pytanie numer 14 - Sztuka paleolitu. Nie wiele napisałem na ten temat ale jakiś punkt zaczepienia zawsze:
Wenus paleolityczne charakterystyczne dla kultury graweckiej świadczą o rozwoju kultury duchowej w okresie 30 tyś. - 20 tyś. lat temu. O kulturze paleolitu dobrze świadczą też wyroby z terenów kultury chojnicko-pieńkowskiej; m.in narzędzia zdobione rytami antropo- i zoomorficznymi czy bursztynowe figurki przedstawiające zwierzęta. O sztuce neolitu świadczą też malowidła naskalne jak np. te z Lascaux, charakterystyczne dla kultury magdaleńskiej. Pochodzące sprzed ok. 17 tysięcy lat przedstawiały m.in. byki. Mogły być związane z magią myśliwskiej bądź były symbolicznymi przedstawieniami kultu płodności.
O gockiej
Nazwa pochodzi od znanego od XIX w. cmentarzyska w Wielbarku (dzisiaj część Malborka dawniejszego Marienburga/burgu W państwie panów pruskich zwanych potocznie krzyżakami a oficjalnie Zakonem Marii Panny chyba Najświętszej, ale nie pamiętam dokładnie Domu Niemieckiego w Jeruszalaim, o!
W najstarszej fazie rozwoju (I w. n.e.) zajmowała środkowe i wschodnie Pomorze(pas szerokości 70 km od wybrzeży do pasma wyniesień pomorskich-polodowcowych-morenowych+obszar przyległy do ujścia Wisły wraz z Doliną Nogfatu do Wyżyny Chełmińskiej.
80r. n.e. - ludność kul. wielbarskiej zajmuje dalszą część środkowego i [południowego Pomorza (pojezierza Drawskie, wałeckie, Krajeńskie i Kaszubskie), wypiera z płn. Wielkopolski kulturę Przeworską, osiedlając się między środkową wartą, Obra i Notecią. Na Wschodzie dochodzi do Pasłęki i Drwęcy (skojarzenia z panami Węcowskimi) - wypiera stamtąd kulturę oksywską.
Charakterystyka:
Zwyczaje pogrzebowe - zakaz wkładania do grobów narzędzi pracy i broni, ograniczenie przedmiotów z żelaza do minimum(1:35 proporcjonalnie w stosunku do metali kolorowych)
-birytualne(postępowanie wedle dwóch rytów) traktowanie zwłok - część z nich podlega kremacji, część inhumowana (tj. chowana)
-szczątki spalonych składane do jamki , rzadziej do popielnicy(popielnica-coś jak popielniczka, tylko większe, bo ot naczynie, po za tym na proch poludzki, a nie papierosowy)
-w starszym okresie rzymskim monumentalne założenia w postaci kręgów z kamieni o dużej wielkości=bruki z otoczaków=kurhany o konstrukcji kamienno-ziemnej
groby płaskie oznaczano za pomocą kamiennej steli
Typowe przedmioty: bransolety ze srebra i złota z wyobrażeniem głów węży, zapięcia naszyjników w postaci klamerek w kształcie litery S, wisiorki (złoto, srebro) w kształcie gruszki bądź kuli
naczynia wazowate - zdobiono ornamentem w kształcie trójkątów - przemiennie gładzonych i chropowatych
brak atrybutów grobów męskich (vide zwyczaje pogrzebowe), jasno sprecyzowane atrybuty grobów pań
-małe zainteresowanie importem ceramiki rzymskiej (terra sigillata)
Tekst dotyczy kultury wielbarskiej (dla jasności)
Strefy zajmowane przez wyżej wymienioną kulturę:
Strefa A (II w. p.n.e. - poł. IV w .n.e.)-delta Wisły , Wyżyna Chełmińska, pas wybrzeży od Zat. Gdańskiej do Półwyspu Helskiego
Strefa B (koniec II w p.n.e.-koniec II w. n.e. lub początek III w n.e.) - wąski pas wybrzeża , o szerokości 7o km
Strefa C (koniec I w n.e. - koniec II w. n.e.) - Pomorze z Północną Wielkopolską
Strefa D (II poł. II w. n.e. - poł. IV w.)
Strefa E (początek III w. n.e. - koniec IV w.)
A ja mam coś o technice na wosk tracony :)
Metoda wosku traconego - znana od czasów starożytnych metoda odlewania przedmiotów z brązu, polegająca na wymodelowaniu w wosku przyszłego przedmiotu (bransolety, naramiennika, naszyjnika), a następnie oblepieniu go gliną i wypaleniu w ogniu. Roztopiony wosk wypływał przez pozostawiony w glinianej formie otwór, a wypalona glina przybierała trwały kształt. Przez otwór wlewało się następnie roztopiony metal. Odlany w ten sposób przedmiot wydobywano z formy odlewniczej poprzez jej rozbicie i zazwyczaj poddawano szlifowaniu.
Nie wiem, na ile się przyda, ale wrzucam swoje notatki z wykładu nt. "człowieka z Otztal" i kilka terminów.
Wiór - odłupek, którego długość dwukrotnie przewyższa szerokość
Tell - stanowisko archeologiczne na Bliskim Wschodzie; miejsce, gdzie osadnictwo trwało dłuższy okres nawarstwiając się wzajemnie. (z arabskiego „tell” znaczy kopiec)
Człowiek z Otztal
Najstarsza mumia europejska (ok. 3350-3100 r. pne.). Znaleziony w Alpach, ok. 3000 m n.p.m. W chwili śmierci ważył ok. 50 kg, miał 46 lat, 159,5 cm wzrostu. Włosy ciemnobrązowe, krótka broda. Na ciele kilka tatuaży. Miał on przez dłuższy okres kontakt z miedzią (arsen). Źle zrośnięte żebra, niewielki krzemienny przedmiot pod lewą łopatką (ale nie on spowodował śmierć). - człowiek prawdopodobnie zasłabł i zmarł we śnie. Prawdopodobnie zajmował wysoką pozycję w społeczeństwie.
Ubranie: Bielizna ze skóry koziej, różne odcienie. Na nogach coś w rodzaju legginsów, opaska łonowa, tunika do kolan z szerokim pasem. Wszystko idealnie zszyte. Do tego obuwie (wewnątrz wyłożone sianem), czapka i peleryna z trawy alpejskiej.
Przy pasie miał woreczek z najważniejszymi rzeczami: krzemienny nóż, rylec do strzał, drapacz, kawałek żywicy, hubka, pojemnik z kory do przenoszenia ognia. Miał także nieduży plecak z drewnianym stelażem.
Broń: łuk prosty cisowy z nacięciami na cięciwę (ale cięciwa zdjęta - nie obawiał się niczego wyruszając w podróż), skórzany kołczan z 14 strzałami, ale z nich tylko 4 z krzemiennymi grotami.