makroekonomia

temat: bezrobocie w gospodarce rynkowej
Jakie są przyczyny, skutki, sposoby ograniczania bezrobocia
Czy bezrobocie może mieć pozytywny wpływa na funkcjonowanie rynku pracy?

data: 12.03.2012

Rynek pracy - obejmuje relacje zachodzące pomiędzy popytem i podażą pracy, które kształtują poziom płac

płaca (W)

W1 DL

W2

L1 L2 Popyt na pracę (DL)

- nachylenie negatywne
- ujemna zależność

Popyt na pracę - zapotrzebowanie na zgłaszane przez pracodawców na pracowników o określonych kwalifikacjach przy danym poziomie płacy. (Jest popytem pochodnym, zależy od popytu na dobra i usługi.)

Czynniki kształtujące popy na pracę:

• Popyt na dobra i usługi

• Poziom płac

• Wydajność pracy mierzona wartością marginalnego produktu pracy

• Możliwość substytucji czynników produkcji - w długim czasie
  
  

PODAŻ PRACY - ilość osób która chce podjąć zatrudnienie przy określonym poziomie płacy (realnej)

INDYWIDUALNA KRZYWA PODAŻY PRACY

płaca (W)

W2

W1

W0

L 0 = L 2 L1 czas pracy

Czynniki determinujące podaż pracy:

• Płaca realna

• Czynniki demograficzne

• Przepisy prawne

• Mobilność pracowników (skłonność do zmiany zawodu, miejsca zamieszkania

• Preferencje odnośnie czasu wolnego i czasu pracy

UWAGA!

Rynkowa podaż pracy jest funkcją o nachyleniu dodatnim!

Równowag na rynku pracy i przejawy jej braku.

płaca W

1 SL

W1

E 3 A - zasoby siły roboczej

WE

DL

WZJ
2
Popyt, podaż
LE pracy

1. podaż pracy> popyt na pracę BEZROBOCIE PRZYMUSOWE

2.popyt na pracę > podaż pracy NIEDOBÓR PRACOWNIKÓW (dotyczy niektórych grup pracowniczych)

3. bezrobocie dobrowolne, naturalna

KONCEPCJA NATURALNEJ STOPY BEZROBOCIA ZOSTAŁA ROZWINIĘTA POD KONIEC LAT 70 PRZEZ FRIEDMANA I PHELPSA

W warunkach równowagi ranku pracy, gdy rzeczywista produkcja równa się produkcji potencjalnej występuje bowiem pewien poziom bezrobocia zwany naturalny. Naturalna stopa bezrobocia obejmuje bezrobocie frykcyjne i częściowo strukturalne. Jest to bezrobocie dobrowolne.

BEZROBOCIE TO:

• Przejaw nierównowagi na rynku pracy, kiedy podaż > popyt

• Może występować w war równowagi na rynku - naturalna stopa bezrobocia

• Taki stan w gospodarce, w którym część osób zdolnych i chcących pracować nie może znaleźć zatrudnienia

Podmioty występujące na rynku pracy (strona podaży)

LUDNOŚC W WIEKU PRODUKCJI

ZASOBY SIŁY ROBOCZEJ OSOBY POZOSTAJĄCE
- AKTYWNI ZAWODOWO POZA ZASOBAMI SIŁY
ROBOCZEJ
- BIERNI ZAOWDOWO

BEZROBOTNI


ZATRUDNIENI

JAK ZMIERZYĆ WIELKOŚĆ BEZROBOCIA W GOSPODARCE?

W praktyce gospodarczej posługujemy się dwiema miarami określającymi poziom bezrobocia.

- wydajność bezrobocia i jego struktura w liczbach bezwzględnych

- stopa bezrobocia wyrażona w %

STOPABEZROBOCIA = liczba osób bezrobotnych/ zasoby siły roboczej * 100%

W praktyce wykorzystywane są dwa niezależne źródła informacji o poziomie i stopie bezrobocia w gospodarce:

-informacje z powiatowych i wojewódzkich urzędów pracy

- informacje z badań aktywności ekonomicznej ludności (BAEL) podawane według metodologii opracowanej przez Międzynarodową Organizację Pracy (MOP)

POLSKA - grudzień 2011

• 10% BAEL

• 12,8% GUS

• woj. Warmińsko-mazurski 20,1 %

• woj. Śląski 10,1%

• woj. Wielkopolskie 9,2%

RODZAJE BEZROBOCIA

1. ze względu na przyczynę wywołującą:

• FRYKCYJNE / PRZEJŚCIOWE krótkookresowe rozbieżności pomiędzy popytem i podażą pracy wynikające za zmianami miejsca pracy, zamieszkania, preferencje, ze względu na nieodpowiednie warunki pracy czy płacy.
  Bezrobocie to obejmuje również osoby niepełnosprawne na rynku pracy (bezrobocie chroniczne - czyli, że czynniki pozaekonomiczne decydują o zatrudnieniu)
  ZAWSE BĘDZIE

• KONIUNKTURALNE / CYKLICZNE - TYPU KYNESOWSKIEGO (wynikające z niedostatecznego popytu globalnego) występu ono w warunkach spadku popytu globalnego przy równoczesnym niedostosowaniu się płac i cen do realnej sytuacji ( spadek popytu globalnego powoduje spadek popytu na pracę - np. spadek poziomu produkcji i konieczność ograniczenia w gospodarce zatrudnienia)
  Pojawia się w okresach spadkowych w cyklu koniunkturalnym i ma charakter przymusowy.

• STRUKTURALNE powstaje na skutek zmian strukturalnych w gospodarce, które wywołują trwałe i zasadnicze rozbieżności pomiędzy strukturą popytu i podaż pracy. Powstaje wówczas zjawisko niedopasowania kwalifikacji do potrzeb rynku pracy.
  Może być ono wynikiem:
  - likwidacji pewnych gałęzi w gospodarce
  - spadku popytu na określony produkt
  - utrata zagranicznych rynków zbytu określonego produktu, co może być wynikiem narastającej konkurencji w gospodarce światowej
  - szybki postęp techniczny i wzrost wydajności pracy - bezrobocie technologiczne
  TRUDNE DO OGRANICZENIA!

• KLASYCZNE występuje wtedy, gdy płaca realna jest utrzymywana w sposób sztuczny na poziomie powyżej płacy równowagi rynkowej
  Może to być spowodowane działalnością związków zawodowych lub państwa w zakresie płac minimalnych.

5

2

---