczepiają się do powierzchni - po 5 min wydostaje się sporoplazma z jądrami i przez naskórek wnika do wnętrza wędruje między kom naskórka, sporoplazma rozdziela się na pojedyncze kom, które wędrują samodzielnie do układu szkieletowego wzdłuż nerwów -w rdzeniu kręgowym po 6-14 dniach w mózgu po 16 - 24dniach są - w czasie wędrówki są wydłużone, a w układzie nerwowym kuliste - tworzą skupiska w okolicy kom nerwowych, tworzą plazmodia ruchliwe- dostają się do tk chrzestnej (pierwsze po 20 dniach) - proces sporogenezy 1,5- 4 m-cy

Ryby do 4 m-ca ze chrzestnym szkieletem = duże straty -uciskanie na nerwy -ryba pływa w koło - uszkodzenie szkieletu, ubytki tk chrzęstnej-mopsowata głowa - ciemna część ogonowa-ucisk na nerwy regulujące funkcje kom pigmentowych -duże deformacje kręgosłupa gdy inwazja w stadium wylęgu

-leki nie są w pełni skuteczne obniżają ilość spor -acetarsol lOmg/kg m c codziennie przez 3-4 dni furazolidol -dezynfekcja basenów, wylęgarni itd. -2% ł€g sodowy lub potasowy -0,2% mleko wapienne -2% CaO -0,2% podchloryn sodu -roztwór rokalu 2000-800mg/l wody przez 2 dni - do dezynfekcji stawów betonowych CaO lub podchloryn Ca 0,2 kg/m2 dna- wystrzelenie nici przez spory

6

Płazińce-Przywry
Dactyogyrus vastator Dactyogyrus extensus Dactyogyrus anchoratus Karpie	-D vastator siedzi na końcach blaszek - groźniejszy w ciepłych miesiącach VI-VII skrzelowych -D extensus na środku blaszek skrzelowych, występuje jesienią -D anchoratus u podstawy listka skrzelowego -nie mają oczek, ciemne wypełnione jajami	-narybek w I przesadkach -niszczenie blaszek skrzelowych 100% śniecią -u starszych nosicielstwo-
Gyrodactylus	-skóra i płetwy , skrzela - żyworodny w zarodkach zawiązki zarodków następnego pokolenia (do 3) - wewnątrz macicy jaja -jasny przejrzysty -garunki rozpoznajemy po ułożeniu haków na tarczy czepnej		-do badań pobieramy śluz ze skóry płetw i całe blaszki skrzelowe -preparaty fosfororoorganiczne-kąpiele
Sanguinicola inermis	-przywra krwi w naturalnych zbiornikach - składająjąja w naczyniach krwionośnych blaszek skrzelowych, duże kształtu trójkątnego czopują naczynia -marmurkowatość skrzeli - larwy wydostają się przez skrzela do wody uszkadzając tkankę skrzelową - miracidium ze sztylecikami i gruczołami proteolitycznymi do ślimaka, ze ślimaka cerkaria , atakuje rybę , przechodzą przez skrzela		-likwidacja ślimaków siarczanem miedzi, chlorofosem
Diplostomura padaceum	- metacerkane w oczach	- ślepota
Azygia luci	- w przewodzie pokarmowym
Bunodera luciopercae	- w przewodzie pokarmowym
Posthodiplostomum cuticola	ryba jest II żywicielem po ślimaku( zjadane) metacerkarie w skórze- do okoła gromadzi się melanina	,
Cariophyileus laticeps- goździkowiec karpie	-główka w kształcie goździka -2-4 cm długości -w jelitach -żywiciel pośredni	-stan zapalny błony śluzowej jelita - ryby osłabione - mniejszy apetyt

