304-04, Nr ˙w.


Nr ćw.

304

16.01

1996

Krzysztof Misiewicz

Wydział

Elektryczny

Semestr

III

Grupa nr

wtorkowa

godz.8.00

mgr Ewa Chrzumnicka

Przygotowanie

Wykonanie

Ocena ost.

„Badanie widm za pomocą spektroskopu”

0x01 graphic

Światło emitowane przez dowolne źródło promieniowania składa się z fal elektromagnetycznych o różnych długościach. Możemy się o tym przekonać wykorzystując pryzmat - przyrząd posiadający zdolność dyspersji, czyli rozszczepienia światła. Gdy światło białe, po przejściu przez wąską podłużną szczelinę, pada na pryzmat, ulega dwukrotnie załamaniu na ściankach łamiących oraz rozszczepieniu barwnemu polegającemu na różnym odchyleniu promieni o różnych barwach. Promienie czerwone odchylane są najmniej, a fioletowe najsilniej.

Rozszczepienie jest bezpośrednim następstwem faktu, że współczynnik załamania zależy od długości fali. Dyspersją ośrodka nazywamy pochodną współczynnika załamania względem długości fali

0x01 graphic
0x01 graphic
.

Wielkość tę możemy przedstawić w postaci funkcyjnej, gdyż znana jest przybliżona zależność współczynnika załamania od długości fali, Ma ona dla ciał przezroczystych postać

0x01 graphic

gdzie A i B są pewnymi stałymi.

Uwzględniając powyższe znajdujemy, że dyspersję ośrodka w zależności od długości fali wyraża się wzorem

0x01 graphic

Widzimy, że dyspersja ośrodka wzrasta szybko, gdy długość fali maleje.

Wielkość rozszczepionej przez pryzmat zależy nie tylko od dyspersji ośrodka, lecz również od kąta padania i kąta łamiącego. Wielkością charakteryzującą rozszczepienie dla danego pryzmatu jest dyspersją kątową pryzmatu

0x01 graphic
,

gdzie 0x01 graphic
jest kątem odchylania.

Obraz rozszczepionej wiązki na ekranie nazywamy widmem promieniowania danego źródła światła. Ciała stałe w podwyższonej temperaturze emitują promieniowanie o widmie ciągłym, zawierającym wszystkie możliwe długości fal. Gazy dwuatomowe i bardziej złożone. pobudzone do świecenia, emitują długości fal z pewnych przedziałów, dając widmo pasmowe.Gazy jednoatomowe oraz pary ciał stałych promieniują widmo liniowe, w którym występuje zespół kilku do kilkudziesięciu długości fal o ściśle określonych wartościach.

Do badania widm używa się spektroskopów , w których elementem rozszczepiającym światło jest siatka dyfrakcyjna lub pryzmat.

Przebieg ćwiczenia.

1. Oświetlić lampę kolimatora lampą wzorcową.

2. Odczytać położenie linii widmowych na skali przyrządu i z tablicy znaleźć odpowiadające im długości fali.

3. Na papierze milimetrowym wykreślić krzywą dyspersji.

4. Zbadać widmo lampy. Podać, jakim gazem jest wypełniona.

Informacje dodatkowe.

1. Spekroskop został zastąpiony monochromatorem.

2. Krzywą dyspersji monochromatora wykreślamy dla znanego widma. Wartość s odczytujemy na śrubie mikrometrycznej monochromatora, gdy linia widma znajduje się na przecięciu nici pajęczych okularu.

3. Długość fal widma lampy wzorcowej:

kolor

długość

s - uzyskane doświadczalnie

czerwona słaba

690.7 nm

12.455

czerwona słaba

671.6 nm

12.555

czerwona mocna

623.4 nm

12.875

czerwona słaba

612.3 nm

12.955

pomarańczowa słaba

607.2 nm

12.995

pomarańczowa słaba

589.0 nm

13.145

żółta bardzo mocna

579.1 nm

13.235

żółta bardzo mocna

576.9 nm

13.255

żółto zielona b. słaba

567.5 nm

13.35

zielona b. mocna

546.1 nm

13.57

niebiesko - zielona słaba

536.5 nm

13.695

niebieska b. słaba

504.6 nm

14.125

niebieska b. słaba

502.6 nm

14.155

niebieska mocna

499.1 nm

14.25

niebieska b. mocna

491.6 nm

14.32

niebieska-fiolet b. mocna

435.8 nm

14.435

niebieska-fiolet b. słaba

434.7 nm

15.485

niebiesko-fiolet b. słaba

433.1 nm

15.56

fioletowa słaba

407.8 nm

16.25

fioletowa mocna

404.6 nm

16.35

W doświadczeniu należało stwierdzić, jakie gazy znajdują się w rurkach Geisslera, posługując się jego widmem emisyjnym. Po wykreśleniu krzywej dyspersji i po porównaniu wyników uzyskanych dla poszczególnych gazów można stwierdzić, iż w jednej z rurek znajdował się neon, natomiast w drugiej rtęć.

Zestawienie wyników dla gazu pierwszego ( dla wybranych wartości długości fal, porównanie z neonem):

Zestawienie otrzymanych wyników w rurce I i porównanie ich z Neonem

Lp.

Uzyskane wyniki

Wyniki tabelaryczne

1

12.75

641 [nm]

silny czerwony

640 [nm]

silny

2

12.82

614 [nm]

silny czerwony

614.3 [nm]

silny

3

13.065

595 [nm]

b. słaby

594.5 [nm]

b. słaby

4

17.175

584 [nm]

silny

585.2 [nm]

b. silny

5

13.65

539 [nm]

słaba

540.0 [nm]

b. słaby

Zestawienie otrzymanych wyników dla gazu w rurce II i porównanie wyników z Rtęcią

Lp.

Uzyskane wyniki

Wyniki tabelaryczne

1

13.235

579.1 [nm]

silny żółty

579.1 [nm]

b. mocny

2

13.25

576.9 [nm]

silny żółty

577.0 [nm]

b. mocny

3

13.565

546.1 [nm]

b. mocna zielona

546.1 [nm]

silna

4

14.31

491 [nm]

słaby

491.0 [nm]

słaby

5

15.44

435.8 [nm]

b.mocny zielony

435.8 [nm]

b. mocny

6

16.24

407.8 [nm]

słaby

407.8 [nm]

słaby

7

16.36

404.6 [nm]

mocny fioletowy

404.8 [nm]

b. mocny

Wnioski

Z porównania przedstawionego powyżej wynika, iż pomiary odpowiadają wartościom tabelarycznym neonu i rtęci. Wynika stąd, iż w rurce pierwszej znajdował się neon, natomiast w drugiej rtęć. Obliczanie błędów mija się z celem, gdyż odczytywane wartości wiążą się z pewną dowolnością w rozróżnianiu przez człowieka zamian kolorów(tzn. granicy przechodzenia jednej barwy w drugą).

3



Wyszukiwarka