Granice i obszar Polski
Wybuch drugiej wojny światowej spowodował podział Rzeczypospolitej między III Rzeszę Niemiecką a Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Kapitulacja Niemiec (1945 r.)
poprzedzona ustaleniami trzech mocarstw: Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, Wielkiej Brytanii i ZSRR, miała istotny wpływ na ukształtowanie się obszaru Polski w nowych granicach.
Długość naszych granic zmniej szyła się o ponad 2000 km w stosunku do granic z 1939 r. Zmniejszył się również współczynnik rozwinięcia granic (świadczący o zwartości obszaru). Wynosi on około 90 km2 na l km granic, podczas gdy przed wojną wynosił on 71 km2 na l km granic.
Dnia 31 grudnia 1945 roku powierzchnia Polski wynosiła 311,7 tyś. km2, z czego obszar ziem dawnych (do 1939 r.) obejmował 208,9 tyś. km2, tzw.
Ziemie Odzyskane liczyły 100,9 tyś. km , a 1,9 tyś. km stanowił obszar byłego Wolnego Miasta Gdańska.
Obecny obszar Polski wynosi 312 685 km2 i ma kształt zbliżony do koła, którego geometryczny środek leży na północny zachód od Łodzi - 19°07' długości geograficznej wschodniej i 51°55' szerokości geograficznej północnej.
W Europie większą powierzchnię mają: Rosja, Ukraina, Francja, Hiszpania, Szwecja, Niemcy, Finlandia i Norwegia.
Najdalej wysuniętymi punktami naszej granicy państwowej są:
- Przylądek Rozewie w byłym województwie
gdańskim, 54°50' N;
- szczyt Opołonek w Bieszczadach w byłym województwie
krośnieńskim, 49°00'N;
- kolano Odry na zachód od Cedyni w byłym województwie
szczecińskim, 14°08'E;
- kolano Bugu na wschód od Strzyżowa w byłym województwie
zamojskim, 24°09' E.
Całkowita długość granic wynosiła w 1947 roku 3566 km, z czego na granicę
z Niemcami przypadało 456 km, z Czechosłowacją- 1292 km, a z ZSRR - 1321 km. Resztę (497 km) stanowiła granica morska. Obecna długość granic wynosi 3582 km, w tym 528 km to granica morska.
Granice te były ustalane w różnym okresie i w różny sposób: z ZSRR na podstawie umowy z 16 sierpnia 1945 roku, z wyjątkiem części przylegającej do Bałtyku, która została wytyczona wskutek umowy z 25 marca 1957 roku; z byłą Niemiecką Republiką Demokratyczną - na podstawie układu z 6 lipca 1950 roku, a z Czechosłowacją na podstawie umowy z 13 czerwca 1958 roku.
Granice Polski obejmują: obszar lądowy - 311 904 km ,
obszar morski - wody wewnętrzne Zalewu Wiślanego, Zalewu Szczecińskiego,
Zalewu Kamieńskiego - 1991 km2 a także około 12-milowy pas wód terytorialnych - 8682 km . Do Polski należy również, wyznaczony jej granicami, obszar powietrzny. Wysokość tego obszaru sięga przestrzeni kosmicznej. Na skutek zmian politycznych, które nastąpiły w Europie Środkowej po roku 1990,
Polska graniczy obecnie:
z Rosją - 210 km (Obwód Kalimngradzki)',
- ze Słowacją - 539 km;
z Litwą - 103 km;
- z Czechami - 790 km;
z Białorusią-416 km;
- z Niemcami - 467 km;
z Ukrainą - 529 km;
- długość granicy morskiej - 528 km.