POMIAR I SPRAWDZENIE WYMIARÓW ZEWNĘTRZNYCH
Cel ćwiczenia: zapoznanie się ze sposobami pomiaru średnic oraz ze sprawdzeniem błędów kształtu wałka, a także przyswojenie umiejętności posługiwania się stosowanymi narzędziami pomiarowymi.
Pomiar przymiarem kreskowym
Przymiar kreskowy jest wzorem użytkowym, służącym do pomiarów bezpośrednich. Postępowanie przy pomiarze: ułożyć przymiar równolegle do krawędzi przedmiotu i odczytać wynik z dokładnością do 1mm.
Pomiar z mackami
Macki są przeznaczone do przenoszenia wymiarów z przedmiotu na przymiar.
Przebieg pomiaru - zetknąć końcówki macek z przedmiotem prostopadle do mierzonej powierzchni.
Dobrze źle
W miejscu gdzie należy dokonać pomiaru, przy czym jeśli dokonuje się pomiaru średnicy, należy przesunąć macki w kierunku ich nakładania dla sprawdzenia, czy prawidłowo obejmują mierzoną średnicę.
przenieść macki na przymiar i odczytać wymiar z dokładnością 1mm.
Pomiar suwmiarką
Suwmiarka jest narzędziem mierniczym zaopatrzonym w noniusz. Noniusz służy do dokładniejszego odczytania na podziałce umożliwiając odczytanie ułamkowej części działki elementarnej. Jest to dodatkowa podziałka kreskowa nacięta bezpośrednio na suwaku przyrządu pomiarowego lub na płytce przymocowanej do suwaka. Noniusze bywają liniowe lub kątowe. Noniusze stosowane w praktyce mają dokładność odczytania 0,1mm, 0,5mm i 0,02mm.
Oznaczając jako:
a - wielkość działki elementarnej na prowadnicy
á - wielkość działki elementarnej noniusza
n - liczbę działek elementarnych noniusza
L - długość całkowitą podziałki noniusza
γ - moduł noniusza
i - dokładność odczytania za pomocą noniusza
- możemy wyliczyć te wartości ze wzorów:
á = γ · a - i
n = i =
L = á · n
Przy pomiarze suwmiarką należy:
sprawdzić wskazanie zerowe
zwolnić zacisk, objąć szczękami przedmiot (szczęki powinne być przyłożone prostopadle do powierzchni mierzonej i obejmować ją możliwie głęboko)
docisnąć szczęki do przedmiotu i odczytać wymiar.
Pomiaru należy dokonywać suwmiarkami o różnych dokładnościach.
Pomiar mikrometrem
Mikrometr jest przyrządem służącym głównie do pomiaru wymiarów zewnętrznych. Przebieg pomiaru jest podobny jak przy pomiarze suwmiarką. Należy zwrócić uwagę, by powierzchnie miernicze kowadełek były prostopadłe do wymiaru mierzonego. Nacisk mierniczy wywiera się za pomocą sprzęgła, które gwarantuje jego stałą i określoną wartość. Skok śruby mikrometrycznej (gwintu wrzeciona) wynosi 0,5mm. Pełny obrót bębna powoduje przesunięcie wrzeciona o 0,5mm. Obrócenie więc bębna o 1 działkę podziałki poprzecznej powoduje przesunięcie się wrzeciona o
|
Wartość wymiaru w mm |
Średni wymiar w mm |
|
Przyrząd pomiarowy i dokładność z jaką mierzy |
||||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
|
|
A |
|
|
|
|
|
|
|
Suwmiarka 0,1mm |
|
|
|
|
|
|
|
|
Suwmiarka 0,05mm |
|
|
|
|
|
|
|
|
Suwmiarka 0,02mm |
B |
|
|
|
|
|
|
|
Suwmiarka 0,1mm |
|
|
|
|
|
|
|
|
Suwmiarka 0,05mm |
|
|
|
|
|
|
|
|
Suwmiarka 0,02mm |
C |
|
|
|
|
|
|
|
Suwmiarka 0,1mm |
|
|
|
|
|
|
|
|
Suwmiarka 0,005mm |
|
|
|
|
|
|
|
|
Suwmiarka 0,02mm |
D |
|
|
|
|
|
|
|
Suwmiarka 0,1mm |
|
|
|
|
|
|
|
|
Suwmiarka 0,05mm |
|
|
|
|
|
|
|
|
Suwmiarka 0,02mm |
ø X |
|
|
|
|
|
|
|
Suwmiarka 0,05mm |
|
|
|
|
|
|
|
|
Suwmiarka 0,02mm |
|
|
|
|
|
|
|
|
Mikrometr 0,01mm |
ø Y |
|
|
|
|
|
|
|
Suwmiarka 0,05mm |
|
|
|
|
|
|
|
|
Suwmiarka 0,02mm |
|
|
|
|
|
|
|
|
Mikrometr 0,01mm |
ø Z |
|
|
|
|
|
|
|
Suwmiarka 0,05mm |
|
|
|
|
|
|
|
|
Suwmiarka 0,02mm |
|
|
|
|
|
|
|
|
Mikrometr 0,01mm |
ø W |
|
|
|
|
|
|
|
Suwmiarka 0,05mm |
|
|
|
|
|
|
|
|
Suwmiarka 0,02mm |
|
|
|
|
|
|
|
|
Mikrometr 0,01mm |
Sprawdzenie owalności.
Na podstawie wyników pomiarów obliczyć owalność; jako owalność przyjąć różnicę (dI - dII) w tej płaszczyźnie pomiarowej, w której jest ona największa.
|
Wartość wymiaru w mm |
Średni wymiar w mm |
|
Przyrząd pomiarowy i dokładność z jaką mierzy |
|||||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
|
|
|
ø X |
dI |
|
|
|
|
|
|
|
Mikrometr 0,01mm |
|
dII |
|
|
|
|
|
|
|
|
ø Y |
dI |
|
|
|
|
|
|
|
Mikrometr 0,01mm |
|
dII |
|
|
|
|
|
|
|
|
ø Z |
dI |
|
|
|
|
|
|
|
Mikrometr 0,01mm |
|
dII |
|
|
|
|
|
|
|
|
ø W |
dI |
|
|
|
|
|
|
|
Mikrometr 0,01mm |
|
dII |
|
|
|
|
|
|
|
|
Czynności po zakończeniu ćwiczenia:
Po starannym oczyszczeniu narzędzi pomiarowych i przyborów, zakonserwować je dokładnie i ułożyć w przeznaczonym na nie miejscu.
Wyszukiwarka