Zarządzanie jakością
Treści kształcenia
Ewolucja w podejściu do problematyki jakości. Prekursorzy i założenia koncepcji TQM (Total Quality Management). Model doskonalenia organizacji. Problematyka normalizacji, certyfikacji i integracji systemów zarządzania. Normalizacja, certyfikacja i integracja systemów zarządzania jakością, ochroną środowiska, bezpieczeństwa pracy i bezpieczeństwa informacji. Metody i narzędzia doskonalenia jakości. Koszty jakości. Wybrane branżowe systemy i standardy zarządzania jakością.
II. Rozliczenie godzin
Rok/Semestr |
Razem godzin |
Formy realizacji programu |
Formy kontroli I oceny |
||
|
|
wykłady |
ćwiczenia |
|
|
Drugi IV |
30 |
16 |
14 |
Zo |
|
Ogółem |
godz. % |
30 |
16 |
14 |
Zo-1 |
|
|
100 |
54 |
46 |
|
III. Przedmiotowe cele kształcenia
W wyniku opanowania treści programowych przedmiotu podchorąży powinien:
przedstawić istotę i najnowsze koncepcje zarządzania jakością;
wyjaśnić pojęcie i cele zarządzania jakością;
posługiwać się normą i poprawnie interpretować jej zapisy;
znać techniki doskonalenia jakości;
opisać i zaproponować graficzną formę przebiegu wybranego procesu w firmie..
IV. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje:
rozumienie podstawowych pojęć, prawidłowości i problemów zarządzania jakością; rozwiązywania problemów zarządzania jakością.
V. Materiał nauczania
Temat 1: Wprowadzenie do probnlematyki zarządzania jakością
8 godz.
Cele kształcenia: w wyniku opanowania treści tematu podchorąży potrafi:
wyjaśnić istotę i ewolucję koncepcji zarządzania jakością;
zdefiniować podstawowe pojęcia związane z jakością;
omówić style zarządzania jakością;
podać przykłady norm w historii gospodarczej;
wyjaśnić korzyści wynikające z normalizacji.
Zajęcia 1. Definicje i charakterystyka podstawowych pojęć związanych z jakością
Wykład - 2 godz.
Podstawowe sposoby interpretacji pojęcia jakości ( Platon, Lao Tsu, Arystoteles), definicje jakości (wg. EOQ, normy ISO 8402 i normy ISO 9001:2000), przyczyny wzrostu wymagań jakościowych, style zarządzania jakością w gospodarce światowej.
Zajęcia 2. Ewolucja systemów jakości w gospodarce rynkowej
Wykład - 2 godz.
Kontrola jakości, sterowanie jakością, zapewnienie jakości, zarządzanie jakością. Pojęcie norm, przykłady norm w historii gospodarczej, istota normalizacji, norma jako dokument, przykłady z normalizacji.
.
Zajęcia 3. Organizacja systemów jakości opartych na normach ISO serii 9000 i normach pochodnych
Ćwiczenia - 2 godz.
Podstawowe założenia normy PN-EN ISO 9001:2001. Struktura normy. Analiza poszczególnych rozdziałów normy PN-EN ISO 9001:2001. Normy pochodne ISO serii 14000 i ISO serii 18000.
Zajęcia 4. Studium przypadku - interpretacja wymagań normy PN-EN ISO 9001:2001
Ćwiczenia - 2 godz.
Analiza przygotowanej historii firmy w odniesieniu do wymagań normy PN-EN ISO 9001:2001 - szukanie wymagań i niezgodności.
TEMAT 2: ORGANIZACJA SYSTEMÓW ZAPEWNIENIA JAKOŚCI
8 godz.
Cel kształcenia: w wyniku opanowania treści tematu podchorąży potrafi:
- wymienić osiem zasad zarządzania jakością;
- zdefiniować podstawowe pojęcia związane z TQM;
- omówić podstawowe elementy TQM;
- zdefiniować proces i podejście procesowe;
- wyjaśnić korzyści wynikające z stosowania podejścia procesowego;
- opracować graficznie przebieg procesu.
Zajęcia 5. Osiem zasad zarządzania jakością. Kompleksowe zarządzanie jakością (TQM)
Wykład - 2 godz.
Orientacja na klienta, przywództwo, zaangażowanie ludzi, podejście procesowe, podejście systemowe do zarządzania, ciągłe doskonalenie, podejmowanie decyzji na podstawie faktów, wzajemnie korzystne powiązania z dostawcami - co należy zrobić, co należy uwzględnić, co można uzyskać. Istota kompleksowego zarządzania jakością (TQM). Podstawowe pojęcia i elementy strategii TQM. Zasady postępowania w TQM.
Zajęcia 6. Podejście procesowe w kompleksowym zarządzaniu jakością (KZJ)
Wykład - 2 godz.
Istota podejścia procesowego. Charakterystyka podejścia procesowego. Podział procesów. Mapa procesów. Zarządzanie procesowe. Graficzna forma przebiegu procesu.
