ll Rzeczpospolita, Geneza powstania 14 dywizji Grenadierów SS

Pobierz cały dokument ll.rzeczpospolita.geneza.powstania.14.dywizji.doc Rozmiar 157 KB

Fragment dokumentu:

Łukasz Dykowski

Geneza 14. Dywizji Grenadierów SS

Formalna decyzja o powołaniu dywizji zapadła 20 lipca 1943 r., a rozkaz w imieniu Reichsführera SS i szefa niemieckiej policji podpisał gen. Hans Jütner^[1]. Zanim do tego doszło musiał zaistnieć szereg wydarzeń, które poprzedziły ten akt.

Na skutek ponoszonych klęsk w kręgach dowódczych ponownie pojawiła się idea wykorzystania ludności krajów okupowanych w walce przeciw Związkowi Radzieckiemu w szeregach Waffen SS. Głównym rzecznikiem formowani oddziałów ukraińskich, jak też i innych był szef SSHA - Gottlob Berger, który od lipca 1942 r. był łącznikiem między SS a Rosenbergiem, od czerwca 1943 r. był kierownikiem departamentu politycznego w Ministerstwie do Spraw Okupowanych Obszarów Wschodnich. Za namową jego oraz gubernatora dystryktu galicyjskiego Otta Wächtera, Fritza Arlta i Günthera d'Alquena oraz wielu innych Himmler zgodził się na utworzenie oddziałów SS z ludności krajów okupowanych^[2]. W marcu 1943 r. Berger, von Mende i Kinkelin (obaj z Ostministerium, skrót - OMI, potoczna nazwa RmfdbO) uzyskali poparcie Himmlera na realizację planu Wächtera - wystawienia 3,5 tysięcznego pułku policji SS „Galizien”^[3]. Na projekt zgodził się wcześniej i udzielił mu poparcia Ukraiński Centralny Komitet Kubijowicza^[4]. Poparcia udzielili także czołowi działacze ukraińscy spośród byłych ugrupowań politycznych FNJ, OUN - M, hetmańców a nawet UNDO^[5]. Wächter, na którym spoczywał obowiązek zabezpieczenia normalnego funkcjonowania aparatu polityczno - gospodarczego dystryktu Galicji, był szczególnie zainteresowany tworzeniem jednostek obronnych na tym terenie. Takie postępowanie wobec ludności ukraińskiej w literaturze przedmiotu wiąże się z pojęciem „elastycznego kursu” jaki wyraźnie preferował gubernator dystryktu Galizien Wächter, Austriak z pochodzenia, a który wyrażał się pewnym ożywieniem gospodarczym Galicji Wschodniej oraz przywróceniem ukraińskiej oświaty. Ukraińcy natomiast w ten sposób po raz kolejny chcieli podjąć próbę ziszczenia swego największego marzenie o własnym wojsku i w przyszłości własnym państwie.

Otto Wächter z ochotnikami do dywizji, maj 1944 r., Lwów; źródło: M. O. Logusz, Galicia Division. The Waffen - SS 14^th Grenadier Division 1943 - 1945, Atglen 1997.

Jak donosił reporter „Gońca Krakowskiego”, „Po uwzględnieniu przez Führera często powtarzanego przez ludność ukraińską życzenia wzięcia aktywnego udziału w obecnej walce przeciw bolszewikom, rozpoczęto ochotnicze formowanie własnej jednostki wojskowej złożonej z Ukraińców galicyjskich. Formacja ta walczyć będzie ramię przy ramieniu z niemieckimi siłami zbrojnymi”^[6]. Oficjalna decyzja o powołaniu „Galicyjskiej Dywizji Strzeleckiej SS” została ogłoszona publicznie 28 kwietnia 1943 roku o godzinie 10.30 we Lwowie w sali reprezentacyjnej urzędu gubernatorskiego przez generalnego gubernatora O. Wächtera^[7]. Niemcy zapewnili w nim m.in. to, że żołnierzom dywizji będzie wypłacany taki sam żołd jak w niemieckiej armii, oddział będzie posiadał własnych duchownych. Żołnierze będą nosić na mundurach oznaczenia przynależności regionalnej, szczególne pierwszeństwo w zaciągu mieli mieć ochotnicy, których ojcowie walczyli w szeregach austriackiej C.K. armii.

Wcześniej, 15 kwietnia 1943 r., Niemcy powołali przy głównym urzędzie Generalnego Gubernatora 12-osobowy Ukraiński Zarząd Wojskowy (Wijskowa Uprawa) z płk A. Bisanzem na czele^[8].

Alfred Bisanz , źródło: M. O. Logusz, op.cit. Pobierz cały dokument ll.rzeczpospolita.geneza.powstania.14.dywizji.doc rozmiar 157 KB wyszukiwarka