Związki kompleksowe (inaczej kompleksy, związki koordynacyjne) to związki chemiczne, w których daje się wyróżnić jeden lub więcej atomów centralnych, które są otoczone przez inne atomy lub ich grupy zwane ligandami, przy czym przynajmniej jedno wiązanie atomu centralnego z ligandem ma charakter wiązania koordynacyjnego. Główne pojęcia. 1)Atom lub jon przyłączający(koordynujący) cząsteczki nosi nazwę jonu lub atomu centralnego. 2)Grupy lub jony związane z nim noszą nazwę ligandów. 3)Sumaryczną liczbę pełnych pojedynczych wiązań atomu centralnego z atomami ligandów nazywa się liczbą koordynacyjną. 4)Formalny ładunek przypisywany centralnemu atomowi nazywa się jego stopniem utleniania.
Rozpuszczalność - zdolność substancji do rozpuszczania się w danym rozpuszczalniku przy danej temperaturze i ciśnieniu. W przypadku gazów rozpuszczalność wzrasta ze wzrostem ciśnienia, maleje wraz ze wzrostem temp. Rozpuszczalność ciał stałych i cieczy bardzo mało się zmienia pod wpływem zmian ciśnienia, gł. czynnikiem jest temperatura. Ciała stałe lepiej rozpuszczają się w wyższej temp. Nie ma substancji całkowicie nierozpuszczalnych. Roztwór nasycony to taki w którym już więcej danej substancji nie może się rozpuścić (w okr. temp). Rozpuszczalność trudno rozpuszczalnych substancji może być określona liczbowo w dwojaki sposób; -jako iloczyn rozpuszczalności (Irozp=[An+]m[Bm-]n ) albo jako rozp. którą podaje się w molach lub gramach na 1 dm3 roztworu. Czynniki wpływające na zwiększenie rozp.; 1)zjaw. efektu solnego: rozpuszczalność soli trudno rozpuszczalnych zwiększa się pod wpływem soli, które nie mają wspólnego jonu, choć podobne działanie wywiera również odczynnik wytrącający, jeśli znajduje się w roztworze w dużym nadmiarze. Zjawisko to tłumaczy się tym ze obecność jonów rozpuszczalnego elektrolitu zmniejsza współczynnik aktywności jonów. 2) Hydroliza osadu: w niektórych przypadkach przyczyna zwiększania rozpuszczalności osadu jest hydroliza. Polega ona na na tym że jony, na które rozpada się w roztworze rozpuszczona część osadu, reagują z wodą wytwarzając cząsteczki słabo dysocjujących kwasów lub zasad. W wyniku hydrolizy zmniejsza się więc stężenie tych jonów, a tym samym iloczyn ich stężeń staje się mniejszy od iloczynu rozpuszczalnośći, roztwór staje się nasycony i można rozp. pewną dodatkową ilość osadu. 3)temp; ze wzrostem temp. Rozpuszczalność większości osadów się zwiększa.
Korozja żelaza. Korozję def. Jako proces niszczenia metali pod wpływem chemicznych lub elektrochemicznych reakcji z otaczającym środowiskiem
Korozji metali, która zachodzi zarówno w powietrzu atmosferycznym jak i wodzie (pitnej, przemysłowej. morskiej), w glebie, w warunkach beztlenowych (instalacje podziemne) oraz w agresywnych środowiskach chemicznych ulegają praktycznie wszystkie materiały metalowe, z różną szybkością i w różnej postaci. Jak zapobiegać. 1) Niemetaliczne powłoki ochronne. Zadaniem powłok niemetalicznych jest izolowanie powierzchni metali od dostępu tlenu i wilgoci. Konstrukcje stalowe (np. mosty) maluje się farbami olejnymi i lakierami, a niekiedy nakłada minę, smołę lub asfalt. Naczynia z blachy stalowej i żeliwa pokrywa się emaliami. Narzędzia i trące o siebie części maszyn można chronić jedynie przez nałożenie warstwy smaru. Skuteczną, lecz drogą metodą jest pokrywanie wyrobów metalowych cienką warstwą tlenku oksydowanie. 2) Metaliczne powłoki ochronne z metali o niższym od żelaza potencjale standardowym. Przez zanurzenie w ciekłym metalu, natryskiwanie lub osadzanie elektrolityczne uzyskuje się powierzchnię ochronną, izolującą metal od wpływu wilgoci i powietrza. Powłoki wykonane z metali stojących w szeregu elektrochemicznym przed żelazem (cynk, chrom) spełniają również rolę anody w ogniwie i nawet jeśli powłoka ulegnie uszkodzeniu mechanicznemu, do roztworu nie będzie przechodziło żelazo, lecz metal tworzący powłokę. Korozja cynku przebiega bardzo powoli dzięki tworzeniu się powierzchniowej warstwy trudno rozpuszczalnych związków. Z tego względu stosuje się blachy ocynkowane do pokrywania dachów, wyrobu rynien, wiader itp. 3)Metaliczne powłoki ochronne z metali o wyższych od żelaza potencjale standardowym. Działanie powłoki wykonanej z miedzi, cyny lub niklu jest czysto mechaniczne i powłoka spełnia swoje zadanie tylko wtedy, gdy jest zupełnie szczelna. Z chwilą jej uszkodzenia proces korozji staje się intensywniejszy niż bez powłoki. 4) Ochrona katodowa. Elementy konstrukcji narażone na korozję łączy się z ujemnym biegunem źródła prądu stałego o napięciu rzędu 1 - 2 V. Dodatni biegun łączy się z grafitową płytą przylegającą 5) Ochrona protektorowa. Do chronionego rurociągu lub kadłuba okrętu przytwierdza się tzw. protektory
bloki z metalu o niższym od żelaza potencjale normalnym (np. z magnezu,
cynku). Protektor stanowi anodę zwartego ogniwa i
sam zużywa się, przechodząc
do roztworu (wody gruntowej lub morskiej). 6) Ochrona inhibitorów. W kotłach parowych (np. centralnego ogrzewania) i instalacjach chłodniczych np. samochodowych) ciecz znajdująca się w zamkniętym obiegu stanowi środowisko sprzyjające korozji. Dodanie niewielkich ilości substancji silnie adsorbujących się na powierzchni metalu i blokujących dostęp jonów wodorowych opóźnia znacznie procesy korozyjne