85, Gatunkowa różnorodność poezji Franciszka Dionizego Kniaźnina


85. Gatunkowa różnorodność poezji Franciszka Dionizego Kniaźnina.

Kniaźnin to oświeceniowy sentymentalista, którego twórczość związana jest początkowo z warszawskimi salonami - Pałacem błękitnym, Powązkami Czartoryskich, a później z Puławami. Niewielu jest oświeceniowych twórców, którzy mogliby poszczycić się tak wielką różnorodnością gatunkową swojej twórczości. Ponadto talent pochodzącego z prowincji autora przejawił się bardzo wcześnie, jeszcze w latach szkolnych, spędzanych u jezuitów.

Kniaźnin zaczął swoją przygodę literacką od tłumaczenia tekstów pisarzy antycznych, co ułatwiała mu niezwykła lekkość pióra. Potem doskonalił swój warsztat sięgając po coraz to nowe gatunki poetyckie.

Gatunki w poezji Kniaźnina:

- m.in. Klaudiana i Horacego. Tłumaczenia kilkudziesięciu ód i epod, zostały wydane przez Naruszewicza w tomie Horacjusz pieśni wszystkie przekładania różnych.

- Bajki. Kniaźnin zajął się także parafrazami bajek La Fontaine'a, które wydał w 26. roku życia. (znalazła się tam m.in. świetna bajka pt. Góra w połogu)

- Kniaźnin wydał zbiorek pt. Erotyki. Zawarł w nim liczne wiersze miłosne o tematyce często zaczerpniętej z anakreontyków. Są to wiersze typowo sentymentalne, w których poeta cieszy się, niepokoi, przymila i zrzędzi, wzdycha, triumfuje, ślepo poddaje się miłości i snuje `trzeźwe' albo wręcz złośliwe na jej temat refleksje.

- pierwsze sielanki pojawiają się w wydanych 1783 Wierszach (np. Krosienka) i wiele innych utworów, powstałych także z przeróbki wcześniejszych, zawartych w Erotykach.

- choćby humorystyczna oda Do wąsów czy Babia góra

- Liczne wiersze ze zbioru późniejszych Liryków, o bardzo różnorodnej tematyce, też często miłosnej, np. Do Róży

- utwory patriotyczne, jak np. Hejnał na dzień 3 Maja

- sielanki dialogowane, np. Troiste wesele (treścią jest miłość trzech par wieśniaków i wieśniaczek i przeszkody, które stają na drodze ich szczęściu, a które zostają usunięte za sprawa łaskawości ich państwa)

- opery, np. opera komiczna pt. Cyganie (utwór osnuty na popularnym w dawnej literaturze teatralnej i powieściowej motywie dzieci zaginionych i po latach odnalezionych) czy Matka spartanka

- tragedyje, np. Hektor

- pochwały, kondolencje i powinszowania, pisane na zamówienie głównie rodziny Czartoryskich

- np. bardzo popularny wiersz Matka obywatelka, który trzeba zaliczyć do twórczości politycznej.

- Do Boga, Psalm Dawidowy

Na podstawie :


Wyszukiwarka