20. MECHANIZMY WYTWARZANIA STRUKTUR KLASOWO - WARSTWOWYCH.
Struktura klasowo - warstwowa to złożony układ powiązanych systemowo i wiążących się żywiołowo klas i warstw społecznych, wyróżniających się rozmaitymi źródłami egzystencji. Klasy i warstwy jako segmenty struktury społeczeństwa identyfikujemy, odpowiadając na pytanie: kto z czego żyje? Dlatego mówimy o klasach gospodarczych, warstwach socjalnych, warstwach zarobkowych, warstwach politycznych i warstwach kulturowych. Zarówno klasy jak i warstwy są złożone z podklas i podwarstw. Lokują się one w różnych sferach życia społecznego: gospodarki, konsumpcji, polityki, kultury oraz w sferze domowej, a łączy je wszystkie rynek lub nie- rynek. Zbiory i zbiorowości społeczne wytwarzają się i są kreowane w związku z zachodzeniem ściśle określonych procesów społecznych. Nie jest tak, że
rynek określa .wyłącznie położenie jednostki, współczesne formy kapitalizmu funkcjonują dzięki rozwojowi systemu rynkowego i dzięki systemowi interwencji państwowej, zabezpieczeniom socjalnym.
Klasy były i są kreowane, także poprzez wykorzystanie ideologii i doktryn. System polityczny może sprzyjać rozwojowi jednych klas i deprecjonować inne. W okresie transformacji na strukturę społeczeństw maja wpływ czynniki zewnętrzne głównie zapośredniczone przez rynek. Mają także wpływ: otwieranie granic - pojawiają się segmenty zewnętrzne, obce oraz mieszane.
Różnice społeczne (posiadanie, wykształcenie, zawód) między społeczeństwami ludzkimi są bezpośrednią podstawą kształtowania się zbiorowości społecznych; klas, warstw społecznych i grup zawodowych. Stanowią one jednocześnie podstawy wyodrębnienia w strukturze społeczeństwa pewnych części tej struktury, takich jak: struktura klasowa, warstwowa czy zawodowa społeczeństwa, pojęte jako układy tych grup i relacje zachodzące między nimi. Różnice te są też źródłem nierówności społecznych między ludźmi, znajdujących swój wyraz w różnym dostępie do wartości ogólnie pożądanych w społeczeństwie.
Areną występowania klas jest gospodarka
Areną występowania warstw jest: konsumpcja, polityka i prestiż.
Struktura klasowo - warstwowa to taki układ segmentów nazywanych klasami bądź warstwami, które konstytuują odpowiednio zróżnicowane i względnie utrwalone historycznie oraz konstytuujące się współcześnie sposoby zdobywania podstawowych i ubocznych źródeł egzystencji w sferach: gospodarki, konsumpcji, polityki, kultury i prestiżu. Jako czynniki ładu bądź nieładu społecznego w określonym związku z innymi systemami, strukturami i segmentami, klasy i warstwy są składnikami rzeczywistości społecznej. Z odpowiedzi na pytanie: „kto z czego żyje" wynika przynależność do klas i warstw".