kultura e by III rok, Zbigniew Bauman Ponowoczesnosc stary word


Zbigniew Bauman, Ponowoczesne wzorce osobowe, w: tegoż, Dwa szkice o moralności ponowoczesnej, Warszawa 1994

Chronicznym atrybutem „ponowoczesnego” stylu życia jest niespójność, epizodyczność rozmaitych sfer życia ludzi.

Autor wyróżnia cztery wzory „ponowoczesnej” osobowości:

Te wzory istniały już wcześniej, a „ponowoczesny” charakter nadają im dwie okoliczności:

  1. fakt, że stały się obecnie normą zachowań w życiu codziennym, a nie czymś marginalnym, jak w układach przed - ponowoczesnych

  2. współwystępowanie wszystkich wzorów naraz w życiu tych samych osób i w tych samych fragmentach życiu; wzory te przenikają się wzajemnie i stapiają; osobowości przestały być przedmiotem wyboru

Ponowoczesność” stanowi pewien etap rozwoju jednostek i stosunków społecznych.

Osobowość” jako problem pojawiła się wraz z nowoczesnym układem społecznym - wcześniej dla większości ludzi ich miejsce w świecie było określone na tyle dokładnie, że nie myśleli nawet o tym, żeby je zmienić. Wraz z rozwojem wielkich miast pojawiła się anonimowość - łatwo jest się w nich ukryć, jednocześnie trudno znaleźć swoje miejsce. Anonimowość sprzyja oszustwu (G. Simmel). Stąd rozróżnienie na „powierzchnię” i „głębię”, „zjawisko” i „istotę”, itp. ludzi, rzeczy i zjawisk.

Tożsamość jest czymś, co się konstruuje, co można konstruować na różne sposoby. To zadanie do wykonania, przed którym nie ma ucieczki. Kwestia tożsamości, wg Paula Ricoeura (l'identité), zawiera dwa problemy:

  1. l'ipséité - odrębność własnej osoby od innych (cechy charakterystyczne)

  2. la mêmete - trwanie cech charakterystycznych osoby mimo upływu czasu i zmiennych okoliczności życia

Refleksje filozoficzne nad sytuacją jednostki zmuszonej do poszukiwania własnej tożsamości oscylowały między dwoma poglądami:

  1. tożsamość to coś, co wypada człowiekowi odkryć; „istotę człowieka” odkrywa się za pomocą rozumu (Kartezjusz, Kant, filozofowie oświecenia francuskiego)

  2. tożsamość jako wynalazek - jednostka musi ją budować przez wybory, to naczelny projekt, któremu trzeba podporządkować życie (Nietzsche, Heidegger, Sartre)

Zgodność tych poglądów - tożsamość nie jest dana człowiekowi z góry; proces życiowy to pasmo poszukiwań tożsamości , do której się dochodzi, lub nie.

Życie nowoczesne jako pielgrzymka

Epizodyczność i niekonsekwencja

Spacerowicz

Włóczęga

Turysta

Gracz

W ponowoczesnym świecie wszyscy jesteśmy po trosze każdą z w/w osobowości

Spójność nieosiągalna przeto upragniona

KONIEC

Kaja Cegieła

3



Wyszukiwarka