Zajęcia 7. Studium przypadku - analiza procesu w formie graficznej
Ćwiczenia- 2 godz.
Analiza wybranego procesu. Schemat blokowo - decyzyjny procesu. Analiza zagrożeń. Działania zapobiegawcze i usprawniające.
Zajęcia 8. Budowa wybranego procesu w formie graficznej
Ćwiczenia - 2 godz.
Wybór procesu do analizy. Budowa schematu blokowo - decyzyjnego przebiegu wybranego procesu. Określenie zagrożeń, zaproponowanie działan zapobiegawczych i usprawniających.
.
TEMAT 3: TECHNIKI DOSKONALENIA JAKOŚCI
6 godz.
Cel kształcenia: w wyniku opanowania treści tematu podchorąży potrafi:
- wyjaśnić istotę stosowania technik doskonalenia jakości;
- potrafi dokonać klasyfikacji technik doskonalenia jakości;
- omówić podstawowe techniki;
- umieć praktycznie zastosować wybrane techniki;
- potrafi zinterpretować wyniki analiz.
Zajęcia 9. Klasyczne techniki doskonalenia jakości
Wykład - 2 godz.
Arkusz zbierania danych, stratyfikacja, diagram Ishikawy, analiza Pareto, diagram rozrzutu, histogram, karta kontrolna.
Zajęcia 10. Nowoczesne techniki doskonalenia jakości
Wykład - 2 godz.
Diagram pokrewieństwa, diagram zależności, diagram drzewa, diagram matrycowy, tablicowa analiza danych, diagram PDCA, diagram strzałkowy.
Wykład 11. Studium przypadku - budowa histogramu (klasyczna metoda doskonalenia jakości)
Ćwiczenia - 2 godz.
Założenia techniki budowy histogramu. Analiza danych. Budowa histogramu. Interpretacja wyników.
TEMAT 4: SZKODY WYWOLANE WYROBEM WADLIWYM
6 godz.
Cel kształcenia: w wyniku opanowania treści tematu podchorąży potrafi:
- wyjaśnić skutki spowodowane wyrobem wadliwym;
- zdefiniować podstawowe pojęcia związane kosztami jakości;
- potrafić sklasyfikować koszty związane z jakością.
Zajęcia 12. Koszty jakości
Wykład - 2 godz.
Definicja kosztów jakości. Koszty zlej jakości. Podział kosztów jakości. Struktura kosztów jakości. Model kosztów jakości.
Zajęcia 13. Rodzaje kosztów jakości
Ćwiczenia - 2 godz.
Omówienie kosztów jakości, grupowanie kosztów jakości.
Zajęcia 14 Analiza wybranego przypadku kosztów jakości - wykres Pareto
Ćwiczenia - 2 godz.
Identyfikacja kosztów jakości. Sporządzenie wykresu Pareto 20/80. Interpretacja wyników.
Zajęcia 15. Zajęcia zaliczeniowe
2 godz.
VI. Wskazówki organizacyjno-metodyczne
Wykład jest w tym przedmiocie podstawową formą zajęć szkoleniowych. Prezentuje on zagadnienia i działania umożliwiające lepsze poznanie i zrozumienie dylematów decyzyjnych związanych z zarządzaniem jakością.
W trakcie pierwszych zajęć należy podać sposób zaliczenia oraz sposób przygotowania się do zajęć praktycznych. Przedmiot zakończyć zaliczeniem z oceną. Podstawę oceny studenta stanowi wynik kolokwium zaliczeniowego przeprowadzonego w trakcie ostatnich zajęć z przedmiotu, a także oceny bieżące z przygotowania i wygłoszenia opracowanego tematu.
Literatura
Jens J. Dahlgaard, Kai Kristensen, Gopal K.Kanji, Podstawy zarządzania jakością, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
Karaszewski R., Zarządzanie jakością - koncepcje, metody i narzędzia stosowane przez liderów światowego biznesu, Wydawniczy dom Organizatora, Toruń 2005.
Konarzewska - Gubala E., (red.), Zarządzanie przez jakośc, koncepcje, metody, studia przypadków, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław 2003.
Hamrol A, Mantura W., Zarządzanie jakością, teoria i praktyka, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa - Poznań 1998.
Bank J., Zarządzanie przez jakość, Wydawnictwo Gebethner & Ska, Warszawa 1996.
Wasilewski L., Podstawy zarządzania jakością, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. L. Koźmińskiego, Warszawa 1998.
Drummond H., W pogoni za jakością - Total Quality Management, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 1998.
Sokołowicz W., Srzednicki A., ISO System zarządzania jakością, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2005.
Skrzypek E., Jakość i efektywność, Wydawnictwo UMCS Lublin, Lublin 2000.
Norma PN-En ISO 9001:2001. Wydawnictwo Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 2001.
2 (4.3.1.)
2