7

	Tubifex tubifex skąposzczet- larwa procerkoid - zjadane przez rybę - zarażona
Bothriocephalus acheilognathis Ryby roślinożerne	-20 cm długości , duża wyraźna główka, wąska szyjka -w jelitach -żywiciel pośredni widłonóg-larwa procerkoid - w rybie żywicielu ostatecznym !!! -okres prepatentny 1 rok
Triaenophorus nodulosus Ryby drapieżne	-2 żywicieli pośrednich I widłonogi II ryby -ma 2 kotwice na główce - plerocerkoidy w wątrobie ryb-otorbione mogą przeżyć nawet kilka lat	-utrudnione trawienie pokarmu ryby nie przyrastają na wadze -u żywiciela ostatecznego-ryby drapieżnej (też) stany zapalne przewodu pokarmowego
Neogryporhynchus chejlancristrotus karpie	-postać larwalna rozwija się w woreczku żółciowym- plerocerkoid - nie znany I żywiciel pośredni i ostateczny	- śniecią u narybku
Diphyllobothrium latum bruzdogłowiec szeroki	-w jelicie cienkim rybożemych -plerocerkoid u ryb dniuic22vcti
Ligula interstiualis żemieniec' Np. leszcze	-plerocerkoid do 0,5 nt-perforacja powłok ciała - u ptaków dojrzałość płciowa po 5 dniach
OBLENCE

8

Phfilometra ovata karpiowate	-samice pasożytują w jamie ciała na pęcherzu pławnym, po kopulacji samce giną - samice do odbytu i do wody tu pękają i wydostają się z nich larwy - larwy połykane przez widłonogi a te zjadane przez rybę	- stan zapalny narządów wewnętrznych
Philometra sanguinea karaś	-koloru czerwonego -samice lokalizują się między promieniami płetw- czerwone pasma - żyworodne, wydalają larwy do wody - żywicielem pośrednim widłonogi -larwy z przewodu pokarmowego do jam ciała tu kopulacja a po tym samice wędrują do płetw	- na sekcji w jamie ciała na narządach wewn czerwone nicienie
Philometra lusiana karpie ■■	-torebki łusek okolicy głowowej lub na płetwie -inwazja u 2-3 letnich karpi -żywicielem pośrednim widłonogi -samice z jamy ciała po kopulacji wędrują do torebek łusek - samce wędrują do pęcherza pławnego i tam mogą przeżyć kilka lat	-ryby osłabione moało ruchliwe , chudną , skóra staje się matowa -uszkodzenia pęcherza pławnego nawet perforacja
Anisacis simplex Ryby morskie śledzie, dorsze	-w jamie ciała , spiralnie skręcone larwy na mięśniach i otrzewnej -człowiek może być żywicielem przypadkowym		- solenie zabija larwy
Acanthocephala luci - kolcogłowy Szczupak i (karpie)	-długi ryjek z hakami wbija się w śluzówkę jelita -żywicielem pośrednim ośliczka -larwa acantur z hakami w jelicie , w jamie ciała otorbiona acantella po 12 tyg inwazyjna	- stany zapalne jelit
Piscicola geometra pijawka		-zimą ryby są niespokoe chudną, spada kondycja -rany bramą wejścia dla innych patogenów	-fosfoorganiczny -nevugon kąpiel -wapnowanie niszczy kokony pijawek
Widłonogi	-brak odnóży, segmentacji - silnie rozwinięty aparat czepny
Ergasilus sieboldi Lin	-raczek skrzekowy	- uszkodzenia i wtórne infekcje

9

Larnea cyprinacea Karp, amur, tołpyga, akwariowe	- wbija się bardzo głęboko w skórę, na zewnątrz wystają szpileczki	- groźny dla narybku do 1 roku życia- śniecią
Tracheliastes raaculatus Leszcze , karpie , płocie	-wbija się w centrum łuski szczękami II pary	- wybroczyny, przekrwienia, łuski odpadają- brama wejścia 1 dla patogenów
Sphyrion lumpi Ryby morskie	-ektopasożyt - aparat czepny tkwi głęboko w mięśniach na zewnątrz wystaje na cienkiej szyjce spłaszczony tułów z wyrostkami abdominalnymi i jajowymi samica 14 cm (7cm worki jajowe)
Argulus foliaceus śplewka	-ektopasożyt na skórze -tarczenica, ma silną przyssawkę i haki, duże ruchomo osadzone oczy złożone , otwór gębowy otoczony stożkiem gębowym z żuwaczkami i szczękami, ma sztylecik i gruczoły proteolityczne	- 1 śpiewka wypije całą krew z narybki 1 mm

---