Zajęcia 15
Temat: Komunikacja interpersonalna w biurze.
Komunikacja to proces porozumiewania się. Występują w niej dwie strony: nadawca i odbiorca. Role te zmieniają się w trakcie rozmowy.
Pracownicy biurowi wypełniając swe zadania cały czas komunikują się z innymi pracownikami, kontrahentami i urzędnikami współpracującymi. Warunkiem prawidłowego wykonywania zadań zawodowych przez pracowników biurowych jest umiejętność łatwego porozumiewania się.
Formy komunikacji:
werbalna czyli słowna (za pomocą języka mówionego)
niewerbalna (gestykulacja, mimika, uśmiech, spojrzenie)
Wiele niewerbalnych sygnałów ułatwia (uśmiech, patrzenie prosto w oczy) bądź utrudnia komunikację (unikanie wzroku, ironiczny uśmiech). Czasami te sygnały są sprzeczne z komunikatem werbalnym!
Werbalne przekazywanie informacji to nie tylko treść (słowa), ale także intonacja czyli ton, modulacja głosu, intonacja wyrazów.
Po czym rozpoznasz zdenerwowanie lub ironię w głosie?
Porozumiewanie jest skuteczne wówczas, gdy myśl nadawcy informacji zostanie w takiej samej postaci zarejestrowana w umyśle odbiorcy.
W pracy biurowej wyróżnia się trzy kanały przepływu informacji (sposoby przekazywania):
pisemny (korespondencja papierowa i elektroniczna) - wykorzystanie wzroku
werbalny (kontakty bezpośrednie, rozmowy telefoniczne) - wykorzystanie słuchu
niewerbalny (kontakty bezpośrednie)
W procesie porozumiewania napotykamy na pewne bariery. Poznanie ich i usuwanie (np. przez zadawanie dodatkowych pytań) jest warunkiem pełnej, a więc skutecznej komunikacji. Bariery te dotyczą następujących prawidłowości:
myśleć ≠ mówić (upraszczamy mówiąc, bo myślimy szybciej niż mówimy, posługujemy się skrótami myślowymi, które mogą być nieczytelne -nie zawsze uda nam się przekazać to co chcielibyśmy!)
mówić ≠ słyszeć (informacja może być usłyszana odmiennie przez różne osoby, inaczej niż założył nadawca)
słyszeć ≠ rozumieć (używane określenia nie są jednoznaczne np. "blok", "zamek", nieprecyzyjne np. "trochę", "parę", "chwila")
rozumieć ≠ akceptować (każdy lepiej przyjmuje informacje, których treść akceptuje, niż te z którymi się nie zgadza)
Każda z barier może uniemożliwić lub utrudnić komunikację, mogą się też one nakładać. zakłócenia potęgowane są przez emocje. Zdenerwowanie, stres (np. kłótnia) pogłębiają trudności w porozumiewaniu się. W czasie kłótni uczestnicy często za mocno koncentrują się na tym co mają powiedzieć i przez to nieuważnie słuchają rozmówcy i jego argumentów. Przerywają sobie, powodując narastanie nieporozumień wynikających z niedokończonych zdań niewłaściwie potem interpretowanych. Nadużywa się negatywnych sformułowań ("ty zawsze tak robisz", "nigdy cię nie interesuje..."), które wywołują reakcję obronną, podejmowanie ataku. W takich dyskusjach rzadko można dojść do porozumienia.
Umiejętne słuchanie oznacza otwarcie na mówiącego i jego pomysły, cierpliwość i nie przerywanie rozmówcy. Wczuwanie się w sytuację drugiej strony (empatia!) pozwala lepiej zrozumieć rozmówcę. Dopiero gdy wypowiedź jest zakończona (kompletna) można ją ocenić.
Najważniejsze warunki poprawności procesu komunikowania:
Warunki związane z nadawcą i odbiorcą informacji:
jasne i jednoznaczne formułowanie myśli
używanie jedynie terminów znanych odbiorcy
unikanie przekazywania zbędnych treści i powtórzeń
unikanie nieistotnych szczegółów, dygresji, wszelkich form gadulstwa
uważne słuchanie i obserwowanie rozmówcy
stawianie pytań dla wyjaśnienia wątpliwości
powtórzenie własnymi słowami informacji przez słuchającego by sprawdzić czy właściwie usłyszano i zrozumiano
unikanie przerywania wypowiedzi i obwiniania rozmówcy
przyjęcie postawy sprzyjającej komunikacji
taktowne i kulturalne traktowanie rozmówcy, okazywanie mu zainteresowania i szacunku
nie prowokowanie konfliktów
Warunki związane z okolicznościami przekazywania informacji:
żaden z uczestników nie powinien się spieszyć
uczestnicy nie powinni być zmęczeni zbyt długą rozmową bez przerw
ilość omawianych tematów omawianych podczas jednego spotkania nie może być zbyt obszerna
Proces komunikowania się jest szczególnie ważny w pracy biurowej. Czynności biurowe dotyczą informacji, która wykorzystywana jest w procesie podejmowania decyzji. Zakłócenia w procesie komunikacji spowodują, że informacja wykorzystana do podejmowania decyzji będzie np. niedokładna, nieterminowa, niezrozumiała, niekompletna i nierzetelna. Jest wtedy nieużyteczna i wprowadza w błąd.
Zadanie
W pliku L15 zapisz wnioski z dzisiejszych zajęć.
Powinieneś umieć:
znać bariery komunikacji i umieć ich unikać
zadawać pytania dodatkowe, by uzyskać uściślające wyjaśnienia
kontrolować swoje wypowiedzi i elementy niewerbalne
znać warunki poprawnej komunikacji